Udhezuesit dhe trajtimi i

IK
Dr. Petrit Ademaj
Kardiolog, Spitali amerikan, Prishtine

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan

 PERKUFIZIMI i IK

Insuficienca kardiake eshte nje sindrome klinike qe karakterizohet nga:

 simptoma tipike (dispne, enjtje te kyceve dhe lodhje)

 shenja (rale ne staze, presion venoz jugular i rritur & edema periferike) 1

[1] ESC Guidelines 2016

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan

 PERKUFIZIMI i IK

Keto shenja dhe simptoma karakteristike te IK vijne si pasoje e:

• anomalive strukturore dhe/ose funksionale te zemres.

Keto anomaly cojne ne:

debit kardiak te reduktuar dhe/ose presione te rritura intrakardiake ne
qetesi ose ne efort.
1

[1] ESC Guidelines 2016

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan

 SHKAQET 1
SEMUNDJE

SAK dhe Ataku kardiak

Hipertensioni
Defekte te valvulave te zemres
Kardiomiopatite
Miokardite
Defekte kardiake kongenitale
Aritmite
Te tjera: semundje pulmonare, anemi, diabet, HIV,
hipertiroidizem, hipotiroidizem, hemokromatoza ose
amiloidoza

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan

Page RL, et al. Drugs that may cause or exacerbate heart failure: A scientific statement from the
American Heart Association. Circulation. 2016;134:e32.
 SHKAQET 2
FAKTORET E RISKUT

 Medikamente te perdorura ne diabet: rosiglitazone dhe pioglitazone.

 Medikamente te tjere si: antiinflamatore jo-steroide, disa medikamente te
perdorura ne anestezi, disa anti-aritmike, antihipertensive, medikamente te
perdorura ne kancer, semundje gjaku, neurologjike, psikiatrike, pulmonare,
urologjike, gjendje inflamatore dhe infeksione
 Apnea e gjumit
 Disa lloje virusesh
 Alkooli dhe duhani
 Obeziteti

Page RL, et al. Drugs that may cause or exacerbate heart failure: A scientific statement from the American
Heart amerikan
Dr. Petrit Ademaj, Spitali Association. Circulation. 2016;134:e32.
 Klasifikimi i IK

Tipi i IK HFrEF HFmrEF HFpEF

I Simptomat ± Shenja Simptomat ± Shenja Simptomat ± Shenja
2 LVEF < 40% LVEF 40 – 49% LVEF > 50%
KRITERET

-Nivele te rritura te -Nivele te rritura te

3 - peptideve natriuretike,
-Te pakten, nje kriter shtese:
 Semundje strukturore e
zemres
 Disfunksion diastolik
peptideve natriuretike,
-Te pakten, nje kriter shtese:
 Semundje strukturore e
zemres
 Disfunksion diastolik

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan www.escardio.org/guidelines

 Klasifikimi i New York Heart Association bazuar ne
statusin funksional te zemres (NYHA)

KLASA ASHPERSIA E SIMPTOMAVE DHE REDUKTIMI I AKTIVITETIT FIZIK

Nuk ka reduktim te aktivitetit fizik

I
Aktiviteti i perditshem fizik nuk shkakton dispne, Lodhje ose palpitacione

Reduktim i lehte i aktivitetit fizik.

II
Komfort ne qetesi, por aktiviteti i zakonshem shkakton dispne, lodhje ose paliptacione.

Reduktim i theksuar i aktivitetit fizik

III
Komfort ne qetesi, por nje aktivitet shume i lehte fizik shkakton dispne, Lodhje ose palpitacione.

Pamundesi per te bere cfaredolloj aktiviteti fizik pa ndjere diskomfort. Simpomatike edhe ne qetesi.
IV
Per cdo aktivitet fizik diskomforti rritet.

