You are on page 1of 57

• RENDI PASSIFLORALES (CUCRBITALES)

• Bime barishtore, kacavjerrese,te pajisura me loze.


• Gjethet i kane te kembyera, rralle te perbera.
• Lulet jane dyseksore dhe me rralle njeseksore, aktinomorfe,
zakonisht te tipit 5 .
• Nenpetlat dhe petlat jane te lira ose pak te ngjitura.
• Numri i thekeve eshte i barabarte me numrin e petlave ose
dhe me shume.
• Gineceu me 3 ose 5 karpela
• Vezore te mbiteshme ose te nenteshme.
• FAMILJA CUCURBIACEAE (KUNGULLORE)

• Bime barishtore nje ose shumevjecare, me rralle shkurre


dhe drure.
• Gjethet te kembyera
• Lulet vendosen ne lulesa sqetullore, rralle te vetmuara.
• Lule njeseksore, rralle takohen dyseksore
• Bime monoike, dioike
• Kurora e vogel e bardhe ose e blerte, rralle e verdhe.
• Cucurbita pepo (Kungulli)
• Eshte bime barishtore me kercell te mishte e te ashper
zvarrites, kacavjerres me ane te lozeve.
• Gjethet jane te medha, pellembore, te kembyera dhe pa
ndajgjetheza.
• Lulet jane sqetullore.
• Kupa ka 5 nenpetla te lira.
• Kurora ka ngjyre te verdhe
• Lulet mashkull kane nje androce te perbere prej 5 thekesh.
• Lulet femer kane nje vezore te nenteshme
• Gineceu perbehet nga 5, 4 ose 3 karpela e ngjitura
• Fryti eshte nje lloj rrushku voluminoz me lekure te forte qe
quhet edhe peponid.
• Cucurbita pepo
• PËRHAPJA DHE PËRDORIMI
• Cucurbita pepo (kungulli), Citrullus vulgaris (shalqini),
Cucumis sativus (trangulli), Cucumis melo (pjepri) etj.
• Farat e qëruara të kungullit përdoren kundër për tretjen e
gurëve në veshka,
• Farat e pjeprit për nxjerrjen e shiritit dhe në mjekimin e
veshkave dhe të veshëve.
• RENDI CAPPARALES (CAPPARIDIALES)
• Perfshin drure, shkurre dhe bime barishtore.
• Lulet zakonisht jane dyseksore, aktinomorfe ose pak
zigomorfe, me rrethlule te dyfishte (rralle pa petla) e tipit 4,
(rralle e tipit 5).
• Androceu eshte me shume theke ose me disa
• Gineceu me vezore te mbiteshme.

• FAMILJA CRUCIFERAE –BRASICACEAE (KRYQORE)


• Bime barishtore, rralle gjysem shkurre me gjethe te
thjeshta e te kembyera.
• Lulet jane te grumbulluara ne lulesa vile.
• Te rregullta, dyseksore dhe me rrethlule te dyfishte,
petelndare, me nga 4 pjese te vendosura ne forme kryqi.
• Androceu eshte me 6 theke
• Gineceu eshte cenokarp me dy karpele qe japin nje vezore
te mbiteshme .
• Fryti eshte silik qe hapet me 4 te cara.
• Cheiranthus cheiri (sheboje, misir)
• PËRHAPJA DHE PËRDORIMI
• Gjinia Brasica:Brasica oleraceae (lakra) jep shumë varietete:
B.oleraceae var. capitata (kokëlakra),
• B.oleraceae var botrytis (lulelakra),
• B.oleraceae var.acephala (lakër foragjere).
• Si perime kultivohen edhe Raphanus sativus var.radicula
(rrepkë e kuqe)

• Në mjekësinë popullore përdoret lakra e freskët në


mjekësinë e ulçerës dhe të gastriteve kronike, në sëmundjet
e mëlçisë së zezë etj.
• Farat e sinapit të zi (Brasica nigra) në trajtë mielli përdoren,
në sëmundje të rrugëve të frymëmarrjes, reumatizmale etj.
• RENDI SALICALES
• FAMILJA SALICACEAE (SHELGORE)
• Bime drunore e shkurrore me gjethe te thjeshta e te
kembyera.
• Lulet jane njeskesore
• Lulesa levare te ngritur (te shelgu) ose te varur (te plepi).
• Kupa mungon ose eshte shume e reduktuar, petlat
gjithashtu mungojne.
• Androceu ka numer te ndryshem thekesh, numri i tyre
shkon nga 1-60
• Gineceu me 2-4 karpela, qe japin nje vezore te mbiteshme
• Fryti eshte kapsule dhe farat me qime.
• Salix (Shelgu).

• Bime te drunjeta, dioike.


• Gjethet te kembyera, me ndajgjethe, ne trajte vezake ose
heshtore.
• Lulet te grumbulluara ne levare
• Lulja mashkull ka zakonisht 2 theke
• Lulja femer ka vetem 2 karpela
• Fryti eshte kapsule cahese, me fara shume te vogla te
mbuluara me qime.
• Pjalmimi eshte entomofil.
• Salix caprea
• Populus (Plepi), jane drure me gjethe ne trajte
zemre me bisht te shtrire.

• Ne ndryshim nga shelgu:


• levaret mashkull jane te varur
• androceu ka 4-40 theke
• numri i karpeleve eshte 2-4
• pjalmimi eshte anemofil
• PËRHAPJA DHE PËRDORIMI
• Populus e Salix me rreth 20 specie.
• Populus alba (plepi i bardhë), P.nigra (plepi i zi), P.tremula
(plepi i egër), P.canadensis që kultivohet anës rrugëve,
kurse P.canadensis var.piramidalis (kavaku) kultivohet pranë
shtëpive.
• Salix alba (shelgu i bardhë), S.purpurea (shelg i kuq),
S.incana (shelg i butë), S.caprea (shelg i egër).
• Shelgorët gjejnë përdorime të ndryshme si për përgatitjen e
letrës (plepat), për qymyr (shelgjet), etj.
• Sythet dhe lëvoret e degëve të plepit të zi përdoren për
mjekimin e plagëve të shkaktuara nga diegiet e në
hemoroidet,
• si diuretik, antispetik, etj.
• Pluhuri i drurit të plepit përdoret kundër djersës së
këmbëve.
• Lëvoret e shelgjeve përdoren në formën e çajit mjekësor, i
cili ka veprim antinevralgjik, në reumatizëm dhe veti të ulë
temperaturën në raste ethesh.
• Në sajë të taninit lëvoret e shelgut përdoren për mjekimin e
plasaritjeve të lëkurës dhe hemorroidve.
• RENDI MALVALES

• Bime te drunjezuara, me rralle barishtore me gjethe te


kembyera.
• Lulet jane te rregullta, dyseksore.
• Nga te dy qerthujt e thekeve, njeri zakonisht nuk zhvillohet
ndersa qerthulli i dyte perbehet nga nje numer i madh
thekesh
• Gineceu eshte cenokarp dhe vezorja e mbiteshme
• FAMILJA MALVACEAE (MELLEGORE)
• Bime barishtore ose shkurrore dhe me rralle drunore, me
gjethe te thjeshta.

• Malva sylvestris (Mellaga).


• Ka gjethe te kembyera me 5 vriguj kryesor.
• Gjethet e siperme kane ne sqetullen e tyre shume lule.
• Kane kupe prej 5 nenpetlash dhe nje kurore prej 5 petla
ngjyre trendafili.
• Petlat nuk jane plotesisht te lira
• Theket jane te shumta
• Gineceu perbehet prej rreth 10 karpele
• Fryti eshte aken

• Malva sylvestris
• FAMILJA TILIACEAE (BLINORE)
• Futen drure, shkurre dhe rralle bime barishtore me gjethe
te thjeshta, te plota ose te vrigulluara.
• Lulet, si rregull, jane ne lulesa, zakonisht dyseksore, me
petla te medha, te ngjyrosura qarte .

• Tilia platyphyllos (blini)


• Dru me gjethe te thjeshta e te medha.
• Lulet i ka te grumbulluara ne cima
• Cdo lule ka 5 nenpetla e 5 petla.
• Androceu ka nje numer te madh thekesh
• Gineceu eshte i perbere nga 5 karpela te ngjitura midis tyre
• Fryti eshte aken
• Tilia cordata
• RENDI EUPHORBIALES
• Bime barishtore ashtu dhe te drunjezuara.
• Lulet njeseksore
• Vezore e mbiteshme me 3 karpele
• Rrethlulja mund te mungoje, mund te jete e thjeshte ose e
dyfishte.
• Androceu mund te perbehet nga 1 theke i vetem, nga 1 ose
2 qerthuj thekesh te lire
• Familja Euphorbiaceae
• Buxaceae
• Callithricaceae
• FAMILJA EUPHORBIACEAE (QUMESHTORE)
• Drure, shkurre dhe bime barishtore
• Gjethet jane ne pergjithesi te thjeshta, me llape te formave
te ndryshme
• Lulet zakonisht jane ne lulesa cima e njeseksore

• Te gjinia Euphorbia (Qumeshtore)


• Ketu lulet jane te grumbulluara ne disa lloj kaptinash qe
quhen ciate.
• Nje ciat permban 1 lule femer dhe disa lule mashkull.
• Cdo bime ka nje numer te madh ciatesh te vendosura ne
ombrella.
• Euphorbia virgata
• Mecurialis annua (bar thellëza)
• Bimë e vogël barishtore me gjethe të përkundërta
• Bima është dioike dhe lulet e saj kanë vetëm një kupë prej 3
nënpetlash.

• Ricinus communis (Ricini).


• Dru i vogël me gjethe pëllëmbore
• është bimë monoike me lule njëseksore të vendosura në
lulesa në formë vile.
• Lulja mashkull përbëhet nga 5 nënpetla
• Lulja femër ka 3 nënpetla dhe gineceu me 3 karpela që
formojnë një vezore trikthinëshe.
• Fryti është kapsulë me gjëmba me nga një farë në çdo
kthinë.
• NENKLASA ROSIDAE

• Tek mbirendi Rosanae evolucioni ka shkuar:


• nga format drunore ne ato barishtore,
• nga lule anktinomorfe ne lule zigomorfe,
• nga ginece apokarp ne ginece sinkarp,
• nga vezore te mbiteshme ne te nenteshme
• nga fara me endosperme ne fara pa endosperme etj.
• RENDI ROSALES (TRENDAFILORE)

• Bime barishtore, shkurre, drure, bime te mishta


• Me gjethe te kembyera, rralle te kundrejta, me ose pa
ndajgjetheza.
• Lulet jane dyseksore, te rregullta ose disa te crregullta,
zakonisht me rrethlule te dyfishta, rralle te thjeshte dhe me
5 qerthuj lulore.
• Numri i thekeve mund te jete i barabarte me numrin e
petlave ose shumfish i tyre dhe nganjehere numri i tyre
eshte i percaktuar.
• Gineceu me disa ose 1 karpele, apokarp ose cenokarp
• FAMILJA ROSACEAE (TRENDAFILORE)
• Bime drunore, shkurre, barishtore shumevjecare dhe rralle
njevjecare
• Gjethet ne shumicen e rasteve jane te kembyera, te
thjeshta ose te perbera.
• Lulet mund te jene te vetmuara ose ne lulesa, aktinomorfe
(rralle zigomorfe) te tipit 5, rralle te tipit 4 ose 6.
• Shtrati lulor mund te jete i sheshte, i ngritur ose i thelluar.
• Androceu eshte me numer te ndryshem thekesh.
• Gineceu gjithashtu mund te kete shume deri ne 1 karpel, te
cilat mund te jene te lira ose te ngjitura.
• Fryti eshte i tipave te ndryshem, grup akenash,
rreshekthesh, “molle”, ose berthokel, ose nje frytese me
akene e berthokla.
• Filipendula ulmaria
• Fragaria vesca (luleshtrydhe).
• Bime barishtore me stolone dhe me nje rozete
gjethesh me nga 3 gjetheza.
• Lulet i ka te tipit 5.
• Kupa perbehet nga 5 nenpetla te blerta dhe dublohet
nga jashte me nje kupez po me 5 pjese te blerta.
• Kurora ka 5 petla te bardha, qe kembehen me
nenpetlat.
• Androceu ka 20 theke te ngulura mbi nenpetlat.
• Gineceu perbehet nga nje numer i madh karpelash te
lira te vendosura spirlaisht mbi nje shtrat lulor te
ngritur.
• Cdo karpel ka nje ovule te vetme
• Fragaria vesca
• Rosa canina (trendafil i eger)
• Shkurre me gjethe te perbera pendore.
• Karakteristike eshte prania e shtratit lulor te thelluar ne
forme poceje ne buzet e se ciles ngulen 5 nenpetla, 5 petla
dhe shume theke.
• Karpelet e shumta te lira vendosen ne fund te shtratit te
thelluar.
• Gjate pjekjes se frytit shtrati lulor behet i mishte dhe me
ngjyre te kuqe.
• Fryti eshte i perbere prej shume akenesh te mbyllura ne
shtratin lulor.
• Rosa canina
• Prunus domestica (kumbulla).

• Eshte dru deri ne 10m i larte me gjethe te thjeshta e te


kembyera.
• lulja e tipit 5, d.m.th ajo perbehet nga 5 nenpetla, 5 petla,
shume theke dhe nga 1 vezore e lire me nje karpel dhe me
2 ovula.
• Fryti eshte berthokel me nje fare
• Shtrati lulor eshte i thelluar.
• Prunus domestica
• Pirus malus (molla).

• Molla eshte dru i larte deri 10m me gjethe te kembyera.


• Lulja eshte e tipit 5
• Gineceu perbehet nga 5 karpela me nga 2 ovula qe
formojne nje vezore te ngjitur.
• Vezorja fundi i petlave, nenpetlave dhe thekeve jane shkrire
ne nje trup te vetem.
• Shtrati lulor eshte i thelluar.
• Fryti quhet molle, formohet nga zhvillimi i gjithe bazes se
lules dhe karpelave.
• Pirus malus
• FAMILJA CRASSULACEAE (KRASULORE)
• Bimë sukulente barishtore
• Gjethe te thjeshta, pa ndajgjethe
• Lule ne lulesa, dyseksore, njeseksore te rregullta te tipit 5
• Vezorja është e mbitëshme
• Fryti është folikulë ose rrëshekth.
• Sedum acer (rrushqyqe)
• Bime e vogel barishtore.
• Lule te tipit 5
• Fryti folikule
Sedum acre
• Sedum maximum dhe Sempervivum tectorum përdoren
kundër dhimbjeve të veshit.
• Sedum album kundër dhimbjeve të syrit, ndërsa Sedum
acer për mjekimin e plagëve të qelbëzuara, puçrrave e
majasëllit.

Umbilicus pendulinus
FAMILJA SAXIFRAGACEAE (SAKSIFRAGORE)
• Bime barishtore, shkurre.
• Gjethe te kemyera, pa ndajgjetheza.
• Lule aktinomorfe, dyseksore.
• Lule te tipit 5
• Vezorja nga e mbitëshme deri e nëntëshme.
• Fryti është kapsulë ose rrushk dhe farat të vogla me
endospermë të zhvilluar mirë.
• Saxifraga tridactylites
• Gjetheve të ndara në vriguj.
• Lule te tipit 5.
• Fryti kapsule.
Saxifraga tridactylites
• RENDI FABALES (LEGUMINOSALES)
(BISHTAJOREVE)
• Forma drunore, liane e bime barishtore
• Gjethe te kembyera, zakonisht te perbera dhe me
ndajgjetheza.
• Lulet jane te tipit 5, rralle te tipit 4, te rregullta ose te
crregullta dhe me rrethlule te dyfishte.
• Vezore e lire me nje karpel te vetem qe jep nje fryt bishtaje.
• Mimosaceae
• Cesalpinaceae
• Papilionaceae
• FAMILJA MIMOSACEAE (MIMOZORE)
• Bime drunore, shkurre dhe rralle barishtore
• Gjethe te perbera pendore dhe shpesh here 2-3 fish
pendore me ndajgjetheza.
• Gjethet te pajisura me xhungeza levizese: Mimosa pudica
(lule mos me prek).
• Lulet jane te rregullta, te grumbulluara ne lulesa.
• Rrethlulja eshte e dyfishte ose nganjehere e thjeshte.
• Numri i petlave eshte sa ai i nenpetlave.
• Petlat jane te lira. Numri i thekeve eshte i ndryshem.
• Gineceu ka nje karpel te lire, vezorja e mbiteshme
• Fryti eshte bishtaje jo cahese.
• Mimosa pudica
• FAMILJA PAPILIONACEAE (FABACEAE)
(FLUTURORE)
• Bime drure, shkurre dhe barishtore

• Me gjethe te kembyera, te perbera, pendore ose


pellembore, rralle te thjeshta dhe me ndajgjetheza.
•  
• Lulet jane zigomorfe, dyseksore, si rregull te tipit 5, rralle te
tipit 4.
• Pisum sativum (bizelja)
• Bizelja eshte bime njevjecare, kacavjerrese
• Gjethet cift pendore, te pajisur me ndajgjetheza.
• Kupa ka 5 nenpetla te blerta
• Kurora ka 5 petla te lira midis tyre dhe te pabarabarta
• Kurora quhet fluturore
Androceu ka 10 theke te perkulura nga ana e flamurit
• Gineceu perbehet nga nje karpele e lire.
• Fryti i pjekur hapet me dy te cara gjatesore
• Fara e bizeles nuk ka albumen

• Pisum sativum
• RENDI RUTALES
• FAMILJA RUTACEAE (RUTORE)
• Drure perher te blerte, shkurre e me rralle bime barishtore
• Gjethet zakonisht jane te kembyera, te thjeshta dhe me pak
te perbera.(te pajisur me vajra eterike).
• Lulet jane te rregullta, rralle zigomorfe, dyseksore, te tipi 5
ose 4.
• Theket zakonisht sa dyfishi i petlave ose me shume
• Gineceu ne tip me 5-4 karpele, rralle me pak ose me
shume, te ngjitura.
• Fryti mund te jete kapsule, berthokel ose rreshekth
• Ruta graveolens
• Citrus sinensis
• RENDI GERANIALES
• FAMILJA LINEACEAE (LINORE)
• Forma barishtore e me rralle shkurre me gjethe te thjeshta
e te kembyera.
• Lulet jane te rregullta, dyseksore , te tipit 5

• Linum usitatissimum, me lule blu


• Rrethlulja eshte e dyfishte
• Androceu ka 10 theke, 5 nga te cilet jane shpesh here
shterpa.
• Gineceu ka 5 karpela te ngjitura
• Fryti eshte kapsule
• Linum usitatissimum
Radiola linoides
• RENDI RHAMNALES
• FAMILJA VITACEAE (HARDHIORE)
• Bime te drunjezuara, shumica shkurre kacavjerrese ose
liane me loze.
• Vitis vinifera (hardhia).
• Dru i vogel kacavjerres
• Gjethe te kembyera te thjeshta ose te perbera pellembore
me vriguj dhe te pajisura me ndajgjetheza qe bien shpejt.
• Lulet jane te vogla, ne lulesa vile te perbera, te crregullta,
ne tip dyseksor.
• Lulja e tipit 5
• Androceu ka 5 theke
• Gineceu me dy karpela
• Fryti eshte rrush me shume leng, farat kane albumen te
shumte.
• Vitis vinifera
• RENDI OLEALES (LIGUSTRALES)
• FAMILJA OLEACEAE (ULLORE)
• Bime drunore ose shkurre
• Me gjethe te thjeshta, rralle te perbera, zakonisht me
vendosje te perkundert. 
• Lulet jane te vogla, shpesh te bashkuara ne lulesa
• Lule te tipit 4, 5
• Olea europea (ulliri),
• Dru i kultivuar,
• Me gjethe te thjeshta, te plota, te perkunderta, lekurore
dhe me ngjyre te hirte ne faqen e poshtme.
• Lulet jane te grumbulluara ne vile te vogla, sqetullore dhe
jane me ngjyre te bardhe.
• Kupe me 4 nenpetla, kurora me 4 petla,
• Androceu me 2 theke dhe
• Gineceu me 2 karpela me nga 2 ovula.
• Fryti eshte berthokel me nje fare
• Olea europea

You might also like