‫‪CREDIT‬‬

‫‪RATING‬‬
‫‪AGENCIES‬‬
‫موسسات رتبه بندی‬
‫اعتباری‬
‫استاد راهنما ‪ :‬جناب آقای دکتر جعفري سرشت‬
‫يدهللا هيودي – آبان ماه ‪1390‬‬
 ‫مقدمه‬
‫• انتشار لیست رتبه بندی اوراق بهادار راه آهن ایاالت متحده امریکا (جان‬
‫تاسیس نخستین موسسات رتبه بندی در سال ‪1909‬‬ ‫مودی )‬

‫• پیشرفت سریع موسسات رتبه بندی اعتباری در بازارهای مالی و وجود‬

‫بیش از ‪ 130‬موسسه در سراسر دنیــــــــــــا ‪.‬‬

‫رتبه بندي اعتباري شركت ها‪ ،‬اوراق قرضه‬

‫كشورها‪ ،‬اوراق بهادار با پشتوانه دارايي‪ ،‬اوراق‬ ‫وظیفهء‬
‫تجاري‪،‬‬
‫عرضه خصوصي سهام‪ ،‬گواهي سپرده‪ ،‬سهام‬
‫ممتاز و ‪...‬‬
 ‫• تعریف رتبه بندی اعتبارـی ‪:‬‬
‫ارزيابي احتمال پرداخت به موقع تعهدات مالي يك ناشر‪.‬‬
‫• تعریفـ موسسات رـتبه بندی اعتباری ‪:‬‬
‫مؤسسات رتبه بندي اعتباري‪ ،‬شركت هاي خصوصي اي هستند كه‬
‫در زمينه رتبه بندي ناشران و ابزارهاي بدهي فعاليت مي كنند‪.‬‬
‫مسئول ارزيابي بدهي و بررسي توانايي يك مؤسسه براي‬
‫ايفاي تعهدات مالي به عهده مؤسسات رتبه بندي اعتباري‪.‬‬

‫انتشار نظريات خود در مورد صالحيت اعتباري يك ناشر يا‬

‫ابزار مالي خاص در قالب رتبه بندي‪.‬‬
 ‫ارزیابیو‬
‫برای ریسک‬ ‫اوراقی وکهساده‬
‫نسبت به‬ ‫معیارهای مستقل‬
‫نمودن گذاری در‬
‫فراهمسرمایه‬
‫ریسک‬
‫تناسب‬
‫•‬ ‫ت‬ ‫نقشمو‬
‫رتب سسا‬
‫بندی‬
‫ا‬
‫برای سرمایه‬
‫ریسک باشد‪.‬‬ ‫بهتر از‬
‫وجود داشته‬ ‫بازده‪،‬درک‬
‫اطمینان‬ ‫آن با ایجاد‬
‫گذارانعرضه مناسب اوراق بهادار‬ ‫• عدم اطمینان از‬
‫توسط‬
‫عتباری‬
‫ه‬
‫تصمیم گیری صحیح‬ ‫‪ .1‬کاهش هزینه های تامین‬
‫ناشران در صورت اعمال نکردن رتبه بندی‬
‫مدیریت ریسک توسط ناشران با رتبه بندی تر‬
‫داخلی‬ ‫• اطالعات‬
‫اعتباری‪.‬انتخاب های سرمایه‬
‫‪ .2‬افزایش‬
‫در اقدامات‬ ‫اوراق‬
‫گذاری‬
‫سرمایه گذاری‬ ‫منتشره‪.‬‬
‫ها برای وام‬ ‫بهادار هزینه‬
‫‪ .3‬کاهش‬
‫• دهندگان‬
‫استفاده کنندگان خدمات ‪: CRA‬‬
‫و وام گیرندگان‬
‫سرمايه گذاران‪ ،‬ناشران اوراق‪Investment ،‬‬
‫‪ Bank‬ها‪ Broker-dealer ،‬ها و دولت ها‪.‬‬
‫اقتصادی‬
‫رونق‬ ‫کارایی‬
‫بازار‬
 ‫• کاربرـد رتبه بندی برای عوامل بازارـهای‬
‫مالی ‪:‬‬
‫‪ .1‬کاربرد رتبه بندی برای ناشران اوراق قرضه ‪:‬‬
‫• يك ابزار‪ ،‬جهت مميزي مستقل صالحيت اعتباری‬
‫خود‪.‬‬
‫• به منظور انتشار موفقیت آمیز اوراق قرضه وجود‬
‫حداقل یک رتبه از یک ‪ CRA‬الزم است‪.‬‬
‫در غیراینصورت ‪:‬‬
‫‪ .1‬مورد قبول واقع نشدن اوراق منتشر شده‪.‬‬
‫‪ .2‬قیمت پیشنهادی پایین تر از اهداف ناشر‪.‬‬

