ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

KHOA CÔNG NGHỆ VẬT LIỆU

BÀI TẬP LỚN

ĐO LƯỜNG VÀ TỰ ĐỘNG HÓA

THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN MÁY

NGHIỀN CLINKER

GVHD: ThS. Lưu Tuấn Anh

SVTH: Trần Lâm Hoàng Hà MSSV: 2013043
Nguyễn Văn Hà Nam MSSV: 2013829
Mai Thị Hoàng Thương MSSV: 2014683
Nguyễn Thị Yến Nhi MSSV: 2114473
Huỳnh Trần Yến Phương MSSV: 2114319
 TP. Hồ Chí Minh, 11/2023
MỤC LỤC

1. Giới thiệu quy trình công nghệ..........................................................................1

2. Mục đích của hệ thống........................................................................................1
3. Sơ đồ hệ thống máy nghiền clinker....................................................................2
4. Các cụm chức năng của hệ thống......................................................................4
5. Đối tượng điều khiển của cụm chức năng.........................................................5
6. Đối tượng đầu vào của bộ điều khiển................................................................5
7. Sơ đồ mạch động lực...........................................................................................6
8. Lưu trình hoạt động của hệ thống.....................................................................6
8.1. Công đoạn chuẩn bị nguyên liệu thô...........................................................6
8.2. Công đoạn nghiền nguyên liệu....................................................................6
8.3. Công đoạn tiền nung nguyên liệu tạo Clinker............................................8
8.5. Công đoạn đóng bao...................................................................................12
9. Sơ đồ mạch điều khiển......................................................................................12
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................14
 1. Giới thiệu quy trình công nghệ
Clinker là thành phần chính của xi măng, sản phẩm nung thiêu kết ở 1450 oC của
đá vôi – đất sét, vỏ sò và một số chất phụ gia điều chỉnh hệ số như quặng sắt, boxide,
cát,… Clinker lần đầu tiên được sản xuất trong lò nung với khí lên đến 2000 oC, làm
nóng các nguyên liệu tho như đá vôi với một lượng nhỏ các vật liệu khác (ví dụ là đất
sét) đến 1450oC. Trong quá trình này, được gọi là quá trình nung, đá vôi được chuyển
thành vôi, sau dó phản ứng với các thành phần khác từ nguyên liệu tho để tạo thành
khoáng chất mới, được gọi chung là clinker. Vật liệu gần nóng chảy này được làm
lạnh nhanh chóng đến nhiệt độ 100 – 200 oC.

Khai thác và cung cấp nguyên liệu: các nguyên liệu được khai thác sẵn và được
cung cấp cho việc sản xuất với một số yêu cầu sau:

 Đá vôi: hàm lượng CaCO3 phải có 75 – 100%.

 Đất sét: mịn, hạt nhỏ, không lẫn tạp chất như đá, cát, rác, yêu cầu SiO 2 50 –
80%, hàm lượng MgO < 5%.
 Thạch cao: do nước ta không có phải có nên phải nhập từ nước ngoài,
thường là nhập từ Thái Lan, Lào,… chứa trên 80% CaSO 4.2H2O kích
thước < 300mm.
 Puzoland thường được khai thác ở Trị An, kích thước

Chuẩn bị phối liệu: gồm 2 phương pháp khô và ướt.

Sấy và nung phối liệu: dùng lò quay cho cả 2 phương pháp khô và ướt.

Clinker sau khi nung được đưa khỏi lò quay, làm nguội từ 1000 oC xuống 100 –
200 oC trong các thiết bị làm nguội bằng không khí rồi được giữ trong kho khoảng
1 – 2 tuần cho ổn định; yêu cầu kích thước < 25mm.

Nghiền Clinker: thiết bị nghiền là máy nghiền bi làm việc theo chu trình kín.
Clinker nghiền với thạch cao và puzoland tạo thành xi măng.

2. Mục đích của hệ thống

Hệ thống nghiền clinker là một hệ thống quan trọng trong quá trình sản xuất xi
măng. Dưới đây là một số mục đích của hệ thống:

1
 Nghiền clinker thành bột xi măng: clinker là một nguyên liệu quan trọng trong
sản xuất xi măng tuy nhiên clinker không thể sử dụng trực tiếp. Hệ thống nghiền
clinker giúp chuyển clinker từ dạng cục thành bột mịn, tạo điều kiện cho việc
trộn nước và các nguyên liệu khác để tạo thành hỗn hợp xi măng
 Tăng diện tích bề mặt: khi nghiền clinker thành bột mịn làm cho diện tích bề mặt
tăng lên → làm tăng khả năng tiếp xúc với nước và các phụ gia khác trong quá
trình trộn xi măng→ làm tăng hiệu suất phản ứng
 Đảm bảo chất lượng và tính đồng đều: quá trình nghiền clinker đảm bảo bột xi
măng có chất lượng đồng đều giúp đạt được những đặc tính cơ học và hóa học
mong muốn trong sản phẩm xi măng cuối cùng
 Kiểm soát kích thước hạt: hệ thống nghiền clinker cũng giúp kiểm soát kích
thước hạt. Kích thước hạt cũng ảnh hưởng đến độ kết dính và đặc tính của xi
măng khi sử dụng.
3. Sơ đồ hệ thống máy nghiền clinker.
- Nghiền clinker: thiết bị là máy nghiền bi theo chu trình kín. Clinker nghiền
chung với thạch cao (2%-5%) và puzoland (< 15%) tạo thành xi măng Portland

- Độ mịn của xi măng sau khi được nghiền cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng
sản phẩm. Xi măng có độ mịn càng cao thì tốc độ đóng rắn càng nhanh và cường độ
càng cao. Mặt khác trong quá trình sản xuất xi măng khoảng 70% năng lượng dành
cho quá trình đập nghiền clinker. Do đó việc nghiền clinker thành xi măng đóng vai
trò hết sức quan trọng trong toàn bộ quá trình sản xuất xi măng Portland

- Thiết kế sơ đồ công nghệ nghiền clinker:

2
 Thạch cao Clinker Puzoland

Kho chứa Kho chứa Máy đập búa

Vận chuyển Vận chuyển Vận chuyển

Gầu nâng Gầu nâng Gầu nâng

Bunke Bunke Bunke

Thiết bị định lượng Thiết bị định lượng Thiết bị định lượng

Băng tải chung

Thiết bị thu hồi bụi Máy nghiền bi

Cyclone Gầu nâng

Phân loại
Quạt hút Hạt thô
(Thiết bị phân li không khí)

LSTSN009 ≤ 8%

Hạt mịn
(hệ số Blaine 3800-4500)

3
 Cyclone chứa Xuất xi măng rời

Kho đóng bao

Xuất xưởng

4. Các cụm chức năng của hệ thống

Hệ thống khai thác: sử dụng phương pháp nổ mìn để phá vỡ đá vôi thành các hạt
có kích thước khác nhau.

Hệ thống nghiền nguyên liệu: sau khi đá vôi được khai thác, chúng cần được
nghiền thô và nghiền mịn. Sau quá trình này, vật liệu nghiền thành bột sẽ nhỏ hơn
70mm.

Hệ thống lưu trữ và đồng nhất nguyên liệu thô: thành phần hóa học của đá vôi
nghiền và các nguyên liệu thô khác, chẳng hạn như đất sét và đá sa thạch rất không
đồng đều, vì vậy đồng nhất hóa vật liệu là một bước cần thiết để sản xuất xi măng.

Hệ thống trạm trộn nguyên liệu thô: hệ thống trạm trộn nguyên liệu trong dây
chuyền sản xuất xi măng dùng để trộn nguyên liệu theo một tỷ lệ nhất định theo công
thức đặc biệt. Trong hệ thống này, cân đai điện tử là thiết bị chính được sử dụng để
đo lường và chia lô chính xác.

Hệ thống mài vật liệu: máy nghiền bi và máy nghiền đứng xi măng là những lựa
chọn tốt nhất để nghiền bột thô, hợp nhất sấy khô và nghiền thành một.

4
 Hệ thống đồng nhất hóa và đầu vào lò nung: sau khi nghiền, nguyên liệu cần
được xử lý đồng hóa một lần nữa để đảm bảo ổn định thành phần hóa học và đạt yêu
cầu chất lượng.

Hệ thống làm nóng sơ bộ: ống phun than trong lò nung làm nóng bột thô để tạo ra
hiện tượng phân hủy. Do đó, 80% quá trình phân hủy vật liệu đã được hoàn thành tại
đây trước khi nung chính thức.

Hệ thống nung clinker: nguyên liệu thô đi vào từ đuôi lò, nung thành clinker, sau
đó thải ra khỏi đầu lò. Nhiệt độ cao nhất bên trong lò quay xi măng có thể đạt hơn
1000 °C.

Hệ thống nghiền và trộn xi măng: theo các yêu cầu khác nhau về tính chất xi
măng, clinker nên được trộn với một lượng thích hợp thạch cao và các vật liệu khác
bằng phép đo có độ chính xác cao, sau đó chúng sẽ được đưa vào máy nghiền xi
măng để nghiền tiếp.

Hệ thống vận chuyển và lưu trữ xi măng: bột xi măng sau khi nghiền sẽ được
chứa trong xi măng. Sau một loạt các thử nghiệm hóa học và vật lý nghiêm ngặt, xi
măng đủ tiêu chuẩn có thể được bán dưới dạng thành phẩm.

5. Đối tượng điều khiển của cụm chức năng

Hệ thống khai thác:

Hệ thống nghiền nguyên liệu: động cơ xy lanh thủy lực

Hệ thống lưu trữ và đồng nhất nguyên liệu thô: động cơ xy lanh thủy lực

Hệ thống trạm trộn nguyên liệu thô:

Hệ thống mài vật liệu: động cơ

Hệ thống đồng nhất hóa và đầu vào lò nung: động cơ moto rung

Hệ thống làm nóng sơ bộ: động cơ

Hệ thống nung clinker: động cơ

Hệ thống nghiền và trộn xi măng: động cơ

5
Hệ thống vận chuyển và lưu trữ xi măng: động cơ xy lanh khí nén

6. Đối tượng đầu vào của bộ điều khiển

Hệ thống khai thác:

Hệ thống nghiền nguyên liệu: máy cảm biến tốc độ

Hệ thống lưu trữ và đồng nhất nguyên liệu thô: cảm biến khối lượng

Hệ thống trạm trộn nguyên liệu thô: cảm biến lực

Hệ thống mài vật liệu: cảm biến tốc độ, cảm biến nhiệt

Hệ thống đồng nhất hóa và đầu vào lò nung:

Hệ thống làm nóng sơ bộ: cảm biến nhiệt

Hệ thống nung clinker: cảm biến nhiệt, cảm biến tốc độ

Hệ thống nghiền và trộn xi măng: cảm biến tốc độ, cảm biến khối lượng

Hệ thống vận chuyển và lưu trữ xi măng: cảm biến tốc độ

7. Sơ đồ mạch động lực

6
 8. Lưu trình hoạt động của hệ thống
8.1. Công đoạn chuẩn bị nguyên liệu thô

Phân loại kích cỡ nguyên liệu đầu vào cho phù hợp, nếu kích cỡ lớn hơn thì
chuyển sang máy dập kiểu búa để đập nhỏ.

Vận chuyển nguyên liệu thô đã được sơ chế về kho để lưu trữ.

8.2. Công đoạn nghiền nguyên liệu

7
 Đá vôi, đất sét, phụ gia được cấp vào máy nghiền qua hệ thống cân và cân
băng điện tử qua van điều liệu được đưa vào máy nghiền bi. Sản phẩm ở đầu ra máy
nghiền được đua tới buồng phân ly. Tại đây nếu liệu nhỏ và mịn sẽ được thổi và đưa
vào bể lắng, liệu mịn lắng xuống vào 2 van kiểu vít và được đổ xuống máng chứa.

8
 Hình 8.1 Máy nghiền bi

Máy nghiền bi được cấu tạo bao gồm thùng quay trong có chứa bi thép có kích thước
khác nhau, hoạt động quay tròn thông qua truyền tải bánh răng ngoài. Các vật liệu
nghiền được đưa vào thùng nghiền hình trụ với tốc độ 4-20 vòng/phút, tốc độ quay
nhanh chậm phụ thuộc vào đường kính thùng nghiền, với thùng nghiền có đường
kính lớn sẽ cho tốc độ chậm hơn so với thùng nghiền có đường kính nhỏ.

Khí thải được tách bụi mịn tại bể lắng được hút bởi quạt, khí từ quạt sẽ hồi lưu trở lại
buồng phân ly, một phần được đưa vào lọc bụi tĩnh điện. Sau khi qua lọc bụi, khí
sạch được đưa ra ngoài theo hệ thống quạt thông gió.

8.3. Công đoạn tiền nung nguyên liệu tạo Clinker

9
 Tháp trao đổi nhiệt nung nhiên liệu khoảng 800 0C, sau đó bột liệu được đưa
tới lò quay. Nhiệt độ sau lò khoảng cỡ 13000C.

Nguyên vật liệu sau khi nung sẽ chuyển thành Clinker. Sau đó Clinker đang
nóng được đưa vào khu vực làm mát, qua máy đập búa đập nhỏ và được chuyển vào

10
xilo chứa. Khí nóng thoát ra trong quá trình này sẽ được tận dụng đưa vào lò sấy,
phương pháp này giúp Clinker nguội nhanh và tối ưu được quá trình sấy.

8.4. Công đoạn nghiền xi măng

Clinker ở trong xilo qua hệ thống van tháo xuống băng tải và đổ vào hệ thống cân
liệu.

Cùng lúc đó các chất phụ gia, thạch cao cũng được lấy từ kho qua hệ thống
băng tải A đổ vào hệ thống cân. Tùy theo tỷ lệ yêu cầu giữa các nguyên liệu đã được
tính toán trước để kết hợp với nhau. Sau đó nguyên vật liệu sẽ được đổ xuống hệ
thống băng tải B để đưa vào máy nghiền xi măng.

11
12
Sau khi nghiền, xi măng được đưa xuống máng trượt. Tại đây những hạt đủ tiêu
chuẩn sẽ được cuốn theo dòng khí động vào buồng phân ly, từ buồng phân ly này sẽ
được đi qua các cyclon. Tại các cyclon này, xi măng được lắng xuống, qua ván xuống
máng trượt. Từ máng trượt này xi măng được đổ xuống đường ống dẫn có vít xoắn,
qua hệ thống băng tải, qua van phân chia để đưa vào xilo chứa.

Trường hợp những hạt có kích thước vừa và to thì sẽ được đưa tiếp qua ván
trượt khác, qua bộ đo lưu lượng để đưa trở lại vào máy nghiền, nghiền lại cho đạt độ
mịn yêu cầu.

8.5. Công đoạn đóng bao

Từ đáy các xilo chứa, qua hệ thống cửa tháo liệu, xi măng được vận chuyển
tới các két chứa của máy đóng bao hoặc các bộ phận xuất xi măng rời theo đường bộ.

9. Sơ đồ mạch điều khiển

13
14
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Shibang China. (18/5/2023). Làm thế nào có thể nghiền clinker xi măng trắng?
Từ: https://www.linkedin.com/pulse/l%C3%A0m-th%E1%BA%BF-n%C3%A0o-
%C4%91%E1%BB%83-nghi%E1%BB%81n-clinker-xi-m%C4%83ng-tr%E1%BA
%AFng-shibang-china
[2]. 123doc. (2022). Thiết lập sơ đồ nghiền clinker, nghiền bi theo chu trình kín. Từ:
https://123docz.net/document/3795440-thiet-lap-so-do-nghien-clinker-nghien-bi-
theo-chu-trinh-kin-thuyet-minh-ban-ve.htm
[3]. LuậnVăn.org. (16/042022). Quy trình công nghệ sản xuất xi măng. Từ:
https://luanvan.org/do-an-quy-trinh-cong-nghe-san-xuat-xi-mang-5176/

[4]. Tập đoàn kỹ thuật và công nghệ Việt Nam. (21/12/2022). Các thành phần của
dây chuyền sản xuất xi măng. Từ:
https://intechvietnam.com/tin-tuc/tin-cong-nghe/cac-thanh-phan-cua-day-chuyen-san-
xuat-xi-mang-915/

15