Iba’t ibang Uri ng Akademikong Sulatin
pa ay mapagsama-sama at mapag-isa tungo sa isang
Akademikong sulatin
 Ito ay isang intelektwal na pagsulat.
 Makatutulong ito sa pagpapataas ng kaalaman
sa iba’t ibang larangan.
 Ito ay para rin sa makabuluhang pagsasalaysay
na sumasalamin sa kultura, karanasan, reaksyon
at opinyon base sa manunulat.
 Ginagamit din ito upang makapagpabatid ng
mga impormasyon at saloobin.
ANO NGA BA ANG ABSTRAK?
 Ang abstrak ay tinatawag na screening device
na naglalaman ng kabuuan ng tesis, disertasyon
o pag-aaral. Isinusulat ito upang mapaikli o
maibuod ang laman ng isang pag-aaral.
(Acosta,J, et al, 2016)
 Ito ay tinatawag ding maikling lagom ng isang
artikulo tungkol sa tiyak na larangan.
SINTESIS/ BUOD
Ang pagbubuod o sintesis sa larangan ng pagsulat ay
isang anyo ng pag-uulat ng mga impormasyon sa
maikling pamamaraan upang ang sari-saring ideya o
datos mula sa iba’t ibang tao ,libro , pananaliksik at iba
malinaw na kabuuan.
Mula sa prosesong ito , kung saan tumutungo sa
sentralisasyon ng mga ideya upang makabuo ng bagong
ideya.
(Acopra,j. et al ,2016)
Hakbang sa Pagbubuod
 pahapyaw na basahin ,panoorin at pakinggan
muna ang teksto
 tukuyin sa mga nakasulat o pinanonood ang
paksang pangungusap higit sa lahat ay ang
pagtukoy sa mga susing salita
 ang mga ideya ay pag-ugnay-ugnayin
 huwag kumuha ng pangungusap mula sa teksto
at siguraduhin ang maayos na pagkakabuo ng
buod
 ang ebidensya at halimbawa ng detalye ay
huwag maglalagay.
BIONOTE
KAHULUGAN
• Ang bionote ay makatotohanang pagpapahayag
ng personal na propayl ng isang tao. Halimbawa
ay ukol sa kanyang Academic Career at iba
pang impormasyon .
• Ang pansariling bionote ay tumatalakay sa
pansariling buhay ng may akda. At ang paiba
naman ay naglalahad ng makukulay na
pangyayari sa buhay ng iba.
PARAAN NG PAGSULAT NG BIONOTE
• Sa unang linya dapat na nasusulat ay pangalan
• ikalawang linya 2 hanggang 4 na pang-uri na
naglalarawan sa taong inilalahad
• ikatlong linya ay nasusulat ang mga magulang
• ikaapat na linya ay mga kapatid
• ikalimang linya ang mga hilig at gusto
 • ikaanim na linya ang mga kinatatakutan Terminal Report

• ikapitong linya ang mga pangarap o ambisyon 1. Introduksyon

• ikawalong linya ay ang pook ng tirahan at ang 1. Rasyonal ng proyekto

• ikasiyam na linya ay ang apelyido. 2. Layunin ng proyekto

Kontrobersyal na paraan ng pagsulat ng bionote 3. Deskripsyon ng proyekto

(ordinaryong pagpapakilala sa paraang pasalita)
2. Aktwal na implementasyon
• Unang Talata – pangalan, araw ng
1. Deskripsyon ng mga
kapanganakan, lugar ng kapanganakan, tirahan,
gawain/aktibidades
magulang at kapatid
2. Deskripsyon ng lugar na
• Ikalawang Talata – mga katangian, mga hilig,
pinagdausan
paborito, libangan, mga bagay na natuklasan sa
sarili. 3. Propayl ng mga kalahok
• Ikatlong Talata – mga pananaw sa mga bagay- 4. Propayl ng
bagay, pangarap, ambisyon, inaasahan sa trainors/facilitators/speakers
darating na panahon, mga gawain upang
makamit ang tagumpay. 5. Benepisyaryo:
audience/kalahok
Iba’t ibang sitwasyon ng pagpapakilala na
nangangailangan ng bionote 3. Mga kalakip

