Sáng 15-9-2020, bé gái 1 tuổi Đ.T.L.

, trú tại thôn

Thọ Tân, xã Trường Xuân, huyện Thọ Xuân, Thanh
Hóa được đưa vào Bệnh viện đa khoa huyện Thọ
Xuân cấp cứu trong tình trạng tím tái, nghi bị ngộ
độc xăng. Do bệnh tình của cháu bé rất nặng, bệnh

Hello!
viện đã đặt ống nội khí quản và chuyển cháu lên
Bệnh viện Nhi Thanh Hóa. Tại đây, dù được các bác
sĩ cấp cứu, xử trí ngộ độc xăng, song cháu bé đã

Chúng
không qua khỏi và tử vong vào trưa cùng ngày. Qua
khám nghiệm tử thi, đã phát hiện trong ruột cháu bé
có xăng, nghi cháu uống nhầm phải xăng để trong
chai ở nhà. (nguồn 
https://tuoitre.vn/be-1-tuoi-tu-vong-nghi-do-uong-n
ham-xang-o-nha-20200917115416305.htm
, ngày 17/9/2020)
mình là
nhóm 2
SLIDESMANIA
 Hydrocarbon

01 Xăng là hỗn hợp của nhiều hydrocarbon chủ yếu là

hydrocarbon no ở thể lỏng, dễ bay hơi, là dung môi
hòa tan tốt nhiều chất hữu cơ. Tuy nhiên do các liên
kết trong các hydrocabon này đều là liên kết kém
phân cực, khó bị phá vỡ nên khó tham gia các phản
ứng hóa học. Hãy phân tích đặc điểm cấu trúc chung
của các đồng đẳng thấp hơn và cho biết tính chất hóa
học đặc trưng của chúng
SLIDESMANIA
 Cấu trúc phân tử
● Các nguyên tử C đều ở trạng thái lai hóa sp3. Mỗi nguyên tử C nằm ở A
tâm của tứ diện mà 4 đỉnh là các nguyên tử H hoặc C. Các góc liên
kết xấp xỉ 109°28´. Ví dụ: CH4, C2H6
● Đối với các ankan đồng phân thì cấu trúc phức tạp hơn, các ankan có n
mạch dài hơn xuất hiện đồng phân cấu dạng: syn, anti và che khuất

k
Tính chất đặc trưng
● Phản ứng thế - tính chất đặc trưng của liên kết C-H a
+ Phản ứng halogen hóa- tác dụng với halogen
+ Phản ứng nitro hóa- tác dụng với HNO3
● Các phản ứng thuộc lk C-C n
+ Cracking:
SLIDESMANIA

+ Đốt cháy:
 c Cấu trúc phân tử
● Các nguyên tử C trong xicloankan cũng lai hóa sp3
y ● Tuy nhiên xiclopropan và xiclobutan là 2 vòng kém bền vì góc liên kết giữa các
cl nguyên tử cacbon bị ép nhiều so với bình thường làm cho góc có xu hướng căng ra
và trở về trạng thái bền vững ( sức căng Bayer)
o ● Vòng xiclohexan có 2 dạng ghế và thuyền, trong đó dạng ghế bền vững hơn dạng
thuyền.
a
n Tính chất đặc trưng
k ● Tính chất hóa học của xicloankan và ankan có nhiều điểm
tương đồng.
a ● Xiclopropan tham gia phản ứng cộng mở vòng như anken
● Xiclobutan chỉ tham gia phản ứng cộng mở vòng với H2 ở t°
n cao hơn so với xiclopropan và không có phản ứng với các tác
SLIDESMANIA

nhân còn lại

 Benzen
02 Xăng chứa một hàm lượng nhất định
benzen và các hydrocarbon thơm khác.
Phân tích cấu trúc vòng benzen, cơ chế
phản ứng đặc trưng và yếu tố ảnh hưởng
tới khả năng và tốc độ phản ứng.
SLIDESMANIA
 Benzen
● Có cấu tạo vòng 6 cạnh, phẳng. Trong phân tử có liên kết pi và σ
liên kết pi được tạo thành do trên mỗi C còn orbital p chưa lai hóa
● Liên kết sigma do C lai hóa sp2 tạo một liên kết sigma với H và 2
liên kết sigma với 2 C bên cạnh
● Trên mỗi C còn có một AO p chưa lai hóa có trục vuông góc với
mặt phẳng vòng. Tất cả 6 electron p này xen phủ nhau tạo thành một
orbital duy nhất. Vòng là một hệ liên hợp hoàn chỉnh, bao trùm lấy
phần mặt phẳng phái trên và phía dưới của mặt phẳng
 Vòng pi là một hệ liên hợp hoàn chỉnh
SLIDESMANIA
 Phản ứng đặc trưng của
benzen và cơ chế Phản ứng đặc trưng của benzen là phản ứng thế electrophil vào
nhân thơm
● Giai đoạn 1: hình thành tác nhân electrophil: ● Giai đoạn 3: Phức σ nhường proton H+ để tạo
Vd: Y-X + FeBr3  🡪 Y+ + FeBr3X- thành sản phẩm
● Giai đoạn 2: Sự tương tác giữa tác nhân electrophil Y+
và vòng benzen tạo thành phức π :
SLIDESMANIA
 Terpen và
03 terpenoid
Terpen là tên gọi nhóm hydrocarbon không
no thường có công thức chung là (C5H8) (n
≥ 2 ).
n

Terpenoid là các dẫn xuất chứa oxy của

terpen với các giá trị n tương ứng.
SLIDESMANIA
 Một số terpen, dẫn xuất, nguồn
gốc
Một số terpen Nguồn gốc
● Ocimen có trong lá rau húng
● Citral có trong chanh, sả
● Citronelol và Citronelal có trong sả, hoa hồng
● Geraniol có trong hoa hồng
● Limonen có trong chanh, cam
● Menthol và Menton có trong bạc hà 
● Terpinen và terpin có trong nhựa thông
SLIDESMANIA
 • Tinh dầu cam: tăng cường đề kháng, giảm đâu, kích thích hệ
tiêu hóa, làm mềm da chân, tay vào mùa khô
• Tinh dầu chanh: chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch, điều
trị viêm họng, phế quản; trị rối loạn tiêu hóa, giảm đau đầu, ứng dụng
sát khuẩn,...
• Tinh dầu bạc hà: sát khuẩn, chữa đầy bụng, khó tiêu, dùng
làm kẹo trị ho.
• Tinh dầu long não: kích thích thần kinh trung ương, hô hấp,
dùng khi khó thở, suy tim
SLIDESMANIA
 • Terpin có trong thuốc chữa
ho, long đờm

Ứng • Carotenoid điều trị cho

nhiều biến chứng của bệnh
dụng đái tháo đường, sự suy giảm
trí nhớ, bệnh võng mạc và
tron đục thủy tinh thể

gy • Menthol và menthon có

học trong siro ho, ống hít thông

mũi, kem đánh răng
SLIDESMANIA
 Lưu ý khi sử dụng

04 hydrocarbon và
terpen
Mặc dù, hydrocarbon và terpen được ứng dụng rộng
rãi trong đời sống và y học. Tuy nhiên, khi sử dụng
cũng cần có những lưu ý nhất định
SLIDESMANIA
 ● Metan là một trong những thành phần chính của khí
CH4 thiên nhiên và một trong những nhiên liệu quan
t an
Me trọng. Được ứng dụng trong đời sống dưới dạng chất
đốt, nhiên liệu,... Có nhiều trong giếng sâu, hầm
câu,...

● Khi xuống giếng cần mang mặt nạ bảo hộ, không

được mang theo bất cứ vật dụng dễ gây cháy nổ.

● Ứng dụng: có công dụng hàn xì, hàn cắt kim loại,
nguyên liệu chế tạo PVC,...

eti len ● Khi ta hít phải khí C2H2: Nạn nhân sẽ cảm thấy buồn
Ax
nôn, đau ngực, thở khó khăn, nhức đầu, đi loạng
SLIDESMANIA

choạng, da tái xanh, ngạt thở, đau phổi, hôn mê. Nếu
C2H2 tiếp xúc qua da khiến da bị phát ban
 ● Benzen là một trong những nguyên liệu quan trọng

z en nhất của ngành công nghiệp hóa hữu cơ, được dùng
en trong tổng hợp cao su, chất dẻo, phẩm nhuộm,...
B
● Hít phải hoặc ăn uống thực phẩm nhiễm benzene ở
nồng độ rất cao có thể gây tử vong.
● Benzene dính vào da thì làm da khô, ngứa, sưng đỏ.
Nếu rơi vô mắt sẽ gây kích thích đau rát và tổn
thương giác mạc.

● Có trong tinh dầu bạc hà, có tác dụng sát trùng sử

o l dụng trong công nghiệp thực phẩm, dược phẩm, mỹ
th
en phẩm
M ● Menthol còn được sử dụng làm thuốc lá, thuốc lá
điện tử ảnh hưởng đến sức khỏe
SLIDESMANIA

● - Sử dụng nhiều menthol gây buồn ngủ, đau bụng,

buồn nôn, chóng mặt, mất điều hòa và hôn mê.
 Thank you!
Do you have any questions?
SLIDESMANIA