Modyul 1: Pagbabasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Katangian: Ang katangian ay may mga serye ng
Tungo sa Pananaliksik impormasyon tungkol sa isang bagay upang matamo ang
inaasahang hangganan o resulta. Mga Uri ng Teksto: 1. Argumentatib → naglalahad ng mga posisyong umiiral na kaugnayan ng mga proposisyon na Modyul 2: Tekstong Impormatibo nangangailangang pagtalunan o pagpapaliwanagan TEKSTONG IMPORMATIBO Katangian: Makipagtalo upang mapatunayan ang → uri ng teksto na nagbibigay at naglalahad ng mga katotohanan ng ipinahahayag at pagtanggap sa bumabasa mahahalagang impormasyon, kaalaman, at kabatiran ang katotohanang ito. → babasahing di-piksyon, naglalayong magbigay ng impormasyon o magpaliwanag ng malinaw at walang 2. Impormatib kinikilingan tungkol sa iba’t ibang paksa → naglalahad ng mga bagong kaalaman, bagong Halimbawa: pangyayari, bagong paniniwala at mga bagong “Ang paglaganap ng HIV at AIDS: Isang Pagtuklas” impormasyon Katangian: Naghahatid ng wastong kaalaman o Katangian ng Tekstong Impormatibo: impormasyon. ● Print Features: - Pahina ng Pamagat 3. Deskriptib - Tala ng Nilalaman → nagtataglay ng mga impormasyong may - Glosaryo kinalaman sa pisikal na katangiang taglay ng - Preface isang tao, bagay, lugar, at pangyayari - Pronunciation Guide Katangian: Ang katangian ay maihahalintulad sa - Appendix pagpipinta. Ang mga mambabasa ay tila direktang ● Organizational Aids: nakasaksi sa mga pangyayaring inilalahad sa - Bold Print / Colored Print pamamagitan ng masining na paglalarawang ginagamit - Italics ng manunulat. - Bullets - Titles 4. Persweysib - SIdebars → isang tekstong nangungumbinse o - Headings / Subheadings nanghihikayat - Captions Katangian: Ang katangian ay maglahad ng mga - Labels konsepto, pangyayari, bagay, o mga ideyang ● Graphic Aids: nanghihikayat sa mga mambabasa. - Diagrams - Flow Charts 5. Naratib - Comparisons Katangian: Ang tekstong naratib ay isang impormal na - Graphs pagsasalaysay. Para kang nagkukuwento ng isang bagay - Figures o isang pangyayari sa isang kaibigan. Ito ay - Maps nagpapahayag ng mga serye ng pangyayaring - Charts / Tables magkakaugnay. - Timelines - Cross-sections 6. Prosidyural - Overlays → isang teksto kung ito ay nagpapakita at ● Illustrations: naglalahad ng wastong pagkakasunod-sunod ng - Photos malinaw na hakbang sa pagsasakatuparan ang - Drawings anumang gawain - Magnification PAGSULAT NG BALITANG ISPORT: - mas detalyado ang mga pangyayari, ❖ Mahalaga rito ang pagiging obhetibo at reaksyon, pahayag, at punto de bista ng pagsunod sa mga pangunahing prinsipyo ng mga sangkot pamamahayag. D. Katawan ❖ Mahalaga rin ang pagbibigay ng detalye tulad ng 1. Background: kumpletong pagpapaliwanag ng pangalan ng mga manlalaro, resulta ng laban, konteksto ng pangyayari at iba pang mahahalagang impormasyon. 2. Resulta: pag-uulat ng resulta ng laro kabilang ang mga naitalang puntos at iba pang estadistika Katangian at Dapat Tandaan: 3. Reaksyon: pahayag mula sa manlalaro, 1. Obhetibidad coach, at iba pang sangkot - Hindi dapat magpakita ng personal na 4. Pangwakas na Pahayag: maikling opinyon. pagpapahayag ng kahalagahan ng pangyayari - Nakabatay sa katotohanan at impormasyong E. Larawan nakalap mula sa lehitimong pinagkukunan. - nagbibigay ng karagdagang konteksto at 2. Kumpletong Impormasyon kulay sa kuwento - Mga impormasyon katulad ng mga pangalan ng manlalaro, petsa at lugar ng kompetisyon, resulta ng laban, at iba pang mahahalagang detalye. Modyul 3: Tekstong Naratibo 3. Tiwalang Pakikipanayam - Kung mayroong mga sinipi o nagsalita sa TEKSTONG NARATIBO balita, mahalaga ang tiwalang naaayon ang → pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa kanilang mga sinabi at na ito ay isang tao o mag tauhan, nangyari sa isang lugar at nagpapahayag ng wasto at buo. panahon, o sa isang tagpuan na may maayos na 4. Tugon sa Limang W’s at Isang H pagkakasunod-sunod mula sa simula hanggang - Who, What, When, Where, Why, at How katapusan ang tinutugunan para sa komprehensibong impormasyon. ● nasa isang kronolohikal na pagkakasunod-sunod 5. Aktwal na Talakayan - Aktwal na panayam sa mga sangkot sa balita Ang karaniwang istruktura ay: para sa eksklusibong impormasyon at punto 1. Tauhan – mga karakter de bista. 2. Tagpuan – kailan at saan naganap ang istorya 6. Pagpili ng Larawan 3. Tunggalian – ang buong istorya ay umiinog - Karagdagang konteksto at kulay sa kuwento. 4. Resolusyon – tangkang matamo ang layunin
