LUẬT HIẾN PHÁP VIỆT NAM

ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 BÀI 3

QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ

NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN
 NỘI DUNG CHÍNH

I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA

VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

II. CÁC NGUYÊN TẮC HIẾN PHÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI,

QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

III. CÁC QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ

BẢN CỦA CÔNG DÂN THEO HIẾN PHÁP 2013
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI,
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN
A. Quyền con người

1. Định nghĩa QCN

Theo văn phòng cao uỷ Liên hợp quốc về quyền con người thì:
Quyền con người là những bảo đảm pháp lý toàn cầu có tác
dụng bảo vệ các cá nhân và các nhóm chống lại những hành
động hoặc sự bỏ mặc mà làm tổn hại đến nhân phẩm, những sự
được phép và tự do cơ bản của con người.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

1) Quyền con người mang tính phổ biến, thể hiện khát
vọng chung của nhân loại, được ghi trong Hiến chương của
Liên hợp quốc;
2) Mặt khác, quyền con người có tính đặc thù đối với từng
xã hội và cộng đồng.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

Do vậy, trong một thế giới ngày càng đa dạng, phương thức
giải quyết khi tiếp cận và xử lý vấn đề quyền con người:
1) Cần kết hợp hài hòa các chuẩn mực, nguyên tắc chung của
luật pháp quốc tế với những điều kiện đặc thù về lịch sử, chính
trị, kinh tế - xã hội, các giá trị văn hoá, tôn giáo, tín ngưỡng,
phong tục tập quán của mỗi quốc gia và khu vực.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

2) Không một nước nào có quyền áp đặt mô hình chính trị,

kinh tế, văn hoá của mình cho một quốc gia khác.
3) Việt Nam cũng cho rằng, cần tiếp cận một cách toàn diện
tất cả các quyền con người về dân sự, chính trị, kinh tế, xã
hội, văn hoá trong một tổng thể hài hoà, không được xem
nhẹ bất cứ quyền nào
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

4) Đồng thời, các quyền và tự do của mỗi cá nhân chỉ có

thể được bảo đảm và phát huy trên cơ sở tôn trọng
quyền và lợi ích chung của dân tộc và cộng đồng; quyền
lợi phải đi đôi với nghĩa vụ đối với NN và xã hội.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

5) Việc chỉ ưu tiên hoặc tuyệt đối hóa các quyền dân sự,
chính trị và một số quyền tự do cá nhân, không quan tâm
thích đáng đến quyền phát triển, các quyền kinh tế, xã hội
và văn hoá của cả cộng đồng là cách đề cập phiến diện,
không phản ánh đầy đủ bức tranh toàn cảnh về
quyền con người.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

6) Việt Nam cho rằng việc bảo đảm và thúc đẩy quyền con
người trước hết là trách nhiệm và quyền hạn của mỗi quốc
gia. Các quốc gia có trách nhiệm xây dựng hệ thống pháp
luật trong nước phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của
luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chương Liên hợp quốc
có tính đến hoàn cảnh của mỗi nước để bảo đảm cho người
dân được thụ hưởng quyền con người một cách tốt nhất.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

7) Trong một “thế giới phẳng”, các QCN chỉ có thể được tôn
trọng, bảo vệ trong một môi trường hòa bình, an ninh, bình
đẳng, phát triển bền vững. Cuộc đấu tranh vì các QCN cần
tiến hành đồng thời với các biện pháp ngăn chặn các cuộc
chiến tranh, xung đột, khủng bố, nghèo đói, dịch bệnh, tội
phạm xuyên quốc gia... đang hàng ngày, hàng giờ đe doạ hòa
bình, an ninh, độc lập và phồn vinh của mọi quốc gia, ngăn
cản việc thúc đẩy và bảo vệ QCN trên toàn thế giới.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Quan điểm của Việt Nam về QCN

Việt Nam luôn nhất quán trong việc đảm bảo và thúc
đẩy các quyền con người, luôn coi con người là mục
tiêu và động lực của mọi chính sách phát triển kinh tế -
xã hội (trong các Văn kiện của Đảng, trong Hiến pháp
và pháp luật).
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

