“Một số biện pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi trong

trường mầm non”

1. Thực trạng trước khi áp dụng biện pháp
Bản thân tôi công tác tại trường mầm non Hoàng Hải, trường thuộc
xã vùng 3, vùng đặc biệt khó khăn của huyện Quảng Hòa, đa số phụ huynh làm
nghề nông, điều kiện kinh tế khó khăn, ít có thời gian chăm lo cho con, việc tiếp
cận thông tin đại chúng của trẻ còn rất nhiều hạn chế.

Trẻ nhỏ chưa có kĩ năng nhận biết và phòng tránh các mối nguy hiểm
thường gặp ở lớp, ở trường, còn có trẻ xảy ra tai nạn thương tích khi chơi đùa .

Ở lứa tuổi này trẻ còn quá non nớt để tự bảo vệ mình, nên các nguy cơ xẩy ra tai
nạn với trẻ là rất cao, nếu như thiếu sự quan tâm, định hướng đúng đắn của
người lớn hoặc các điều kiện cơ sở vật chất để chăm sóc giáo dục trẻ không đảm
bảo an toàn. Vì vậy, khi vui chơi, trong sinh hoạt rất dễ xảy ra tai nạn thương
tích như: Rách da, tổn thương phần mềm, gãy xương. Những tai nạn này sẽ để
lại những hậu quả không tốt cho trẻ. Nếu thương tích nặng, trẻ sẽ bị mất máu,
tinh thần hoảng loạn. Vết thương vào mắt rất nguy hiểm: có thể gây mù. Vết
thương gãy xương, đều nguy hại đến tính mạng trẻ. Để trẻ được an toàn chúng ta
phải tạo được môi trường an toàn cho trẻ. Phòng tránh những tai nạn thương
tích thường gặp. Phòng tránh các dị vật ở tai, mũi, họng. Phòng tránh tai nạn do
ngộ độc. Phòng tránh đuối nước, cháy bỏng- điện giật, tai nạn giao thông, động
vật cắn. Vì vậy việc đảm bảo an toàn, phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ là
một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu ở trong trường mầm non.

2. Ưu điểm, khuyết điểm, đang áp dụng tại cơ quan đơn vị

* Ưu điểm:

- Cơ sở vật chất nhà trường đã được xây dựng theo tiêu chuẩn nên cơ bản
đã đạt.
- Ban giám hiệu rất quan tâm đến việc đầu tư chăm sóc sức khoẻ ban đầu
cho cán bộ học sinh và giáo viên trong trường rất chú trọng tạo mọi điều kiện để
công tác ý tể hoạt động tốt. Có phòng y tế và nhân viên y tế, tủ thuốc được trang
thiết bị y tế khá đầy đủ, công tác sơ cấp cứu ban đầu : bông, băng, gạt, dầu gió,
thuốc,sát,trùng…
- Nhà trường luôn làm tốt công tác phối hợp với trạm y tế xã trong công tác
chăm sóc sức khỏe cho trẻ.

- Giáo giáo viên có ý thức và trách nhiệm trong vấn đề đảm bảo an toàn
cho trẻ. Giáo viên luôn quan sát, bao quát trẻ mọi lúc mọi nơi, có ý thức nhắc
nhở trẻ về các hành động dễ gây ngã hoặc nguy cơ trong các tình huống xảy ra
hàng ngày.
- Các bậc phụ huynh học sinh rất quan tâm giúp đỡ nhà trường trong việc
mua sắm bổ sung trang thiết bị phục vụ cho học tập, vui chơi và công tác y tế
trường học.

* Hạn chế:

- Nhận thức của một số giáo viên trong việc phòng tránh tai nạn thương tích cho
trẻ chưa cao.

-Trong trường mầm non hầu hết là trẻ từ 18 tháng tuổi đến 72 tháng tuổi, ở độ
tuổi này trẻ rất hiếu động, đùa nghịch, sức đề kháng còn yếu, nên nguy cơ dẫn
đến tai nạn thương tích là rất cao.

- Một số khu vực xây dựng khi thiết kế chưa phù hợp với độ tuổi như: sân
chơi nhỏ hẹp..

* Đang áp dụng tại cơ quan đơn vị

- Trường mầm non Tiên Thắng đang áp dụng với mọi lứa tuổi trong
trường nhằm nâng cao nhận thức cho trẻ về tự bảo về mình ,phòng tránh những
tai nạn gây thương tích...

+ Dựa vảo khả năng nhận thức của nhóm trẻ mình đang dạy.

+ Điều kiện của trường lớp, địa phương sau đó giáo dục cho phù hợp, cách
thực hiện đó được tổ chức dưới dạng lồng ghép giờ học, giờ chơi, cách phòng
tránh cụ thể, trẻ rất hứng thú và tích cực tham gia hoạt động.

II. Nội dung giải pháp tác giả đề xuất.

* Giải pháp 1: Thường xuyên loại bỏ đồ dùng, đồ chơi gây nguy hiểm.

Một trong những khái niệm về đồ chơi thì đồ chơi là một trong những đồ dùng
không thể thiếu đối với trẻ nhỏ, đồ chơi cần cho trẻ được ví như cơm ăn nước
uống hàng ngày của trẻ. Nếu trong một ngày ở lớp trẻ hoạt động mà không có đồ
chơi thì coi như hoạt động đó không thành công qua đó nói nên tầm quan trọng
của đồ chơi là rất cần thiết cho trẻ. Và thời gian trẻ được tiếp xúc với đồ chơi
trong một ngày là rất nhiều, chính vì vậy phải thường xuyên loại bỏ những đồ
chơi sắc nhọn gây nguy hiểm cho trẻ.

Theo nội quy của nhà trường, giáo viên phải thường xuyên vệ sinh đồ dùng, đồ
chơi hàng ngày, hàng tuần để đảm bảo vệ sinh và loại bỏ những đồ chơi gây
nguy hiểm cho trẻ.Vật sắc nhọn làm nguy hiểm đến mắt cũng như chảy máu cơ
thể trẻ.

Những đồ chơi nhỏ như sâu hột hạt, đồ chơi nắp ghép, hoa ở góc hoạt động với
đồ vật rất nhỏ khi trẻ chơi cô cần chú ý quan sát tránh để trẻ đưa vào miệng, vào
mũi. Khi chơi xong cô cần nhắc nhở trẻ cất dọn cẩn thận không để trẻ tự ý lấy
chơi.

Những đồ chơi nguyên vật liệu phế thải được cô tận dụng làm đồ dùng đồ chơi,
cũng được vệ sinh sạch sẽ, đảm bảo an toàn cho trẻ khi sử dụng. Ở góc hoạt
động với đồ vật ngoài những đồ vật sẵn có như hột hạt, hoa, tôi sáng tạo thêm
một số đồ chơi theo chủ đề: Khâu quần áo, đan tết, ghép chữ, chơi với bóng, cài
khuy, bện dây… bằng nhiều chất liệu khác nhau như xốp, vải, thảm đục lỗ cho
trẻ xâu.

Song song với việc loại bỏ đồ dùng, đồ chơi nguy hiểm thì giáo viên phải luôn
cẩn trọng với đồ dùng của cô như: dao, kéo, thước kẻ, súng bắn nến, nước lau
sàn, xà phòng…khi dùng song phải cất gọn đúng nơi quy định, cất cao khỏi tầm
tay với của trẻ

Báo ngay với BGH nếu trong lớp có đồ dùng, đồ chơi bị hỏng để thay đồ dùng
đồ chơi mới ngay, đảm bảo độ an toàn và số lượng đồ chơi trong góc chơi cho
trẻ kịp thời
Việc thường xuyên loại bỏ đồ dùng, đồ chơi trong trường mầm non nguy hiểm
hàng ngày là việc dễ làm và đơn giản giúp phòng tránh tai nạn thương tích và dị
vật đường thở cho trẻ rất hiệu quả ở lứa tuổi mẫu giáo bé và các độ tuổi
khác, nhờ việc thường xuyên loại bỏ đồ dùng đồ chơi nguy hiểm giờ đây đồ
dùng đồ chơi lớp 3b2 của tôi luôn đảm bảo được an toàn cho trẻ. Lớp tôi không
có trường hợp nào bị tai nạn do bị hóc sặc, trầy sước do đồ chơi hư hỏng hay đồ
chơi nhỏ.

( Hình ảnh 1: Giải pháp 1: Loại bỏ đồ dùng đồ chơi gây nguy hiểm cho trẻ)

*Giải pháp 2: Giáo viên luôn luôn giám sát trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.

Giáo viên không nên để trẻ chơi một mình dù chỉ trong khoảng thời gian
ngắn nhất. Trẻ lứa tuổi 3- 4 tuổi phải luôn luôn được sự chăm sóc, trông coi của
người có trách nhiệm. Cô giáo phải thường xuyên theo dõi, bao quát trẻ mọi lúc
mọi nơi, trong mọi hoạt động.

Luôn luôn để mắt đến trẻ mọi lúc, mọi nơi vì ở tuổi mầm non trẻ hiếu
động và luôn muốn khám phá mọi đồ vật xung quanh bằng tất cả khả năng của
mình: Mắt nhìn, tay sờ và… ngậm vào miệng để nếm thử. Vì thế mà trẻ thường
mắc phải các tai nạn về đường hô hấp do hít và nuốt phải các dị vật.

Hàng ngày giáo viên đón trẻ tận tay phụ huynh, phụ huynh và giáo viên
ký giao nhận trẻ, giáo viên đếm và kiểm tra trẻ nhiều lần trong ngày, chú ý
những lúc đưa trẻ ra ngoài nhóm trẻ để tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc
thăm quan.

Hoạt động học: Thường ít gây ra tai nạn nhưng ảnh hưởng tới sự phát triển của
trẻ. Trẻ có thể đùa nghịch chọc bút vào mặt nhau, nhất là với các hoạt động sử
dụng đất nặn cần chú ý không đẻ trẻ nghịch đất nặn nhét vào tai, mũi của nhau
rất nguy hiểm.

+ Không sử dụng các loại chai, lọ đựng thuốc, đựng màu độc hại làm đồ
chơi cho trẻ.
 + Giáo viên luôn lồng ghép, tích hợp giáo dục về an toàn cho trẻ trong
mọi chủ đề, lồng ghép nội dung phòng tránh tai nạn thương tích vào chương
trình giáo dục. Sưu tầm tranh ảnh, đồ dùng minh họa

Ví dụ: Chủ đề “Gia đình”: lồng ghép các câu hỏi. Những đồ dùng nào trong
gia đình có thể gây nguy hiểm trẻ không được đến gần ( các đồ dùng sử dụng
điện, phích đựng nước nóng, dao, kéo…)

Giờ hoạt động ngoài trời: Chủ đề “Thực vật”: Giáo dục trẻ không được leo
trèo lên cành cây sẽ bị ngã rất nguy hiểm vì ở ngoài trời, trẻ rất ham chơi nên có
thể gặp các tai nạn như: Chấn thương phần mềm, rách da, gãy xương…nguyên
nhân thường do trẻ đùa nghịch, xô đẩy nhau, dùng que làm kiếm nghịch, đấu
kiếm, chọc vào nhau và trẻ có thể vô tình chọc vào mắt gây chấn thương.

+ Ở thang leo, xích đu, cầu trượt cần đặt các miếng thảm xốp để khi trẻ
tiếp đất được an toàn, không bị trầy xước khi trượt xuống sân.

+ Cô kịp thời giải thích ngay cho trẻ về sự nguy hiểm của các vật nhọn khi
chơi, đùa nghịch hay chơi các trò chơi ngoài sân trường để trẻ có thể ghi nhớ
ngay và cẩn thận hơn khi chơi.

Giờ ăn: Vào giờ ăn trẻ rất hiếu động háu ăn vì thế khi thức ăn mang từ nhà bếp
lên còn nóng cô cần để nguội bớt rồi mới chia về bàn cho trẻ.

+ Kiểm tra thức ăn trước khi cho trẻ ăn, uống. Tránh cho trẻ ăn thức ăn,
nước uống còn quá nóng.

+ Không ép trẻ ăn, uống khi trẻ đang khóc, trẻ vừa ăn, vừa cười đùa hoặc
khi trẻ đang khóc mà cô cố ép trẻ ăn, uống đều rất dễ gây sặc cho trẻ. Vì thế cô
phải để trẻ ăn trong tâm trạng thật thoải mái, không cố ép trẻ.

+ Khi ăn cần cho trẻ ăn ở tư thế ngồi, nhắc trẻ ăn từ từ, nhai kỹ. Giáo dục
trẻ khi ăn không được vừa ăn, vừa đùa nghịch, nói chuyện dễ bị sặc, nghẹn.

+ Dị vật đường ăn thường gặp là hóc xương, nghẹn nên tôi đã trao đổi
phối hợp với tổ nuôi, chế biến những món ăn mềm, xay nhỏ.

Giờ ngủ: Khi trẻ chuẩn bị lên giường giáo viên chú ý xem trẻ còn ngậm thức ăn
trong miệng không, kiểm tra tay, túi quần áo xem có vật nhỏ lạ, các loại hạt, kẹo
cứng, đồ chơi trên người trẻ tránh trường hợp khi ngủ trẻ trêu ghẹo nhét vào
miệng, mũi, tai. Để dị vật rơi vào đường thở gây ngạt thở.

+ Giáo viên luôn bao quát trẻ không để trẻ ngủ lâu trong tư thế nắm sấp
xuống đệm, úp mặt xuống gối sẽ thiếu dưỡng khí gây ngạt thở.

Giờ chơi tự do trong lớp: Khi chơi trong lớp, trẻ có thể gặp các tai nạn như dị
vật mũi, tai do trẻ tự nhét đồ chơi ( sỏi, con xúc sắc, các loại hạt quả, đất nặn…)
vào mũi, tai mình hoặc nhét vào tai bạn, mũi bạn. Trẻ hay ngậm hoặc chọc đồ
chơi vào mồm gây rách niêm mạc miệng, hít vào gây dị vật đường thở, nuốt vào
gây dị vật đường ăn.Vì vậy cô không cho trẻ cầm các đồ chơi quá nhỏ, tránh
trường hợp trẻ cho vào miệng mũi.

+ Trẻ chơi tự do trong nhóm, giáo viên không cho trẻ chạy, xô đẩy nhau
tránh va vào thành bàn, cạnh ghế, mép tủ, cạnh giá đồ chơi…có thể gây chấn
thương.

+ Bằng việc thường xuyên giám sát, ở gần trẻ tôi đã loại bỏ được hết
những tai nạn có thể xảy ra. Đồng thời trẻ lớp tôi đã nhận biết được một số nguy
cơ gây nguy hiểm cho bản thân và biết cách phòng tránh.

(Ảnh 2: Giải pháp 2: Giáo viên giám sát trẻ mọi lúc mọi nơi( HĐNT)

Ảnh 3: Giải pháp 2: Giáo viên giám sát trẻ mọi lúc mọi nơi( HĐH)

Ảnh 4: Giải pháp 2: Giáo viên giám sát trẻ mọi lúc mọi nơi( Giờ ăn))

Giải pháp 3: Tự học tập, bồi dưỡng nâng cao kiến thức về phòng tránh tai
nạn thương tích cho trẻ.

*Cẩm nang xây dựng trường học an toàn phòng tránh tai nạn gây thương tích
của nhà xuất bản khoa học và xã hôi.

* Xây dựng trường học an toàn – Phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em. Bộ
Y tế, Phòng chống tai nạn thương tích 18/11/2018

* Một số biện pháp xây dụng trường học an toàn phòng tránh tai nạn gây thương
tích cho trẻ em của nhà xuất bản giáo dục Việt Nam....) và một số bài tuyên
truyền phòng chống tai nạn gây thương tích cho trẻ em.. .)
 - Giáo viên mầm non là người trực tiếp chăm sóc trẻ khi ở lớp, Giáo viên
cũng phải tham gia các lớp tập huấn về Y tế để nâng cao kiến thức vế cách sơ
cứu kịp thời nếu trẻ không may gặp tai nạn. Giáo viên phải được tập huấn kiến
thức và kĩ năng về phòng và xử trí ban đầu một số tai nạn thường gặp như xặc,
bỏng, gãy xương… Hằng năm, nhà trường cần phối hợp với y tế địa phương tập
huấn, nhắc lại cho giáo viên về nội dung này.

- Khi trẻ bị tai nạn phải bình tĩnh xử trí sơ cứu ban đầu tại chỗ, đồng thời
báo cho cha mẹ và y tế nơi gần nhất để cấp cứu kịp thời cho trẻ.

- Tham mưu với ban giám hiệu đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết
bị phòng, tránh tai nạn, thương tích ( băng, nẹp cứu thương…) củng cố và phát
triển phòng Y tế để đáp ứng được nhiệm vụ phòng, tránh tai nạn, thương
tích, phát hiện và xử lý kịp thời khi có tai nạn thương tích xảy ra trong nhà
trường.

- Từ những buổi tập huấn rất hữu ích và những tài liệu mà nhà trường
cung cấp với ý thức tự học tự bồi dưỡng bản thân tôi đã tự nâng cao được kiến
thức về phòng tránh tai nạn thương tích và biết cách xử lý kịp thời các tai nạn
không may xảy đến với trẻ.với các tài liệu

(Ảnh 5: Giải pháp 3: Sơ cứu ban đầu về phòng tránh gây thương tích cho trẻ)

*Giải pháp 4: Tuyên truyền và phối kết hợp với phụ huynh:

Ngoài công tác tuyên truyền trên loa đài, khẩu hiệu, tranh áp phích, tờ
rơi…về công tác phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ thì công tác tuyên
truyền với phụ huynh học sinh là một trong những biện pháp quan trọng. Vì đa
phần phụ huynh rất bận, nên giáo viên thường tranh thủ trao đổi vào giờ đón trả
trẻ về cách phòng tránh tai nạn thương tích tại nhà như khuyến khích phụ huynh
dán những cảnh báo nguy hiểm ở ổ điện, để những vật dụng gây nguy hiểm lên
cao, đúng nơi quy định nhất là các loại dao kéo, phích nước, các loại thuốc….

- Để giữ cho trẻ và thú nuôi an toàn, người lớn nên luôn luôn có mặt khi
trẻ và thú nuôi ở cùng nhau đặc biệt là khi ở cùng với con chó.. Không bao giờ
được để trẻ một mình ở dưới nước hoặc gần nơi nguy hiểm. Nếu gia đình nào có
điều kiện nên dạy trẻ tập bơi sớm để phòng tránh đuối nước.
 - Nhắc phụ huynh cẩn thận khi cho trẻ ăn các loại quả có hạt, các loại
thạch, kẹo cứng…

- Công tác tuyên truyền phòng tránh tai nạn thương tích với phụ huynh là
việc vừa dễ lại vừa khó, dễ vì đây là công việc hàng ngày của giáo viên, khó ở
đây là giáo viên phải có những lời nói thuyết phục, biết chọn lọc những nội dung
tuyên truyền thiết thực, thu hút được phụ huynh để phụ huynh dễ hiểu và dễ
thực hiện.

- Biện pháp tuyên truyền kết hợp với phụ huynh tại lớp giúp giáo viên và
phụ huynh hiểu nhau hơn, từ đó giúp giáo viên thuận lợi trong việc giáo dục trẻ
tránh những nơi nguy hiểm, không an toàn với trẻ. Giáo viên phối hợp với phụ
huynh là việc làm rất cần thiết tạo cho trẻ một môi trường an toàn về sức
khỏe và thân thể.

(Ảnh 6: Giải pháp 4: Tuyên truyền phối kết hớp với phụ huynh)

II.Tính mới, tính sáng tạo.

*Tính mới, tính sáng tạo

- Tính mới

- Sáng kiến giúp phụ huynh có cái nhìn mới về việc đảm bảo an toàn tuyệt
đối cho trẻ mọi lúc, mọi nơi, quan tâm và chú trọng việc đảm bảo an toàn cho
trẻ, có kiến thức và kỹ năng khi xử lí tình huống trẻ gặp thương tích: Bỏng, ngã,
hóc, đuối nước…

- Nhà trường tăng cường công tác, tham mưu vận động, chú trọng tu sửa
cơ sở, vật chất để trẻ khỏe mạnh, được đảm bảo an toàn cả về thể chất và tinh
thần, từ đó có những lớp tập huấn và bồi dưỡng thường xuyên để giáo viên có
kiến thức và kỹ năng xử lí tình huống bảo đảm an toàn cho trẻ.

-Tính sáng tạo

- Thu hút được sự quan tâm và huy động các nguồn lực từ phụ huynh,
cộng đồng xã hội tham gia vật chất, tinh thần và có các hoạt động thiết thực
nhằm hỗ trợ nhà trường, giáo viên và trẻ, để trẻ có môi trường học tập và vui
chơi tuyệt đối an toàn.
 - Trẻ có kiến thức, khả năng nhận biết những đồ dùng, tình huống nguy
hiểm, từ đó có khả năng xử lí và biết cách giữ gìn an toàn cho bản thân và những
người xung quanh.

III. Khả năng áp dụng, nhân rộng

1.Khả năng Áp dụng

- Sáng kiến áp dụng tại lớp tôi,có thể các độ tuổi trong trường mầm non.

- Khả năng vận dụng, thực hiện khi trẻ ở nhà dưới sự giúp đỡ và quan tâm
của phụ huynh.

2. Nhân rộng : Cấp trường, Các sáng kiến có thể áp dụng các trường mầm non
trên địa bàn huyện.

IV. Hiệu quả, lợi ích thu được doáp dụng giải pháp

1. Hiệu quả kinh tế:

- Sáng kiến có tính thuyết phục cao, thực hiện dễ dàng nhưng không đòi hỏi phải
tốn kém kinh phí quá nhiều.

- Tiết kiệm thời gian nghiên cứu, áp dụng thực hiện hiệu quả cao hơn so với
những giải pháp cũ.

- Giáo viên dễ dàng thực hiện và tìm hiểu, tiết kiệm chi phí và thời gian.

2. Hiệu quả về mặt xã hội:

- Phụ huynh và nhà trường có sự gắn kết để đảm bảo trẻ có một môi trường
tuyệt đối an toàn dù là ở trường hay ở nhà.

Thực hiện những biện pháp đó, giúp trẻ tích cực học tập và vui chơi trong môi
trường luôn đảm bảo an toàn, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, phát triển khả năng tư
duy, óc sáng tạo, độc lập, tự chủ ở trẻ.

-Từ sáng kiến đó, giáo viên có cơ hội trau dồi kiến thức phòng chống tai nạn
thương tích, tích cực học hỏi, giao lưu với đồng nghiệp để hoàn thiện và bổ sung
kiến thức.
- Trên đây là giải pháp của tôi trong việc “phòng tránh tai nạn thương tích cho
trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non” mặc dù các giải pháp đã được triển khai và
thực hiện trên lớp học của tôi trong năm học 2019 – 2020 và cũng đã thu được
một số kết quả khả quan, song không tránh được những thiếu sót, rất mong được
sự góp ý của các cấp lãnh đạo và chị em đồng nghiệp để tôi làm tốt hơn nữa
trong việc phòng tránh tai nạn thương tích ở trẻ trong trường mầm non.

Tôi xin chân thành cảm ơn !