Mga Halimbawa ng TEKSTONG NARATIBO:
Parte sa Balitang Isports: - Maikling Kuwento A. Pamagat - Nobela - maikli ngunit kaaya-aya at naglalarawan - Kuwentong-Bayan ng pangunahing paksa ng balita - Mitolohiya B. Ledes - Alamat - unang pahayag na naglalaman ng - Epiko pinakamahalagang impormasyon - Dula - naglalayong mahikayat ang mambabasa - Anekdota na basahin ang buong artikulo - Parabula - masasagot ang 5 W’s at 1 H - Science Fiction C. Haba - naglalaman ng karagdagang Pangkalahatang Katangiang Taglay ng Bawat Uri ng impormasyon tungkol sa pangyayari TEKSTONG NARATIBO: A. May Iba’t Ibang Pananaw o Punto De Vista ● Pagkakaroon ng saglit ng kasiglahang hahantong 1. Unang Panauhan - isa sa mga tauhan ang sa pagpapakita ng aksiyong gagawin ng tauhan nagsasalaysay ng mga bagay na kaniyang tungo sa paglutas sa suliranin. (Rising Action) nararanasan, naaalala, o naririnig ● Patuloy sa pagtaas ang pangyayaring 2. Ikalawang Panauhan - kinakausap ng humahantong sa kasukdulan. (Climax) manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa ● Pababang pangyayari na humahantong sa isang kuwento resolusyon o kakalasan. (Falling Action) 3. Ikatlong Panauhan - isinasalaysay ng isang ● Pagkakaroon ng makabuluhang wakas. (Ending) taong walang relasyon sa tauhan a. Maladiyos na Panauhan - nababatid niya Anachrony - pagsasalaysay na hindi nakaayos sa ang galaw at iniisip ng lahat ng tauhan tamang pagkakasunod-sunod b. Limitadong Panauhan - nababatid niya ang ● Analepsis (Flashback) - ipinapasok ang mga iniisip at ikinikilos ng isa sa mga tauhan pangyayaring naganap sa nakalipas. c. Tagapag-obserbang Panauhan - hindi niya ● Prolepsis (Flash-forward) - ipinapasok ang napapasok o nababatid ang nilalaman ng isip mga pangyayaring magaganap pa lang at damdamin ng mga tauhan ● Ellipsis - nagpapakitang may bahagi sa 4. Kombinasyong Pananaw o Paningin - hindi pagsasalaysay na tinanggal o hindi isinama lang iisa ang tagapagsalaysay kaya’t iba’t ibang pananaw o paningin ang nagagamit sa pagsasalaysay Modyul 4: Tekstong Deskriptibo B. May Paraan ng Pagpapahayag o Paglalahad ng mga Tauhan sa Kanilang Diyalogo, Saloobin, at TEKSTONG DESKRIPTIBO Damdamin sa Tekstong Naratibo → isang pagpapahayag ng mga impresyon at kanilang 1. Direkta o Tuwirang Pagpapahayag - direkta o likha ng pandama sa pamamagitan ng pang-amoy, tuwirang nagsasaad o nagsasabi ng kanyang panlasa, pandinig, paningin, at panlasa diyalogo, saloobin, o damdamin 2. Di-Direkta o Di-Tuwirang Pagpapahayag - Mga Elemento: ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, 1. Karaniwang Paglalarawan tahasang inilalarawan iniisip, o nararamdaman ng tauhan sa ganitong ang paksa sa pamamagitan ng pagbanggit sa mga uri ng pagpapahayag katangian nito gamit ang mga pang-uri at pang-abay 2. Masining na Paglalarawan - paggamit ng wika C. May Mga Elemento ang mga Tekstong Naratibo upang makabuo ng kongkretong imahe tungkol sa 1. Tagpuan at Panahon - lugar kung saan naganap inilalarawan ang mga pangyayari at damdaming umiiral sa kapaligiram Mga Tayutay: 2. Paksa o Tema - sentral na ideya kung saan a. Simili o Pagtutulad - paghahambing ng umiikot ang mga pangyayari dalawang magkaibang bagay, tao at pangyayari 3. Banghay - maayos na daloy o sa pamamagitan ng mga salitang tulad ng, pagkasunod-sunod ng mga pangyayari sa mga parang, kagaya, kasing, kawangis, kapara, tekstong naratibo animo’y at katulad b. Metapora o Pagwawangis - tuwirang ● Pagkakaroon ng isang epektibong simula kung paghahambing kaya’t hindi na kailangang saan maipakikilala ang mga tauhan, tagpuan, at gamitan ng mga salitang nagpapahayag ng tema. (Orientation or Introduction) pagtutulad ● Pagpapakilala sa suliraning na hahanapan ng c. Personipikasyon o Pagsasatao - tumutukoy sa mga kalutasan. (Problem) paglalapat ng mga katangiang pantao sa mga bagay na abstrakto o walang buhay d. Hayperbole o Pagmamalabis - eksaherado o sobra sa mahinahong katotohanan at hindi dapat kunin ang literal na pagpapakahulugan e. Onomatopeya o Paghihimig - paggamit ng salitang may pagkakatulad sa tunog ng bagay na inilalarawan Uri ng Paglalarawan: A. Subhektibo - ang manunulat ay nakabatay lamang sa kanyang imahinasyon at hindi nakabatay sa katotohanan B. Obhektibo - may pinagbabatayang katotohanan