Professional Documents
Culture Documents
ESP 9 Modyul 5 Kasipagan Pagpupunyagi Pagtitipid at Pamamahala Sa Naimpok MarianBondoc
ESP 9 Modyul 5 Kasipagan Pagpupunyagi Pagtitipid at Pamamahala Sa Naimpok MarianBondoc
Edukasyon sa Pagpapakatao
Ikatlong Markahan-Modyul 5
Kasipagan, Pagpupunyagi, Pagtitipid at
Pamamahala sa Naimpok
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 5: Kasipagan, Pagpupunyagi, Pagtitipid
at Pamamahala sa Naimpok
Unang Edisyon, 2021
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring
magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng
Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o
tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya
o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Manunulat/Tagaguhit/Tagalapat/Editor
Marian C. Bondoc
Rene Boy T. Tamayo
Wilma P. Benedicto
2
9
Edukasyon sa Pagpapakatao
Ikatlong Markahan – Modyul 5
Kasipagan, Pagpupunyagi, Pagtitipid at
Pamamahala sa Naimpok
3
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay inihanda para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-
aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila upang maunawaan
ang bawat aralin at malinang ang mga kasanayang itinakda ng kurikulum.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang nalalaman ng mag-aaral na
may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan niya ng ibayong
tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit sa bawat pagtatapos ng
aralin upang masukat naman ang natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita kung
tama o mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan naman na magiging
matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang magamit pa ng
ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan ang anumang bahagi ng modyul.
Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang guro kung sila ay
makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin at paggamit ng SLM na ito.
4
Ang modyul na ito na Kasipagan, Pagpupunyagi, Pagtitipid at
Pamamahala sa Naimpok, EsP9KP-IIIe-12.1-2 ay makatutulong sa mga
mag-aaral ng Baitang 9 na nag-aaral tungkol sa kasipagan, pagpupunyagi,
pagtitipid at pamamahala sa naimpok. Tinatalakay rito ang kahalagahan ng
kasipagan, pagpupunyagi at pagtitipid na maiaambag ng tao sa kanyang
lipunang ginagalawan.
Pagkatapos ng modyul na ito inaasahan ang mga sumusunod:
• Natutukoy ang mga indikasyon ng taong masipag,
nagpupunyagi sa paggawa, nagtitipid at pinamamahalaan ang
naimpok;
• Nakagagawa ng journal ng mga gawaing natapos nang
pinaghandaan, ayon sa pamantayan at may motibasyon sa
paggawa
Panuto: Upang masukat ang lawak ng iyong kaalaman tungkol sa kasipagan sa paggawa.
Basahing mabuti ang mga tanong sa panimulang pagtataya at bilugan ang titik ng tamang
sagot.
2. Mahusay na trabahador.
a. mareklamo
b. mabait
c. masipag
d. maganda
5
5. Gumagawa kahit walang bantay.
a. mabait
b. masunurin
c. mapagkakatiwalaan
d. organisado
8. Si Kristia ay isang nurse sa isang pribadong ospital. Upang hindi siya mahawahan ng
COVID-19 ay palagi siyang naghuhugas ng kamay at nagsusuot ng facemask at face
shield. Ano ang kanyang prioridad?
a. kaligtasan
b. kalikasan
c. hanap-buhay
d. wala sa nabanggit
10. Si Chito ay may Insured Individual Retirement Accounts (IRA) sa banko para sa
kanyang pagreretiro. Anong indikasyon ang ipinamamalas?
a. kasipagan
b. pagpupunyagi
c. pagtitipid
d. pag-iimpok
6
12. Nahihirapan ka sa isang gawain ngunit itinutuloy mo parin at hangad mong
matapos ito ng maganda. Ano ang iyong ipinamamalas?
a. kasipagan
b. pagpupunyagi
c. pagtitipid
d. pag-iimpok
Karagdagang Kaalaman
7
Basahin ang balita mula sa isang online news article.
8
Pamprosesong Tanong:
Panuto: Sagutin ang mga katanungan sa ibaba.
9
2.May Pagkukusa at
Kakayahang
Umangkop. Ang
pagkukusa ay hindi lang
gumagawa ka dahil may
sumusubaybay sa iyo, kundi
pagiging positibo habang
gumagawa ka. Ang naiwang
trabaho kahapon ay dapat
tapusin, makapagsimula ng
bagong gawain sa araw na ito
at kung may oras pa ay
maaaring simulan na ang
gawain para bukas.
Samantalang, ang kakayahang
umangkop ay hindi lang ang
pagtatrabaho ng higit sa
itinakdang oras kundi ang
pagtulong mo sa kapwa mo
empleyado na nahihirapan sa
gawain. Kailangan rin ang
pagtutulungan upang tumaas
ang kalidad ng paggawa.
10
5.Motibasyon at
Prioridad. Ang iyong
motibasyon ay isa sa mga susi
upang magsipag ka sa anumang
bagay. Hindi lang papasok ka at
magtatrabaho, kundi dapat may
dahilan ang bawat ginagawa mo.
Magsisipag ka kasi gusto mong
tumaas ang posisyon mo, o
mabigyan ka ng karangalan.
Gayundin naman ay madagdagan
ang sweldo mo at may pantustos ka
sa pangangailangan ng pamilya mo.
Kung magkagayon, ang iyong
motibasyon ay karangalan at
pagmamahal mo sa iyong pamilya.
Samantalang, ang prayoridad ay
ang hangarin mong matapos ang
mga gawain ayon sa iyong
kakayahan. Halimbawa, mayroon
kang limang gawaing dapat tapusin,
kailangan pagplanuhan kung alin sa
limang gawaing ito ang dapat
unahin at bigyan ng pansin. Ngunit
dapat ang limang gawaing ito ay
matatapos ayon sa hinihingi ng
pagkakataon.
Karagdagang Kaalaman
Ang salitang pagpupunyagi ay endeavor sa Ingles na mula naman sa salitang
Latin na “debere” na ibig sabihin ay nagpapatuloy sa proseso kahit sa harap
ng pagsubok, sa maliit o walang kasiguraduhang tagumpay.
Ang mga taong nagpupunyagi ay nananatili sa plano, may mahabang pasensya, hindi
inaalintana ang hadlang at hindi naaapektuhan ng dating pagkabigo upang makamit ang
tagumpay.
11
4.Hindi naaapektuhan sa dating pagkabigo – dumaan man sa pagkakamali, mga
pagkukulang o pagkabagsak ay patuloy pa rin sa paggawa ng walang pag-aalinlangan.
12
banko: saving account - may maliit o minimal na kita; Certificate of Deposit o Time
Deposit – may pinagkasunduang panahon para iwidraw ang pera at mas malaki ang
kita; Insured Individual Retirement Accounts (IIRAs) – para sa mga magreretiro at
inilalaan ito sa ibang negosyo upang lumago ang kapital.
6. Gawing otomatiko ang pag-iimpok. May mga banko na nagbibigay ng
pagpipilian na mailipat ang iyong perang galing sa sweldo papunta sa inyong savings
account nang sa ganun ay hindi mo na kailangan pumunta sa banko at magdeposito.
Maiiwasan ang panggastos sa nakalaang ipon.
7. Bantayan ang paglago ng iyong ipon. Suriin ang iyong buwanang budget
upang masubaybayan ang paglago ng iyong ipon at maiwasan ang problema
pagdating sa pagbabadyet o paggastos.
Pagyamanin
Pang-isahang Gawain 1
Panuto: Hanapin at bilugan ang mga salitang may kaugnayan sa aralin. Isulat ang tamang
sagot sa patlang bago ang bilang.
B W E R T Y U I O A P A
U A S D F G G H J L K L
D U O T O M A T I K O M
G M Z X C V B N M A Q O
E A W E R T Y U I N I T
T N P S A V I N G S A I
O G S D F G H J K Y L B
P K Z P A G B A B A T A
L O N G T E R M Z X C S
A P V B N M M Q W E R Y
N T Y P A K A T U T O O
O U I O P A S D F G H N
13
Pang-isahang Pagtataya 1
1. Ano ang kahalagahan ng pagpaplano upang makapag-impok?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pang-isahang Gawain 2
Panuto: Itala ang apat (4) na katangian upang masabing ikaw ay nagpupunyagi.
KATANGIAN
KATANGIAN
KATANGIAN
KATANGIAN
NAGPUPUNYAGI
KATANGIAN
14
Pang-isahang Pagtataya 2
2. Bilang isang mag-aaral, ano ang iyong pipiliin ang talikuran ang mahirap na gawain o
ipagpatuloy kahit nahihirapan? Bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pang-isahang Gawain 3
Panuto: Gumawa ng buwanang badyet ng inyong pamilya. Magtanong sa iyong nanay o
tatay sa paggawa nito.
