სასწავლო კურსის პროგრამა (სილაბუსი)

სასწავლო კურსის სახელწოდება

კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები

Non-contractual Obligations

სასწავლო კურსის კოდი: LAW12911G1-LS

აკადემიური უმაღლესი განათლების საფეხური

ბაკალავრიატი მაგისტრატურა დოქტორანტურა

სწავლების ენა
ქართული

ავტორი/ავტორები
გვარი, სახელი: ქეთევან ბერეკაშვილი
სამუშაო ადგილი: სტუ, სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტი,
კერძო სამართლის დეპარტამენტი, მ. კოსტავას 77, VI კორპუსი, IX
სართული,ოთახი 907ბ.
თანამდებობა: პროფესორი
ტელეფონი: 577508525
ელ–ფოსტა: ketiberekashvili@yahoo.com

სასწავლო კურსის მიზანი

მისცეს ცოდნა კანონისმიერი ვალდებულებითი და დელიქტური ვალდებულებების არსისა და
მნიშვნელობის, კანონისმიერი/დელიქტური ვალდებულებითი ურთიერთობების მოწესრიგების
სისტემების და მათგან გამომდინარე ზიანის ანაზღაურების პრინციპების შესახებ. აგრეთვე,
გამოუმუშაოს იურიდიული არგუმენტაციის ტექნიკა, სამართლებრივი ლოგიკა, სამართლის ნორმების
დამოუკიდებელი ანალიზის, პრაქტიკული გამოყენების, სამართლებრივად სწორი და დასაბუთებული
გადაწყვეტილების გამოტანის, ნორმისადმი კრიტიკული დამოკიდებულების და სასამართლო
გადაწყვეტილებების ანალიზის უნარი.

დაშვების წინაპირობები
სახელშეკრულებო სამართალი

სწავლის შედეგები
№ საგნის შესწავლის შედეგად მიღებული ცოდნა და შეძენილი უნარები
სასწავლო კურსის გავლის დასრულების შემდეგ სტუდენტი:
 აღწერს:
- კანონისმიერი ვალდებულებების წარმოშობის საფუძველს და სახეებს;
- კანონისმიერი ვალდებულებითი სამართლის ძირითადმცნებებს და
ინსტიტუტებს, კერძოდ, საზიარო უფლებებს, დავალების გარეშე სხვისი
-1- (სულ 17 გვ.)
 საქმეების შესრულებას, უსაფუძვლო გამდიდრებას, დელიქტურ
ვალდებულებებს, კანონით გათვალისწინებულ სხვა საფუძველზე
წარმოშობილ ვალდებულებებს;
 განსაზღვრავს სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ღონისძიების თანაფარდობას
დელიქტურ ვალდებულებებთან, პასუხისმგებლობას უხარისხო პროდუქტით
გამოწვეული ზიანისათვის;
 ამოიცნობს ვალდებულების წარმომშობ, ან შემწყვეტ სამართლის ნორმათა
შორის კონკურენციას სამოქალაქო კოდექსში, შეიმუშავებს ამ კონკურენციის
გადაწყვეტის გზებს და განსაზღვრავს შედეგებს;
 ახდენს სამართლებრივი ქეისის სწორად იდენტიფიცირებას კანონისმიერ
ვალდებულებით სამართალთან მიმართებაში და ახორციელებს შესაბამის
იურიდიულ მოქმედებებს მათი გადაწყვეტის მიზნით;
 აანალიზებს ვალდებულებითი სამართლის არსსა და დანიშნულებას
სამოქალაქო ბრუნვაში და ამ ბრუნვის სუბიექტებისათვის;
 მსჯელობს კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობის საკითხებთან
დაკავშირებულ პრობლემებზე ზეპირი და წერილობითი ფორმით;
 მოიძიებს კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობების მომწესრიგებელ
სამართლის წყაროებს, საკანონმდებლო ცვლილებებს და სასამართლო
პრაქტიკას;
 ცნობს იურისტის ეთიკური სტანდარტების საჭიროებას, მოქმედებს იურისტის
ეთიკური და პროფესიული ქცევის ნორმების ფარგლებში, პატივს სცემს
ადამიანის უფლებებს;
 ავლენს საკუთარი ცოდნის მუდმივად განახლების უნარს.

სწავლის შედეგების მიღწევის (სწავლება-სწავლის) მეთოდები

ლექცია სემინარი (ჯგუფში მუშაობა) პრაქტიკული ლაბორატორიული
პრაქტიკა საკურსო სამუშაო/პროექტი კონსულტაცია დამოუკიდებელი მუშაობა

სწავლება-სწავლის მეთოდების შესაბამისი აქტივობები:

პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლება (PBL) - მეთოდი, რომელიც ახალი ცოდნის მიღების და
ინტეგრაციის პროცესის საწყის ეტაპად იყენებს კონკრეტულ პრობლემას.
ვერბალური ახსნა-განმარტება - ამ მეთოდს მიეკუთვნება ლექცია, თხრობა, საუბარი და სხვ. აღნიშნულ
პროცესში პედაგოგი სიტყვების საშუალებით გადასცემს, ხსნის სასწავლო მასალას, ხოლო სტუდენტები
მოსმენით, დამახსოვრებითა და გააზრებით მას აქტიურად აღიქვამენ და ითვისებენ.
ინდუქცია, დედუქცია,ანალიზის მეთოდი - გვეხმარება სასწავლო მასალის, როგორც ერთი მთლიანის,
შემადგენელ ნაწილებად დაშლაში. ამით მარტივდება რთული პრობლემის შიგნით არსებული
ცალკეული საკითხის დეტალური გაშუქება.
დისკუსია/დებატები – ინტერაქტიული სწავლების ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მეთოდია.
დისკუსიის პროცესი მკვეთრად ამაღლებს სტუდენტთა ჩართულობის ხარისხსა და აქტიურობას.
დისკუსია შესაძლებელია გადაიზარდოს კამათში და ეს პროცესი არ შემოიფარგლება მხოლოდ
პედაგოგის მიერ დასმული შეკითხვებით. იგი უვითარებს სტუდენტს მსჯელობისა და საკუთარი
აზრის დასაბუთების უნარს.
შემთხვევების ანალიზი(Case study) - პედაგოგი სტუდენტებთან ერთად განიხილავს კონკრეტულ
შემთხვევებს და ისინი ყოველმხრივ და საფუძვლიანად შეისწავლიან საკითხს.
წერითი მუშაობა;
წიგნზე მუშაობა .

კრედიტების რაოდენობა: 4

-2- (სულ 17 გვ.)

საათების განაწილება სტუდენტის დატვირთვის შესაბამისად (სთ.)
ლექცია: 15
სემინარი (ჯგუფში მუშაობა): 15
პრაქტიკული: -
ლაბორატორიული: -
საკურსო სამუშაო/პროექტი: -
პრაქტიკა: -
შუასემესტრული /დასკვნითი გამოცდა 2/2
დამოუკიდებელი მუშაობა: 66

ლექცია
№ თემების დასახელება და შინაარსი
ზოგადი დებულებანი კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობების თაობაზე
კანონისმიერი ვალდებულება, როგორც ვალდებულების წარმოშობის საფუძველი; კანონისმიერი
ვალდებულების ცნება; კანონისმიერი ვალდებულების სახეები: საზიარო უფლებები; დავალების
გარეშე სხვისი საქმეების შესრულება; უსაფუძვლო გამდიდრება; დელიქტური ვალდებულებანი;
კანონით გათვალისწინებულ სხვა საფუძველზე წარმოშობილი ვალდებულებები, მაგალითად,
მესაკუთრესა და უზუფრუქტურს შორის არსებული სანივთო სამართლებრივი ურთიერთობები.
მესაკუთრესა და მოგირავნეს (იპოთეკარს) შორის არსებული ურთიერთობები. სახელშეკრულებო
და არასახელშეკრულებო ვალდებულებების თანაფარდობის საკითხი.
1 ლიტერატურა:
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარები, წიგნი III, 2017, http://www.gccc.ge/
2. მ. ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, „ბონა კაუზა“, თბ., 2016.
447გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02) / 1

3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

საზიარო უფლებების ცნება და მნიშვნელობა

განსახილველი საკითხები:
საზიარო უფლებების მომწესრიგებელი ნორმების გამოყენება სანივთო სამართლებრივ, კერძოდ
საერთო საკუთრებით ურთიერთობებში. საზიარო უფლების სუბიექტი, ობიექტი, შინაარსი;
საზიარო უფლებების სახეები: წილობრივი და წილთა თანაბრობა; საზიარო უფლება ნაყოფზე;
საზიარო საგნის მართვა; გადაწყვეტილების მიღება საზიარო საგნის მართვისას, საზიარო საგნის
მართვის წესის გადასვლა უფლებამონაცვლეზე; საზიარო საგნის მოვლის ხარჯები.
2
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge
3 საზიარო საგნის განკარგვა . საზიარო უფლების გაუქმება
განსახილველი საკითხები:
საზიარო საგნის განკარგვის წესი; საზიარო უფლების გაუქმების წესი და პირობები, მოწილის
გარდაცვალება, როგორც საზიარო უფლების გაუქმების განსაკუთრებული შემთხვევა; საზიარო
უფლების გაუქმება ნატურით გაყოფისას; საზიარო უფლების გაუქმება საგნის გაყიდვით;
მოწილეების სოლიდარული პასუხისმგებლობა; თანამოწილეთა მიმართ არსებული მოთხოვნის
დაკმაყოფილება; მოწილეთა პასუხისმგებლობა საზიარო უფლების გაუქმებისას; საზიარო
-3- (სულ 17 გვ.)
 უფლების გაუქმების მოთხოვნის ხანდაზმულობა.
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge
დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულება
განსახილველი საკითხები:
დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების ცნება და მნიშვნელობა; დავალების გარეშე
სხვისი საქმეების შესრულების ვალდებულების ძირითადი ნიშნები; დავალების გარეშე სხვისი
საქმეების შესრულების შედეგები; მეპატრონისათვის შეტყობინების ვალდებულება;
შესრულებული სამუშაოს შესახებ ანგარიშის წარდგენა; გაწეული ხარჯების ანაზღაურების
უფლება; გაწეული ხარჯების ანაზღაურების მოთხოვნის დაუშვებლობა; დავალების გარეშე სხვისი
4 საქმეების კვაზიშესრულება.
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge
უსაფუძვლო გამდიდრების შესახებ ზოგადი დებულებანი
განსახილველი საკითხები:
უსაფუძვლო გამდიდრების (კონდიქციო-ს) ცნება და საფუძვლები; მოკლე ისტორიული
მიმოხილვა; უსაფუძვლო გამდიდრების შედეგად წარმოშობილი ვალდებულების ელემენტები:
სუბიექტები, ობიექტი და შინაარსი; უსაფუძვლო გამდიდრების შედეგად წარმოშობილი
მოთხოვნის თანაფარდობა სამოქალაქო უფლების დაცვის თაობაზე წარმოშობილ სხვა
მოთხოვნებთან; ვინდიკაციური და კონდიქცური სარჩელების კონკურენცია; რესტიტუცია და
უსაფუძვლო გამდიდრების შედეგად წარმოშობილი ვალდებულება.
5
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

უსაფუძვლო გამდიდრების ვალდებულების კლასიფიკაცია

განსახილველი საკითხები:
უსაფუძვლო გამდიდრების ვალდებულების კლასიფიკაციის საფუძველი; უსაფუძვლო
გამდიდრების ძირითადი სახეები; უსაფუძვლო გამდიდრების ძირითადი ნიშნები და ზოგადი
შედეგები; შესრულების კონდიქცია; შესრულების კონდიქციის დროს ვითომ-კრედიტორისაგან
(მიმღებისაგან) უკან დაბრუნების მოთხოვნის დაუშვებლობის შემთხვევები.
6 ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

-4- (სულ 17 გვ.)

