Panitikan at Lipunan

Panuto: Ipaliwanag ang pagkakaiba ng tatlo.

Pag-aklas
- Ang pag-aklas ay ang pagtutol ng isang grupo laban sa umiiral na sistema o gobyerno.
- Ito ay isang anyo ng protesta o paglaban na maaaring politikal, sosyal, o pang-
ekonomiya.
- Karaniwang nagreresulta ito sa pagbabago o pag-alsa ng mga tao laban sa mga umiiral
na kalakaran.
- Sa aklat ni Tolentino, ipinakilala niya ang pag-aklas bilang isang paraan upang lumaban at
kumawala sa kaawa-awang kalagayan ng politikal na sistema at kalagayan ng lipunan.
Upang makamit ito, kinakailangan ang paghahanap ng mga kontraryong bagay at
karanasan na magpapaliyab sa damdamin ng mamamayan. Kailangan nilang magkaroon
ng kamalayan na magtutulak sa kanila upang magising ang damdamin ng pagsalungat sa
kasalukuyang kalagayan ng lipunan. Ito ang magiging puwersa na magtutulak sa kanila
upang simulan ang isang pananaw na nagbibigay ng halaga sa lipunan.

Pagbaklas
- Ang pagbaklas ay ang paghihiwalay o pag-alis ng isang bahagi mula sa isang kabuuan.
- Ito ay maaaring literal na paghihiwalay ng mga bahagi o pag-alis ng isang indibidwal o
grupo mula sa isang samahan.
- Sa kabilang banda, ang pagbaklas ay simpleng pag-alis o paghihiwalay ng isang bahagi.
Sa kanyang aklat, ibinigay ni Tolentino ang kahulugan ng pagbaklas bilang isang hakbang
tungo sa paglantad sa panitikan, kasaysayan, at lipunan bilang isang sosyal na
konstruksiyon. Ito ay bahagi ng proseso ng paghihimay ng mga bahagi ng kapangyarihan
upang ipakita ang likas na marahas na kalakaran at magbigay ng mga paraan upang
labanan ito at ipakita na hindi ito isang matatag at monolitikong sistema. Ang ganitong
hakbang ay makakatulong sa pagbukas ng mata at isipan upang makita ang mga
kamalian sa umiiral na mga pwersa sa lipunan at ipakita na ang mga ito ay hindi
imposibleng labanan at pabagsakin.

Pagbagtas
- Ang pagbagtas ay ang pagtawid o paglalakbay mula sa isang dako patungo sa isa pang
dako.
- Ito ay maaaring literal na paglalakbay sa pamamagitan ng pagtawid ng daan, tulay, o iba
pang anyong lupa o tubig.
- Sa mas abstraktong kahulugan, ito ay maaaring tumukoy sa pagtawid ng isang tao o
grupo mula sa isang sitwasyon patungo sa isa pang sitwasyon.
- Ang pagbagtas, sa pinakasimpleng kahulugan, ay pagtawid. Para kay Tolentino, ito ang
paghahanap ng alternatibong landas o paraan upang makamit ang isang
rebolusyonaryong pananaw. Ito ay isang pananaw na nagtatanong at nagbabalikwas sa
umiiral na kaayusan. Ito ang magiging pundasyon ng malayang pag-iisip at
interpretasyon sa panitikan, na may pagbibigay-diin sa maka-uring pagsusuri.
Sanggunian:

Anonymous. (2020). Pagbaklas at pagbagtas group-5 – pagbaklas at Pagbagtas Pantayong Pananaw Isang
pasulat na ulat na. Studocu. https://www.studocu.com/ph/document/central-luzon-state-
university/filipino/pagbaklas-at-pagbagtas-group-5/29399853