TEČNA GORIVA

Predmet/Modul: Poznavanje robe II

Ishod: 2
Odjeljenje: II11
Predmetni nastavnik: Bojana Potparić
GORIVO PRIRODNO VJEŠTAČKO
Čvrsto Drvo,treset,lignit,mrki Briketi,ugalj,koks
ugalj,kameni ugalj,škriljci
Tečno Nafta Derivati nafte
Gasovito Zemni gas Propan-butan gas
Prednosti u odnosu na čvrsta goriva:
• Visoki sadržaj sagorljive materije
• Visoka energetska vrijednost
• Sadržaj vode i pepela je neznatan
• Dobro se miješaju sa vazduhom
Nafta
• Najvažnija i najkvalitetnija mineralna sirovina.
• Tečna mineralna sirovina žućkaste do zatvorenomrke boje.
• Smješa velikog broja različitih ugljovodnika.
Nafta sadrži:
• 81-87% ugljenika
• 10-14% vodonika
• do 1% azota
• do 2% kiseonika
• do 6%sumpora.

• Oko 85% ukupnpg ugljenika vezano je sa vodonikom u

ugljovodonike(parafini,nafteni,aromatični ugljovodonici...)
Fizička svojstva nafte:
• Gustina nafte (0,70-0,95g/cm3)
Nafte do 0,9g/cm3 se smatraju lakim, iznad ove vrijednosti se
smatraju teškim.
• Viskoznost
Teške nafte imaju veliku viskoznost i obratno.
Viskoznost zavisi od strukture molekula koji ulaze u sastav nafte,
temperature i pritiska.
• Boja nafte
Varira od žućkaste do mrke i skoro crne boje.
• Energetska vrijednost zavisi od sastava nafte i prisustva stranih
primjesa.
• Miris zavisi od sastava. Lake nafte imaju miris benzina(sadržaj
naftena i parafina) dok teške imaju miris aromatičnih
ugljovodonika.
Eksploatacija nafte
• Geološka i geofizička istraživanja
• Prethodno-istražno bušenje
• Eksploataciono-glavno bušenje
• Dobijanje nafte iz bušotine
• Grubo čišćenje i obrada za transport.
Klasifikacija
• Prema sadržaju • Prema sadržaju parafina
ugljovodnika niskoparafinska nafta
metanske
srednjeparafinska nafta
metansko-naftenske
naftenske visokoparafinska nafta
naftenske-metanske-
aromatske • Prema gustini
naftensko-aromatske
laka nafta
• Prema sadržaju sumpora
srednja nafta
niskosumporna nafta
srednjesumporna nafta teška nafta
visokosumporna nafta ekstra teška nafta
vrlo visokosumporna nafta
Kvalitet
• Ugljovodonični sastav benzinske frakcije
• Količina benzinske frakcije u %
• Količina sastojaka koji destiluju na 300°C
• Sadržaj sumpora i soli
• Sadržaj mineralnih materija
• Sadržaj čvrstih parafina
• Sadržaj gasova
• Gustina
• Viskoznost
• ...
Prerada nafte
• Tečna goriva
• Ulja i masti za podmazivanje
• Petrohemijski proizvodi
• Ostali proizvodi: prateći gas, parafin, vazelin, čađ....

• Tehnološki postupci koji se primjenjuju u preradi nafte:

frakcione destilacije
krekovanje i reforming
rafinacija produkata i dorada u komercijalne proizvode
Frakcione destilacije-primarna prerada nafte
• Atmosferska destilacija • Proizvodi vakum
• Vakum destilacija destilacije:

• Proizvodi atmosferske vretenasto ulje

destilacije:
mašinsko ulje
primarni benzin
primarni petroleum cilindarsko ulje
gasno ulje za pogon dizel
motora
ostatak od atmosferske
destilacije
• Primarna prerada nafte • Primarni benzin
obuhvata postupke kojima (35-200°C)
se sirova nafta • Primarni petroleum
razdvaja na nekoliko (150-280°C)
frakcija u zavisnosti od • Gasno ulje
tačke ključanja pojedinih (220-350°C)
komponenti • Ostatak(mazut)
(pod vakuumom ili u
(od 350°C)
atmosferskim uslovima):
Oktanski broj
• Pokazatelj otpornosti goriva prema detonaciji.
• Određuje se upoređivanjem sagorijevanja ispitivanog
benzina sa smješom nomralnog heptana(oktanski broj 0) i
izooktana (oktanski broj 100).
Krekovanje
• Razgradnja postojećih većih molekula ugljovodonika
teških frakcija nafte na manje molekule, zagrijevanjem na
temperaturi 500°C.
• Benin koji se dobije krekovanjem ima veći oktanski broj od
benzine dobijenog primarnom destilacijom.
Reforming
• Postupak katalitičkog krekovanja koji se primjenjuje u
preradi nafte radi dobijanja visokooktanskog benzina.
• Izvodi se na temperaturi od 480°C i pritisku 5000kPa i u
prisustvu platine kao katalizatora.
• Najbolje oktanske vrijednosti daju aromatični ugljovodnici!
Dorada goriva
• Rafinacija goriva
Smanjivanje sadržaja sumpora i njegovih jedinjenja.
• Dodavanje aditiva:
antidetonatori
antioksidanti
aditivi protiv korozije
• Eventualno bojenje
Hvala na pažnji!