‫• تحقیقات سال های اخیر‪:‬‬

‫‪ -‬ترجیح به داشتن حداقل سه رتبه بندی برای یک ورقه‬
‫بدهی‪.‬‬
‫‪ .2‬کاربرد رتبه بندی برای ‪ Investment Bank‬ها‬
‫و ‪ Broker-Dealer‬ها ‪:‬‬

‫• محاسبه ریسک پرتفوی‪.‬‬

‫• چک کردن تحلیل ها‪.‬‬
 ‫رتبه ‪:‬بندی برای قانون گذاران دولت‪:‬‬ ‫‪•.3‬کاربرد‬
‫نکتهء مهم‬
‫‪Investment‬‬ ‫بندیياها‪Bank‬‬
‫بصورت مستقیم‪.‬‬ ‫رتبهبيمه‪،‬‬
‫شركت‬ ‫•يك ناشر‪،‬‬
‫استفاده از‬
‫بندیبا به‬
‫رتبه ای‬
‫استفادهپیاز‪CRA‬‬
‫داشت تا در‬ ‫صدورخواهد‬
‫مجوز برای‬ ‫انگيزه یاقوي اي‬
‫و‬
‫استانداردهای پايين تر باشند‪.‬‬
‫منظور‬
‫مقاصدحالت ‪:‬‬
‫نظارتی ‪ :‬رتبه بندی به عنوان معیار‬ ‫در این‬
‫نتايج ضعيف اين مؤسسات همه بازار را تحت‬
‫تأثير قرار مي دهد‪.‬‬
‫معيارهاي مشخصي براي ‪ CRA‬هاي مورد استفاده بانك ها‪.‬‬
‫برخي از اين معيارها عبارتند از‪ :‬بي طرفي‪ ،‬مستقل بودن و شفافيت ‪CRA‬‬

‫‪• MUTUAL FUNDs‬‬

 ‫رتبه‪:‬بندی برای ‪:STRUCTURED FINANCE‬‬ ‫‪ •.4‬کاربرد‬
‫نکتهء مهم‬
‫ناشر ممكن است براي اوراق قرضه مختلف رتبه‬
‫رتبه بندی اعتباری جهت تراکنش‬ ‫مشاوره ای‬
‫متفاوتي‪.‬‬ ‫• هاي‬
‫خدماتاعتباري‬
‫های ‪. structured finance‬‬
‫چگونگی ارائه اوراق قرضه و سازماندهی ‪SPE‬‬
‫• ها براي رسيدن به يك رتبه بندي اعتباري معين‬
‫استفاده از ‪ SPECIAL PURPOSE ENTITY‬و‬
‫‪: LEGALLY SEPARATE‬‬ ‫بالقوه ‪:‬‬ ‫• تضاد‬
‫‪ENTITY‬‬
‫هایی بابدهی‬
‫رتبه‬ ‫شرکت ورقه‬
‫پیشنهادی‬‫رتبهدر‬ ‫تعهد بادر مقابل‬
‫ریسک باال‬ ‫احساسمعین‬ ‫‪- .1‬‬
‫پروژه های‬
‫باال‪.‬‬
‫بدهی با وثیقه‪.‬‬ ‫اوراق‬
‫های آتی‬ ‫در و انتشار‬
‫اعتباردهی‬ ‫رتبه‪SPE‬‬‫دارایی به‬ ‫‪ .2‬انتقال‬
‫اختصاص همان‬
‫‪SECURED‬‬
‫ای آن ر‬ ‫‪DEBT‬مشاوره‬ ‫‪SECURITIES‬‬
‫خدمات‬ ‫رد رتبه بندی اوراقی که‬
‫پذیرفته اند‬
 ‫رتبی‬‫می‬ ‫عمو‬
‫آ‬
‫فر یند بند‬
‫تشکیل تیم‬
‫گفتگو با ناشر‬
‫تحقیقاتی‬

‫ی‬‫عتبار ه‬‫ا‬
‫در خواست رتبه‬

‫در خواست‬ ‫جلسه با کمیته‬

‫بندی‬

‫تجدید نظر‬ ‫رتبه بندی‬

‫انتشار عمومی‬
‫رتبه بندی‬
‫رتبه اعتباری‬

‫دریافت‬
‫نظارت‬
‫اطالعات جدید‬
 ‫او‬
‫را‬
‫ا‬
‫مل مورد‬
‫صلی‬ ‫عوا‬
‫ق‬
‫ساختار‬
‫شرکت‬
‫ستفادهدر‬
‫تجیه‬
‫و‬ ‫ا‬
‫تحلــــیل‬
‫وضعیت مالی و عملیاتی‬ ‫ورازقهی‬ ‫ا‬
‫بد‬
‫کیفیت مدیریت‬

