KHI CON TU HÚ

1,Tìm hiểu chung

-Tác giả: Tố Hữu (1920 -2002).
Ông là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. Đồng thời ông cũng là một cán bộ cách
mạng lão thành của Việt Nam.
- Ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
- Tác phẩm
+ Thể thơ: lục bát
+ Hoàn cảnh sáng tác: được sáng tác vào tháng 7 năm 1939, khi tác giả mới bị bắt giam trong nhà lao
Thừa Phủ.
+ Nội dung: thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ
cách mạng trong cảnh tù đày.
+ Bố cục: đoạn 1: Từ đầu đến “từng không ”: Bức tranh thiên nhiên mùa hè.
đoạn 2: Còn lại: Tâm trạng của người tù chiến sĩ cách mạng.
2,Tìm hiểu về tác phẩm
- Nhan đề “Khi con tu hú” +có thể được hiểu là một cụm từ chỉ thời gian, nhưng chưa đầy đủ.
+Khi con tu hú gọi bầy cũng là khi mùa hè đến, trong chốn ngục tù ngột ngạt,
người chiến sĩ cách mạng khát khao cháy bỏng được tự do.
=> Tiếng tu hú kêu tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ vì nó gợi nhắc về mùa hè phóng khoáng, tưng
bừng với bao cảnh sắc quyến rũ đối lập với cảnh tù chật chội.
-Bức tranh thiên nhiên mùa hè
+Âm thanh: “tiếng chim tu hú, tiếng ve ngân, tiếng sáo diều”
=> đó là âm thanh rộn rành, tươi vui, tiếng chim tu hú đã làm bừng tỉnh một góc tăm tối trong tâm hồn thi
nhân với khao khát được hòa hợp cùng thiên nhiên đến mãnh liệt.
+Màu sắc: màu vàng (bắp rây), màu đỏ (trái chín), màu hồng (nắng đào), màu xanh (trời xanh)
=> màu sắc tươi tắn, rực rỡ, đầy sức sống cho thấy cái nhìn tích cực của nhà thơ về thế giới bên ngoài với
một khao khát được tự do trong một ngày gần nhất.
+ Hương vị: chín, ngọt
=> cảnh thiên nhiên mùa hè rộn rã âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị.
~ kết hợp biện pháp tu từ liệt kê cùng với những tính từ, từ láy
⇒ bức tranh trong tâm tưởng về mùa hè tươi đẹp của người chiến sĩ trong cảnh tù đày tạo cho người đọc
những ấn tượng khó quên về một mùa hè tràn đầy hương sắc.
+ Nhà thơ cảm nhận được thời gian trôi đi thật nhanh và muốn níu giữ những hương thơm của đất trời
nên đã viết rằng “đang chín” và “ngọt dần” chứ không phải đã chín và đã ngọt.
- Tâm trạng của người tù
+ Từ ngữ mạnh: “đạp”, “ngột”, “chết”, “uất”
=>Nghệ thuật tương phản cho thấy sự đối lập giữa cảnh đất trời bao la và cảnh tù đầy, người chiến sĩ
khao khát tự do cháy bỏng, muốn đập tan mọi thứ để thoát khỏi cảnh tù túng
+ Từ ngữ cảm thán: “ôi”, “thôi”, “làm sao”
=> bức bối, ngột ngạt, muốn lao ra thế giới bên ngoài nhưng lại bị những song sắt của nhà tù thực dân
kìm hãm đành thốt lên thành lời than, bộc lộ những dòng cảm xúc phẫn uất đang trực trào.
- Nếu tiếng chim tu hú ở phần đầu báo hiệu mùa hè tới với biết bao tươi vui thì tiếng chim tu hú ở cuối
bài lại khiến nhà thơ cảm thấy khó chịu và ngột ngạt. Tiếng chim tu hú hay chính là tiếng gọi của sự tự
do, tiếng gọi của cuộc sống đang thúc giục niềm khao khát tự do, thoát khỏi chốn ngục tù, và sâu xa hơn
là khao khát đất nước được hòa bình độc lập đang cháy hừng hực trong lòng tác giả.
3,Tổng kết
- Nghệ thuật
+ Cách sử dụng ngôn từ giản dị nhưng có tính tạo hình cao, bức tranh thiên nhiên tràn đầy hương sắc
được cảm nhận bằng nhiều giác quan, vần thơ bình dị mà gợi cảm