ივანე ჯავახიშვლის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
როტავირუსები როტავირუსები გაერთიანებულია რეოვირუსების Reoviridae-ს ოჯახში
აღნიშნული გვარის სახელწოდება დაკავშირებულია ვირიონოს მორფოლოგიურ
თავისებურებასთან გამომწვევი აგენტი პირველად აღმოაჩინეს 1973 წელს მწვავე გასტროენტერიტით შეპყრობილი ბავშვების თორმეტგოჯა ნაწლავის ლორწოვანი გარსის ეპითელიურ უჯრედებში სტრუქტურა შიდა კაფსიდი შეიცავს ტრანსკრიპციის სისტემას :ცილა ლამდა- 1, ლამდა-3,მიუ-2. შუაგულიდან გამოდის წამონაზარდები, რომელიც წარმოდგენილია ლამდა-2 ცილით. ვირიონის გარე კაფსიდი შედგება სიგმა-1, სიგმა-3, ლამბდა-2 ცილებისაგან. ცილა სიგმა-1 წარმოადგემს ჰემაგლუტინinს და უჯრედთან ადსორბციაში ღებულობს მონაწილეობას.
როტავირუსების ვირიონებს გააჩნიათ ბორბლის ფორმა , დიამეტრი 70 ნმ-
საღწევს, გარშემორტყმულია გარეთა და შიდა კაფსიდით,რომლის შიგნით ლოკალიზებულია ორჯაჭვიანი, ფრაგმენტირებული რნმ. შიდა კაფსიდი და გენომური რნმ ქმნიან ვირიონის შუაგულს. სასიცოცხლო ციკლი
ვირიონის შეჭრა ხდება ენდოციტოზის გზითდა ლიზოსომებში ფერმენტების
საშუალებით ხდება მათი ნაწილობრივ გახდა-სუბვირუსული ნაწილაკების წარმოქმნა გარეთა კაფსიდის დაშლის ხარგზე. როტავირუსების ინფექციური სუებვირუსული ნაწილაკები იჭრებიან უჯრედული მემბრანიდან , ათავისუპლებენ ვირიონის შუაგულს ციტოპლაზმაში ფერმენტებიიწყებენ ირნმ-ს სინთეზს. გენომის რნმ-ს თითეული პრაგმენტიდან იკითხება ირნმ,გენომის ტრასკრიფცია ხდება ორ ფაზად ეპიდემიოლოგია როტავირუსებს გააჩნიათ შედარებით მაღალი მდგრადობა გარემოს ფიზიკური და ქიმიური • დასნებოვნების წყაროა ინფექციით მწვავე დაუსიმტომო ფორმით ფაქტორებისადმი. შეპყრობილი ადამიანები. დასენიანების • მექანიზმი ფეკალურ- ორალურია. განსაკუთრებით სახიფათონი არიან 3-5 დღის ავადმყოფები,როდესაც • ფეკალურ მასაში გროვდება ვირუსის მაქსიმალური რაოდენობა. პათოგენეზი
• როტავირუსები იწვევენ ახაშობილებისა მეტი ასაკის ბავშვების გასტროენტერიტებს .
ვირუსის პირველადი • რეპროდუქცია მინდინარეობს წვრილი ნაწლავის ენტეროციტების ციტოპლაზმაში , რის გამოც ირღვევა • მარტივი შაქრის შეწოვის პროცესი. ანთებითი მოვლენები აძლიერებენ კუჭ - ნაწლავის პერესტალტიკას, რაც • ხელს უწყობს დიარეული მოვლენების გავითარებას და პირღებინებას. კლინიკა
ეპითელიუმში და იწვევენ უჯრედების მასიურ დაღუპვას.ამავე დროს წვრილი ნაწლავის ზედა სეგმ ენტში ირღვევა მარტივი შაქრებისშეწოვის პროცესი . დაუშლელი მონოსაქარიდების და დისაქარიდების ჭარბი რაოდენობა მსხვილ ნაწლავში ქმნის მაღალ ოსმოსურ წნევას, რაც ხელს უწყობს ორგანიზმის დეჰიდრატაციას. ვირუსით გამოწვეული პროცესის გამო ძლიერდება პერისტალტიკა , რითაც დიარეა კიდე ვ უფრო მძიმდება დიაგნოსტიკა - ენტეროვირუსული გასტროენტერიტი იწყება ტემპერატურის მომატებით38-39 C.ცხელება 1 ან რამდენიმე დღე გრძელდება. განავალიენტერული ხასიათისაა. შეიცავს ლორწოს.არცთუიშვიათად ზედა სასუნთქი გზების კატარულ მოვლენებთან ერთად.
დიაგნოზი კლინიკურად ვირუსული
დიარეის დროს გასტროენტერიტის სინდრომთან ერთად ვლინდება სასუნთქი გზების დაზიანების ნიშნები . მკურნალობა და პროფილაქტიკა
წყალ-მარილოვანი და ფერმენტული უკმარისობის კორექციას და ორგანიზმის დეზინტოქსიკაციას.დაავადების მძიმე ფორმების შემთხვევაში აუცილებელია კრისტალოიდური ხსნარების შეყვანა. პროფილაქტიკა. ვირუსული გასტროენტერიტის სპეციფიური პროფილაქტიკა არ არსებობს. მადლობა ყურადღებისთვის