 ხელყოფის შედეგად უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლებრივი რეგულირება
განსახილველი საკითხები:
სხვისი სამართლებრივი სიკეთის ხელყოფის ნიშნები, სახეები და შედეგები; იძულების ან მუქარის
საფუძველზე გადაცემულის უკან დაბრუნების მოთხოვნა; შესრულების მიღება
არაუფლებამოსილი პირის მიერ; პასუხისმგებლობისაგან განთავისუფლება;
ლიტერატურა:
7 1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

უკან დაბრუნების მოთხოვნის ფარგლები

განსახილველი საკითხები:
უკან დაბრუნების მოთხოვნა შეძენილზე, მიღებულ სარგებელზე და მისი ფარგლები; გადაცემული
საგნის უკან დაბრუნების შეუძლებლობა; შესრულების საგნის დაღუპვის ან გაფუჭების შედეგები;
ზიანის ანაზღაურების ვალდებულება; მოგების მოთხოვნის უფლება.
ლიტერატურა:
8 1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

სხვისი ვალის გადახდის და სხვა პირის ქონებაზე შეცდომით ხარჯების გაწევის შედეგები
განსახილველი საკითხები:
შეცდომით სხვისი ვალების გასტუმრების შედეგები; შეცდომით სხვა პირის ქონებაზე ხარჯების
გაწევის შედეგები; არასწორი მითითებით შესრულების შედეგები; მესამე პირის ურთიერთობა
კონდიქციურ ვალდებულებაში; უსაფუძვლო გამდიდრების სხვა შემთხვევები; უსაფუძვლო
გამდიდრების შედარება სამოქალაქო სამართლის სხვა ინსტიტუტებთან, კერძოდ,
ხელშეკრულებიდან გასვლის, ზარალის ანაზღაურების, საკუთრების დაცვის და დავალების
გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების ინსტიტუტებთან.
9
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

10 ზოგადი დებულებანი დელიქტური ვალდებულების შესახებ

განსახილველი საკითხები:
დელიქტის ცნება და მნიშვნელობა; დელიქტის დაცვითი ფუნქცია; დელიქტური ვალდებულების
წარმოშობის საფუძვლები; დელიქტური ვალდებულების სუბიექტები, ობიექტი და შინაარსი;
დელიქტური ვალდებულების კლასიფიკაცია; გენერალური დელიქტი.
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.

-5- (სულ 17 გვ.)

 574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ღონისძიებების თანაფარდობა დელიქტურ ვალდებულებებთან

განსახილველი საკითხები:
სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ღონისძიებების თანაფარდობა დელიქტურ ვალდებულებებთან;
სახელშეკრულებო და არასახელშეკრულებო (დელიქტური) სარჩელების კონკურენცია;
სოლიდარული პასუხისმგებლობა მიყენებული ზიანისათვის; ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის
ხანდაზმულობის ვადა.
ლიტერატურა:
11
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

სხვა პირისათვის ზიანის მიყენების შედეგად წარმოშობილი დელიქტური ვალდებულებები

განსახილველი საკითხები:
ზიანის მომტანი ცნობების გახმაურების შედეგები; სატრანსპორტო საშუალების ექსპლუატაციის
შედეგად დამდგარი ზიანის ანაზღაურება; გადაზიდვა-გადაყვანის ხელშეკრულების გამოყენების
შესაძლებლობა. ხანძრის ჩაქრობის დროს წარმოშობილი ზიანის ანაზღაურება.
ლიტერატურა:
12 1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

სხვა პირისათვის ზიანის მიყენების შედეგად წარმოშობილი დელიქტური ვალდებულებები

განსახილველი საკითხები;
ზიანის ანაზღაურების ვალდებულებისაგან წინასწარ განთავისუფლების დაუშვებლობა; ზიანის
ანაზღაურება დაზარალებულის გარდაცვალებისას; სამედიცინო დაწესებულების მიერ
მიყენებული ზიანის ანაზღაურება. დროებითი სულიერი მოშლილობის მდგომარეობაში
მიყენებული ზიანის ანაზღაურება.
ლიტერატურა:
13
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

14 სხვა პირის მიერ მიყენებული ზიანის ანაზღაურების ვალდებულებები

განსახილველი საკითხები:
სხვა პირის მიერ მიყენებული ზიანის ანაზღაურების არაბრალეული ვალდებულების სუბიექტები,
ობიექტი, შინაარსი; ასეთი ვალდებულების წარმოშობის თავისებურება; არასრულწლოვანის
პასუხისმგებლობა მიყენებული ზიანისათვის; სულით ავადმყოფის მიერ მიყენებული ზიანის
ანაზღაურება; სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას მიყენებული ზიანის ანაზღაურება;
პასუხისმგებლობა ნაგებობიდან გამომდინარე მომეტებული საფრთხით გამოწვეული
ზიანისათვის; ცხოველის მიერ მიყენებული ზიანის ანაზღაურება; შენობის ჩამოქცევით

-6- (სულ 17 გვ.)

 გამოწვეული ზიანის ანაზღაურება; სახელმწიფოს პასუხისმგებლობა მისი მოსამსახურის მიერ
მიერ მიყენებული ზიანისათვის; არამატერიალური ზიანის ანაზღაურების სახეები და
თავისებურებები.
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

პასუხისმგებლობა უხარისხო პროდუქტით გამოწვეული ზიანისათვის

განსახილველი საკითხები:
უხარისხო პროდუქტის წარმოების შედეგად წარმოშობილი ვალდებულების ცნება;
სუბიექტები, ობიექტი და შინაარსი; უხარისხო პროდუქტით მიყენებული ზიანისათვის
პასუხისმგებლობისას მტკიცების ტვირთი; უხარისხო პროდუქციის მწარმოებელთა
სოლიდარული პასუხისმგებლობა; უხარისხო პროდუქტით მიყენებული ზიანის
ანაზღაურების მოთხოვნის ხანდაზმულობა; უხარისხო პროდუქტისათვის მწარმოებლის
პასუხისმგებლობის გამორიცხვის დაუშვებლობა. ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის
15 ხანდაზმულობის ვადა.
ლიტერატურა:
1. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001.
430გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
2. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016.
574გვ. სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

სემინარი
№ თემების დასახელება და შინაარსი
ზოგადი დებულებანი კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობების თაობაზე
კანონისმიერი ვალდებულება, როგორც ვალდებულების წარმოშობის საფუძველი; კანონისმიერი
1 ვალდებულების სახეები: საზიარო უფლებები; დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულება;
უსაფუძვლო გამდიდრება; დელიქტური ვალდებულებანი; სახელშეკრულებო და
არასახელშეკრულებო ვალდებულებების თანაფარდობის საკითხი.
საზიარო უფლებების ცნება და მნიშვნელობა
საზიარო უფლებების მომწესრიგებელი ნორმების გამოყენება სანივთო სამართლებრივ, კერძოდ
საერთო საკუთრებით ურთიერთობებში. საზიარო უფლების სუბიექტი, ობიექტი, შინაარსი;
2
საზიარო უფლებების სახეები: წილობრივი და წილთა თანაბრობა; საზიარო უფლება ნაყოფზე;
საზიარო საგნის მართვა; გადაწყვეტილების მიღება საზიარო საგნის მართვისას, საზიარო საგნის
მართვის წესის გადასვლა უფლებამონაცვლეზე; საზიარო საგნის მოვლის ხარჯები.
საზიარო საგნის განკარგვა . საზიარო უფლების გაუქმება