Pinagkakagastusan Halaga
1. Groceries -
2. Baon(ng nagtatrabaho) -
3. Kuryente -
4. Tubig -
5. Upa/Bayad sa bahay -
6. Ulam sa araw-araw -
7. Internet/Load -
8. Pasyal/Pasalubong/Libangan -
9. Ipon -
Kabuuan -
15
Pang-isahang Pagtataya 3
1. Sapat ba ang sweldo ng miyembro ng pamilya na nagtatrabaho para sa lahat ng
gastusin?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Ngayon, alam mo na ang kahalagahan ng kasipagan, susubukin naman natin ang iyong galing
at karunungan sa pangangatwiran. Sagutin ang tatlong gabay na katanungan. Ang paliwanag
ay maaaring buuin ng pito (7) hanggang sampung (10) pangungusap.
1. Magbigay ng tatlong katangian ng isang masipag na tao at ipaliwanag ito.
2. Bilang mag-aaral ano ang mga indikasyong taglay mo upang masabing ikaw ay
masipag?
3. Anu-ano ang magiging epekto ng pagpupunyagi?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
16
Panuto: Sagutin ang mga tanong na nakapaloob sa talahanayan upang lubusang mapalawak
ang iyong pang-unawa sa aralin.
Konsepto at Kaalaman Ano ang iyong naging Anu-ano ang iyong gagawin
kaganapan o pang-unawa? upang maisabuhay ang
natutunan?
1. Kasipagan
2.Pagpupunyagi
3.Pagtitipid
4.Pag-iimpok
Panuto: Basahin at suriing mabuti ang mga kaisipan. Isulat kung Tama o Mali ang mga ito.
1. Ang mga kumpanya ay naghahanap ng mahuhusay na empleyado.
2. Ang masipag na tao ay may kagustuhan na matuto.
3. Ang taong matipid ay naghahanap ng paraan upang lumago ang kanyang sarili.
4. Ang masipag na tao ay nakatutok sa kanyang paglago, pagkatuto, at karanasan upang
maging isang mahusay na manggagawa.
5. Ang naiwang trabaho kahapon ay dapat tapusin, makapagsimula ng bagong gawain sa
araw na ito at kung may oras pa ay maaaring simulan na ang gawain para bukas.
6. Ang prayoridad ay ang mga hangarin mong matapos ang mga gawain nang mabilisan
kahit hindi nakatingin ang iyong boss.
7. Walang kasiguraduhan ang tagumpay kaya kailangan ang pagbabata.
8. Dumaan man sa pagkakamali, mga pagkukulang o pagkabagsak ay patuloy pa rin sa
paggawa.
9. Simulan ang pag-iimpok sa pagkakaroon ng kamalayan sa mga bagay na
pinagkakagastusan.
10. Humanap ng paraan upang mabawasan ang paggastos at mailaan sa paglilibang.
11. Short term saving ay para sa edukasyon o pagreretiro.
12. Time Deposit ay may maliit o minimal na kita.
13. Suriin ang iyong buwanang badyet.
14. Ang iyong ipon ay dapat nasa sampu hanggang labing-limang porsyento ng iyong kita.
15. Minsan ang pinakamahirap gawin ay simulan ang pagtitipid.
17
Panuto: Kumpletuhin ang Concept map tungkol sa mga kahalagahan ng pagiging masipag.
Indikasyon ng
Kasipagan
18
19
Subukin Pagyamanin Tayahin
1. A Pang-isahang Gawain 1 1. Tama
2. C 1. alkansya 2. Tama
3. A 2. otomatiko 3. Mali
4. B 3. savings 4. Tama
5. D 4. longterm 5. Tama
6. A 5. badyet 6. Mali
7. A 6. umangkop 7. Tama
8. A 7. pagbabata 8. Tama
9. D 8. plano 9. Tama
10. D 9. motibasyon 10. Mali
11. A 10. pagkatuto 11. Mali
12. B 12. Mali
13. C 13. Tama
14. C 14. Tama
15. B 15. Tama
Tuklasin
1. Mayor Jun Ynares
2. Numero Unong Guro
3. Matulungang
makapag-aral ang
mga estudyante at
gurong nagpakita ng
katatagan at
kasipagan.
4. opo
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
“127 Natatanging mag-aaral at guro, KInilala ng Antipolo City Gov’t”, accessed January 31,
2021, https://pia.gov.ph/index.php/news/articles/1021446
20