1. Pagpapakilala sa may akda ng isang aklat. 1. Mga larawan na may deskripsyon

2. Pagpapakilala sa isang tagapagsalita sa isang 2. Talaan ng mga kalahok

kumperensya. 3. Talaan ng mga facilitators at resume
3. Pagpapakilala sa panauhing pangdangal. 4. Kinalabasan ng Workshop
4. Pagpapakilala sa natatanging indibidwal. 5. Kopya ng programa/ dahong pang-alaala
5. Pagpapakilala sa isang paring magmimisa. 6. Kopya ng nodyul/panayam
PANUKALANG PROYEKTO 7. Kopya ng talumpati/paper
-Isang paraan ng paglalatag ng proposal sa proyektong 8. Kopya ng press release, write-ups, atbp.
nais ipatupad.
• Isulat sa Pabalat ang pamagat ng proyekto,
Project proposal form petsa ng implementasyon, at venue at
1. Proponent ng proyekto pinagkalooban.

2. Pamagat ng proyekto POSISYONG PAPEL

3. Kategorya ng proyekto -Isang salaysay na naglalahad ng kuro-kuro hinggil sa

isang paksa.
4. Kabuuang pondong kailangan
-Ang balangkas ng isang posisyong papel ay mula sa
5. Rasyonal ng proyekto pinakapayak tulad ng isang liham sa patnugot hanggang
sa pinakamagusot tulad ng isang akademikong papel.
6. Deskripsyon ng proyekto

7. Mga benepisyong dulot ng proyekto

8. Gastusin ng proyekto
 KATITIKAN NG PULONG
 Marahil ay nakadalo ka na sa isang
pagpupulong? Isa ka ba sa mga nakikiisa,
walang imik o marahil sa mga dapat hindi
tularan sa tuwing may usapin?
 Kilalanin natin ang mga ito sa akdang bibigyang
pansin.
MGA KASAMANG NAKAKAGULO SA PULONG ni Alih S.
Anso
Mr. Huli
-papaano hindi tawaging Huli, eh Parating Huli.
– nahihinto ang takbo ng pag-uusap dahil kailangang
ipaliwanag at ulitin sa nahuling dumating kung anong
nangyari o napag-usapan.
Mr. Umali
Maagang Umaalis – umaalis kaagad kahit hindi pa tapos
ang pulong. Kadalasan ay hindi siya nakakasama sa
pagdedesisyon sa huling bahagi ng pulong at siya pa
minsan ang reklamador.
Mr. Sira
Sirang Plaka – paulit-ulit ang sinasabi dahil maaaring
hindi nakikinig o talagang may kakulitan lang o gumawa
ng sariling “papel” o gustong palaging “bida”. Dahil dito,
nauubos ang oras ng pulong.
Mrs. Duda
Parating Nagdududa – anumang tinatalakay sa pulong
ay pinagdududahan o pinagsususpetsahan. Ang tingin
niya ay laging masama o negatibong balak ang grupo o
ang ilang mga kasama. Walang tiwala sa kakayahan ng
kasamahan.
Mr. Iling
Laging Umiiling-iling – parang laging hindi tanggap ang
sinasabi ng mga kasama sa grupo, na sa tuwing
sasabihin ang kasamahan ay pailing-iling na walang
namang sinasabi.
Miss Gana
Walang Gana – bagamat pisikal na nasa pulong, ang
kanyang isip ay nasa ibang lugar at may ibang ginagawa
nagbabasa, nagdro-drowing, hikab ng hikab, natutulog,
at iba pa, habang nagpupulong.
Mr. Whisper
Bulungero – nakakainis at nakakailang dahil kahit
nagsasalita ang mga kasama sa grupo, bulong siya ng
bulong (pangiti-ngiti pa kung minsan) sa kanyang katabi.
Para bang may intrigang sinasabi sa katabi niya.
Mr. Apeng Daldal
Daldalero – halos sa buong pulong, siya at siya na
lamang ang nagsasalita. Kadalasan din siya ang may
pinakamalakas na boses, at madalas ay “out of topic.”
Miss Tsismosa
nagdadala na kung anu-anong balita, tsismis at intriga
na walang katuturan sa pulong. Dahil dito, nauubos ang
oras ng pulong sa kanyang mga kuwento.
Mr. Henyo
Masyadong Marunong – ayaw magpatalo kahit kanino.
Ayaw din niyang makinig sa mungkahi ng iba dahil akala
niya siya ang palaging tama.
Mr. Pal
Paalis-alis – habang nagpupulong, paalis-alis (pupunta
ng comfort room, tatawag sa telepono o cellpon,
makikipagkwentuhan sa iba, at kong ano-ano pa ang
pinag-aabalahan) pero pagbalik ang daming tanong.
Mr. Tang
Tagasunod, taga-tango at nakikisabay sa lahat ng
nangyayari sa pulong at walang sariling opinion, kundi
sama-sama lang sa mas maraming kasama.
Kahulugan: KATITIKAN NG PULONG
 Ito ay tala o rekord o pagsasadokumento ng
mga mahahalagang puntong nailahad sa isang
pagpupulong. Ito ay mahalaga dahil ito ang
opisyal na record ng mga desisyon at pinag-
uusapan sa pulong.
 Ito ay dapat na organisado ayon sa
pagkakasunud-sunod ng mga puntong napag-
usapan at makatotohanan. Maaari itong balikan
ng organisasyon kung may kinakailangang
linawin sa mga nakaraang pag-uusap.
Gampanin ng Kalihim
 Tinatawag ding recorder, minutes-taker, o
tagatala.
  Responsibilidad niya ang sistematikong
pagtatala ng mga nagpag-uusapan at desisyon
sa pulong.
 Tungkulin niya na ipaalala kung ano ang dapat
pag-uusapan upang hindi mawala sa direksyon
ang grupo at upang maging tuloy-tuloy ang pag-
uusap.
APAT NA ELEMENTO SA PAG-OORGANISA NG
PULONG
 PAGPAPLANO (PLANNING)
 PAGHAHANDA (ARRANGING)
 PAGPROSESO (PROCESSING )
 PAGTATALA (RECORDING
PAGPAPLANO (PLANNING)
Mga tanong na dapat masagot kapag nagpaplano ng
isang pulong:
 Ano ang dapat makuha o maabot ng grupo
pagkatapos ng pulong?
 Ano ang magiging epekto sa grupo kapag hindi
nagpulong?
Magkaroon ng malinaw na layunin, kung bakit may
pagpupulong?
 Pagpaplano para sa organisasyon (planning)
 Pagbibigay impormasyon (May mga dapat
ipaalam sa mga Kasapi)
 Konsultasyon (May dapat isangguni na hindi
kayang sagutin ng ilang miyembro lamang)
 Paglutas ng Problema (May suliranin na dapat
magkaisa ang lahat)
 Pagtatasa ( Ebalwasyon sa mga nakaraang
gawain o proyekto)
PAGHAHANDA (ARRANGING)
 Kailangan ipaalam sa mga taong dapat dumalo
sa pulong.
 Kailan, petsa, oras at lugar kung saan idadaos
ang pulong.
 Mga agenda o mga bagay na tatalakayin o pag-
uusapan.
 Ang paghahanda ay nakadepende rin sa mga
partikular na tungkulin ng mga tao sa pulong.
Tagapangulo ( Chairman /Presiding Officer)
 Kailangan alam niya ang agenda kung paano
patatakbuhin ang pulong at kung papaano
hawakan ang mga mahihirap at kontrobersyal
na mga isyu.
Kalihim (Secretary)
 Kailangan niyang ihanda ang katitikan (minutes
of the meeting) o talaan noong nakaraang
pulong at iba pang ulat at kasulatan ng
organisasyon.
Mga kasapi sa pulong (Members)
 Kailangang pag-aralan nila ang agenda o mga
bagay na pag-uusapan para maging aktibo ang
kanilang pakikilahok
 SA IMBITASYON, DAPAT IPAALAM AT ISULAT
ANG MGA PAG-UUSAPAN/TATALAKAYIN.
 (Agenda)
MGA DAPAT IHANDA SA PAGPUPULONG
-Ihanda ang lugar at mga kagamitan gaya ng mesa, mga
upuan, sound system, pagkain kung kinakailangan,
palikuran at ang seguridad at iba pa.
-Pag-aralan (Research ) ang mga paksa na tatalakayin at
kung kinakailangan magtalaga ng taong mas higit na
nakakaalam sa usapin.
PAGPROSESO (PROCESSING )
-Ang pulong ay dapat may “rules, procedures or
standing orders” kung paano ito patatakbuhin. Sa
pangkalahatan, pareho naman ang mga prinsipyo ng
mga patakarang ginagamit ng union, nagkakaiba lamang
sa mga detalye.
Patakaran, attendance at pagsasagawa ng desisyon
 Quorum – ito ang bilang ng mga kasapi ng
kasama sa pulong na dapat dumalo para maging
opisyal ang pulong. Madalas ay limampung
bahagdan 50% + 1 ng bilang ng inaasahang
dadalo sa pulong.
  Consensus - isang proseso ng pagdedesisyon
kung saan kinukuha ang nagkakaisang desisyon
ng lahat ng mga kasapi sa pulong.
 Simpleng Mayorya – isang proseso ng
pagdedesisyon kung saan kinakilangan ang
50%+1 (simple majority) ng pagsang-ayon o di-
pagsang-ayon ng mga nakadalo ng opisyal na
pulong.
MAGSIMULA AT MAGTAPOS SA TAKDANG ORAS
 Simulan ang pagpupulong sa itinakdang
panahon o oras.
 Sikaping matapos ang pagpupulong sa
itinakdang oras. Alalahanin na ang ibang kasapi
ay may iba pang natatakdang gawain.
 Masamang kapaligiran ng pulong
 Hindi tamang oras ng pagpupulong
BATAYANG KAALAMAN SA SANAYSAY
Kaibahan ng makata at mananalaysay
• Ang makata ay nakikipag-usap sa pamamagitan
ng pananalinghaga samantala ang
mananalaysay ay nakikipagtalastasan sa
pinakamataas na anyo ng
prosa.(Salanga,1990,1)
Ayon sa Panitikang Filipino:
• lumitaw lamang noong 1938 sa bokabularyong
Tagalog ang terminong “Sanaysay”