3. Việt Nam đã gia nhập:

1) Công ước về quyền dân sự, chính trị;

2) Công ước về quyền kinh tế, xã hội, văn hoá;
3) Công ước về xoá bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc,
4) Công ước về xoá bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với
phụ nữ;
5) Công ước quyền trẻ em;
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

3. Việt Nam đã gia nhập:

6) Phê chuẩn 17 công ước của Tổ chức Lao động quốc tế.
7) Việt Nam đã ký Công ước quốc tế về quyền của người
khuyết tật (năm 2007); QH phê chuẩn ngày 28/11/2014.
8) Phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về phòng
chống tham nhũng vào ngày 30/6/2009 (ký năm 2003);
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

3. Việt Nam đã gia nhập:

9) Việt Nam ký kết Công ước chống tra tấn (và các hình thức
đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con
người) năm 2013, QH phê chuẩn 2014 (trừ các điều khoản bảo
lưu VD: Không coi quy định tại khoản 2 Điều 8 của Công ước là
cơ sở pháp lý trực tiếp để dẫn độ. Việc dẫn độ sẽ được thực hiện
theo quy định của pháp luật Việt Nam trên cơ sở các hiệp định
về dẫn độ mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký kết
hoặc gia nhập hoặc nguyên tắc có đi có lại).
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Một số bài học kinh nghiệm về QCN của VN

 Thứ nhất, đặt con người vào trung tâm của sự phát triển.
 Thứ hai, quyền con người không thể tách rời độc lập dân
tộc và chủ quyền quốc gia.
 Thứ ba, kết hợp hài hòa giữa các giá trị phổ quát của các
quyền con người và hoàn cảnh đặc thù riêng của Việt
Nam; tăng cường hợp tác quốc tế và mở rộng đối thoại
trong lĩnh vực quyền con người.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Một số bài học kinh nghiệm về QCN của VN

 Thứ tư, giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế
kết hợp với đảm bảo an sinh xã hội.
 Thứ năm, nâng cao nhận thức và năng lực của người
dân trong việc thụ hưởng các quyền.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

5. Cam kết của Việt Nam về QCN

Với nhận thức sự nghiệp bảo vệ và thúc đẩy quyền con
người là một quá trình liên tục và luôn cần sự quan tâm của
Nhà nước, VN cam kết tiếp tục hợp tác với các quốc gia
khác, với Liên hợp quốc và các cơ quan của tổ chức này để
đảm bảo ngày càng tốt hơn việc thụ hưởng các quyền và tự
do cơ bản của con người trên lãnh thổ Việt Nam và trên
toàn thế giới.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

5. Cam kết của Việt Nam về QCN

Liên quan đến các công ước quốc tế: nghiên cứu gia nhập
thêm một số công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế…
Về hợp tác với các cơ chế nhân quyền: Việt Nam cam kết
thực hiện các nghĩa vụ của các công ước quốc tế mà Việt
Nam là thành viên; tham gia tích cực vào hoạt động của
một số cơ chế của Liên hợp quốc về quyền con người.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

5. Cam kết của Việt Nam về QCN

Việt Nam sẽ xem xét mời các Báo cáo viên đặc biệt về
quyền lương thực, chuyên gia độc lập về nhân quyền và đói
nghèo, báo cáo viên về giáo dục, chuyên gia độc lập về tác
động của nợ nước ngoài đối với việc hưởng thụ quyền, vào
thăm Việt Nam, để hiểu thêm về tình hình Việt Nam và hỗ
trợ Việt Nam đảm bảo tốt hơn quyền con người trong các
lĩnh vực này.
.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

5. Cam kết của Việt Nam về QCN

Việt Nam sẽ xem xét mời các Báo cáo viên đặc biệt về
quyền lương thực, chuyên gia độc lập về nhân quyền và đói
nghèo, báo cáo viên về giáo dục, chuyên gia độc lập về tác
động của nợ nước ngoài đối với việc hưởng thụ quyền, vào
thăm Việt Nam, để hiểu thêm về tình hình Việt Nam và hỗ
trợ Việt Nam đảm bảo tốt hơn quyền con người trong các
lĩnh vực này.
.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

