Kasaysayan ng Dalawang Modelo ni Chomsky

Kayarian ng Pangungusap
Istrukturang Gramatikal

Hazel Ann S. Negranza

Jhoanna Wayne Nucasa
 

Kasaysayan ng Dalawang Modelo ni Chomsky

 Kasaysayan ng Dalawang Modelo ni Chomsky
 2. Aspects 1965
Apects of the Theory of Syntax (1965)
Naghangad si Chomsky na maremedyuhan ang
kahinaan ng Structure 1959
 8 Initial Element

  Syntactic Component

Transformational Base Subcomponent

Subcomponent
Deep Structure

Phonological Interpretation Rules Semantic Interpretation

Sounds Meanings

Ang base component ay tumutugon sa phrase structure component

sa kanyang modelong 1957 sapagkat ang tungkulin nito’y ilabas ang
natatagong mga pangungusap na kilala sa deep structures.
 Sa simpleng pagpapaliwanag . . .
 a.) ang sistaksis ay nagbibigay ng impormasyon tungkol sa balangkas ng
pangungusap;
b.) ang transpormasyon ay tumitiyak sa mga proseso ng pagbabagong
pagdaraanan ng pangungusap;
c.) ang ponolohiya ay nagsasabi kung paanong ito’y bibigkasin;at
d.) ang semantika ang nagsasabi kung ano ang ibig sabihin nito.
Ang phonological component at semantic component ay kilala rin sa
tawag na interpretative sapagkat sa pamamagitan ng mga ito natitiyak
ang kahulugan at wastong bigkas ng pangungusap.

Samakatuwid, sa ASPECTS 1965 ay ang relasyon ng mga tunog at

ng kahulugan.
 Ang modelong 1965 ni Chomsky ay tumutuon sa konsepto ng deep
structures na itinuturing niyang nasa pagitan ng base component at ng
 semantic component gaya ng makikita sa ibaba:
10
Semantic Component Deep Surface Phonetic
(underfined) Structure Structure Structure
= Interpretative Semantics

Sa bahaging ito makabubuting linawin natin ang maling pangungusap

sa (6) ay maaaring lumabas sa modelong 1957 sapagkat hindi pinag-
uukulan ng pansin ni Chomsky ang kahulugan o semantika. San kanyang
modelong 1965 ay tinangka niyang remedyuhan ito sa pamamagitan ng
paglagay ng distinctive features sa leksikon.
 Tignan natin ang isang halimbawang kunuha sa ASPECTS 1965 p85 na
minodiplika natin nang kaunti para sa layunin
  11

Ang Tuntunin (i) ay isang phrase structure rule na katulad ng nasa

kanyang bersyong 1957. Ang nasabing mga tuntunin ay pormal nang
tinawag ngayong branching rules ni Chomsky. Ang mga tuntunin mula (ii)
hanggang (vi) ay tinawag niyang subcategorization rules. Ang tungkulin ng
mga ito ay bigyan ng set of features ang kategoryang N. Kung titignan
natin ang subcategorization rules sa itaas ay masasabi natin ang mga
sumusunod.
 Ang kategoryang N ay may katangiang “pangangalan” na maaaring
+karaniwan o –karaniwan; ang lahat naman ng kategoryang may
 katangiang +karaniwan ay kailangang maging alinman sa +may bilang o –
may bilang na complex symbol. Tingnan natin ang sumusunod na
halimbawa ni Chomsky:
12

Ang ibig sabihin nito, ang salitang boy ay may bilang (countable),
karaniwan (common), may buhay (animate), tao (human), maskulino
(masculine). Ang tatlong sunod-sunod na tuldok sa ibaba ay nagsasaad na
maaaring mayroon pang ibang features na maisasama sa loob ng matrix.
 C. Pagsusuri sa isang Filipinong Pangungusap
  13 Bumili ng kendi si Mario para sa bata.

1. Ayon sa STRUCTURES 1957

Ang pangungusap ay maituturing na kernel; na ang pariralang pang-
ukol na para sa bata ay maituturing na isa lamang pagpapalawak, isang
reservational verbal complement. Mangangailangan tayo ng mga tuntunin
sa transpormasyon na gaya ng mga sumusunod:
 Sa pamamagitan ng 14 ay makabubuo tayo ng dayagram ng tulad ng
nasa ibaba.
 

At sa pamamagitan naman ng isang tuntunin sa pag-uugnay ay maikakabit

natin ang panlaping –um– sa pandiwang bili, kaya’t magiging bumili.
 May isa pang maaaring paraan ng pagsusuri sa pangungusap (13), kung
ituturing na ang nasabing pangungusap ay buhat sa dalawang pangungusap na.
 
(16) Bumili ng kendi si Mario.
(17) Para sa bata ang kendi.

At pagkatapos ay gagamitin ang mga transpormasyong pag-uugnay (conjuction)

at pagkakaltas (deletion). Halimbawa:
 May isa pang maaaring paraan ng pagsusuri sa pangungusap (13), kung
ituturing na ang nasabing pangungusap ay buhat sa dalawang pangungusap na.
 
(16) Bumili ng kendi si Mario.
(17) Para sa bata ang kendi.

At pagkatapos ay gagamitin ang mga transpormasyong pag-uugnay (conjuction)

at pagkakaltas (deletion). Halimbawa:
 
 

Kayarian ng Pangungusap
 Kayarian ng Pangungusap
 1. Payak
Pangungusap na may iisang diwa lang ang tinatalakay.
Ito ay maaaring may payak o tambalang simuno at
panaguri.
Halimbawa: Si Manuel Quezon ay tinaguriang “Ama ng
Wikang Pambansa.”
 Kayarian ng Pangungusap
2. Tambalan
Pangungusap na nagtataglay ng dalawang kaisipan o
sugnay na makapag-iisa o higit pa. Ginagamitan ito ng
pangatnig na magkatimbang gaya ng at, pati, o, ni,
maging,saka, ngunit, habang, subalit 
***Sugnay - lipon ng mga salita na may simuno at panaguri.
Uri ng Sugnay
a. Sugnay na makapag-iisa (Punong Sugnay) Buo ang kaisipan
b. Sugnay na di-makapag-iisa (Pantulong na sugnay)
 tim-
2. Tambalan

gaya ng
Halimbawa:

Tutularan mo ba sina Nelson o magdurusa ka na lamang

habambuhay.

Ihain na ang pansit at dalhin mo na rito ang halaya.

 tim-
3. Hugnayan

gaya ng
  Pangungusap na binubuo ng isang sugnay na makapag-iisa at
sugnay na di makapag-iisa. Pinag-uugnay ito ng mga pangatnig
na kung, nang, upang, dahil, sapagkat, habang,bago, kapag,kasi,
kaya, para at iba  pa.
Makikita rito ang ugnayang sanhi at bunga.
Halimbawa:
 Nanalo si Duterte nang tumakbo siya sa pagkapangulo.
 Kinuha niya ang mga plato upang hugasan ang mga ito.
 Habang pinalalamig ang leche flan,ihanda na ninyo ang
plato.
 tim-
4. Langkapan

gaya ng
Pangungusap na binubuo ng dalawa o higit pang
sugnay na makapag-iisa at isa o higit pang sugnay na di
makapag-iisa.
Halimbawa: Si Nelson Mandela ay tumakbo sa
pagkapangulo at nanalo siya nang suportahan ng kanyang
mga kalahi.
Hugasan mo na ang bigas at isalang mo na ito, bago ka
manood ngtelebisyon.
  Kung papasok ka ngayon, maligo ka na at magbihis ka
nang malinis na damit
 

Istrukturang Gramatikal