PAGTATALA (RECORDING )

 Ang tala ng pulong ay tinatawag na katitikan

(minutes).

 Ito ay mahalaga, dahil ito ang opisyal na record

ng mga desisyon at pinag-uusapan sa pulong.

 Maaari itong balikan ng organisasyon kung may

kinakailangang linawin sa mga nakaraang pag-
uusap.

 Dapat hindi lamang kalihim ang magtatala, ang

mga kasapi ay nagtatala rin nang hindi nila Sanaysay
makalimutan ang pinag-uusapan.
 Hindi nalilimitahan ang mga paksa sa sanaysay
MAY MGA MAHAHALAGANG PAPEL SA PULONG
 Maaari niyang talakayin ang kanyang mga
 Tagapangulo-“Facilitator” tagapatnubay o naobserbahan
“meeting leader”.
 Maaari rin naman niyang isulat ang mga nakikita
 Kalihim- recorder , minutes-taker o tagatala. sa kanyang paligid

 Mga kasapi sa pulong- aktibong miyembro o  Sa madaling sabi, kahit ano mula sa mga
kalahok sa pulong personal na karanasan tungo sa karanasan ng
iba, maaaring paksain sa sanaysay,ang sanaysay
MGA DAPAT IWASAN SA PULONG ay maaring bilang bukal ng karanasan,
 Malabong layunin sa pulong ideolohiya, obserbasyon, paniniwala at
pagpapahayag.
 Bara-bara na pulong
Pagbuo ng Sanaysay
 Pagtalakay sa napakaraming bagay
 Ito ay nagpapakita kung paano ang mga letra/tunog,
 Pag-atake sa indibidwal salita, pangungusap, talata, at sanaysay ay may
 Pag-iwas sa problema kaugnayan/koneksyon sa isa’t isa. Sa yunit na ito
pag- aaralan natin ang sanaysay
 Kawalan ng Tiwala sa isa’t isa