6. Khó khăn và thách thức

Công cuộc Đổi mới trong những năm qua đã mang lại
những thay đổi to lớn trên mọi mặt đời sống chính trị,
kinh tế, văn hóa và xã hội ở Việt Nam, tạo điều kiện cho
mọi người dân được thụ hưởng đầy đủ các quyền con
người. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn phải đối mặt với
nhiều khó khăn, thách thức.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

6. Khó khăn và thách thức

Thứ nhất, về hệ thống pháp luật còn hạn chế, bất cập. Nhận
diện thách thức đó, Việt Nam đang triển khai Chiến lược xây
dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật (định hướng đến năm
2020), rà soát lại toàn bộ hệ thống các văn bản quy phạm
pháp luật nhằm loại bỏ các văn bản luật mâu thuẫn, chồng
chéo hoặc không còn phù hợp với thực tiễn; bảo đảm tính
hợp hiến, tính thống nhất, tính khả thi, công khai, minh bạch,
dễ tiếp cận và dễ thực hiện.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

6. Khó khăn và thách thức

Thứ hai, do điều kiện địa lý của đất nước. VN trải dài hơn 2.000
km, địa hình núi đồi chiếm ¾ diện tích. Dân cư sống phân tán
với ngôn ngữ, phong tục, tập quán rất khác nhau. Đặc biệt, đồng
bào dân tộc thiểu số, do hạn chế trong việc tiếp cận với các dịch
vụ xã hội như y tế, giáo dục, thông tin... nên trình độ dân trí còn
thấp. Điều này gây rất nhiều khó khăn trong việc xây dựng và
triển khai các chính sách cụ thể nhằm đảm bảo các quyền của
người dân, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa miền núi và
đồng bằng, nông thôn và thành thị.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

6. Khó khăn và thách thức

Thứ ba, điều kiện xuất phát điểm còn thấp: Tuy đạt tốc độ
tăng trưởng nhanh và ổn định trong các năm qua, Việt
Nam vẫn là một nước có xuất phát điểm thấp. Mặc dù đã
ưu tiên cho phát triển các vùng đặc biệt khó khăn, nhưng
do nguồn lực còn hạn chế nên ở nhiều địa phương, cơ sở
vật chất của các ngành y tế, giáo dục, khoa học, văn hóa,
thông tin, thể thao... còn nhiều thiếu thốn, ảnh hưởng đến
việc hưởng thụ đầy đủ các quyền của người dân.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

6. Khó khăn và thách thức

Thứ tư, mặt trái của kinh tế thị trường: thất nghiệp gia tăng; sự
phân hoá giàu nghèo; những tệ nạn xã hội; môi trường sống bị
ô nhiễm... Bên cạnh đó, những phong tục, tập quán tạo nên
khoảng cách về giới. Nạn ngược đãi phụ nữ, bạo lực trong gia
đình... Điều này không chỉ ảnh hưởng đến từng người dân trong
việc hưởng thụ các quyền, đặc biệt là quyền sống và quyền của
các nhóm dễ bị tổn thương, mà còn là thách thức đối với các cơ
quan chính quyền trong việc xây dựng và triển khai các chính
sách nhằm cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người dân.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

6. Khó khăn và thách thức

Thứ năm, hệ quả những biến động môi trường: đang có những
tác động tiêu cực tới Việt Nam. Các loại bệnh, dịch bệnh diễn
biến phức tạp; tình trạng biến đổi khí hậu mà trước hết là sự
nóng lên toàn cầu và mực nước biển dâng đã và đang làm cho
thiên tai, đặc biệt là bão, lũ, hạn hán, xâm nhập mặn ngày càng
nặng nề hơn. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng trực
tiếp tới mỗi người dân mà còn làm phân tán nguồn lực của đất
nước, làm giảm hiệu quả của các chính sách khuyến khích và
thúc đẩy phát triển con người.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

6. Khó khăn và thách thức

Thứ sáu, do nhận thức của một bộ phận cán bộ về quyền

con người còn nhiều hạn chế; do vậy có nơi có lúc còn
để xảy ra các vụ việc vi phạm, làm hạn chế và ảnh
hưởng đến việc thụ hưởng quyền của người dân.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN
B. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

1. Khái niệm công dân

Công dân là thuật ngữ pháp lý dùng để chỉ một con người
thuộc về một nhà nước nhất định mà người đó mang quốc
tịch, biểu hiện mối liên hệ pháp lý đặc biệt giữa người đó
với nhà nước.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

2. Khái niệm công dân

NHÀ CÔNG
QUỐC TỊCH
NƯỚC DÂN
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

3. Khái niệm quyền và nghĩa vụ của công dân

- Quyền công dân: công dân được thực hiện những hành vi
nhất định theo quy định của PL (lý tưởng là PL không cấm)
để phục vụ nhu cầu của mình (và của NN, XH).
- Nghĩa vụ của công dân: là yêu cầu bắt buộc của Nhà nước
về việc công dân phải thực hiện những hành vi (hành động
hoặc không hành động) nhất định, nhằm đáp ứng yêu cầu của
NN, XH theo quy định của pháp luật.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Khái niệm, đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản của

công dân

Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân là những quyền và

nghĩa vụ được quy định trong Hiến pháp – đạo luật cơ bản
của nhà nước, xác định địa vị pháp lý cơ bản của công dân
trong mối quan hệ với nhà nước. Quyền và nghĩa vụ cơ bản
của công dân là một chế định của Luật Hiến pháp.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Khái niệm, đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản của

công dân

- Đặc điểm quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân:

+ Về nguồn gốc
+ Về hình thức pháp lý thể hiện
+ Về hệ quả
+ Về ý nghĩa
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Khái niệm, đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản

của công dân

Về nguồn gốc, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân

được quy định trên cơ sở quyền con người đã được cộng
đồng quốc tế và các quốc gia dân chủ hiện đại trên thế
giới thừa nhận.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Khái niệm, đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản

của công dân

- Về hình thức biểu hiện, quyền và nghĩa vụ cơ bản của

công dân được quy định trong Hiến pháp - đạo luật cơ bản
của nhà nước, văn bản pháp luật có hiệu lực pháp lý cao
nhất trong mỗi quốc gia.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Khái niệm, đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản

của công dân

- Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân là cơ sở để quy

định các quyền và nghĩa vụ cụ thể khác. Trên cơ sở Hiến
pháp, các văn bản quy phạm pháp luật khác quy định các
quyền, nghĩa vụ cơ bản thành nội dung cụ thể.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Khái niệm, đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản

của công dân

- Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân phản ánh khái

quát, cô đọng tính chất và trình độ dân chủ trong một nhà
nước. Các quyền cơ bản của công dân về chính trị, dân sự,
kinh tế, văn hóa, xã hội quy định trong hiến pháp phản
ánh các khía cạnh dân chủ cơ bản trong mỗi nhà nước.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Mối quan hệ giữa QCN và QCD

QCN (human rights) và QCD là hai phạm trù rất gần gũi
nhưng không hoàn toàn đồng nhất. QCD (citizen’s rights) là
khái niệm xuất hiện cùng cách mạng tư sản, đưa con người
từ địa vị những thần dân trở thành những công dân (với tư
cách là những thành viên bình đẳng trong một nhà nước) và
pháp điển hóa các QCN dưới hình thức các QCD trong PL.
Như vậy, về bản chất, các QCD chính là những QCN được
các NN thừa nhận và áp dụng cho công dân của mình.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Mối quan hệ giữa QCN và QCD

Tuy nhiên, QCD không phải là hình thức cuối cùng và toàn
diện của QCN. Là một khái niệm gắn liền với Nhà nước, thể
hiện mối quan hệ giữa công dân với Nhà nước, được xác định
thông qua một chế định pháp luật đặc biệt là chế định quốc
tịch, QCD là tập hợp những quyền được pháp luật của một
nước ghi nhận và bảo đảm, nhưng chỉ cho những người có
quốc tịch của nước đó; và không phải hệ thống QCD của mọi
quốc gia đều giống nhau, và đều hoàn toàn tương thích với các
tiêu chuẩn quốc tế về QCN.
 I. KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN
VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

4. Mối quan hệ giữa QCN và QCD

Như vậy, QCN rộng hơn QCD. Về tính chất, QCN không bị
bó hẹp trong mối quan hệ giữa cá nhân với Nhà nước mà thể
hiện mối quan hệ giữa cá nhân với toàn thể cộng đồng nhân
loại. Về phạm vi áp dụng, do không bị giới hạn bởi quốc
tịch, không phụ thuộc vào biên giới quốc gia, tư cách cá
nhân, vị thế, hoàn cảnh. Nói cách khác, QCN được áp dụng
một cách bình đẳng với tất cả mọi người thuộc mọi dân tộc
đang sinh sống trên phạm vi toàn cầu.
 II. CÁC NGUYÊN TẮC HIẾN PHÁP VỀ QUYỀN CON
NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN.

1. Nguyên tắc công nhận, tôn 2. Nguyên tắc quyền công dân
trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền không tách rời nghĩa vụ công
con người. dân.

NGUYÊN
TẮC

3. Việc thực hiện QCN,QCD

không được xâm phạm lợi ích 4. Nguyên tắc mọi người đều
quốc gia, dân tộc, quyền và lợi bình đẳng trước pháp luật.
ích hợp pháp của người khác.
 II. CÁC NGUYÊN TẮC HIẾN PHÁP VỀ QCN,
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CD

1.Nguyên tắc công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm QCN.

- Cơ sở lý luận của nguyên tắc

- Cơ sở pháp lý của nguyên tắc: Điều 14 (K1)

- Nội dung của nguyên tắc

 II. CÁC NGUYÊN TẮC HIẾN PHÁP VỀ QCN,
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CD

2. Nguyên tắc quyền công dân không tách rời

nghĩa vụ công dân.
.
- Cơ sở lý luận của nguyên tắc

- Cơ sở pháp lý của nguyên tắc: Điều 15 (K1)

- Nội dung của nguyên tắc

 II. CÁC NGUYÊN TẮC HIẾN PHÁP VỀ QCN,
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CD

3. Nguyên tắc việc thực hiện QCN, QCD không được xâm phạm lợi ích quốc
gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
.
- Cơ sở lý luận của nguyên tắc

- Cơ sở pháp lý của nguyên tắc: Điều 15 (K4)

- Nội dung của nguyên tắc

 II. CÁC NGUYÊN TẮC HIẾN PHÁP VỀ QCN,
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CD

4. Nguyên tắc mọi người đều bình đẳng trước PL.

- Cơ sở lý luận của nguyên tắc

- Cơ sở pháp lý của nguyên tắc: Điều 16 (K1)

- Nội dung của nguyên tắc

 III. CÁC QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ
BẢN CỦA CÔNG DÂN THEO HIẾN PHÁP 2013.

• Nhóm quyền và nghĩa vụ cơ bản về chính trị

1

• Nhóm quyền cơ bản về dân sự

2

• Nhóm quyền và nghĩa vụ cơ bản về kinh tế, văn hoá – xã

3 hội
 CÁC QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN
VÍ DỤ VỀ CHÍNH TRỊ

Quyền
bầu cử Quyền Nghĩa vụ
Nghĩa
và ứng tham Quyền Nghĩa tuân
vụ Nghĩa
cử; gia quản khiếu vụ theo
trung vụ
bỏ phiếu lý nhà nại, Bảo Hiến …
thành quân
trong nước và tố vệ pháp
với Tổ sự
các cuộc xã hội cáo Tổ quốc và pháp
quốc
trưng cầu luật
ý dân
 VÍ DỤ CÁC QUYỀN CƠ BẢN VỀ DÂN SỰ

Quyền
bất Quyền tụ Quyền
khả Quyền Quyền
do tín được Quyền
Quyền xâm riêng tự do
ngưỡng suy kết hôn …
sống phạm tư đi lại và
và đoán ly hôn
về … cư trú…
tôn giáo vô tội..
thân thể
…
 VÍ DỤ CÁC QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN VỀ KT, VH-XH

Quyền
Quyền
Quyền Quyền Quyền sống
nghiên
Quyền bảo Quyền trong
làm học cứu
tự do kinh đảm trẻ em môi …
việc tập Khoa
doanh an sinh … trường
… … học
xã hội ..
trong
lành