CHƯƠNG 4: QUẢN TRỊ RỦI RO

LOGO
Nội dung

1 Rủi ro và quản trị rủi ro

2 Quản trị rủi ro trong DA FDI

3 Quản trị rủi ro trong DA FDI ở VN (TNC)

4
Khái niệm về rủi ro

▪ Nguy cơ rủi ro (Risky): Là những đe dọa

nguy hiểm có thể xảy ra rủi ro gây tổn thất
mà con người không lường trước

▪ Rủi ro (Risks): Là những sự kiện bất lợi,

bất ngờ đã xảy ra gây tổn thất cho con
người
Tính chất của rủi ro

Sự kiện bất ngờ đã

xảy ra

Sự cố gây ra tổn
thất

Sự kiện ngoài mong

đợi
Phân loại rủi ro

Tính chất rủi Phạm vi ảnh

ro hưởng
• Rủi ro suy • Rủi ro cơ
đoán bản
• Rủi ro thuần • Rủi ro riêng
túy biệt
Quản trị rủi ro trong kinh doanh

Quản
trị rủi
ro?
Quản trị rủi ro trong kinh doanh

▪ Quản trị rủi ro là một

chức năng quản trị chung
để nhận dạng, đánh giá,
đối phó với những
nguyên nhân và hậu quả
của rủi ro đối với một tổ
chức, từ đó đưa ra các
biện pháp ngăn ngừa, xử
lý và khắc phục các rủi ro
đó
Quản trị rủi ro trong các dự án FDI
 Quản trị rủi ro trong các dự án FDI

▪ Dự kiến trước với chi phí nhỏ nhất các

nguồn lực tài chính trường hợp rủi ro xảy ra
▪ Kiểm soát các rủi ro: loại bỏ, giảm nguy
cơ hoặc di chuyển một cách hợp lý rủi ro
cho các đối tác kinh tế
▪ Đo lường hậu quả của rủi ro gây ra và dự
kiến các biện pháp tổ chức nhằm giảm tới
mức thấp nhất thiệt hại về người và của
Lợi ích của QTRR đối với DN FDI

▪ Nhận dạng, ngăn chặn, triệt tiêu nguyên nhân gây rủi ro → tạo môi
trường kinh doanh thuận lợi, ít bất trắc
▪ Nhanh chong ứng biến, khắc phục, khoanh vùng hậu quả rủi ro →
phục hồi, ổn định, phát triển kinh doanh
▪ Giảm bới thiệt hại khi có rủi ro, không để tổn thất của rủi
ro này là nguyên nhân của rủi ro mới
▪ Giảm bớt chi phí thực tế - chi phí cơ hội
▪ Chia sẻ rủi ro
▪ Giúp doanh nghiệp nhận biết và đo lường một cách chính
xác các rủi ro, tổn thất, vừa là bài học kinh nghiệm vừa là
cở sở để yêu cầu bồi thường tổn thất
Phân loại rủi ro trong DA FDI

Rủi ro trong
DA FDI

Rủi ro từ tác Rủi ro gắn với

động của môi quá trình ra QĐ:
trường vĩ mô: -Rủi ro ở GĐ trước
-Rủi ro về kinh tế QĐ
-Rủi ro về c.trị -Rủi ro liên quan
-Rủi ro về pháp lý đến bản thân việc ra
-Rủi ro về c.tranh QĐ
-Rủi ro về t.tin -Rủi ro ở GĐ sau
QĐ
Rủi ro về kinh tế

Là rủi ro do các nhân tố

kinh tế vĩ mô gây bất
lợi cho các doanh ▪ Rủi ro giảm doanh thu
nghiệp. Gồm:
▪ Rủi ro giảm lợi nhuận
- Suy thoái kinh tế
▪ Rủi ro mất thị trường
- Lạm phát
▪ Rủi ro mất khách
- Tỷ lệ dự trữ ngoại tệ hàng
nhỏ so với KNXK
▪ …..
- Mất khả năng TT do
nợ ngắn hạn > dự trữ
ngoại tệ
- …..
Rủi ro về kinh tế

Dự án nhà máy lọc dầu Nghi Sơn

▪ Địa điểm: KKT Nghi Sơn, TH
▪ Vốn đầu tư: 6,2 tỷ USD
▪ Công suất: 8,4 triệu tấn dầu thô/năm
▪ Chủ đầu tư:
▪ Tập đoàn dầu khí VN: 25,1%
▪ Tập đoàn dầu khí quốc tế Cô-oét: 35,1%
▪ Cty Idemitsu Kosan: 35,1%
▪ Cty hóa chất Mitsui: 4,7%
▪ Theo dự kiến, nhà máy sẽ hoàn thành công tác xây dựng
vào quý 4/2016, đi vào vận hành thương mại năm 2017,
đáp ứng ≈ 40% nhu cầu xăng dầu cả nước.
Rủi ro về kinh tế

▪ Đầu những năm 2000: Công việc cbị cho dự án được

triển khai với 2 đối tác chính: tập đoàn dầu khí VN &
Idemitsu.
▪ 7/4/2008: hợp đồng liên doanh được ký kết với 4 đối tác

8
6,2
6 5,25

4 3,15

2
0
2004 Thg10-06 Thg4-08
Vốn đầu tư
Rủi ro về kinh tế

▪ Giá NVL, trang thiết bị và xây dựng tăng

cao so với thời điểm dự kiến.
25

20 19,89

15
12,63
Lạm phát (%)
10 9,5
8,4
6,6
5
3
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008
Rủi ro về chính trị

Nguyên nhân Tổn thất Biện pháp

-Thay đổi thể chế

c.trị
-Cầm giữ, chiếm - Hậu quả
- Né tránh
đoạt, QHH nặng nề cho
-Phân biệt đối xử DN mà ko có
- Tạo sự thích
của chính quyền khả năng
nghi cao
-Chiến tranh, bạo vượt qua
lực, bắt cóc
-…….
 Rủi ro về chính trị

Dự án Liên hợp thép Tara – VN steel

▪ Địa điểm: KKT Vũng Áng – Hà Tĩnh
▪ Vốn đầu tư: 5 tỷ USD
▪ Chủ đầu tư: Liên doanh Tata (Ấn Độ) 65% -
Tổng cty Thép VN (VN steel) và tập đoàn xi
măng VN 35%
▪ Công suất thiết kế: 4,5 triệu tấn/năm
▪ Sản phẩm: Thép tấm, thép cuộn cán nóng,
cuộn cán nguội
▪ Nguồn nguyên liệu: quặng sắt mở Thạch Khê,
Hà Tĩnh
▪ Thời gian xây dựng: 2009-2015
Rủi ro về chính trị

▪ T6/2007 các bên đã ký biên bản ghi nhớ và biên bản hợp
tác
▪ T6/2008: hoàn thành luận chứng kinh tế, trình hồ sơ xin
cấp GCNĐT (sớm hơn 3 tháng so với kế hoạch)
▪ Vị trí dự kiến xây dựng nhà máy của Tata đã được Hà
Tĩnh quyết định cấp cho dự án Khu liên hợp thép
Formosa – Sunsco của Đài Loan với công suất 7,5 triệu
tấn/năm
▪ Tỉnh Hà Tĩnh và Ban quản lý KKT Vũng Áng hứa sẽ tìm
địa điểm mới cho nhà máy liên hợp thép của Tata.
▪ Tuy nhiên đến nay dự án vẫn chưa được cấp GCNĐT
Rủi ro về pháp lý

Nguyên nhân Tổn thất Biện pháp

-Thay đổi luật pháp

-Tranh chấp
liên quan đến hoạt
kiện tục giữa - Hoàn thiện
động KD của các dự
các DN văn bản PL
án FDI
-Tịch thu hàng
-Mập mờ, chồng chéo,
hóa của chính - Xây dựng cơ
ko thống nhất PL
quyền quan xem xét
-Thiếu thông tin trong
-Sa vào vòng đủ năng lực
phổ biến PL, nhiều
lao lý tù đày
điều chỉnh
Rủi ro pháp lý

Dự án Khu du lịch Sài Gòn Atlantis Hotel

▪ Địa điểm: khu Chí Linh-Cửa Lấp, thành phố Vũng Tàu
▪ Chủ đầu tư: tập đoàn Winvest LLC, Mỹ
▪ Vốn đầu tư: 4,1 tỷ USD
▪ Ngày cấp GCNĐT: T11/2007
▪ Khi đi vào hoạt động, dự án Khu du lịch giải trí đa năng
Sài Gòn Atlantis Hotel sẽ có 332 biệt thự; 11.960 phòng
khách sạn 5 sao và 16.127 căn hộ cao cấp, thu hút
khoảng 15.000 lao động.
Rủi ro pháp lý

▪ Quý I-2009: chưa được giao 100ha đất – được yêu cầu
ứng trước tiền thuê 50 năm.
▪ 4/2007 – 6/2008: đã ứng trước 98 tỷ VNĐ.
▪ Vấn đề:
▪ Khuôn viên đất đã có dự án đầu tư, trong đó Cty TNHH Đại
Dương yêu cầu bồi thường 19 tỷ VNĐ.
▪ T7/2007 văn bản giải quyết địa điểm mới cho Đại Dương
▪ T12/2007 Cty Đại Dương được cấp giấy CN QSDĐ 50 năm
▪ Winvest & Đại Dương ko đạt được sự thống nhất về giá đền bù
▪ Hậu quả: Dự án đã triển khai chậm 8 tháng so với kế
hoạch với diện tích được giao là 80ha.
Rủi ro về cạnh tranh

Nguyên nhân Tổn thất Biện pháp

-Áp lực trước sự thay - Tăng cường

đổi thị hiếu của NTD khả năng cạnh
-Thu hẹp thị
-Sự gia tăng bất tranh
trường
thường số lượng quy
-Dự án bi thôn
mô DN trong ngành - Tạo lập khả
tính và loại ra
-Sự xâm nhập DN năng thích
khỏi thị
nước ngoài khi mở nghi cao trước
trường
cửa môi trường
-…… c.tranh
Rủi ro cạnh tranh

S-Fone sự thất bại của SK Telecom

▪ SK Telecom là mạng di động lớn nhất Hàn Quốc
▪ 2003: SKT vào Việt Nam bằng HĐ BCC với cty CP d.vụ
BCVT SG (SPT). Vai trò của SKT: đầu tư hạ tầng,
CGCN, cung cấp t.bị, tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật
▪ 2003: VN mới chỉ có 2 nhà mạng của VNPT
▪ Đầu 2005: SKT muốn chuyển sang LD để tham gia sâu
hơn vào các quyết định quản lý, kinh doanh d.vụ
▪ Cuối năm 2005 S-Fone đ.phán xong, thị trường có thêm
đối thủ, cạnh tranh khốc liệt
▪ Cuối năm 2009, SKT tuyên bố dừng đầu tư vào S-fone
Rủi ro về thông tin

Nguyên nhân Tổn thất Biện pháp

- Cải tiến
p.pháp tiếp
-Thông tin sai lệch
-Chủ đầu tư cận, phân tích
-Tiếp cận t.tin chậm
chậm chân và xử lý t.tin
-Xử lý t.tin thiếu
hoặc thất bại -Áp dụng
chính xác
trong KD CNTT hiện đại
-…..
-Đào tạo c.bộ
quản trị t.tin
Rủi ro về thông tin

Dự án thép Tycoons
▪ Địa điểm: KKT Dung Quất, Quảng Ngãi
▪ Tổng vốn: 1,056 tỷ USD
▪ Chủ ĐT: Tycoons Worldwide Group (60%- ĐL), Tập đoàn
Jinan steel và Iron Group (40% - TQ)
▪ Quy trình & công suất
▪ GĐ1: 2 triệu tấn/năm, công nghệ lò cao và gia công thép
▪ GĐ 2: 2,5 triệu tấn/năm, quy trình sx khép kín
▪ Sản phẩm & thời kỳ xd
▪ GĐ 1: 2009, sản phẩm phôi thép (xk 1 phần)
▪ GĐ 2: 2014, sp thép tấm cuộn nóng, cuộn nguội và thép cán
▪ Thời điểm cấp GCNĐT: 9/2006
Rủi ro về thông tin

Dự án thép Tycoons
▪ v/đ về chủ đầu tư: Tycoons có một số dự án ở TL và ĐL
nhưng ko sở hữu công nghệ. Jinan có ít kinh nghiệm
trong sx thép cuộn tấm
▪ v/đ về công nghệ: CN sử dụng bị TQ cấm sử dụng trong
sx thép chất lượng bởi sp sx chất lượng thấp – ô nhiễm
▪ v/đ về vốn và năng suất dự án: Ko khả thi bởi với công
xuất 4 triệu tấn thì vốn tối thiểu phải trên 2 tỷ USD
→ Sau 1 năm, Jinan rút tên khỏi dự án, thay vào đó là E-
United của ĐL với tỷ lệ 90%. Cuối năm 2009 vẫn chưa có
tiến triển gì.
Rủi ro gắn với quá trình ra quyêt định

▪ Rủi ro ở giai đoạn trước QĐ

▪ Rủi ro liên quan đến chất lượng và hiệu suất của hệ thống thông
tin và lập mô hình
▪ Sai lệch, lỗi thời, thiếu thông tin và nguyên nhân gẩy ra sai lầm,
rủi ro trong đánh giá môi trường ĐT
▪ Rủi ro liên quan đến bản thân việc ra quyết định
▪ Rủi ro đi liền với quyết định sai và rủi ro phát sinh do không lực
chọn quyết định khác
▪ Rủi ro ko lực chọn đúng địa điểm, thời điểm, phương thức ,
phương án đầu tư → mất cơ hội, giảm lợi nhuận
▪ Rủi ro ở giai đoạn sau quyết định
▪ Rủi ro do sự ko tương hợp với những dự kiến ban đầu hoặc phát
sinh chi phí do quyết định đã ban hành
▪ Nghiên cứu tình huống:
“ Trung Quốc với bài học đầu tư đắt giá
tại Sudan”
▪ Trả lời câu hỏi:
▪ Rủi ro mà Trung Quốc gặp phải là rủi ro gì?
▪ Nguyên nhân và hậu quả của rủi ro là gì?
▪ Trung Quốc đã lựa chọn biện pháp nào để
giảm thiểu tổn thất? Theo bạn biện pháp đó có
hợp lý ko?
Nội dung của QTRR trong các DA FDI

Nội dung của QTRR

Nhận Đo Tài
Lựa
dạng lường Kiểm trợ rủi
chọn
rủi ro rủi ro, soát ro,
bảo
có thể tổn rủi ro tổn
hiểm
xảy ra thất thất
Nhận dạng rủi ro có thể xảy ra

▪ Nhiệm vụ: xác định danh sách rủi ro

▪ Công việc:
▪ Nghiên cứu nguồn rủi ro từ hoạt động FDI
▪ Nghiên cứu đối tượng gặp rủi ro trong các DA FDI
▪ Lập bảng danh sách rủi ro (đã gặp và chưa gặp)
▪ Các phương pháp nhận dạng rủi ro:
• Phương pháp phân tích báo cáo tài chính
• Phương pháp lưu đồ
• Phương pháp thanh tra hiện trường
• Phương pháp làm việc với các bộ phận
• Phương pháp phân tích hợp đồng….
▪ Phân tích các hiểm họa trong các dự án FDI: sử dụng
phương pháp truy lỗi, phân tích chuỗi rủi ro
Đo lường rủi ro, tổn thất trong các DA FDI

Phương pháp định lượng Phương pháp định tính

▪ Phương pháp ước lượng ▪ Phương pháp phân tích,
tần số rủi ro cảm quan
▪ Phương pháp MPC ▪ Phương pháp chuyên gia
(Maximum Probable ▪ Phương pháp xếp hạng
Cost) mức độ ảnh hưởng tới rủi
▪ Phương pháp NPV (Net ro (tr 217)
Present Value)
Lựa chọn bảo hiểm cho rủi ro trong DA FDI

Cty Bảo
hiểm

Địa 4 vấn Đối

điểm đề cần tượng
mua BH BH
lưu ý

Thời
gian BH
Kiểm soát rủi ro trong DA FDI

Né tránh rủi
ro

Chủ động
Giảm
chấp
thiểu tổn
nhận rủi
thất
ro
Tài trợ rủi ro, tổn thất trong DA FDI

Xây dựng kế hoạch phục hồi

Thực hiện kế hoạch phục hồi:

• Thực hiện các biện pháp khẩn cấp
• Thực hiện c.trình cứu giữ t.trường
• Thực hiện c.trình tái đầu tư
• Thực hiện quản lý phục hồi

Đánh giá lại

Một số biện pháp phòng ngừa rủi ro trong FDI

Xây dựng BMQT DA phù Xây dựng hệ thống kênh

hợp với đặc điểm, tính chất, t.tin hiện đại bảo đảm cập
quy mô của DA nhật, xử lý kịp thời

Biện pháp
phòng ngừa rủi
ro

Đa dạng hóa phương thức Thực hiện khóa đào tạo về

kinh doanh, mặt hàng kinh văn hóa đối với nhà quản trị
doanh ngoại quốc
LOGO