FPL | 2nd Quarter
mga pre-writing activity o mga gawain bago ang
Pagpapayaman at Pag-oorganisa ng Datos
Character Sketch - anyo ng sanaysay na
naglalarawan o nagsasalaysay tungkol sa isang
tao, hayop, bagay, o lugar tungo sa isang
impresyon o kakintalan, o kaya’y insight o
kabatiran.
- Nagsisimula sa paghahanay ng mga
naoobserbahang datos tungkol sa paksa, at
pagkatapos, pinatitingkad ang isang mas
malalim o hindi lantad na katangian nito.
- Binibigyang diin nito ang character o mga
katangiang panloob na tinataglay ng isang
indibidwal o bagay.
- Kung tao ang paksa, hindi natatapos ang
sanaysay sa paglalarawan ng pisikal na
katangian.
- Patungo ang sanaysay sa pagtatampok sa
mental, moral, o mga panloob na katangian
ng paksa.
May movement o galaw ang sanaysay mula sa
kongkretong datos patungo sa isang abstraktong
kaisipan.
Maaari maging paksa ang mga sumusunod:
● Hayop - maaaring kaaya-ayang ugali nito.
● Bagay - maaaring personal na silbi niyo sa
isang tao.
● Lugar - maaaring ang natatanging
kahalagahan niyo sa isang pamayanan.
Dalawang bagay sa pagpili ng paksa:
1. Pumili ng paksa na pamilyar sa manunulat.
2. Pumili ng paksa na makabuluhan sa
lipunan.
Dalawang aspekto ng pagsulat ang mahalaga sa
character sketch:
1. Ang kasapatan ng datos.
2. Ang organisasyon o pagsasaayos ng mga
datos.
Tatlong estratehiya para maparami ang datos na
may kaugnayan sa paksa:
1. Paglilista
2. Pagmamapa
3. Malayang pagsulat
Maaaring tawagin ang mga estratehiyang ito na
mismong pagsulat.
Paglilista - page 94
● Inililista ang anumang salita o parirala na
may kaugnayan sa paksa.
● Hindi kailangang bigyang-paliwanag sa isip
ang bawat impormasyong isusulat sa
listahan.
● Isulat lamang ang lahat ng detalyeng
pumasok sa isip habang naglilista.
Pagmamapa
● Ito ay tulad din ng paglilista. Ang paksa ay
dapat nasa gitna.
● Isinusulat din ang mga salita na may
kaugnayan sa paksa.
● Ang kaibahan lamang, mas naipapakita ang
koneksiyon ng mga detalye o aytem sa
listahan ng isa’t isa.
Malayang Pagsulat
● Tuloy-tuloy na paglilista ng mga detalye sa
anyong patalata.
● Mahalaga ang mahigpit na pagsunod sa
wastong proseso.
● Kontrolado ang oras ng pagsasagawa ng
estratehiya upang maging mabisa ito at
makapagpalitaw ng mga detalye tungkol sa
paksa.
Ilang Paraan ng Pagsasaayos ng Detalye
Orasan
● Ang orasan ay may tiyak na galaw,
gayundin sa pagsasaayos ng mga detalye
para sa isang character sketch.
● Maaaring magsimula ng detalye
(pinakaunang naganap) na susundan ng iba
pang detalye (pangyayaring lumitaw o
naganap) ayon sa daloy ng panahon.
Paputok
● Isang bagay na sinisindihan o ginagawang
aktibo para lumikha ng isang malakas na
ingay.
● Nagsisimula sa mahalagang pangyayari
ang pagsasaayos ng character sketch.
 ● Ilalahad naman ang mga bunga o resulta ng kailangang maikli rin lamang ito at
pangyayaring ito. naglalaman ng mga impormasyong
magpapahiwatig na eksperto ang
Sayaw tagapagsalita sa paksang kaniyang
● Ang mananayaw ay umuurong-sulong, tatalakayin.
humahakbang sa iba’t-ibang direksyon.
● Ang manunulat ay pwedeng gumamit ng Nilalaman ng Bionote
detalye o pangyayari mula sa iba’t-ibang ● Personal ng impormasyon
lugar o panahon. a. Petsa ng kapanganakan
● Ang magbigay ng kaisahan sa mga datos b. Lugar ng kapanganakan
na ito ay paksa o temang nais idebelop sa c. Kategoryang kinabibilangan
sulatin. d. Magulang
e. Iba pang kaanak na nasa larang ng
Kahalintulad ng character sketch ang bionote. Isa sining
itong anyo ng sulatin na pumapaksa sa sarili o ● Mga natapos sa pag-aaral
ibang tao, maikli lamang ay karaniwang may ● Mga natapos na training-workshop
tonong pormal. ● Mga likhang sining
● Mga natamong pagkilala at gawad
Iba’t-ibang Sitwasyong Nangangailangan ng
Bionote
1. Para ipakilala ang may-akda ng isang aklat
o artikulo sa isang journal.
2. Para ipakilala ang isang natatanging
indibidwal sa isang aklat na pang-general
reference tulad ng encyclopedia.
3. Para ipakilala ang isang tagapagsalita sa
isang kumperensiya o seminar;
4. Para ipakilala ang isang pangunahing
pandangal sa isang pormal na pagtitipon; at
5. Para ipakilala ang isang natatanging
indibidwal na bibigyan ng parangal.

Halimbawa
● Sa bionote para ipakilala ang may-akda ng
isang artikulo sa journal, maikli lamang ito at
karaniwang bumabanggit sa mga
kredensiyal ng may-akda na magpapatunay
na karapat-dapat siyang magsulat sa paksa
ng kanyang artikulo.
● Sa pagpapakilala naman ng isang
indibidwal para sa isang pang-general
reference na aklat mahalaga ang
komprehensibong listahan ng mga
impormasyon na magpapakilala sa
inidibiwal upang maging kapaki-
pakinabang ang bionote sa iba’t-ibang
sitwasyong paggagamitan nito.
● Sa bionote nagpapakilala ng tagapagsalita
sa isang kumperensiya (seminar),