1

Araling Panlipunan
Kwarter 1 – Modyul 1:
Mga Basehan nga Impormasyon
Hiunong Hiton Kalugaringon
Araling Panlipunan – Unang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 1: Mga Batayang Impormasyon Tungkol sa Sarili
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Carmelita T. Guerrero, Macl Ver G. Lannu, Carmilyn Celestino,
Melvin Cris F. Dizon, Marjorie D. Pilon
Editors: Lolita V. Lorenzo, Marjorie D. Pilon, Editha C. Dimarucut, Marilou L. Buizon,
Joy C. Gabriel, Editha V. Blas, Leonora L. Tuason, Amelia B. Bergonia
Tagasuri: Perfecta M. Bautista, Elizabeth R. Berdadero, Fidel B. Manaligod,
Jenelyn B. Butac, Miraflor D. Mariano
Tagaguhit: Christine Tolentino, Carmilyn Celestino
Tagalapat: Ian Agustin, Elizabeth R. Berdadero, Marjorie D. Pilon
Tagapamahala: Estela L. Cariño
Rhoda T. Razon
Octavio V. Cabasag
Rizalino G. Caronan
Roderic B. Guinucay
Janette V. Bautista
Marivel G. Morales
Robert T. Rustia

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region II
Office Address: Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
Telefax: (078) 304-3855; (078) 396-9728
E-mail Address: region2@deped.gov.ph
 Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
(Contextualization)

Manunulat: Damiana E. Garapan

Editor: Emerita Montallana
Tagasuri: Belen Cabugawan
Tagalapat: Rochelle I. Gayoso
Tagapamahala:

Carmelino P. Bernadas
Rey F. Bulawan
Nicolas G. Baylan
Neil G. Alas
Imelda E. Gayda
I
Evelyn C. Adao

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region VIII

Schools Division of Eastern Samar
Brgy. Alang-alang, Capitol Site, Borongan City
Telefax:
E-mail Address: eastern.samar@deped.gov.ph
 1

Araling Panlipunan
Kwarter 1 – Modyul 1:
Mga Basehan nga Impormasyon
Hiunong Hiton kalugaringon
Panguna nga Mensahe
Para han tagapagpasilitar:
Malipayon nga pagkarawat han Araling Panlipunan
1 han Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul bahin han
leksiyon nga Mga Basehan Nga Impormasyon Hiunong
Hiton kalugaringon!
Ginhimo ini nga modyul pinaagi han pagburublig ha
pagdisenyo,ngan pagrepaso han mga edukador tikang
ha panpubliko ngan pribado nga mga institusyon para
giyahan ka, an magturutdo nga tagapasilidad para
makab-ot han eskuyla an mga basehan o sadang
mahibaruan nga iginpapatuman han K to 12 nga
Kurikulum samtang nagmamalinampuson han ira
pankalugaringon, pansosyudad ngan pan-ekonomiya
nga ayat ha pag-aram.
Ginlalauman hini nga gamit pag-aradman nga
makakakonekta iton mga eskuyla ha may giya ngan libre
nga hibaro han mga buruhaton base hiton ira kaya,
kadagmit, ngan oras ha pag-aram. Naghihingyap liwat ini
nga mabuligan an eskuyla para matuman an pan-21 siglo
nga mga kaangayan mahibaroan samtang gintatagan
hin konsiderasyon an ira kalugaringon nga
panginahanglan ngan kahimtang.
Komo tagapagpasilidad, ginlalauman ka nga
tatagan mo hin panguna nga hibaro an eskuyla kun
patiunan-o gamiton ini nga modyul. Ginkikinahanglan
liwat nga mabantayan ngan ilista iton ira progreso
samtang tinutugotan hira magbuot hiton ira kalugaringon

ii
nga pagkahibaro. Labot la hini, ginlalauman tikang ha imo
nga aghaton pa ngan giyahan iton eskuyla samtang
ginbubuhat an mga buruhaton hini nga modyul.
Ha kadugangan, ginlalauman ka nga mag-aghat
ngan mag-asister han eskuyla samtang ginbubuhat nira an
pag-aradman hini nga modyul.
Para han eskuyla:
Malipayon nga pagkarawat han Araling Panlipunan
Una nga Grado han Alternative Delivery Mode (ADM)
Modyul bahin han Mga Basehan Nga Impormasyon
Hiunong Hiton kalugaringon !
Ginhimo ini nga modyul para mabaton an imo mga
panginahanglan. Panuyoan hini an mabuligan ka han imo
pag-aram samtang diri ka pa aada ha sakob han
eskuylahan. Hingyap hini an matagan ka hin
mahinungdanon nga opurtunidad ha pag-aram.
Ini nga modyul may ada mga parte ngan icon nga
kinahanglan mo maintindihan.

Hibarui Ini nga parte, nagsusumat han

kaangayan mo mahibaroan
han modyul.

Pruybahi Dinhi hini nga pagtasar,

mahisasabutan kun kutob diin
an imo hibaro han mga
leksiyon han modyul. Kun
nakuha mo ngatanan an
eksakto nga baton (100%),
puydi mo na laktawan ini nga
parte han modyul.
iii
Balika Halipot ini nga pagtasar o
review para mabuligan ka nga
maikonektar an bag-o nga
leksiyon ngadto han nakalabay
nga leksiyon.

Diskubreha Ini nga parte, igpapakilala ha

imo an bag-o nga leksiyon ha
iba-iba nga paagi, sugad hin
usa nga istorya, kanta, siday,
pan- abre nga problema,
buruhaton o usa nga sitwasyon.

Panginanuha Dinhi hini nga seksiyon, tatagan

ka hin halipot nga pagtulidong
han leksiyon. Panuyoan hini
nga mabuligan ka para
maintindihan an bag-o nga
konsepto ngan mga
kompetensi nga angay mo
mahibaroan.

Padig-ona Mahitungod ini hin mga

buruhaton nga magigin giya
para mapadig-on an imo
pag-intindi han leksiyon. Puydi
mo kitaon kun eksakto an imo
mga baton han mga
buruhaton gamit an taramdan

iv
 han eksakto nga baton nga
makikit-an ha urhi nga parte
han modyul.

Huna-hunaa May ada hini mga pakiana o

kukumpletuhon an blangko nga
mga linya hin baton ha mga
pamulong o parapo para
maproseso kun ano an imo
nahibaroan tikang han leksiyon.

Buhata Mga buruhaton nga

makakabulig ha imo para
mahibalhin an bag-o nga
nahibaroan ha tunay nga
sitwasyon o reyalidad han
kinabuhi.

Pagtasar Mga buruhaton ini nga may

ada panuyoan nga mabaid o
masukol an imo hibaro ha
pagkab-ot han gin-adman nga
mga kompetensi.

Kadugangan nga Dinhi hini nga parte, tatagan ka

Buruhaton hin bag-o nga buruhaton para
mapauswag pa an imo
nahibaroan han gin-adman
nga mga leksiyon.

v
 Taramdan han Dinhi makikita an eksakto nga
maga baton han ngatanan
Eksakto nga mga nga buruhaton ha modyul.
Baton

Ha katapusan han modyul makikita mo an:

Reperensiya Ini an listahan han ngatanan

nga ginkuhaan han paghimo
hini nga
modyul.

Mga importante nga pahinumdom han paggamit

hini nga modyul:

1. Hiroti ini nga modyul. Ayaw pagsurati hin bisan ano ha

bisan diin nga paypay. Gamit hin iba nga papel nga
susuratan han imo mga baton ha mga buruhaton.

2. Ayaw hingalimot hin pagbaton han Pruybahi san-o

kumadto han iba nga mga buruhaton dinhi hini nga
modyul.

3. Basaha hin maupay an mga direksiyon san-o

magtikang han kada buruhaton.

4. Pagin tangkod ngan pagkamay ada integridad dida

hiton pagtrabaho han mga buruhaton ngan pagtsek
ha mga baton.

vi
 5. Tangpusa anay an gintikangan nga buruhaton san-o
kumadto han iba.

6. Palihog hin pagbalik hini nga modyul ngadto hiton

imo magturutdo kun tapos mo na batunon an
ngatanan nga mga buruhaton.

Kun pananglitan kurian ka hin pagbaton han mga

buruhaton hini nga modyul, ayaw pagruha-duha hin
pagpakiana han imo magtururtdo. Puydi ka gehapon
umaro hin bulig kan nanay o tatay, magurang nga bugto,
o bisan hin-o nga upod mo ha iyo balay nga mas
magurang ha imo. Huna-hunaa permi nga diri ka nag-
uusaan.

Naglalaum kami nga pinaagi hini nga modyul,

makakatagamtam ka hin mahinungdanon nga hibaro
ngan makakakuha ka hin mas hilarom nga pag-intindi han
iba pa nga mga kapareho nga mga kompetensi. Kaya mo
ini!

vii
 Hibarui

Dinhi hini nga modyul, pag-aadman naton an mga

impormasyon hiunong hiton imo kalugaringon sugad hiton
imo kumpleto nga ngaran, ngaran hiton imo mga kag-
anak, petsa han imo natawohan ngan edad.

Pagkatapos hini nga pag-aradman, ginlalauman nga

an bata:

• makakapagsumat hiton iya ngaran;

• makakapagsumat hiton pitsa han iya natawohan

ngan idad;

• makakapagsumat hiton ngaran han iya mga kag-

anak;

• makakapagsumat kon hain hiya naukoy;

• makakapagsumat hiton ngaran han iya

eskuylahan.

1
 Pruybahi

Direksiyon: Ihatag iton mga impormasyon nga gin

kikinahanglan. Isurat ha bagis o linya ha
ilarom hiton numero.

1. Ano iton imo kumpleto nga ngaran?

_________________________________________

2. Ano iton tawag ha imo hiton imo mga kauyas o

kamulay?
_________________________________________

3. Ano iton tawag ha imo nira imo tatay ngan nanay?

__________________________________________

4. Ano iton tawag ha imo hiton imo mga kabugtuan?

__________________________________________

5. Igindadasig o igindadako mo ba iton imo ngaran?

__________________________________________

2
 Mga Basehan nga
Leksiyon
Impormasyon Hiunong
1
Hiton Imo Kalugaringon

Balika

Direksiyon: Pinaagi hiton pagsugay /paggiya hiton

kag-anak o tagatutdo, kantaha an “Maligayang Bati”.

Maligayang Bati
Maligayang Bati, Maligayang Bati
Maligayang, malagiya
Maligayang Bati!
Pagpalain ka nawa, ng Poong Maykapal
Na bigyan ka ng mahaba, ng mahabang buhay

An kanta nga “Maligayang Bati”nga imo ginkanta

pala yana kanan para han imo kaadlawan o birthday.
A
Isurat ha linya an petsa han imo kaadlawan.
____________________________________________
An

y.

3
Kumpletoha iton bagis/blangko.
Ako hi _________________________________. Naukoy
ha_______________________. Ako in_______ka tuig na. ngan
naiskuyla ha Grado_______.
Natawo ako hadton _________________________. An
akon kag-anak hira_____________________________________
ngan______________________________. Naiskuyla ako
ha____________________________________________________.

Diskubreha

Hini dinhi nga buruhaton,hibarui kun hin-o an bata

nga nag hahaya ngan kun ano an rason han iya paghaya.
Oras na han pag-iskuyla.Naghahaya hi Princess kay
diri na hiya mauupdasn ni iya nanay ngadto han sulod-
pag-aradman. Nakita ine hiya ni Mrs. Navidad.

Direksiyon: Basaha an dayalogo ha ubos .

Kay ano nga Babayaan na

nag hahaya ako ni nanay
ka? dinhi ,ma’am....

4
 Ayaw na pag haya. Ako
hi Mrs. Navidad, imo
maistra. Ano iton imo
ngaran? Hain ka naukoy?

Ako hi Princess Cordero

Naukoy ako ha Brgy 2
Gen. McArthur E. Samar.

Hin-o iton imo

nanay ngan tatay?
Sige, ayaw na
paghaya, hinuhulat
Hi Joan ngan Nilo na kita hit imo mga
Cordero ma’am, klasmeyts.
salamat.

5
 Panginanuha
.
Iton mga impormasyon hiunong hiton imo
kalugaringon in importante mahibaroan han iba. Iton imo
ngaran asya iton imo pangilal-an.

Mayda mga higayon nga kinahanglan mo igsumat

iton ngaran hiton imo mga kag-anak ngan imo
natawohan para magin madig-on iton imo pangilal-an.

Importante liwat mahibaroan mo kun hain ka naukoy

ngan kun hain ka naeskuyla para mahisumat mo hin isakto
kun ginkikinahanglan.

Siguradoa nga ine in imo la igsusumat ha imo

kapamilya, sangkay ngan otoridad kun gin kikinahanglan.
An mga impormasyon hiunong ha imo, in diri mo isusumat
ha mga tawo nga diri mo kakilala.

Padig-ona
A. Direksiyon: Isurat iton imo ngaran ha sakob hiton
dampog ngan, kumpletuha iton mga masunod nga
pamulong.

Naiskuyla ako ha
_________________
_________________
__________6
Iton akon Ako hi Ako in___na
kaadlawan ________________ ka tuig.
___________ ________________
_____

Naukoy ako
ha______________
________________

B. Direksiyon: Ha atubangan nira imo nanay o hin-o

pa man nga aada ha balay, ipakilala iton imo
kalugaringon.
1.Igsumat iton imo kumpleto nga ngaran.
2.Pira na iton imo idad?
3.Hain ka naukoy?
4.San-o iton imo kaadlawan ?
5.Ano iton ngaran hiton imo iskuylahan ?

Huna-hunaa

Direksiyon: Kumpletoha iton linya pinaagi hin

pagsurat hiton baton nga makikita dida hiton sakob
hiton kahon.

7
 pangilal-an ngaran eskuylahan

Importante mahibaroan ngan maisumat ha iba an

mga impormasyon han imo kalugaringon sugad hiton
imo___________, kag-anak, natawohan, edad, urukyan
___________________ngan iba pa nga _______________.

Buhata

Direksiyon. Igdrowing iton imo eskuylahan ha sakob

hiton kahon ngan igsurat iton ngaran ha ubos.

(Ngaran hiton Eskuylahan

8
 Pagtasara

.
Direksiyon: Igdrowing iton miyembro hiton imo pamilya
lapid ka ngan kolori iton imo kalugaringon hiton imo
paborito nga kolor.

9
 Kadugangan nga Buruhaton

Direksiyon: Igsurat iton imo kumpleto nga ngaran

, edad, natawohan ngan eskuylahan.

__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________

10
 11
B
Proybahi:
Magkakaiba
iton mga baton
Baliki:
Magkakaiba iton
mga baton
Pauswaga:
A at B.
magkakaiba iton
baton
Hunahunaa
➢ ngaran
iskuylahan
➢ pangilal-an
Buhata
magkakaiba iton
baton
Ibalwasyon
magkakaiba iton
baton
Taramdan han Eksakto nga Baton
Reperensiya
K to 12 Curriculum Guide

Miranda, Noel P., et al, Araling Panlipunan 1, Kagamitan ng

Mag-aaral (Tagalog), Muling Limbag 21017
 Araling Panlipunan 1
Kwarter 1- Modyul 1
Mga Basihan nga Impormasyon Hiunong
Hiton Kalugaringon
VARIATION OF WORDS

Page Common/
Identified
Number as Variations Generic
words
Used Variation Used
umiiyak Page 4, 5 Nagtutuok, nag-uuraw, naghahaya
nagtatangis, naghahaya
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph