1

Araling Panlipunan
Kwarter 1
Modyul 5:
Pagkukumpara han
Gin-agian ngan
Istorya han Kinabuhi

ii
Araling Panlipunan – Unang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 5: Paghahambing sa Karanasan at Kuwento sa Buhay
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang
pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang
karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot
mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Editha V. Blas, Marjorie D. Pilon
Editor s: Lolita V. Lorenzo, Editha C. Dimarucut, Marilou L. Buizon, Joy C. Gabriel,
Leonora Tuason, Leonida F. Culang, Amelia B. BergoniaGovernment Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
Tagasuri: Perfecta M. Bautista, Elizabeth R. Berdadero, Fidel B. Manaligod,
Jenelyn B. Butac, Miraflor D. Mariano
Tagaguhit: Roberto V. Duldulao Jr
Tagalapat: Elizabeth R. Berdadero, Marjorie D. Pilon, Editha V. Blas

Tagapamahala: Estela L. Cariño

Rhoda T. Razon
Octavio V. Cabasag
Rizalino G. Caronan
Roderic B. Guinucay
Janette V. Bautista
Marivel G. Morales
Robert T. Rustia

Bumuo ng Pagsasalin ng Modyul sa Waray

Tagasalin: Edith C. Cagara
Tagasuri: Alma O. Mendoza
Tagamahala : Mariza S.Magan
Edgar Y. Tenasas
Mark Chester Anthony G. Tamayo
Gretel Laura M. Cadiong
David C. Alcober

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region VIII
Office Address: Government Center, Candahug, Palo Leyte
Telefax: 053-323-3156
E-mail Address: region8@deped.gov.ph

iii
 1
Araling Panlipunan
Kwarter 1– Modyul 5:
Pagkukumpara han
Gin-agian ngan
Istorya han Kinabuhi

iv
Pauna nga Pulong
Para ha magturutdo o tagapag-aludayday:
Maupay nga pagkarawat han pag-aradaman Araling
Panlipunan 1 – han Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para
ha leksiyon nga Pagkukumpara han Gin-agian ngan Istorya han
Kinabuhi.
Nahimo ini nga modyul pinaagi han pagburublig han mga
edukador tikang ha panpubliko ngan panpribado nga institusyon. Ira
ini gin-adman, gindisenyo, ngan ginpauruupay para an magturutdo
ngan tagapag-aludayday, magiyahan ngan para liwat mabuligan mo
an mga kabataan nga maabot an hul-os nga kaaram nga angay nira
mahibaruan han K to 12 Kurikulum. Magmalinampuson unta an kada
eskwela han pagkab-ot han pankalugaringon, pangobyerno ngan
pan-ekonomiya nga ayat han pag-aram.

Hingyap hini nga bulig-pag-aradman nga mahimo han mga

kabataan an pag-aram nga waray limitasyon ngan mahimo nira an
mga buruhaton subay han ira akus, kadagmit ngan pitad. Panuyo
gihap hini nga mabuligan an mga eskwela nga makab-ot nira an mga
abilidad nga ginkikihanglan han makabag-o nga siglo samtang
ginkokonsiderar an ira panginahanglan ngan kondisyon. Para hin
kadugangan nga bulig han aton gamit pag-aradman, makikita niyo in
sugad hini nga kahon ha sulod han aton modyul:

Mga Pahimundum para ha magturutdo

Sulod hini nga kahon amo in mga pahinumdum, tambulig ngan pamaagi
nga imo magagamit ha paggiya han imo mga eskwela.

v
 Komo magturutdo o tagagiya, ginlalauman nga makaghatag
hin pauna nga kaaram ha mga eskwela kun paunan-o an paggamit
hini nga modyul. Kinahanglan gihapon nga aada ka para magsunod
ngan maglista han ira pag-uswag bisan pa man hira gintagan hin
higayon han pagdumara han ira kalugaringon nga pag-aram.
Ginlalauman nga matagan hin giya ngan pag-aghat han kabataan ha
ira paghimo han mga buruhaton hini nga modyul.