საზიარო საგნის განკარგვის წესი; საზიარო უფლების გაუქმების წესი და პირობები, მოწილის
გარდაცვალება, როგორც საზიარო უფლების გაუქმების განსაკუთრებული შემთხვევა; საზიარო
3 უფლების გაუქმება ნატურით გაყოფისას; საზიარო უფლების გაუქმება საგნის გაყიდვით;
მოწილეების სოლიდარული პასუხისმგებლობა; თანამოწილეთა მიმართ არსებული მოთხოვნის
დაკმაყოფილება; მოწილეთა პასუხისმგებლობა საზიარო უფლების გაუქმებისას; საზიარო
უფლების გაუქმების მოთხოვნის ხანდაზმულობა.
ზეპირი გამოკითხვა.

-7- (სულ 17 გვ.)

 დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულება
დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების ცნება და მნიშვნელობა; დავალების გარეშე
სხვისი საქმეების შესრულების ვალდებულების ძირითადი ნიშნები; მეპატრონისათვის
4 შეტყობინების ვალდებულება; შესრულებული სამუშაოს შესახებ ანგარიშის წარდგენა; გაწეული
ხარჯების ანაზღაურების უფლება; გაწეული ხარჯების ანაზღაურების მოთხოვნის დაუშვებლობა;
დავალების გარეშე სხვისი საქმეების კვაზი შესრულება.
დისკუსია.
უსაფუძვლო გამდიდრების შესახებ ზოგადი დებულებანი
უსაფუძვლო გამდიდრების (კონდიქციო-ს) ცნება და საფუძვლები; უსაფუძვლო გამდიდრების
შედეგად წარმოშობილი ვალდებულების ელემენტები: სუბიექტები, ობიექტი და შინაარსი;
უსაფუძვლო გამდიდრების შედეგად წარმოშობილი მოთხოვნის თანაფარდობა სამოქალაქო
5
უფლების დაცვის თაობაზე წარმოშობილ სხვა მოთხოვნებთან; ვინდიკაციური და კონდიქცური
სარჩელების კონკურენცია; რესტიტუცია და უსაფუძვლო გამდიდრების შედეგად წარმოშობილი
ვალდებულება.
დისკუსია.
უსაფუძვლო გამდიდრების ვალდებულების კლასიფიკაცია
უსაფუძვლო გამდიდრების ვალდებულების კლასიფიკაციის საფუძველი; უსაფუძვლო
გამდიდრების ძირითადი სახეები; უსაფუძვლო გამდიდრების ძირითადი ნიშნები და ზოგადი
6
შედეგები; შესრულების კონდიქცია; შესრულების კონდიქციის დროს ვითომ-კრედიტორისაგან
(მიმღებისაგან) უკან დაბრუნების მოთხოვნის დაუშვებლობის შემთხვევები.
კაზუსის ამოხსნა.
ხელყოფის შედეგად უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლებრივი რეგულირება
სხვისი სამართლებრივი სიკეთის ხელყოფის ნიშნები, სახეები და შედეგები; იძულების ან მუქარის
7 საფუძველზე გადაცემულის უკან დაბრუნების მოთხოვნა; შესრულების მიღება
არაუფლებამოსილი პირის მიერ; პასუხისმგებლობისაგან განთავისუფლება.
დისკუსია.
უკან დაბრუნების მოთხოვნის ფარგლები
უკან დაბრუნების მოთხოვნა შეძენილზე, მიღებულ სარგებელზე და მისი ფარგლები; გადაცემული
8 საგნის უკან დაბრუნების შეუძლებლობა; შესრულების საგნის დაღუპვის ან გაფუჭების შედეგები;
ზიანის ანაზღაურების ვალდებულება; მოგების მოთხოვნის უფლება.
დისკუსია.
სხვისი ვალის გადახდის და სხვა პირის ქონებაზე შეცდომით ხარჯების გაწევის შედეგები
შეცდომით სხვისი ვალების გასტუმრების შედეგები; შეცდომით სხვა პირის ქონებაზე ხარჯების
გაწევის შედეგები; არასწორი მითითებით შესრულების შედეგები; მესამე პირის ურთიერთობა
კონდიქციურ ვალდებულებაში; უსაფუძვლო გამდიდრების სხვა შემთხვევები; უსაფუძვლო
9
გამდიდრების შედარება სამოქალაქო სამართლის სხვა ინსტიტუტებთან, კერძოდ,
ხელშეკრულებიდან გასვლის, ზარალის ანაზღაურების, საკუთრების დაცვის და დავალების
გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების ინსტიტუტებთან.
კაზუსის ამოხსნა.
ზოგადი დებულებანი დელიქტური ვალდებულების შესახებ
დელიქტის ცნება და მნიშვნელობა; დელიქტის დაცვითი ფუნქცია; დელიქტური ვალდებულების
10 წარმოშობის საფუძვლები; დელიქტური ვალდებულების სუბიექტები, ობიექტი და შინაარსი;
დელიქტური ვალდებულების კლასიფიკაცია; გენერალური დელიქტი.
ზეპირი გამოკითხვა.
სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ღონისძიებების თანაფარდობა დელიქტურ ვალდებულებებთან
სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ღონისძიებების თანაფარდობა დელიქტურ ვალდებულებებთან;
სახელშეკრულებო და არასახელშეკრულებო (დელიქტური) სარჩელების კონკურენცია;
11
სოლიდარული პასუხისმგებლობა მიყენებული ზიანისათვის; ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის
ხანდაზმულობის ვადა.
კაზუსის ამოხსნა.

-8- (სულ 17 გვ.)

