MỤC TIÊU: Giúp người học Hiểu khái niệm hệ số co giãn
Biết cách tính
hệ số co giãn
Ứng dụng được thông
tin hệ số co giãn để phân tích tác động của một chính sách/biến cố 5/5/2022 Phương Chi 2 CÁC NỘI DUNG CHÍNH
• Hệ số co giãn của cầu
• Hệ số co giãn của cung
• Một số ứng dụng hệ số co giãn
5/5/2022 Phương Chi 3
TỔNG QUÁT VỀ SỰ CO GIÃN • Là chỉ tiêu đo lường mức độ phản ứng Ý của người tiêu dùng và nhà sản xuất tưởng trước sự thay đổi của các biến số kinh tế • Một cách tổng quát, sự co giãn thể hiện độ nhạy của một biến số trước sự thay Tổng đổi của một biến số khác quát • Sự co giãn cho biết số phần trăm thay đổi của một biến số trước 1% thay đổi của một biến số khác
Cách • Gọi X là biến số chi phối Q
tính EX = %ΔQ/%ΔX 5/5/2022 Phương Chi 4 SỰ CO GIÃN CỦA CẦU ELASTICITY OF DEMAND • Sự co giãn của cầu thể hiện độ nhạy của lượng cầu trước sự thay đổi của các biến số có chi phối đến lượng cầu • Cho biết mức độ phản ứng của người tiêu dùng trước sự thay đổi của các biến số kinh tế • Các biến số kinh tế chi phối đến lượng cầu được quan tâm: (1)giá của chính hàng hoá đó; (2)thu nhập của người tiêu dùng; (3) giá của hàng hoá liên quan 5/5/2022 Phương Chi 5 SỰ CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ PRICE ELASTICITY OF DEMAND • Sự co giãn của cầu theo giá thể hiện độ nhạy của lượng cầu trước sự thay đổi của giá chính hàng hoá đó • Sự co giãn của cầu theo giá cho biết số phần trăm thay đổi của lượng cầu trước 1% thay đổi của giá chính hàng hoá đó • Cách tính hệ số co giãn của cầu theo giá: EP = %ΔQ/%ΔP 5/5/2022 Phương Chi 6 SỰ CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ Khai triển cánh tính: Δ𝑄 Q 𝛥𝑄 𝑃 𝐸𝑃 = Δ𝑃 = . 𝛥𝑃 𝑄 P Phương pháp điểm cầu: 𝜕𝑄 𝑃 𝐸𝑃 = . 𝜕𝑃 𝑄 Phương pháp đoạn cầu: (𝑄1−𝑄2)(𝑃1+𝑃2) 𝐸𝑃 = (𝑃1−𝑃2)(𝑄1+𝑄2)
5/5/2022 Phương Chi 7
SỰ CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ P (D1): P = 15 – Q/4 Hệ số co giãn: (D2): P = 20 – Q/2 E1P = -4*10/20 = -2 Tính E1P và E2P tại A E2P = -2*10/20 = -1 Nhận xét: Đường cầu dốc hơn A sẽ kém co giãn hơn 10 (D1) nếu cùng đi qua 1 điểm (mức giá và (D2) lượng cầu bằng Q nhau) 20
5/5/2022 Phương Chi 8
SỰ CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ P (D): P = 20 – Q/2 Tính EP tại các điểm A, B, C Hệ số co giãn: Tính Ep của đoạn AB, BC EAP = -2*15/10 = -3 20 EBP = -2*10/20 = -1 ECP = -2*5/30 = -1/3 15 A Nhận xét: 10 B Trên cùng 1 đường cầu tuyến tính, ở các 5 C mức giá khác nhau (D) hệ số co giãn khác nhau, giá càng cao càng co giãn 10 20 30 40 Q
5/5/2022 20 Phương Chi 9
PHÂN LOẠI HÀNG HOÁ THEO CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ Hàng hoá hoàn toàn co giãn EP ∞ (Perfectly elastic) |EP| > 1 Hàng hoá co giãn (co giãn nhiều) (Elastic) |EP| = 1 Hàng hoá co giãn đơn vị (Unit-elastic) |EP| < 1 Hàng hoá ít co giãn (không co giãn) (Inelastic) EP = 0 Hàng hoá hoàn toàn không co giãn (Perfectly inelastic) 5/5/2022 Phương Chi 10 CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ & DOANH THU (CHI TIÊU) Khảo sát biến thiên của chi tiêu (P*Q) theo giá (P): d(P*Q)/dP = Q*dP/dP + P*dQ/dP = Q + Q(dQ/dP)(P/Q) = Q(1+ EP) Nếu EP< -1 => d(P*Q)/dP < 0 hay P*Q nghịch biến với P Suy luận tương tự có được Bảng tổng kết ở slide tiếp theo 5/5/2022 Phương Chi 11 CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ & DOANH THU (CHI TIÊU) |EP| P P*Q
>1 Tăng Giảm
Giảm Tăng
=1 Tăng Không đổi/Giảm
Giảm Không đổi/Giảm <1 Tăng Tăng Giảm Giảm
5/5/2022 Phương Chi 12
CÁC YẾU TỐ CHI PHỐI MỨC ĐỘ CO GIÃN CỦA CẦU THEO GIÁ Tính thiết yếu của hàng hóa
Mức độ thay thế
Tỷ trọng chi tiêu cho hàng hóa trong thu nhập Thời gian để người tiêu dùng phản ứng là ngắn hạn hay dài hạn
5/5/2022 Phương Chi 13
SỰ CO GIÃN CỦA CẦU THEO THU NHẬP INCOME ELASTICITY OF DEMAND • Sự co giãn của cầu theo thu nhập thể hiện độ nhạy của lượng cầu trước sự thay đổi của thu nhập của người tiêu dùng • Sự co giãn của cầu theo thu nhập cho biết số phần trăm thay đổi của lượng cầu trước 1% thay đổi của thu nhập của người tiêu dùng • Cách tính hệ số co giãn của cầu theo thu nhập: EI = %ΔQ/%ΔI 5/5/2022 Phương Chi 14 PHÂN LOẠI HÀNG HOÁ THEO CO GIÃN CỦA CẦU THEO THU NHẬP
EI < 0 Hàng hoá cấp thấp
Inferior goods 0< EI ≤ 1 Hàng hoá thông thường, loại thiết yếu Superior goods EI > 1 Hàng hoá thông thường, loại xa xỉ Luxurious goods
5/5/2022 Phương Chi 15
SỰ CO GIÃN CHÉO CỦA CẦU CROSS-PRICE ELASTICITY OF DEMAND
• Sự co giãn chéo của cầu thể hiện độ
nhạy của lượng cầu trước sự thay đổi của giá hàng hoá liên quan
• Sự co giãn chéo cho biết số phần trăm
thay đổi của lượng cầu trước 1% thay đổi của giá hàng hoá liên quan • Cách tính hệ số co giãn chéo: • EXY = %ΔQX/%ΔPY 5/5/2022 Phương Chi 16 MỐI LIÊN HỆ CỦA HÀNG HOÁ EXY > 0 X & Y là 2 hàng hoá thay thế Substitutes EXY < 0 X & Y là 2 hàng hoá bổ sung Complements
EXY = 0 X & Y là 2 hàng hoá không
liên quan Non-related goods
5/5/2022 Phương Chi 17
SỰ CO GIÃN CỦA CUNG ELASTICITY OF SUPPLY • Sự co giãn của cung thể hiện độ nhạy của lượng cung trước sự thay đổi của các biến số có chi phối đến lượng cung • Cho biết mức độ phản ứng của người sản xuất trước sự thay đổi của các biến số kinh tế • Biến số kinh tế chi phối đến lượng cung được quan tâm: (1)giá của chính hàng hoá đó 5/5/2022 Phương Chi 18 SỰ CO GIÃN CỦA CUNG THEO GIÁ
• Sự co giãn của cung theo giá thể hiện
độ nhạy của lượng cung trước sự thay đổi của giá chính hàng hoá đó • Sự co giãn của cung theo giá cho biết số phần trăm thay đổi của lượng cung trước 1% thay đổi của giá chính hàng hoá đó • Cách tính hệ số co giãn của cung theo giá: EP = %ΔQ/%ΔP 5/5/2022 Phương Chi 19 PHÂN LOẠI HÀNG HOÁ THEO CO GIÃN CỦA CUNG THEO GIÁ Hàng hoá hoàn toàn co giãn EP ∞ (Perfectly elastic) EP > 1 Hàng hoá co giãn (nhiều) (Elastic) EP = 1 Hàng hoá co giãn đơn vị (Unit-elastic) EP < 1 Hàng hoá ít co giãn (Inelastic) EP = 0 Hàng hoá hoàn toàn không co giãn (Perfectly inelastic) 5/5/2022 Phương Chi 20 MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA HỆ SỐ CO GIÃN • Thu nhập của nông dân có tăng khi vụ mùa bội thu không?
• OPEC có luôn thành công khi muốn
định giá dầu ở mức cao hay không?
• Chống ma túy hay giáo dục ma túy sẽ
mang lại kết quả tốt hơn?
5/5/2022 Phương Chi 21
TÓM TẮT • Hệ số co giãn cho biết số phần trăm 1 thay đổi của 1 biến số trước 1% thay đổi của 1 biến số khác
• Cách tính hệ số co giãn:
2 Gọi X là biến số chi phối Q EX = %ΔQ/%ΔX • Có 3 biến số kinh tế chi phối lượng cầu được quan tâm, vì vậy có 3 hệ số co giãn của 3 cầu: (1)hệ số co giãn của cầu theo giá; (2)hệ số co giãn của cầu theo thu nhập; (3)hệ số co giãn chéo của cầu 5/5/2022 Phương Chi 22 TÓM TẮT • Cầu co giãn theo giá => P*Q nghịch biến với P 4 • Cầu ít (không) co giãn theo giá => P*Q đồng biến với P
• Biến số chi phối lượng cung được quan tâm
5 là giá, vì vậy có hệ số co giãn của cung theo giá • Thông tin hệ số co giãn của cầu và của cung được ứng dụng để phân tích tác động của 6 một biến cố hay một chính sách đến thị trường 5/5/2022 Phương Chi 23