.Ponikowski P, et al. Eur Heart J. 2016 May 20. pii: ehw128; 34. McMurray JJ V. N Engl J Med. 2010;3623:228–238;
Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan Chen J, et al. JAMA. 2011;306:1669–1678; 166. Dunlay SM, et al. J Am Coll Cardiol. 2009;54:1695–1702.
 Trajtimi farmakologjik i indikuar ne paciente me IK
simptomatike (NYHA II-IV) me fraksion ejeksioni te
reduktuar
REKOMANDIMET KLASA NIVELI

ACEI
Rekomandohet nje ACEI, si shtese b-bllokuesit, per pacientet simptomatike me HFrEF per te reduktuar riskun e I A
hospitalizimeve dhe vdekjeve.

Beta-Bllokues
Nje b-bllokues rekomandohet, si shtese e nje ACEI, per pacientet stable, simptomatike per te reduktuar riskun e I A
hospitalizimeve me IK dhe vdekjeve.

MRA
Nje MRA rekomandohet per pacientet me HFrEF, te cilet mbeten simptomatike pavaresisht trajtimit me nje ACEI dhe I A
b-bllokues, per reduktimin e riskut per hospitalizime dhe vdekje.

Diuretiket
Diuretiket rekomandohen ne permiresimin e simptomave dhe kapacitetin ushtrimor ne pacientet me shenja dhe/ose I B
simptoma kongjestioni

Diuretiket duhen marre ne konsderate ne reduktimin e riskut per hospitalizime me IK ne pacientet me shenja dhe/ose
simptoma kongjestioni IIa B

ARNI- Angiotensin receptor neprilysin inhibitor (Bllokues te receptoreve te angitenzines dhe neprilizines)
Sacubitril/valsartani rekomandohet si zevendesues i nje ACEI per te reduktuar me tej riskun e hospitalizimeve me IK
dhe vdekjeve ne pacientet ambulatore me HFrEF te cilet mbeten simptomatike pavaresisht trajtimit optimal me ACEI, I B
b-bllokues dhe MRA.

Ponikowski P, et al. Eur Heart J. 2016 May 20. pii: ehw128.

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan
 Trajtime te tjera farmakologjike ne paciente te
selektuar me IK simptomatike dhe EF te reduktuar
REKOMANDIMET KLASA NIVELI

Ca-bllokues
Ivabradina mund te konsiderohet ne reduktimin e riskut per hospitalizime dhe vdekje kardiovaskulare ne paciente simptomatike me EF
≤35%, ne ritem sinusal dhe nje frekuence kardiake ne qetesi ≥70 bpm pavaresisht trajtimit me nje b-bllokues, ACEI (ose ARB), dhe nje IIa B
MRA (ose ARB).

Ivabradina mund te konsiderohet ne reduktimin e riskut per hospitalizime dhe vdekje kardiovaskulare ne paciente simptomatike me EF
≤35%, ne ritem sinusal dhe nje frekuence kardiake ne qetesi ≥70 bpm te cilet nuk tolerojne/kane kunderindikacion b-bllokuesit. IIa C
Pacientet mund te marrin dhe nje ACEI (ose ARB) dhe nje MRA (ose ARB).

ARB
Nje ARB rekomandohet ne reduktimin e riskut per hospitalizime dhe vdekje kardiovaskulare ne paciente simptomatike te paafte te I B
tolerojne nje ACEI (pacientet duhet te marrin dhe nje b-bllokues dhe nje MRA).

Nje ARB rekomandohet ne reduktimin e riskut per hospitalizime dhe vdekje ne paciente qe mbeten simptomatike pavaresisht trajtimit
me nje b-bllokues dhe qe nuk tolerojne nje MRA IIb C

Hidralazine dhe isosorbid dinitrat

Hidralazine dhe isosorbid dinitrat duhet te merret ne konsiderate ne pacientet e zinj te vete-depistuar me EF ≤35% ose me nje EF <45% IIa B
te kombinuar me nje VM te dilatuar dhe NYHA KLASA III–IV pavaresisht trajtimit me nje ACEI, b-bllokues dhe nje MRA

Hidralazine dhe isosorbid dinitrat duhet te merret ne konsiderate ne pacientet simptomatike me HFrEF te cilet nuk tolerojne as nje ACEI
as ARB per te reduktuar riskun e vdekjeve. IIb B

Ponikowski P, et al. Eur Heart J. 2016 May 20. pii: ehw128.

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan
 Trajtime te tjera farmakologjike ne paciente te
selektuar me IK simptomatike dhe EF te reduktuar

REKOMANDIME
KLASA NIVELI
TRAJTIME TE TJERA ME ME PAK BENEFITE

Diogoxina
Digoxina mund te merret ne konsiderate ne pacientet simptomatike me ritem sinusal pavaresisht
IIb B
trajtimit me nje ACEI ose ARB, nje b-bllokues dhe nje MRA per te reduktuar riskun e
hospitalizimeve (te gjitha shkaqet e hospitalizimeve nga IK)

N-3 PUFA
Nje perzierje n-3 PUFA mund te merret ne konsiderate ne pacientet IK simptomatike per IIb B
reduktimin e hospitalizimeve dhe vdekjeve kardiovaskulare.

Ponikowski P, et al. Eur Heart J. 2016 May 20. pii: ehw128.

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan
Algoritmi i Trajtimit – ESC 2016

Ne paciente me IK me EF te reduktuar
simptomatike pavaresisht trajtimit me nje
ACE-I dhe b-bllokues, qe tolerojne mire nje
ACEI ose ARB
DUHET te kalojne nen terapi me ARNI

• Ne grupin ARNI (angiotensin-receptor-

neprilysine-inhibitor) futet Sacubitril-Valsartani

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan Ponikowski P, et al. ESC 2016 HF Guidelines
Algoritmi i Trajtimit – AHA/AHC 2017

Ne pacientet me IK me EF te
reduktuar, nen terapi me ACEI/ARB,
b-bllokues, diuretike,
stabel hemodinamikisht te
klases NYHA II-III
DUHET te kalojne nen terapi me ARNI

Yancy et al. ACCF/AHA/HFSA 2017 Update

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan

Rekomandimet per perdorimin e
Sacubitril/Valsartan sipas Udhezuesve (1)

Rekomandime sipas udhëzuesit të ESC

Rekomandohet si terapi zëvendesuese per nje ACE-I per te

Klasa IB reduktuar riskun e hospitalizimeve dhe të mortalitetit, në
pacientë me HFrEF që mbeten simptomatikë, pavarësisht
terapisë optimale me ACEI, Betabllokes dhe MRA

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan Ponikowski P, et al. ESC 2016 HF Guidelines
Rekomandimet per perdorimin e
Sacubitril/Valsartan sipas Udhezuesve (2)

Rekomandime sipas udhezuesve te shoqatave amerikane ACEF, AHA dhe HFSA

Rekomandohen si alternative terapi per frenimin e sistemit RAA,

ACE-I (nivel evidences: A); ARB (nivel evidences: A) ose ARNI (nivel
Klasa I
BR evidences: B-R) se bashku me beta-bllokuesit dhe antagonistet e
aldosteronit ne disa paciente; per te reduktuar mortalitetin dhe
morbiditetin

Ne paciente me IK kronike dhe simptomatike dhe EF(NYHA II-III) te

Klasa I cilet tolerojne terapine me ACE-I ose ARPB, rekomandohet
BR zevendesimi me ARNI per te reduktuar riskun e mortalitetit dhe
morbiditetit

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan Yancy et al. ACCF/AHA/HFSA 2017 Update
Kombinimi Sac/val = i pari ne klasën e frenuesve
të receptorit të neprilizinës (ARNI)

 Sac/Val është një princip i ri aktiv i cili kryen

njëkohësisht inhibim të neprilizinës dhe bllokim
të receptorëve AT11

 Sac/Val është një kompleks kripërash, i cili

përfshin dy principe aktive:
Sacubitril = pro-bar, i cili më vonë
metabolizohet në inhibitor të neprilizinës
Valsartan = bllokues i receptorëve AT Molekula e Sac/Val ne paraqitje 3D

1. Bloch & Basile. J Clin Hypertens 2010;12:809–12

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan 2. Gu et al. J Clin Pharmacol 2010;50:401–14
3. Langenickel & Dole. Drug Discov Today: Ther Strateg 2012;9:e131–9
Mekanizmi i veprimit
Sac/Val
Peptidet
Peptidet Natriuretike
Natriuretike
(ANP
(ANP dhe
dhe BNP)
BNP) SRAA
Neprilizina Angiotenzinogjen

Sacubitril
Ang I

Fragmente Ang II
inaktive Sacubitrilat Valsartan

Receptorët AT1
Rritet
Vazodilatacioni Frenohet
Vazodilatacioni
 Vazokonstriksioni
Vazokonstriksioni
 Presioni
Presioni ii gjakut
gjakut
 
 Presioni
Presioni ii gjakut
gjakut
 Tonusi
Tonusi simpatik
simpatik
 
 Tonusi
Tonusi simpatik
simpatik
 Aldosteroni
Aldosteroni
 
 Aldosteroni
Aldosteroni
 Fibroza
Fibroza
  Fibroza
 Fibroza
 Hipertrofia
Hipertrofia
  Hipertrofia
 Hipertrofia
 Natriureza/diureza
Natriureza/diureza

Langenickel T, Dole WP. Angiotensin receptor-neprilysin inhibition with LCZ696: a novel approach for the treatment of heart failure. Drug Discovery Today: Therapeutic
Strategies 2012;9(4 [Winter 2012]):e131-e139.
Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan von Lueder TG, Sangaralingham SJ, Wang BH, Kompa AR, Atar D, Burnett JC, Jr. et al. Renin-angiotensin blockade combined with natriuretic peptide system
augmentation: novel therapeutic concepts to combat heart failure. Circ Heart Fail 2013;6(3):594-605
Nishikimi T, Maeda N, Matsuoka H. The role of natriuretic peptides in cardioprotection. Cardiovasc Res 2006;69(2):318-328.
Roli i kombinimit Sacubitril/Valsartan ne trajtimin e IK

1) PARADIGM-HF : “ne pacientet e trajtuar me ARNI (angiotensine receptor

neprylisine inhibitor) u permiresua ne menyre sinjifikante performanca
kardiake krahasuar me terapine standarte”
2) FDA amerikane e ka aprovuar kete medikament per trajtimin e pacienteve
te te gjitha klasave funksionale NYHA II-IV ne vitin 2015
3) Ne 2016 American College of Cardiology, the American Heart Association,
dhe Heart Failure Society of America rekomanduan sakubitril/valsartanin
ne trajtimin e pacienteve me HFrEF ( klasa I )

[1] Yandrapalli S, Andries G, Biswas M, et al. Profile of sacubitril/valsartan in the treatment of heart failure: patient selection and perspectives. Vasc Health Risk Manag 2017; 13: 369–382.
Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan [2] Yancy CW, Jessup M, Bozkurt B, et al. 2017 ACC/AHA/HFSA focused update of the 2013 ACCF/AHA guideline for the management of heart failure: a report of the American College of
Cardiology/American Heart Association task force on clinical practice guidelines and the Heart Failure Society of America. Circulation 2017; 136: e137–e161.
 Permbledhje
IK perben nje sindrome komplekse, me progresion dhe risk te
larte per mortalitet.
Pacientet me IK kane nevoje per trajtimin me te fundit dhe me
te mire per te ulur hospitalizimet, rihospitalizimet, mortalitetin
dhe rritur cilesine e jetes.
Guideline-et boterore rekomandojne zevendesimin e ACEI ose
ARB me ARNI ne pacientet me HFrEF kronike simptomatike.
Ne Kosove dhe ne bote, Sac/Val është i pari ne klasën e frenuesve të receptorit
të neprilizinës (ARNI) dhe perfaqeson nje mjet terapeutik te avancuar per semundjet
kardiovaskulare, vecanerisht IK

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan

FALEMINDERIT

Dr. Petrit Ademaj, Spitali amerikan