Para ha mga eskwela:

Maupay nga pag-aram han Araling Panlipunan – Siyahan nga
Grado han Alternative Delivery Mode (ADM) Mudyol mahitungod
ha Pagkukumpara han Gin-agian ngan Istorya han Kinabuhi.
Ginhimo ini nga modyul para magin kabatunan han imo mga
panginahanglan pan-edukasyon. Tumong hini nga mabuligan ka han
imo pag-aram mintras diri pa pwede mag-aram sulod ha eskwelahan.
Hingyap gihapon hini nga matagan ka hin mahinungdanon nga
oportunidad han paghibaro.

May-ada mga parti ngan tigaman ini nga modyul nga angay
mo maintindihan.

Dinhi hini nga parti han modyul

Hibaro-i masasabotan nimo an mga angay mo
hibaroan.

Mahibabaran nimo dinhi kun ano na an

Pruybahi imo aram bahin han leksiyon ha modyul.
Kun eksakto an tanan mo nga baton
(100%), pwede mo na laktawan ini nga
parti han modyul.

vi
Hinumdomi
Halipot ini nga praktis o balik-aral para
ka pagsumpay han bag-o nga leksiyon
ngan han nauna nga leksiyon.

Diskubriha Dinhi, igpapakilala ha imo an mga bag-o

nga pag-aradman ha iba-iba nga mga
pamaagi sugad hin istorya, kanta, siday,
problema, buruhaton o usa nga sitwasyon.

Pag-admi Dinhi, tatagan ka hin gutiay nga

paghimangraw han leksiyon. Tinguha hini
nga mabuligan ka nga maintindihan an
bag-o nga konsepto ngan mga abilidad.

Paupaya

Mga buruhaton ini nga makakabulig han

imo paglugaring nga pag-aram ngan
mapadig-on an imo pag-intindi han
leksyon. Pwede mo igtsek an imo mga
baton han buruhaton pinaagi han
pagtanding didto han taramdan han
kabatonan ha urhi nga bahin han modyul.

Tigamni May-ada ini mga pakiana ngan buruhaton

para magpoproseso an imo nahibaroan
bahin han leksyon.

vii
 Himo-a

Mga buruhaton ini nga makakabulig

paggamit han imo bag-o nga nahibaroan
ngan abilidad ngadto ha ungod nga
sitwasyon o ha tunay nga kinabuhi.

Batona Panuyo hini nga buruhaton an pagpaupay

ngan pagsukol han kahitaas han imo
hibaro nga nakuha han gin-adman nga
konpetensi.

Kadugangan nga
Buruhaton Dinhi nga parti han modyul, may
ighahatag ha imo nga bag-o nga
buruhaton para mapauswag pa an imo
hibaro o abilidad mahitungod han
leksiyon.

Mga Baton
Dinhi mo mahibabaruan ang eksakto
nga baton han tanan nga buruhaton ha
modyul.

Ha urhi nga bahin han modyul makikit-an mo an:

Sanghiran Lista ini han ngatanan nga
gintikangan o ginkuhaan han mga
buruhaton para mahimo hin
maupay ini nga modyul.

viii
 Mga pahinumdum ha paggamit hini nga modyul:
1. Hiruti hin maupay ini nga modyul. Ayaw pagbutangi hin bisan
ano nga marka o bagis an mga parti hini. Igbutang ha iba nga
papel an imo mga baton han pakiana han kada buruhaton.
2. Batuna anay an mga pakiana ha Pruybahi san-o ka kumadto
ha iba nga mga buruhaton sulod hini nga modyul.
3. Basaha hin maupay an mga direksyon san-o mo batunon an
mga buruhaton.
4. Siguraduha nga tangkod ngan kinasingkasing an imo pagtsek
han mga buruhaton.
5. Ayaw pagkadto ha sunod nga mga buruhaton kun waray
pa mahuman an imo gintikangan nga buruhaton.
6. Igbalik ini nga modyul ha imo magturutdo o ha tagapag-
aludayday kun nahuman o nahimo mo na an ngatanan nga
mga buruhaton.
Kun makurian ka paghimo han mga buruhaton hini nga modyul,
ayaw pag-alang pagpakiana ha imo magturutdo o ha tagapag-aludayday.
Pwede ka gihap magpakiana kan imo nanay o tatay, mga kamagurangan o kon
hin-o man nga pwede makabulig ha imo nga aada ha iyo balay. Tigamni, diri ka
nag-uusaan hini nga trabahuon.

Naglalaum kami nga pinaagi hini nga modyul, maeksperinsyahan mo an

mahinungdanun nga pag-aram ngan halarom nga pag-intindi bahin hini nga
kompetensi. Kaya mo ini!

ix
 Hibaro-i

Dinhi hini nga modyul, aton pag-aadman an padayon nga pagbag-

o ha kinabuhi han usa nga bata. An mga bata nga pareho ha imo in may-
ada iba iba nga gin agian ha kinabuhi nga puydi makuhaan hin leksiyon
ngan makapagpapaupay han aton pagtubo.

Kahuman hini nga modyul, ginlalauman ka nga makag kumpara

han imo kalugaringon nga istorya o gin agian ha kinabuhi ngadto han
gin agian nga kinabuhi han imo mga ka eskwela, bugto ngan kag-anak
(han kapariho mo pa han imo edad), mga kapatoran, ngan iba pa o mga
mga kaharani it balay o amyaw.

1
 Pruybahi

Direksiyon: Igdrowing an imo pamilya ha sulod han kahon. Kolori an imo

kalugaringon ngan kumpletoha an mga blangko para mabug-os an mga pamulong
nga nag papakilala ha imo pamilya.

Ini an akon pamilya.

An akon pamilya binubug-os hin ________ nga miyembro.
May ada ako ________ na bugto nga babayi.
May ada ako ________ na bugto nga lalaki.
Higugmaon ko an akon pamilya.

2
Aralin Pagkukumpara han Gin-agian ngan
1 Istorya han Kinabuhi

An kada bata may ada kalugaringon istorya o gin-agian ha kinabuhi nga

kinahanglan maipaangbit ha mga kaeskwela ngan miyembro han pamilya para
makabulig ha kalugaringon nga pagtubo.

Hinumdumi

Direksiyon: Kitaa an mga ladawan ha sulod han kahon. Lidongi

an imo mga gamit dida han gutiay ka pa nga diri mo nga puydi
gamiton yana.

3
 Diskubriha

Ha imo mga kasangkayan, hira hin-o an pareho kan Buboy?

Basaha an istorya ngan batona an nasunod nga mga pakiana.

Hi Buboy, Bata nga Buotan

Ni: Marjorie D Pilon

Sabado han aga, an sais anyos nga hi Buboy temprano nga nagmata.
Dayon niya gin hipos an iya taklap ngan ulunan ngan bumulig pag-
andam ha lamisa.
“Uy! Ka buotan man hit akon anak, dayaw ni Mana Mina kan Buboy.
“Salamat Nanay. Hi Tatay kuno han sais anyos pala pareho ha akon
nabulig kanda Apoy, pag isplikar ni Buboy kan iya nanay.
“Oo, anak, pati ako pareho kan imo Tatay dida han parehas an
amon edad ha imo. Nakarigo ngan nakaon kami bisan waray bulig
tikang kan Nanay ngan Tatay, pag dayaw ni iya nanay.
“Pareho ha akon Nanay, di ba? Diri mo na ako gin kakarigoan ngan
gin huhungit, dugang nga parayaw ni Buboy.

