BIẾN DỊ

THƯỜNG BIẾN
KHÔNG DI TRUYỀN

BIẾN DỊ
BIẾN DỊ TỔ HỢP
BIẾN DỊ
DI TRUYỀN
ĐỘT BIẾN
 ĐỘT BIẾN GEN
 ĐỘT BIẾN NST
 Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I – ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?

II – NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN

III – VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN

 Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I – ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?

Quan sát 1 đoạn gen ban đầu (a)

a
T A
Đoạn gen (a)
G C
có 5 cặp nucleotide
A T

T A

C G

Đoạn gen này có bao nhiêu cặp nucleotide?

 (1)
T A T A
G C G C
a A T A T b
T A T A
C G X G
G C

(3) (2)
T A
G C
T A A T
G C T A c
d A
T
T
A
C G
T A
C G

Theo dõi đoạn clip sau, xác định tên 3 dạng đột biến gen
theo thứ tự (1), (2), (3).
 a
Đoạn Số cặp Điểm khác so Dự kiến tên dạng
T A ADN nuclêôtit với đoạn (a) biến đổi
G C
A T
Mất cặp G - X Mất một cặp
T A b
C G
4 nuclêôtit
 a Đoạn Số cặp Điểm khác so Dự kiến tên dạng
ADN nuclêôtit với đoạn (a) biến đổi
T A
G C
A T
Mất cặp G - X Mất một cặp
b
T A 4 nuclêôtit
C G

c 6 Thêm một cặp

Thêm cặp T - A
nuclêôtit
 a Đoạn Số cặp Điểm khác so Dự kiến tên dạng
ADN nuclêôtit với đoạn (a) biến đổi
T A
G C
Mất cặp G - X Mất một cặp
A T b
4 nuclêôtit
T A
C G
c 6 Thêm một cặp
Thêm cặp T - A
nuclêôtit

Thay cặp Thay cặp

5 T-A nuclêôtit này
d bằng cặp bằng cặp nuclêôtit
G-X khác

Những hiện tượng trên gọi là đột biến gen

 Qua những nội dung
a b trên, em hãy cho
biết:
- Thế nào là
đột biến gen ?
c
d
- Đột biến gen gồm
những dạng nào ?
Hình 21.1. Một số
dạng đột biến gen
 Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I – ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?

biến đổi trong cấu trúc của gen

 Đột biến gen là ……………………………
một hoặc một số cặp nucleotide
thường liên quan đến …………………………….;
mất, thêm và thay thế
điển hình là các dạng đột biến: ……………….....
một hoặc một số cặp nucleotide
……………………………………………........
di truyền
 Đột biến gen là biến dị ……………………
 NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐBG
TỰ NHIÊN
THỰC NGHIỆM
MÔI MÔI
TRƯỜNG TRƯỜNG TÁC TÁC
NGOÀI TRONG CƠ NHÂN NHÂN
CƠ THỂ THỂ (biến
(tác nhân đổi của quá VẬT HÓA
vật lí, hóa trình sinh lí, LÍ HỌC
học, sinh sinh hóa
học) trong tế bào)

LÀM RỐI LOẠN QUÁ TRÌNH TỰ SAO CỦA ADN

SAO CHÉP NHẦM ĐỨT GÃY ADN

 Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I – ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
II – NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
III – VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
 Quan sát hình dưới và cho biết đột biến nào
có lợi và có hại ?

Lợn con có đầu

ĐBG làm mất khả ĐBG ở lúa làm
năng tổng hợp và chân sau
cây cứng và
diệp luc ở cây mạ dị dạng nhiều bông hơn
ở giống gốc
ĐBG có hại ĐBG có hại
ĐBG có lợi
 BẠCH TẠNG

BỆNH HỒNG CẦU

HÌNH LIỀM

ĐBG GIÚP
CHỊU LẠNH TỐT
 Tuy nhiên, do các tế bào máu bị đột biến, nên
nó làm cho các ký sinh trùng sốt rét bị khó khăn
khi liên kết và xâm nhập vào tế bào máu. Do đó,
những người có tế bào hồng cầu hình liềm được
bảo vệ một cách tự nhiên kháng lại bệnh sốt rét.
Bộ tộc người Inuits ở vùng Bắc cực của Canada là
những cư dân sinh thích nghi rất tốt với hoàn cảnh môi
trường cực đoan. Có thể những người này đã học được
cách để tồn tại trong môi trường khắc nghiệt, hoặc về
mặt sinh học, cơ thể họ có những khác biệt với dân số
chung trên trái đất
 CHỦ ĐỀ IV: BIẾN DỊ
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN

I/ ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?

 Khái niệm:

 Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen.

 Đột biến gen thường liên quan đến 1 hoặc 1 số cặp nucleotide (nucleotit).

 Một số dạng đột biến gen:

 Mất cặp nucleotide (nucleotit).

 Thêm cặp nucleotide (nucleotit).

 Thay thế cặp nucleotide (nucleotit).

II/ NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN :

*Tự nhiên: Do rối loạn quá trình tự sao chép của DNA dưới ảnh hưởng
của môi trường trong và ngoài cơ thể.

*Thực nghiệm: Do con người sử dụng các tác nhân vật lý, hoá học gây
đột biến

III – VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN

- Đột biến gen dẫn đến biến đổi cấu trúc protein, gây nên biến đổi ở
kiểu hình
- Đột biến gen làm phá vỡ cấu trúc hài hòa trong kiểu gen đã được chọn
lọc lâu đời nên thường biểu hiện ra kiểu hình có hại.
- Tuy nhiên cũng có những đột biến có lợi cho bản thân sinh vật.
- Vai trò: Đột biến gen có lợi cho con người → được ứng dụng trong
chăn nuôi và trồng trọt..
 HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
- Học bài 21, chép bài vào vở
- Hoàn tất BT ở phần Câu hỏi và bài tập/SGK tr.64
- Đọc trước bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể