15.11.

2021

PROSES KONTROL
ARASINAV
1) Şekilde verilen Isıtmalı-Karıştırmalı Kazana Fi (m3/dk) debi ile Ti (C) sıcaklığında sıvı beslenmekte
ve Fst (kg/dk) debideki doygun buhar kullanılarak T sıcaklığına ısıtılmaktadır. Kazanda etkin bir
karıştırma yapılmakta ve sıvı sistemden F (kg/dk) debi ve T sıcaklığı ile çıkmaktadır.

a) Sistemin için bir kontrol stratejisi belirleyerek kontrol hedeflerini,

girdi, çıktı ve bozucu değişkenleri tanımlayınız. (10p)
b) Sistemde yer alması gereken kontrol elemanlarının adlarını
ve görevlerini kısaca yazınız. (10p)
c) Geri-Beslemeli Kontrol Sisteminin blok diyagramı çiziniz. (5p)

2) Şekilde verilen herbiri 1 m3 (V1=V2) hacme sahip seri sürekli karıştırmalı tank sisteminde F=0.5
m3/dk sabit debi ile beslenen akımda A bileşenin başlangıçtaki konsantrasyonu 0.5 mol/m3 ‘ dür ve
sistem başlangıçta karalı haldedir. Tanklar içerisinde meydana gelen reaksiyon özdeş olup, hız
denklemi aşağıda verilmiştir.
r=-k CA (k=0.08 dk-1)

a) Çıkış akımı derişimini(CA2), giriş akımı derişimine (CAi)

bağlayan dinamik modeli türetiniz. (10p)

b) Sistemin dinamik davranışını tanımlayan toplu aktarım

fonksiyonunu Laplace dönüşümlerini kullanarak
oluşturunuz. (20p)

c) Giriş akımı konsantrasyonunda meydana gelen 0.8 mol/m3 ‘lük basamak artış sonucunda çıkış
akımı konsantrasyonunun 15 dk sonraki değerini hesaplayınız. (20p)

3) Aşağıda verilen ikinci derece diferansiyel denklemi belirtilen sınır şartlarını uygulayarak çözünüz.
(25p)

𝑑2𝑦 𝑑𝑦 𝑑𝑦
+ 5 + 4𝑦 = 1 + 𝑡 | = 1 𝑣𝑒 𝑦(0) = 0
𝑑𝑡 2 𝑑𝑡 𝑑𝑡 𝑡=0
Not-Çözüm için yapılan varsayımlar mutlaka belirtilmelidir. Mantıklı varsayımlar kabul edilecektir.
Başarılar Dilerim
 15.11.2021

Yüksek dereceden türevlerin laplace dönüşümü:

 d n f (t )  n n  2 df (t ) d n1 f (t )
L n

  s f ( s )  ( s n 1
f (t )  s  .......  n 1
)
t 0
 dt  dt t 0 dt t 0