Pag-admi
Ha imo pag huna-huna, malipayon ba an pamilya ni Buboy?
An iyo mga kag-anak in naabat hin kalipay labi na kun nakita hira
han mga mag-upay nga pagbabag-o ha iyo kalugaringon. An mga pag
babag-o ha kalugaringon in ira gihapon ini gin again han pareho an ira
edad ha imo.

4
 An mga bata nga pareho ha imo in may ada iba iba nga pagbabag-
o ngan istorya han ira kinabuhi. Bisan an mga miyembro han pamilya,
kasangkayan ngan an mga harani , may ada iba-iba o pareho
nga gin agian.
Yana nga ada kana ha una nga grado, damo nga mga butang
an akos na nimo buhaton ,pareho hit pagbulig han mga trabahuon ha
balay ngan nakaka pamasyada ha iba iba nga parasyadahan. Naaareglar
mo an imo kalugaringon bisan waray bulig han mga kag-anak.

Paupaya

A. Direksiyon: Panginano-a an mga nasunod nga ladawan. Kolori an

pamilya nga kapareho han pamilya nga may ada ka. Kun waray ha ladawan an
kapareho han imo pamilya, igdrowing ini ha sulod han kahon.

5
B. Direksiyon: Lidongi an mga ladawan nga gin papasyadahan han imo
bug-os nga pamilya.

6
 C.Direksiyon: Kitaa ngan pag-admi an mga ladawan. Pag sumapya an
ladawan ngadto han kasing kasing pinaagi hin linya kun ginbubuhat mo
ini yana ngan ginbubuhat gihapon han imo pamilya ngan bugto han
pareho an ira edad ha imo.

1. 2.

1 2

3 4

7
 Tigamni

Direksiyon: Kumpletoha an mga blanko. Pilia an eksakto nga baton

ha sulod han kahon.

higugmaa pamilya kalugaringon

Tigamni nga kada gin agian han kada miyembro han pamilya in
nakakabulig para mapauswag an imo _________________.

Magka iba iba an kada ____________.

May ada pamilya nga gutiay ngan may ada pamilya nga dako.

May ada pamilya nga an tatay ngan nanay an nagta trabaho.

May ada liwat pamilya nga an tatay la an nagta trabaho ngan an
nanay aada la ha balay nag aasikaso han pamilya.

Mag iba man an kinaiya han aton pamilya ngan gin agian,
kinahanglan __________________ naton hira ngan tagan naton hin
importansiya an aton pamilya.

8
 Buhata

Direksiyon: Paggunting/pagdrowing hin usa nga ladawan nga

nagpapakita han imo gin agi-an yana ngan gin agi-an gihapon han iba pa
nga miyembro han pamilya, sangkay o kasapit nga balay.

9
 Batona

Direksiyon : Pag-admi an mga pamulong. Igsurat an numero ha

sulod han bituon kun an pamulong nagpapakia hin
tinuod parti han pamilya.

1. An kada pamilya may iba-iba nga kinaiya.

2. An pamilya nga nagbuburubligay malipayon.

3. Igparayaw an mga panhitabo nga kaupod mo an

pamilya.

4. Higugmaa ngan timangnoa an kada miyembro

han pamilya.

5. Ig respeto an pamilya han imo sangkay.

.

10
 Kadugangan nga Buruhaton

Direksiyon: Pamiling hin ladawan o pag drowing han imo karuyag nga mga
buruhaton nga karuyag nimo matabo nga kaupod an bug-os nga pamilya.

11
Mga Baton

12
 Sanghiran

K to 12 Gabay Pangkurikulum Araling Panlipunan Baitang 1-10. (2016).

Miranda, N. P. (2017). Araling Panlipunan-Unang Baitang Kagamitan

ng Mag-aaral. Geumcheongu, Seoul,
Korea: Prinpia co., Ltd. dirciligan.weebly.com
filipinoproject01.blogspot.com rexinteractive.com
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph