NỘI DUNG MÔN HỌC

Phần I: • C1: 10 nguyên lý kinh tế học

• C2: Tư duy như một nhà kinh tế
Giới thiệu
• C3: Các khái niệm kinh tế cơ bản

• C4: Các loại thị trường

Phần II:
• C5: Các chính sách của chính phủ
Thị Trường • C6: Người tiêu dùng, người SX, hiệu quả TT

Phần III: • C7: Lý thuyết về sự lựa chọn của người tiêu dùng
Người tiêu dùng • C8: Ứng dụng của lý thuyết

• C9: Lý thuyết sản xuất

• C10: Lý thuyết chi phí
Phần IV:
• C11: DN trên TT cạnh tranh hoàn hảo
Doanh nghiệp
• C12: DN độc quyền
• C13: DN trên TT cạnh tranh không hoàn hảo
 PHẦN I: GIỚI THIỆU
Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
NỘI DUNG: • Trạng thái cân bằng
• Trạng thái không cân bằng
• 3 bước phân tích trạng thái
cân bằng

Cầu (D), cung (S)

Cung
a. Qd,Qs
Điểm
b. Luật cầu/cung Ứng dụng Hệ số
cân co giãn
c. Biểu cầu/cung hệ số
bằng
Cầu co giãn của CẦU
d. Đường cầu/cung
e. Hàm số cầu/cung
f. Các yếu tố ảnh Hệ số co giãn
hưởng cầu/cung của CUNG

2
 PHẦN I: GIỚI THIỆU
Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản

MỤC TIÊU:

- Hiểu các khái niệm: cung, cầu, hệ số co giãn

- Biết sự hình thành giá cả thị trường
- Tự giải thích được một số hiện tượng kinh tế
- Phân tích tác động của 1 biến cố

3
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Ý tưởng:
Người tiêu dùng  Ed
Đo lường mức độ phản ứng (độ nhạy) của
Người sản xuất  Es
trước những thay đổi của thị trường (biến số X)

Hàng hóa nào có |E| càng lớn thì càng co giãn

Cách tính: EX = %ΔQ / %ΔX= (ΔQ/Q0) / (ΔX/X0)

Ý nghĩa:
1% thay đổi của X làm thay đổi │EX│% thay đổi của Q

4
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)
Hệ số co giãn của cầu (Ed) theo:
Cách tính:
Giá hàng hóa đó (Ep) EP = %ΔQ / %ΔP

Thu nhập (EI) EI = %ΔQ / %ΔI

Giá hàng hóa khác Exy = %ΔQx / %ΔPy

= Hệ số co giãn chéo (Exy)

Hệ số co giãn của cung (Es) theo EP = %ΔQ / %ΔP

giá hàng hóa đó (Px)

5
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
Ed,Es theo giá hàng hóa đó (Ep): 2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Độ co giãn của cầu/cung theo giá:

Độ co giãn theo giá đo lường mức độ thay đổi của lượng cầu/cung
trước sự thay đổi của giá.
+ Cầu/ Cung của hàng hóa được cho là co giãn nếu QD /QS thay đổi
đáng kể khi P thay đổi.
+ Cầu/ Cung của hàng hóa được cho là không co giãn nếu QD / QS
thay đổi không đáng kể khi P thay đổi.

6
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Ed/Es theo giá hàng hóa đó (Ep):

Cách tính
Các yếu tố ảnh hưởng
* Cách tính: Mức độ co giãn
E và P*Q
EP = %ΔQ / %ΔP
• Cách tính điểm:
EP =
=(dQ/dP)*(P/Q)
• Nếu Q=f(P) thì EP
Cách tính trung điểm (cách tính tốt):
EP =

7
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Ed/Es theo giá hàng hóa đó (Ep):

Ví dụ: Tính độ co giãn của cầu
Điểm A: P = $4 QD = 120
Điểm B: P = $6 QD = 80
• Từ A  B:
EP = =
• Từ B  A:
EP = =
• Cách tính trung điểm:
EP = = = -1

8
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Vận dụng hệ số co giãn

(D): P = 20 – Q/2
(S): Q = 3P + 15
1/ Tính Ed và Es theo P tại P = 5; 10; 15
2/ Tính Ed bằng 2 phương pháp khác nhau trong 2 trường hợp sau:
- Giảm giá từ 15 xuống còn 10
- Tăng giá từ 10 đến 15

Nhận xét:
* Ed < 0 và Es >0
* P càng cao càng co giãn (|E| càng lớn)
* PP đoạn không phân biệt sự thay đổi của P là giá tăng hay giá giảm

9

Ed, Es theo giá hàng hóa đó (Ep):
* Các yếu tố ảnh hưởng Ed:
Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)
Cách tính
Các yếu tố ảnh hưởng
Mức độ co giãn
E và P*Q

- Mức độ thay thế gần gũi

hàng hóa đó
* Các yếu tố ảnh hưởng Es:
- Tính thiết yếu của hàng hóa - Số sản phẩm mà người
bán cung ứng
- Xác định phạm vi thị trường
- Thời gian sản xuất
- Thời gian phản ứng

10
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
Ed, Es theo giá hàng hóa đó (Ep): 1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

* Phân loại:|E| Є (0; ∞) |E| càng lớn thì càng co giãn Ed < 0 và Es >0

Đường thẳng (S hoặc D) càng nằm ngang thì càng co giãn

Hoàn toàn co giãn

Hoàn toàn không co giãn Co giãn đơn vị

0 1 ∞
Không (kém) co Co giãn
giãn

11
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Thảo luận:

Hàng hóa nào có cầu co giãn nhiều hơn?

1/ Gạo và xe hơi
2/ Sách giáo khoa và tiểu thuyết
3/ Kem và kem vani
4/ Xăng dùng trong 6 tháng và xăng dùng trong 2 năm

Hàng hóa nào có cung co giãn nhiều hơn?

5/ Khu nghỉ mát bên bờ biển và khu nghỉ mát xa bờ biển
6/ Lượng xe hơi trong 6 tháng và lượng xe hơi trong 2 năm

12
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
Ed, Es theo giá hàng hóa đó (Ep): 2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Loại sản phẩm và dịch vụ │Ed│ theo P (Stiglitz)

Kim loại 1.52

Đồ gỗ 1.25
Ô tô 1.14
Giao thông 1.03
Gas, điện, nước 0.92
Dầu lửa 0.91
Hóa chất 0.89
Thuốc lá 0.61
Thực phẩm 0.49
Quần áo 0.34
Sách, báo, tạp chí 0.34
Thịt 0.2
Nước uống 0.1 13
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)
Ed, Es theo giá hàng hóa đó (Ep): Cách tính
Các yếu tố ảnh hưởng
* E và P*Q: Mức độ co giãn
P*Q E và P*Q

Người tiêu dùng Người sản xuất

Chi tiêu Doanh thu (TR)

E P và P*Q E P và P*Q
Không co giãn (co giãn ít) Đồng biến Co giãn Nghịch biến
14

Ed, Es theo giá hàng hóa đó (Ep):
Vận dụng
Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)
Cách tính
Các yếu tố ảnh hưởng
Mức độ co giãn
E và P*Q

Thị trường có: (D): Q=15 -2P

(S): Q= 3P-5
1/ Tính Es và Ed tại P=6
2/ Tại P=6, doanh nghiệp nên tăng giá hay giảm giá để
tăng doanh thu ?

15
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Hệ số co giãn của cầu (Ed) theo:

Cách tính
Các yếu tố ảnh hưởng
Giá hàng hóa đó (Ep) Mức độ co giãn
E và P*Q
Thu nhập (EI)

Giá hàng hóa khác

= Hệ số co giãn chéo (Exy)

16
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)
Ed theo thu nhập (EI): Cách tính
Phân loại hàng hóa

EI = %ΔQ / %ΔI

• Cách tính điểm:

EI =
• Cách tính trung điểm (cách tính tốt):
EI =

17
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)
Ed theo thu nhập (EI): Cách tính
Phân loại hàng hóa

EI = %ΔQ / %ΔI

Hàng hoá rẻ tiền (cấp thấp) Xe buýt, xe cũ

EI < 0 (Inferior goods)

0< EI ≤ 1
Hàng hoá thông thường Thịt, điện thoại,
(Superior goods) gạo

EI > 1
Hàng hoá xa xỉ Máy bay, kim
(Luxurious goods) cương

18
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Hệ số co giãn của cầu (Ed) theo:

Cách tính
Các yếu tố ảnh hưởng
Phân loại E
Giá hàng hóa đó (Ep) E và P*Q

Cách tính
Thu nhập (EI) Phân loại hàng hóa

Giá hàng hóa khác

= Hệ số co giãn chéo (Exy)

19
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Hệ số co giãn chéo (Exy): Cách tính

Mối quan hệ 2 hàng hóa X và Y

Exy = %ΔQx / %ΔPy

• Cách tính điểm:

EXY =
• Cách tính trung điểm (cách tính tốt):
EXY =

20
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Hệ số co giãn chéo (Exy): Cách tính

Mối quan hệ 2 hàng hóa

Exy = %ΔQx / %ΔPy

Beefsteak và bánh mì
Exy < 0 Bổ sung
(complements)

Thay thế Áo thun và áo sơ-mi

Exy > 0
(Subtitutes)

Exy = 0 Không liên quan đến nhau Gạo và dây chuyền

(Non-related goods)

21
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Kiểm tra trí nhớ:

1/ Nếu hệ số co giãn của cầu theo thu nhập là 1 số âm thì hàng
hóa đó phải là:
a. Hàng thông thường
b. Hàng cấp thấp
c. Hàng xa xỉ

2/ Nếu hệ số co giãn chéo của 2 hàng hóa là 1 số âm thì 2 hàng

hóa đó phải là:
d. 2 mặt hàng bổ sung
e. 2 mặt hàng thay thế
f. 2 mặt hàng không liên quan nhau
22
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Hệ số co giãn của cầu (Ed) theo:

Cách tính
Các yếu tố ảnh hưởng
Phân loại E
Giá hàng hóa đó (Ep) E và P*Q

Cách tính
Thu nhập (EI) Phân loại hàng hóa

Giá hàng hóa khác Cách tính

= Hệ số co giãn chéo (Exy) Mối quan hệ 2 hàng hóa

Hệ số co giãn của cung (Es) theo giá hàng hóa đó (Px)

23
 Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
1. Cung, cầu, điểm cân bằng
2. Hệ số co giãn (ELASTICITY)

Ứng dụng hệ số co giãn:

Cấm ma túy hay

giáo dục ma túy sẽ
OPEC có luôn mang lại kết quả tốt
thành công khi hơn cho xã hội?
muốn định giá dầu
ở mức cao hay
Thu nhập của nông không?
dân có tăng khi
trúng mùa?

24
 C3: Các khái niệm kinh tế cơ bản
TÓM TẮT:
• Trạng thái cân bằng
• Trạng thái không cân bằng
• 3 bước phân tích trạng thái
cân bằng

Cầu (D), cung (S) Cung Ep

a. Qd,Qs
b. Luật cầu/cung Ứng dụng Hệ số EI
Điểm hệ số co giãn
c. Biểu cầu/cung
cân Cầu co giãn của CẦU
d. Đường cầu/cung bằng
e. Hàm số cầu/cung Exy
f. Các yếu tố ảnh Hệ số co giãn
hưởng cầu/cung của CUNG

Ep 25
 PHẦN I: GIỚI THIỆU
Chương 3: Các khái niệm kinh tế cơ bản

MỤC TIÊU:

- Hiểu các khái niệm: cung, cầu, hệ số co giãn

- Biết sự hình thành giá cả thị trường
- Tự giải thích được một số hiện tượng kinh tế
- Phân tích tác động của 1 biến cố
 Tài liệu tham khảo
• Lê, NT 2015, Bộ giáo trình Kinh Tế Học Vi
Mô, UEF.
• N. Gregory Mankiw, Nguyên lý kinh tế học,
NXB Thống Kê, 2003.
• N. Gregory Mankiw, Principles of
Microeconomics, Fifth Edit., South-Western
Cengage Learning, 2009

27