 სხვა პირისათვის ზიანის მიყენების შედეგად წარმოშობილი დელიქტური ვალდებულებები
ზიანის მომტანი ცნობების გახმაურების შედეგები; სატრანსპორტო საშუალების ექსპლუატაციის
12 შედეგად დამდგარი ზიანის ანაზღაურება; გადაზიდვა-გადაყვანის ხელშეკრულების გამოყენების
შესაძლებლობა. ხანძრის ჩაქრობის დროს წარმოშობილი ზიანის ანაზღაურება.
ზეპირი გამოკითხვა.
სხვა პირისათვის ზიანის მიყენების შედეგად წარმოშობილი დელიქტური ვალდებულებები
ზიანის ანაზღაურების ვალდებულებისაგან წინასწარ განთავისუფლების დაუშვებლობა; ზიანის
ანაზღაურება დაზარალებულის გარდაცვალებისას; სამედიცინო დაწესებულების მიერ
13
მიყენებული ზიანის ანაზღაურება. დროებითი სულიერი მოშლილობის მდგომარეობაში
მიყენებული ზიანის ანაზღაურება.
ზეპირი გამოკითხვა.
სხვა პირის მიერ მიყენებული ზიანის ანაზღაურების ვალდებულებები
სხვა პირის მიერ მიყენებული ზიანის ანაზღაურების არაბრალეული ვალდებულების სუბიექტები,
ობიექტი, შინაარსი; ასეთი ვალდებულების წარმოშობის თავისებურება; არასრულწლოვანის
პასუხისმგებლობა მიყენებული ზიანისათვის; სულით ავადმყოფის მიერ მიყენებული ზიანის
ანაზღაურება; სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას მიყენებული ზიანის ანაზღაურება;
14 პასუხისმგებლობა ნაგებობიდან გამომდინარე მომეტებული საფრთხით გამოწვეული
ზიანისათვის; ცხოველის მიერ მიყენებული ზიანის ანაზღაურება; შენობის ჩამოქცევით
გამოწვეული ზიანის ანაზღაურება; სახელმწიფოს პასუხისმგებლობა მისი მოსამსახურის მიერ
მიერ მიყენებული ზიანისათვის; არამატერიალური ზიანის ანაზღაურების სახეები და
თავისებურებები.
კაზუსის ამოხსნა.
პასუხისმგებლობა უხარისხო პროდუქტით გამოწვეული ზიანისათვის
უხარისხო პროდუქტის წარმოების შედეგად წარმოშობილი ვალდებულების ცნება;
სუბიექტები, ობიექტი და შინაარსი; უხარისხო პროდუქტით მიყენებული ზიანისათვის
პასუხისმგებლობისას მტკიცების ტვირთი; უხარისხო პროდუქციის მწარმოებელთა
15 სოლიდარული პასუხისმგებლობა; უხარისხო პროდუქტით მიყენებული ზიანის
ანაზღაურების მოთხოვნის ხანდაზმულობა; უხარისხო პროდუქტისათვის მწარმოებლის
პასუხისმგებლობის გამორიცხვის დაუშვებლობა. ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის
ხანდაზმულობის ვადა.
დისკუსია.

სტუდენტის ცოდნის შეფასების სისტემა

შეფასება ხდება 100 ქულიანი სკალით.
დადებითი შეფასებებია:
 (A) - ფრიადი - შეფასების 91-100 ქულა;
 (B) - ძალიან კარგი - შეფასების 81-90 ქულა;
 (C) - კარგი - შეფასების 71-80 ქულა;
 (D) - დამაკმაყოფილებელი - შეფასების 61-70 ქულა;
 (E) - საკმარისი - შეფასების 51-60 ქულა.
უარყოფითი შეფასებებია:
 (FX) - ვერ ჩააბარა - შეფასების 41-50 ქულა, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი
მუშაობა სჭირდება და ეძლევა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ
გასვლის უფლება;
 (F) - ჩაიჭრა - შეფასების 40 ქულა და ნაკლები, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტის მიერ
ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი.

შეფასების ფორმები, მეთოდები და კრიტერიუმები:

შეფასების ფორმები შეფასების მეთოდები და კრიტერიუმები

-9- (სულ 17 გვ.)

მიმდინარე აქტივობა მიმდინარე აქტივობის შეფასება ხდება ზეპირი
გამოკითხვით, დისკუსიითა და კაზუსის ამოხსნით.
4 ზეპირი გამოკითხვა - 8 ქულა, 5 დისკუსია - 10 ქულა, 4
კაზუსის ამოხსნა - 12 ქულა.

მიმდინარე აქტივობის მაქსიმალური შეფასებაა 30 ქულა,

მინიმალური 15 ქულა.

ზეპირი გამოკითხვა ფასდება 2 ქულით

2 ქულა - პასუხი სრულყოფილია, სტუდენტი ზედმიწევნით

ფლობს საკითხს. იყენებს შესაბამის იურიდიულ
ტერმინოლოგიას/დარგობრივ ენას, მისი მსჯელობა
ლოგიკური და თანმიმდევრულია. პასუხი კონკრეტულია და
ზუსტად ასახავს დასმული კითხვის შინაარსს.
1.5 ქულა - პასუხი სწორია. სტუდენტი კარგად ფლობს
საკითხს. იყენებს სათანადო იურიდიულ
ტერმინოლოგიას/დარგობრივ ენას; მისი მსჯელობა
ლოგიკურია, თუმცა არათანმიმდევრული. მცირედით
სცდება დასმული კითხვის შინაარსს.
1 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. სტუდენტი
ფრაგმენტულად ფლობს საკითხს. სრულად ვერ იყენებს
სათანადო იურიდიულ ტერმინოლოგიას/დარგობრივ ენას.
მსჯელობისას სხცდება დასმული შეკითხვის შინაარსს.
0.5 ქულა - პასუხი ხარვეზულია, უშვებს ფაქტობრივ
შეცდომებს. სტუდენტს აქვს ზოგადი წარმოდგენა, მაგრამ
სათანადოდ ვერ აყალიბებს საკითხს. ვერ იყენებს
იურიდიულ ტერმინოლოგიას/დარგობრივ ენას. პასუხი არ
შეესაბამება დასმული შეკითხვის შინაარსს.
0 ქულა - პასუხი არ აქვს ან პასუხი არასწორია.

დისკუსია ფასდება 1 ქულით

1 ქულა - აქტიურად მონაწილეობს დისკუსიაში. აქვს

თამამად მსჯელობის და საკუთარი აზრის არგუმენტირების
უნარი, ამავდროულად ეს მსჯელობა და აზრი
სამართლებრივად გამართულია. მსჯელობისას იყენეს
დარგობრივ ენას/იურიდიულ ტერმინოლოგიას. აქვს
ძლიერი ლოგიკური შეკამათების და შეწინააღმდეგების
უნარი. მეტყველებს გამართული ენით, რაც გასაგებია
აუდიტორიისთვის. აქვს პრობლემის დანახვის უნარი.
0.7-0.9 ქულა - მონაწილეობს დისკუსიაში. აქვს მსჯელობის
და საკუთარი აზრის არგუმენტირების უნარი,
ამავდროულად ეს მსჯელობა და აზრი სამართლებრივად
გამართულია, იყენებს დარგობრივ ენას/იურიდიულ
ტერმინოლოგიას. აქვს ლოგიკური შეკამათების და
შეწინააღმდეგების უნარი. თუმცა აკლია თვითდაჯერება და
დაზუსტებისთვის მიმართავს აუდიტორიას. მეტყველებს
გამართული ენით, რაც გასაგებია აუდიტორიისთვის.
0.4-0.6 ქულა - მონაწილეობს დისკუსიაში. მოჰყავს
არგუმენტები, თუმცა არ არის თვითდაჯერებული და

-10- (სულ 17 გვ.)

დარწმუნებული აზრის სისწორეში. მის მსჯელობაში არის
მცირედი ფაქტობრივი შეცდომები. სუსტად, თუმცა იყენებს
დარგობრივ ენას/იურიდიულ ტერმინოლოგიას. შეკამათების
და შეწინააღმდეგების უნარი მწირია. მეტყველებს
გაუბედავად და ოდნავ გაუგებარად.
0.1-0.3 ქულა - იშვიათად მონაწილეობს დისკუსიაში.
არგუმენტები სუსტი და ხშირად ალოგიკურია. მსჯელობა
სუსტია - ნაწილობრივ სამართლებრივად გაუმართავია.
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა საკმაოდ
მწირია. მსჯელობს ფრაგმენტულად. არ აქვს შეკამათების და
შეწინააღმდეგების უნარი. მეტყველებს გაუგებრად.
0 ქულა - არ მონაწილეობს დისკუსიაში.

კაზუსის ამოხსნა ფასდება 3 ქულით

3 ქულა - პასუხი სრულია. საკითხი ზუსტად და

ამომწურავად არის გადმოცემული. მსჯელობა ლოგიკური,
თანმიმდევრული და სამართლებრივად მაღალ დონეზეა
გადმოცემული. სტუდენტი ზედმიწევნით ფლობს საკითხს.
კარგად არის გამოყენებული იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა. ნორმის (მუხლის,
პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება
კაზუსის ამოსახსნელად ზუსტი და სწორია. სტუდენტის
მსჯელობა არ გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის
ამოხსნა ზუსტად და უშუალოდ პასუხობს დასმულ
შეკითხვას ან/და ამოცანას. კარგად იცნობს შესაბამის
სასამართლო გადაწვეტილებას.
2.5 ქულა - პასუხი სწორია. მსჯელობა ლოგიკური,
თანმიმდევრული და სამართლებრივად გამართულია.
სტუდენტი კარგად ფლობს საკითხს. ნორმის (მუხლის,
პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება
კაზუსის ამოსახსნელად სწორია. გამოყენებულია
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა.
სტუდენტის მსჯელობა არ გადადის მომიჯნავე საკითხებზე.
კაზუსის ამოხსნა პასუხობს დასმულ შეკითხვას. იცნობს
შესაბამის სასამართლო გადაწვეტილებას.
2 ქულა - პასუხი სწორია, თუმცა შეკვეცილია. მსჯელობა
ლოგიკურია თუმცა ხშირ შემთხვევაში თანმიმდევრული არ
არის. სტუდენტი ფლობს საკითხს. გამოყენებულია
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა. ნორმის
(მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი) განმარტება და
გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად სწორია თუმცა
არასრული. სტუდენტის მსჯელობა მცირედით გადადის
მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა პასუხობს დასმულ
შეკითხვას, მაგრამ არასრულყოფილია. არასრულად იცნობს
შესაბამის სასამართლო გადაწვეტილებას.
1.5 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
წარმოდგენილია, თუმცა რიგ შემთხვევებში სცდება ლოგიკას
და თანმიმდევრობას. სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა
მწირია. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)

-11- (სულ 17 გვ.)

 განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად
ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა გადადის მომიჯნავე
საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა სრულყოფილად ვერ
პასუხობს დასმულ შეკითხვას. ფაქტობარივად არ იცნობს
შესაბამის სასამართლო გადაწვეტილებას.
1 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
წარმოდგენილია, თუმცა რიგ შემთხვევებში სცდება ლოგიკას
და თანმიმდევრობას. სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა
მწირია. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად
ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა გადადის მომიჯნავე
საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა სრულყოფილად ვერ
პასუხობს დასმულ შეკითხვას. საერთოდ არ იცნობს
შესაბამის სასამართლო გადაწვეტილებას.
0.5 ქულა - პასუხი ნაკლოვანია. საკითხი გადმოცემულია
ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა მწირია, ხშირ
შემთხვევებში ალოგიკური და არათანმიმდევრული.
სტუდენტი სათანადოდ ვერ ფლობს საკითხს. იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა არ არის გამოყენებული.
ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად
ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა დიდი დოზით
გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა ვერ
პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
0 ქულა - პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის და
მსჯელობა/არგუმენტირება საერთაოდ არ არის მოცემული.

შუასემესტრული შუასემესტრული გამოცდის შეფასება ხდება წერილობითი

გამოცდა ფორმით საგამოცდო თემითა და კაზუსის ამოხსნით.
2 საგამოცდო თემა - 20 ქულა და 1 კაზუსის ამოხსნა - 10
ქულა.

შუასემესტრული გამოცდის მაქსიმალური შეფასებაა 30

ქულა, მინიმალური 7.5 ქულა.

საგამოცდო თემა ფასდება 10 ქულით

9-10 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით
ფლობს განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა მაღალ დონეზეა.
7-8 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს
განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა კარგია.
5-6 ქულა - პასუხი სწორია, მაგრამ სრული არ არის.
სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს განვლილ
მასალას. საკითხი ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა

-12- (სულ 17 გვ.)

თანმიმდევრობა არ არის დაცული. იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი მცირედით დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა დამაკმაყოფილებელია.
3-4 ქულა - პასუხი მწირია. სტუდენტი ფლობს განვლილ
მასალას, მაგრამ აღენიშნება ნაკლოვანებები. საკითხი
გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა ნაკლოვანია.
სამართლებრივი მსჯელობა ფრაგმენტულია.
1-2 ქულა - პასუხი ხარვეზულია. სტუდენტი ვერ ფლობს
განვლილ მასალას. გადმოცემულია საკითხის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა არ არის გამოყენებული.
სამართლებრივი მსჯელობა არადამაკმაყოფილებალი.
0 ქულა - პასუხი საერთოდ არ არის მოცემული ან პასუხი
საკითხის შესაბამისი არ არის.

კაზუსის ამოხსნა ფასდება 10 ქულით.

10 ქულა - პასუხი სრულია. საკითხი ზუსტად და
ამომწურავად არის გადმოცემული. მსჯელობა ლოგიკური,
თანმიმდევრული და სამართლებრივად მაღალ დონეზეა
გადმოცემული. სტუდენტი ზედმიწევნით ფლობს საკითხს.
კარგად არის გამოყენებული იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა. ნორმის (მუხლის,
პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება
კაზუსის ამოსახსნელად ზუსტი და სწორია. სტუდენტის
მსჯელობა არ გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის
ამოხსნა ზუსტად და უშუალოდ პასუხობს დასმულ
შეკითხვას ან/და ამოცანას.
8 ქულა/9 ქულა - პასუხი სწორია. მსჯელობა ლოგიკური,
თანმიმდევრული და სამართლებრივად გამართულია.
სტუდენტი კარგად ფლობს საკითხს. ნორმის (მუხლის,
პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება
კაზუსის ამოსახსნელად სწორია. გამოყენებულია
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა.
სტუდენტის მსჯელობა არ გადადის მომიჯნავე საკითხებზე.
კაზუსის ამოხსნა პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
7 ქულა/8 ქულა - პასუხი სწორია, თუმცა შეკვეცილია.
მსჯელობა ლოგიკურია თუმცა ხშირ შემთხვევაში
თანმიმდევრული არ არის. სტუდენტი ფლობს საკითხს.
გამოყენებულია იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი
ენა. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად სწორია
თუმცა არასრული. სტუდენტის მსჯელობა მცირედით
გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა პასუხობს
დასმულ შეკითხვას, მაგრამ არასრულყოფილია.
5 ქულა/6 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
წარმოდგენილია, თუმცა რიგ შემთხვევებში სცდება ლოგიკას
და თანმიმდევრობას. სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა
მწირია. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად

-13- (სულ 17 გვ.)

 ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა გადადის მომიჯნავე
საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა სრულყოფილად ვერ
პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
3 ქულა/4 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
წარმოდგენილია, თუმცა რიგ შემთხვევებში სცდება ლოგიკას
და თანმიმდევრობას. სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა
მწირია. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად
ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა გადადის მომიჯნავე
საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა სრულყოფილად ვერ
პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
1 ქულა/2 ქულა - პასუხი ნაკლოვანია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
მწირია, ხშირ შემთხვევებში ალოგიკური და
არათანმიმდევრული. სტუდენტი სათანადოდ ვერ ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა არ
არის გამოყენებული. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის,
ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება კაზუსის
ამოსახსნელად ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა დიდი
დოზით გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა
ვერ პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
0 ქულა - პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის და
მსჯელობა/არგუმენტირება საერთაოდ არ არის მოცემული.
დასკვნითი/დამატებითი დასკვნითი/დამატებითიგამოცდის შეფასება ხდება
გამოცდა წერილობითი ფორმით საგამოცდო თემითა და კაზუსის
ამოხსნით.
2 საგამოცდო თემა - 20 ქულა და 2 კაზუსის ამოხსნა - 20
ქულა.

დასკვნითი/დამატებითი გამოცდის მაქსიმალური შეფასებაა

40 ქულა, მინიმალური 10 ქულა.

საგამოცდო თემა ფასდება 10 ქულით

9-10 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით
ფლობს განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა მაღალ დონეზეა.
7-8 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს
განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა კარგია.
5-6 ქულა - პასუხი სწორია, მაგრამ სრული არ არის.
სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს განვლილ
მასალას. საკითხი ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა
თანმიმდევრობა არ არის დაცული. იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი მცირედით დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა დამაკმაყოფილებელია.

-14- (სულ 17 გვ.)

3-4 ქულა - პასუხი მწირია. სტუდენტი ფლობს განვლილ
მასალას, მაგრამ აღენიშნება ნაკლოვანებები. საკითხი
გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა ნაკლოვანია.
სამართლებრივი მსჯელობა ფრაგმენტულია.
1-2 ქულა - პასუხი ხარვეზულია. სტუდენტი ვერ ფლობს
განვლილ მასალას. გადმოცემულია საკითხის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა არ არის გამოყენებული.
სამართლებრივი მსჯელობა არადამაკმაყოფილებალი.
0 ქულა - პასუხი საერთოდ არ არის მოცემული ან პასუხი
საკითხის შესაბამისი არ არის.

კაზუსის ამოხსნა ფასდება 10 ქულით.

10 ქულა - პასუხი სრულია. საკითხი ზუსტად და
ამომწურავად არის გადმოცემული. მსჯელობა ლოგიკური,
თანმიმდევრული და სამართლებრივად მაღალ დონეზეა
გადმოცემული. სტუდენტი ზედმიწევნით ფლობს საკითხს.
კარგად არის გამოყენებული იურიდიული
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა. ნორმის (მუხლის,
პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება
კაზუსის ამოსახსნელად ზუსტი და სწორია. სტუდენტის
მსჯელობა არ გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის
ამოხსნა ზუსტად და უშუალოდ პასუხობს დასმულ
შეკითხვას ან/და ამოცანას.
8 ქულა/9 ქულა - პასუხი სწორია. მსჯელობა ლოგიკური,
თანმიმდევრული და სამართლებრივად გამართულია.
სტუდენტი კარგად ფლობს საკითხს. ნორმის (მუხლის,
პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება
კაზუსის ამოსახსნელად სწორია. გამოყენებულია
იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა.
სტუდენტის მსჯელობა არ გადადის მომიჯნავე საკითხებზე.
კაზუსის ამოხსნა პასუხობს
დასმულ შეკითხვას.
7 ქულა/8 ქულა - პასუხი სწორია, თუმცა შეკვეცილია.
მსჯელობა ლოგიკურია თუმცა ხშირ შემთხვევაში
თანმიმდევრული არ არის. სტუდენტი ფლობს საკითხს.
გამოყენებულია იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი
ენა. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად სწორია
თუმცა არასრული. სტუდენტის მსჯელობა მცირედით
გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა პასუხობს
დასმულ შეკითხვას, მაგრამ არასრულყოფილია.
5 ქულა/6 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
წარმოდგენილია, თუმცა რიგ შემთხვევებში სცდება ლოგიკას
და თანმიმდევრობას. სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა
მწირია. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად
ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა გადადის მომიჯნავე

-15- (სულ 17 გვ.)

 საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა სრულყოფილად ვერ
პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
3 ქულა/4 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
წარმოდგენილია, თუმცა რიგ შემთხვევებში სცდება ლოგიკას
და თანმიმდევრობას. სტუდენტი ფრაგმენტულად ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა
მწირია. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის, ქვე-პუნქტი)
განმარტება და გამოყენება კაზუსის ამოსახსნელად
ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა გადადის მომიჯნავე
საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა სრულყოფილად ვერ
პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
1 ქულა/2 ქულა - პასუხი ნაკლოვანია. საკითხი
გადმოცემულია ფაქტობრივი შეცდომებით. მსჯელობა
მწირია, ხშირ შემთხვევებში ალოგიკური და
არათანმიმდევრული. სტუდენტი სათანადოდ ვერ ფლობს
საკითხს. იურიდიული ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა არ
არის გამოყენებული. ნორმის (მუხლის, პუნქტის/ნაწილის,
ქვე-პუნქტი) განმარტება და გამოყენება კაზუსის
ამოსახსნელად ხარვეზულია. სტუდენტის მსჯელობა დიდი
დოზით გადადის მომიჯნავე საკითხებზე. კაზუსის ამოხსნა
ვერ პასუხობს დასმულ შეკითხვას.
0 ქულა - პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის და
მსჯელობა/არგუმენტირება საერთაოდ არ არის მოცემული.

ძირითადი ლიტერატურა
3. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, ავტორთა
კოლექტივი, მთ. რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გამომცემლობა, „სამართალი, თბ.,2001. 430გვ. სტუ-
ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347 /24
4. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარები, წიგნი III, 2017, http://www.gccc.ge/
5. მ. ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, „ბონა კაუზა“, თბ., 2016. 447გვ.
სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02) / 1
6. ი. ხარაზი, ქ. კვინიკაძე, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბ., 2016. 574გვ.
სტუ-ს ბიბლიოთეკის კეტერი 347.4(02)/1
5 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი.1997წ.www.matsne.gov.ge

დამხმარე ლიტერატურა
1. ჰენშელი ს., სამოქალაქო კაზუსების დამუშავების მეთოდიკა, თბ., 2009;
2. ჩაჩავა ს., მოთხოვნებისა და მოთხოვნის საფუძვლების კონკურენცია. თბილისი. ევროპული და
შედარებითი სამართლის ინსტიტუტის გამომცემლობა. 2011 წ. 212 გვ. [347.4/12]
3. თ.სუხიტაშვილი, სამოქალაქო პასუხისმგებლობის სუბიექტები, ჟურნ. „მართლმსაჯულება და
კანონი“, 2011, №2;
4. დ.სუხიტაშვილი, თ.სუხიტაშვილი, სახელშეკრულებო და დელიქტური პასუხისმგებლობის
სარჩელების კონკურენცია, ჟურნ. „მართლმსაჯულება და კანონი“, 2011, №3.
5. მზია თოდუა, შალვა ქურდაძე, ცალკეული კატეგორიის სამოქალაქო საქმეზე
გადაწყვეტილებათა მიღების თავისებურებანი. საქართველოს მოსამართლეთა ასოციაცია, თბ.,

-16- (სულ 17 გვ.)

 2005;
6. ს. ჩაჩავა, მოთხოვნების და მოთხოვნის საფუძვლების კონკურენცია კერძო სამართალში. თბ.,
2011წ.
7. გ. მარიამიძე, დელიქტური ვალდებულებანი. ზიანის ანაზღაურება საქართველოს სამოქალაქო
სამართლის კოდექსის (სკ) 992-ე მუხლის მიხედვით და ადამიანის უფლებათა ევროპული
სასამართლოს გადაწყვეტილებათა გათვალისწინებით. გამოცემა I. თბილისი. “რაიზი” 2011წ.
8. შენგელია რ., კონდიქციურ ვალდებულებათა საფუძვლები, სერგო ჯორბენაძის საიუბილეო
კრებული, 1996;
9. კერესელიძე დ. უსაფუძვლო გამდიდრების ნორმების გამოყენება. სასამართლო პრაქტიკის
მიმოხილვა. ჟურნალი „ქართული სამართლის“ მიმოხილვა, ტ. 6 #2, 2003;
10. ჭანტურია ლ., სამოქალაქო სამართლის ზოგადი ნაწილი. "სამართალი"თბ., 2011წ.
11. ჰელეგრინო მარიო „სუბიექტური თუ ობიექტური სახელშეკრულებო პასუხისმგებლობა.
სერგო ჯორბენაძის საიუბილეო კრებული, 1996;
12. გ.რუსიაშვილი, დ. ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, ,,. ნ.
ხუნაშვილი, კეთილსინდისიერების პრინციპი სახელშეკრულებო სამართალში,
თბილისი, 2016 წელი იურისტების სამყარო '', თბ., 2016წ.
სასამართლო პრაქტიკა:

1. უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებები სამოქალაქო სამართლის საქმეებზე

http://www.supremecourt.ge/court-decisions/civil-cases/
2. სამართლის ელექტრონული ბიბლიოთეკა: http://www.library.court.ge/

სილაბუსის ავტორი/ავტორები ქეთევან ბერეკაშვილი

ფაკულტეტის დასახელება ფაკულტეტის

ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახურის უფროსი სახელი, გვარი

დეპარტამენტის დასახელება
დეპარტამენტის უფროსი სახელი, გვარი

დამტკიცებულია
ფაკულტეტის დასახელება
ფაკულტეტის საბჭოს სხდომაზე
რიცხვი . თვე . წელი
ფაკულტეტის საბჭოს თავმჯდომარე სახელი, გვარი

-17- (სულ 17 გვ.)