Professional Documents
Culture Documents
1. Giới thiệu
- Giới thiệu mở đầu:
Số liệu thống kê:
+ Nhựa đã tăng theo cấp số nhân từ 2 triệu tấn mỗi năm vào năm 1950 lên 460 triệu
tấn vào năm 2019.
+ 79% rác thải nhựa được đưa đến các bãi chôn lấp hoặc đại dương, trong khi chỉ
9% được tái chế và 12% bị đốt.
+ Đến năm 2025, khoảng 250 triệu tấn nhựa có thể sẽ đổ ra đại dương.
+ Hơn 1 triệu loài chim biển và 100.000 động vật biển chết vì ô nhiễm nhựa mỗi
năm.
+ 100% rùa biển con có nhựa trong bụng.
+ Ước tính hiện có khoảng 75 đến 199 triệu tấn chất thải nhựa trong đại dương của
chúng ta, với hơn 33 tỷ pound nhựa xâm nhập vào môi trường biển mỗi năm.
+ Thế giới sử dụng hơn 500 tỷ túi nhựa mỗi năm - tức là mỗi người trên Trái đất có
150 túi.
+ 8,3 tỷ ống hút nhựa gây ô nhiễm các bãi biển trên thế giới, nhưng chỉ có 1% số
ống hút bị thải ra đại dương.
- Tầm quan trọng của chủ đề:
+ Những tác động của nó đang ngày càng lan rộng từ những ngọn núi cao nhất đến
rãnh sâu nhất của đại dương.
+ Gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, phá hủy hệ sinh thái và gây hại cho động
vật hoang dã - đặc biệt là các loài sinh vật biển.
+ Sản lượng nhựa toàn cầu đã tăng gấp đôi kể từ đầu thế kỷ, lên gần 400 triệu tấn
mỗi năm vào năm 2021.
+ Tuổi thọ của các sản phẩm nhựa trung bình khoảng 10 năm thì nhựa có thể mất tới
500 năm để phân hủy, tùy thuộc vào thành phần và cách thải bỏ chúng.
- Mức độ liên quan của chủ đề đối với khán giả:
+ Mỗi nhà hiện nay đều đang sử dụng nhựa Cần biết về rác thải nhựa để hạn chế
sử dụng.
+ Ô nhiễm rác thải nhựa ngày càng nghiêm trọng Các bạn trẻ cần biết mức độ
nguy hiểm để tìm ra những biện pháp thiết thực để giảm thiểu rác thải nhựa.
+ Đang học môn Con người và môi trường Rác thải nhựa là một phần của môi
trường Cần biết để nâng cao thêm kiến thức.
- Nội dung chính của bài thuyết trình: gồm 4 phần:
+ Hiện trạng và mối nguy.
+ Kiểm kê rác thải.
+ Ô nhiễm vi nhựa.
+ Ô nhiễm rác thải nhựa đại dương.
2. Nội dung chính
Luận điểm đầu tiên: Hiện trạng và mối nguy
2.1.1. Hiện trạng rác thải nhựa
a. Đối với thế giới
- Hằng năm trên thế giới, có tới 350 triệu tấn rác thải nhựa bị thải ra môi trường mỗi
năm.
- Nếu không thay đổi các chính sách hiện hành, lượng rác thải nhựa toàn cầu được
dự đoán sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2060, lên tới con số đáng kinh ngạc là một tỷ tấn.
- Nếu các biện pháp và chính sách mới được đưa ra, chẳng hạn như tăng thuế sử
dụng nhựa và hệ thống tái chế toàn cầu được cải thiện đáng kể, con số này có thể giảm
xuống dưới 700 triệu tấn.
- Hiện nay chưa đến 10% rác thải nhựa được tái chế mỗi năm. Phần lớn rác thải
nhựa được tạo ra đều được chôn lấp hoặc đốt, thải ra các chất ô nhiễm có hại. Còn lại
thì chúng không được quản lý.
Tỉ lệ rác thải nhựa được chôn lấp, không được quản lý, đốt và tái chế trên thế giới và
một số khu vực.
b. Đối với Việt Nam
- Hiện nay, trung bình mỗi năm 350 triệu tấn nhựa được sản xuất và trong số đó thải
ra khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa, trong đó có khoảng hơn 30 tỷ túi nilon, 80% số túi
nilon đó đều bị thải bỏ sau khi dùng một lần.
- Chỉ 27% trong số rác thải ra được tái chế, tận dụng bởi các cơ sở, doanh nghiệp.
- Việt Nam đứng thứ 4 trên 20 quốc gia ở top đầu, với khoảng 0,28 - 0,73 triệu
tấn/năm, tương đương 6% tổng lượng rác thải nhựa ra biển của thế giới.
- Việc xử lý và tái chế rác thải nhựa còn nhiều hạn chế khi có đến 90% rác thải nhựa
được xử lý theo cách chôn, lấp, đốt và chỉ có 10% còn lại là được tái chế.
- Theo đại diện Đoàn Thanh niên Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường, Việt Nam
đang đối mặt với nhiều nguy cơ từ rác thải nhựa, bình quân mỗi hộ gia đình sử dụng
khoảng 1 kg túi nilon/tháng, riêng hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí
Minh trung bình mỗi ngày thải ra môi trường khoảng 80 tấn rác thải nhựa và túi nilon.
- Việc phân loại, thu hồi, tái chế và xử lý rác thải nhựa còn hạn chế. Lượng chất thải
nhựa và túi nilon ở Việt Nam, chiếm khoảng 8- 12% chất thải rắn sinh hoạt. Nhưng chỉ
có khoảng 11- 12 % số lượng chất thải nhựa, túi nilon được xử lý, tái chế, số còn lại
chủ yếu là chôn lấp, đốt và thải ra ngoài môi trường. Điều này có thể dẫn đến thảm họa
môi trường, ô nhiễm đại dương.
- Mỗi ngày, có khoảng 22 tấn chất thải nhựa được thải ra từ các hoạt động y tế,
trong số đó lẫn với rác thải nguy hại (thuốc, hóa chất…). Thu gom, tái chế và chôn lấp
loại rác thải nhựa này đều ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng và ô nhiễm môi trường.
Luận điểm thứ tư: Ô nhiễm rác thải nhựa đại dương
2.3.1. Tình trạng
- Tính đến hiện tại, trung bình mỗi năm, đại dương tiếp nhận hơn 8.3 triệu tấn rác
thải nhựa dùng một lần.
- Theo ước tính, có đến 300 triệu túi nilon trôi dạt trên các vùng biển lớn. Cho đến
năm 2050, các nhà khoa học ước tính số lượng rác sẽ vượt trọng lượng cá của đại
dương.
- Đặc biệt, hoạt động công nghiệp trên thế giới còn thải ra hàng tấn nhiên liệu và
hóa chất độc hại. Đại dương đang nhận mức báo động khẩn về tỉ lệ ô nhiễm ngày càng
cao.
2.3.2. Nguyên nhân
- Nguyên nhân tự nhiên:
+ Trung bình mỗi năm có khoảng 50 ngọn núi lửa phun trào và hàng nghìn vụ sạt
lở đất.
+ Đại dương cũng bị ảnh hưởng nhiều bởi hậu quả sau thiên tai do nguồn nước bị
ô nhiễm bởi lượng khói bụi, đất cát và xác các loài sinh vật phân hủy trên mặt đất.
+ Thêm vào đó, triều cường tại các con sông dâng cao và sâu vào đất liền khiến
các hóa chất độc hại từ các nhà máy công nghiệp thấm vào nguồn nước và đổ ra biển.
Đây đều là những kim loại nặng hoặc Asen khiến gia tăng tỉ lệ ung thư.
- Nguyên nhân do con người:
+ Bên cạnh các hiện tượng tự nhiên, hoạt động và ý thức của con người cũng đang
dần làm mất đi sự trong lành của đại dương.
+ Nhiều doanh nghiệp sử dụng các hóa chất độc hại và thải trực tiếp ra biển khiến
nguồn nước nhiễm độc nghiêm trọng.
+ Các khu xây dựng trực tiếp đổ đất, cát và phế thải ra sông khiến nguồn nước lan
truyền đến các vùng biển. Hơn hết, ngư dân thiếu ý thức khi sử dụng các chất độc và
chất nổ để đánh bắt cá.
+ Con người còn khiến hệ sinh thái mất cân bằng vì không cải tạo và bảo tồn tốt
các rừng ngập mặn ven biển và vùng nước lợ.
+ Bên cạnh các doanh nghiệp lớn, người dân tại nhiều khu đô thị vẫn thiếu ý thức
trong việc xử lý rác thải. Các chất thải hàng ngày được đổ tùy ý xuống sông gây ô
nhiễm nguồn nước chảy ra biển.
+ Các du khách và khu du lịch thường xuyên vứt túi nilon, ống hút nhựa ra biển.
2.3.3. Hậu quả
- Ô nhiễm đại dương là vấn đề chung của cả con người và sinh vật biển. Có thể thấy,
lượng chất thải đổ ra biển mỗi năm đang giết chết và làm suy giảm hệ sinh thái của
hàng ngàn loài động thực vật.
- Rác thải cần sử dụng oxi cho quá trình phân hủy trong nước. Điều này khiến nồng
độ oxi của đại dương giảm mạnh ở mức nguy cấp và lấy đi sự sống của nhiều loài
động vật như cá voi, cá heo và cá mập.
- Hiện tượng dầu tràn ở mặt nước cũng có tác động tiêu cực đến quá trình quang
hợp của san hô và các loài thực vật khác. Tảo biển và nhiều sinh vật khác không thể
đón ánh nắng mặt trời để phát triển và sinh sản. Các sinh vật biển bị mắc vào các vật
thể nhựa khiến chúng không thể bơi và tìm kiếm thức ăn dẫn đến cái chết từ từ và đau
đớn.
- Các loài động thực vật mất đi nơi sinh sống và chết hàng loạt sẽ ảnh hưởng đến
nguồn cung cấp thực phẩm. Hơn nữa, các chất độc thấm vào hải sản rất có hại cho sức
khỏe cộng đồng, có thể dẫn đến các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa như ngộ độc
thực ăn. Nghiêm trọng hơn nữa, một số hóa chất có thể làm nguyên nhân chính gây
nên nhiều bệnh ung thư nguy hiểm cho con người.
2.3.4. Biện pháp
- Giảm thiểu việc sử dụng nhựa dùng một lần.
- Hỗ trợ pháp luật để hạn chế sản xuất và lãng phí nhựa.
- Tái chế đúng cách.
- Tham gia (hoặc tổ chức) dọn dẹp bãi biển hoặc sông.
- Phát tán thông điệp.
- Hỗ trợ cái tổ chức phòng chống ô nhiễm rác thải nhựa đại dương như: Oceana,
The Ocean Conservancy, Sea Shepherd Conservation Society.
Hình ảnh minh họa:
3. Kết luận
- Rác thải nhựa là một vấn đề đang báo động trên toàn thế giới Vì càng ngày
càng có nhiều rác thải nhựa được xả ra môi trường.
- Ô nhiễm vi nhựa cũng đang dần tăng cao cùng với lượng rác thải nhựa đang bị đổ
ra biển ngày càng nhiều Phải có những biện pháp nhất để giảm thiểu việc này.
- Biện pháp: Hạn chế sử dụng nhựa, tái chế những đồ vật được làm từ nhựa, tham
gia các tổ chức về môi trường,…
- Kiến nghị: Phạt những người sử dụng bừa bãi về nhựa, sử dụng hoang phí về
nhựa,…