Katangian ng Sanaysay
 May estruktura
 Organisado ang mga ideya
 Makatotohanan at kapani-paniwala
 May estilo/paraan.
Dalawang uri ng Sanaysay batay sa Anyo
 Pormal o maanyo- masinsing ang pag-oorganisa
ng datos,malinaw,lohikal at kapani-paniwala
ang mga pagpapaliwanag.
 HALIMBAWA: Tesis o pananaliksik , lektyur ,
simposya , eksam , talumpati atbp.
 Impormal o malikhain- nagpapaliwanag sa mga
gawi , kostumbre at estilo ng pamumuhay ng
mga katutubo (Quindosa-Santiago,2006)
 HALIMBAWA:Talaarawan , liham , panayam ,
lathalain , talambuhay , travelogue , photo
essay.
Bahagi ng Sanaysay
 Panimula - simulang talata. Naglalarawan sa
pamagat.
 Katawan/Gitna - panggitnang talata,
nagpapaliwag sa panimulang talata/pamagat.
 Pangwakas - nagbibigay ng konklusyon sa
nilalaman.
LAKBAY SANAYSAY
3 Uri ng Sanaysay
1. Personal na sanaysay –tungkol sa mga
nararamdaman, kaugnay ng mga nakikita o
naoobserbahan.
2. Mapanuri o Kritikal na sanaysay - tungkol sa
mga naiisip ng manunulat kaugnay sa kanyang
nakikita o naoobserbahan.
3. Patalinhagang sanaysay -tungkol sa mga
kasabihan o sawikain.
Lakbay-Sanaysay
• Ito ay isa sa pinakatanyag na anyo ng sanaysay.
• Sa pamamagitan ng paglalakbay maraming
kaalaman ang natutunan
• Makatutulong ito sa paglinang at pag- unlad ng
sarili at lipunang kinabibilangan.
Alamin Natin
• Tinatawag itong travel essay , travel literature o
travelogue sa wikang Ingles.
• anyo ng pagsusulat na maaaring maging
propesyon o hanapbuhay
• Ito ay nagmula sa salitang “sanaysay” salaysay
ng sanay. Kasanayan sa pagsusulat gaya ng
retorika at gramatika , lirikal na wika at mga
tayutay , pinakamahalagang kahilingan, ang
pagtataglay ng kasanayan sa paglalakbay at sa
buhay .
• Bakit Mahalaga ang Lakbay-sanaysay?
• mahalaga ang lakbay-sanaysay tulad ng mga
travel guide at travel article upang itaguyod ang
isang lugar para sa mga manlalakbay o sa mga
permanenteng residente.
• Ang lakbay-sanaysay ay isang sanaysay na hindi
lamang tungkol sa isang lugar o paglalakbay. Ito
rin ay tungkol sa kung ano ang madidiskubre ng
isang manunulat tungkol sa pamumuhay ng
mga taong naninirahan sa lugar na iyon.
Iba’t ibang uri o pokus ang mga sanaysay.
• Pilgrimage, Heritage, Ancestry,
• shopping, Volunteer, walking tour
• pop culture, Cultural, Literary
• Creative, Hobby, Culinary
• whale watching, Ecotourism
Nais magsulat ng lakbay-sanaysay
• nangangailangan ng galing, pamamaraan , at
kaalaman ng isang manlalakbay , ang terminong
ginamit ay manlalakbay hindi isang turista
Manlalakbay
 Ang isa’y manlalakbay ay may kaalaman talaga
sa paglalakbay bilang pagkilala sa lugar at
pagtuklas ng bagong daigdig;
 kasaysayan , topograpiya sa lugar , pagkain ,
pang-araw- araw na pamumuhay , panitikan ,
pulitika , wika , at relihiyon ng isang lugar
Turista
 naglalakbay sa mga piling lugar lamang at
madalas ay upang aliwin ang sarili sa limitadong
bilang ng araw .
 sekondarya lamang ang mga ito. Mahalaga sa
kanya ang aliwin lamang ang sarili.
Apat na dahilan:
1. Itaguyod ang isang lugar at kumita sa
pagsusulat.
2. Makalikha ng patnubay para sa mga possible
manlalakbay.
3. Itala ang pansariling kasaysayan sa paglalakbay
tulad ng pag-unlad ng ispiritwalidad ,
pagpahihilom , o kaya’y pagtuklas sa sarili at ,
4. Isadokumento ang kasaysayan, kulutura at
geography ng lugar sa malikhaing pamamaraan.
PAGSULAT NG PICTORIAL ESSAY
-Ang mga larawan o litrato mula sa kamera ang
siyang bumubuo ng isang kuwento sa pictorial
essay.
-Ang Pictorial Essay ay isang koleksyon ng mga
imahe na inilagay sa isang partikular na
pagkakasunod-sunod upang ipahayag ang mga
pangyayari , damdamin at mga konsepto sa
pinakapayak na paraan .
-Ang mga litrato mula sa kamera ang siyang
bumubuo ng naratibo o kuwento sa pictorial essay .
Madalas makita ang mga pictorial essay sa mga
eksibit at diyaryo . Nakatutulong sa pagbuo ng
pictorial essay ang mga kapsyon ng bawat larawan .
Pinapagana ang imahinasyon ng “mambabasa” ng
teksto at larawan upang maunawaan ang mensahe ,
layunin at naratibo ng kamukha ng mga litrato.
Paraan sa Pagbuo ng Pictorial Essay:
1. Siguraduhing pamilyar sa paksa.
2. Kilalanin kung sino ang mambabasa
3. Malinaw ang layunin.
4. May kaisahan ang mga larawan.
Mga dapat tandaan sa paggawa ng Pictorial Essay :
✔ Maghanp ng isang paksa na ayon sa interes.
✔ Magsagawa ng pananaliksik bago isagawa ang
pictorial essay
✔ Hanapin ang “tunay na kuwento” Matapos ang
pananaliksik , maari mo nang matukoy ang anggulo
ng gusto mong dalhin ang iyong kuwento kahit na
ang bawat ideya ng kuwento ay pareho . Ang mga
pangunahing dahilan ng bawat larawan ay
nararapat na lumikha ng isang kapani-paniwala at
natatanging kuwento.
✔ Ang kuwento ay binuo upang gisingin ang damdamin
ng mambabasa. Pinakamahusay na paraan upang
ikonekta ang iyong larawan sa madla ay ang mga
damdaming nakapaloob sa kuwento at gamitin ito sa
mga larawan.
✔ Pagpasyahan ang mga kukunang larawan. Magsimula
sa paglikha ng isang listahan ng mga kuha para sa
kuwento . Ang bawat “shot” ay tulad ng isang
pangungusap sa isang kuwento sa isang talata.
✔ Maari kang magsimula sa 10 “shot” ang bawat “shot”
ay dapat bigyang-diin ang iba’t ibang konsepto o
emosyong maaring pinagtagpo kasama ng iba pang mga
larawan.
REPLEKTIBONG SANAYSAY
• sanaysay na hindi lamang upang matalakay ang
natutunan, bagkus iparating ang pansariling
karanasan at natuklasang resulta sa
espisipikong paksa.
• Naglalayon din ito na ipabatid ang mga nakalap
na impormasyon at mailalahad ang mga
pilosopiya at karanasan.
Mailalahad ang mga pilosopiya at karanasan
 • isang akademikong sanaysay  Ekstemporaryo – ang tagapagsalita ay may
nakalaang panahon upang ihanda ang sarili sa
• natutuklasan ang sariling pag-iisip tungkol sa
pagtalakay ng isang paksa.
isang paksa
 May Paghahanda o Prepared – naihanda na ang
• hindi kailangan sumangguni
teksto at maaaring naisaulo na ng tagapagsalita
• personal at subhetibo . May paglalapat na ng mga angkop na kilos at
kumpas .
Kahalagahan ng Replektibong Sanaysay
MGA KASANGKAPAN NG TAGAPAGSALITA
• nagpapahayag ng damdamin
 TINIG
• proseso ng pagtuklas
 TINDIG
• natutukoy ang kalakasan at kahinaan
 GALAW
• nakaisip ng solusyon
 KUMPAS NG KAMAY
PARAAN NG PAGSULAT
MGA KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA
• Huwag limitahan ang mga tanong at sagot TAGAPAGSALITA
• Gamitin bilang pangunahing ideya o tesis ang :  KAHANDAAN
• argument o ideyang susuporta  KAALAMAN SA PAKSA
• ebidensya o makakatotohanang pahayag  KAHUSAYAN SA PAGSASALITA
• kongklusyon: ibuod lahat  TIWALA SA SARILI
TALUMPATI

 Ang talumpati ay isang paraan ng paghahatid ng

impormasyon at binibigkas sa harap ng mga
tagapakinig. Itinuturing itong isang sining .

 May layunin itong manghikayat , tumugon ,

mangatwiran o maglahad ng isang paniniwala.

Iba’t ibang Uri ng Talumpati

 Impromtu – isa itong biglaang talumpati na

binibigkas nang walang ganap na paghahanda.
Ang paksa ay ibinibigay na mismo sa oras ng
pagtatalummpati.

Mga Pamamaraang maaring gawing gabay sa

pagbigkas ng biglaaang talumpati:

 Maglaan ng oras sa paghahanda

 Magkaroon ng tiwala sa sarili

 Magsalita nang medyo mabagal

 Magpokus