Oda do młodości Adama Mickiewicza

1. Oda – utwór o charakterze pochwalnym, podniosłym, patetycznym, opiewający jakąś idee,

postać wydarzenie

2. Oda do młodości Adama Mickiewicza powstała w 1820 r. w Kownie. Utwór poświęcił

przyjaciołom, którzy obwołali tekst hymnem Towarzystwa Filomatów

3. Budowa:
• Różna długość strof.
• Nieregularny układ rymów (czasami sąsiadują ze sobą, innym razem się przeplatają lub
okalają strofę) – wrażenie entuzjastycznej mowy młodego człowieka porwanego
uniesieniem.

Środki stylistyczne w wierszu:

→ apostrofy: do młodości, przyjaciół, czytelnika, wolności – nadają wypowiedzi ton manifestu,

→ porównania („Jako piorun twoje ramię”) – uplastyczniają obraz, pobudzają wyobraźnię,
→ epitety („martwym światem”, „rajską dziedzinę”) – wiele z nich służy podkreśleniu opozycji
młodość–starość,
→ metafory („dodaj mi skrzydła!”, „Serca niebieskie poi wesele, / kiedy je razem nić powiąże
złota”) i personifikacje („zapał tworzy cudy”) – obrazowo przedstawiają poruszane kwestie.

• Styl wzniosły, a zarazem emocjonalny – słownictwo momentami ekspresyjne („wody

trupie”).
• Fragmenty o charakterze sentencji, np. „Młodości! ty nad poziomy / Wylatuj”, „W
szczęściu wszystkiego są wszystkich cele”, „Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga”, „Łam, czego
rozum nie złamie”.
• Aluzje literackie – odniesienia do mitologii i kultury antycznej (Herakles, Hydra, centaury,
laur poetycki, Orfeusz zstępujący do piekieł, lot Ikara, nektar).

4. Najważniejsze problemy poruszone w Odzie do młodości to:

• apoteoza (uwznioślenie) młodości – młodość stoi w opozycji do starości; młodość jest
motorem zmian i niesie nadzieję na wolność,
• konflikt pokoleniowy – starzy (konserwatywni, niechętni zmianom, bez serca i duszy)
kontra młodzi (pełni zapału, zjednoczeni),
• motyw lotu – występuje w kontekście młodych; jest metaforą nowych możliwości i
wyzwań,
• motyw śmierci – śmierć jednostki jako elementu ogółu wpisuje się w porządek natury;
śmierć dająca początek życiu.
Cechy Ody do młodości typowe dla oświecenia
• gatunek literacki – klasycystyczna oda
• optymizm i nadzieja na pokonanie
przesądów
• pochwała wspólnego działania,
zbiorowego wysiłku
• wiara w postęp, ewolucję
• nawiązania do mitologii
• obrazowanie zgodne z zasadami
stosowności, harmonii i umiaru
Charakterystyka świata romantyków (młodych)
• wyobraźnia
• zapał
• świat ducha
• przyjaźń
• altruizm
Cechy Ody do młodości typowe dla
romantyzmu
• emocjonalność wypowiedzi –
wykrzyknienia i słownictwo
nacechowane emocjonalnie
• podkreślanie ograniczeń rozumu
• gloryfikacja uczuć, a nawet szaleństwa
oraz poznania nadzmysłowego
• wiara w moc ducha
• przeciwstawienie starości i młodości
• wezwanie do rewolucji
• obrazowanie prowokacyjne,
naruszające normy poetyki klasycznej
Cechy starych (klasyków)
• Racjonalizm
• Utarte wzorce
• Doświadczenie
• Konserwatyzm
• Egoizm
• Umiar – zasada złotego środka
• materializm