‫روندهای صنعتی و قانونی‬

‫عوامل اقتصادی و سیاسی‬

 ‫ی‬
‫هانسبمالی‬
‫موسسات رتبه بندی اعتباری برای رتبه دهی‬
‫ا موردا ه‬
‫صلی ستفاد‬
‫اوراق بهادار از نسبت های مالی شرکت ها‬
‫ت‬
‫در بندی‬
‫استفاده می کنند که بعنوان مثال عبارتند از ‪:‬‬

‫توانایی انجام تعهدات کوتاه مدت‬

‫توانایی انجام تعهدات بلندمدت‬
‫شاخص های اهرمی و ساختار سرمایه‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫عتباری‬
‫رتب‬
‫ه‬ ‫ا‬
‫نسبت سودآوری و فعالیت‬ ‫•‬
‫تحلیل سهم شرکت‬ ‫•‬
‫نسبت های ارزیابی هزینه شرکت‬ ‫•‬
‫نسبت کفایت جریانات نقدی‬ ‫•‬
 ‫ر‬
‫علیرغم وجود موسسات رتبه بندی اعتباری‬
‫بازابندی‬
‫رتب‬
‫عتباری‬‫ا‬
‫کوچکتر‪ ،‬منطقه ای و تخصصی‬

‫بصورت انحصاری و در اختیار سه موسسه معتبر‬

‫بین المللی‪ Moody’s، S&P( .‬و ‪)FITCH‬‬
‫ه‬

‫محدودیت های ورود به بازار‬

‫موسسات‬
‫رتبه بندی اعتباری ‪:‬‬
‫• نیاز به تحلیل گران بسیار ماهر‬
‫• متدولوژی های رتبه بندی پیشرفته‬
‫• حسن اعتبار و شهرت‬
 ‫بازار رتبه بندی اعتباری در امریکا‬

‫• مفهوم ‪NATIONALLY RECOGNIZED :‬‬

‫‪STATISTICAL RATING ORGANIZATION‬‬
‫يك مؤسسه رتبه بندي اعتباري بايد در سطح ملي به رسميت‬
‫شناخته شده باشد‪ .‬اين تعريف‪ ،‬ساختار انحصاري بازار‬
‫‪.‬موسسات رتبه بندی اعتباری را در امریکا تایید می کند‬

‫• مزاياي اصلي قانون پيشنهادي ‪ SEC‬براي‬

‫شفاف سازي مفهوم ‪NRSRO‬‬
‫تسهیل ورود موسسات اعتباری جدید‬
‫ارتقاء مکانیزم هایی برای خود‬
‫انتظامی نظارت بر موسسات رتبه بندی اعتباری‬
‫راهی برای‬
‫‪NATIONALLY RECOGNIZED STATISTICAL RATING ORGANIZATION‬‬
 ‫تفاوت های موسسات رتبه بندی اعتباری‬
‫ت‬ ‫ع‬
‫نواموسسا‬
‫ارتباعتباری‬
‫اندازه‪ ،‬حوزه تمرکز و متدولوژی‬ ‫بندی‬
‫انواع موسسات رتبه بندی اعتباری ‪:‬‬
‫ه‬
‫• موسسات تخصصی (منطقه یا صنعت خاص)‬
‫• موسسات رتبه بندی شرکت ها‬
‫• موسسات رتبه بندی مشتریان حقیقی‬

‫یا ‪CREDIT BUREAU‬‬

‫‪CONSUMER CREDIT REPORTING AGENCY‬‬

‫استفاده بانك ها‪ ،‬شركت هاي بيمه‪ ،‬ليزينگ‬

 ‫دو‬
‫معفیموسسه‬
‫رتباعتباری‬
‫ربندی‬
‫• موسسه رتبه بندی‬
‫ه‬
‫‪STANDARD AND POOR’S‬‬

‫‪MOODY’S‬‬ ‫• موسسه رتبه بندی‬

 ‫‪STANDARD AND‬‬ ‫‪ .1‬موسسه‬
‫‪POOR’S‬‬

‫رشد بازارهاي مالي و افزايش پيچيدگي‬

‫استفاده از تجزيه و تحليل ها و اطالعات‬

‫ارائه شده توسط ‪ S&P‬در زمينه سهام‪،‬‬
‫اوراق قرضه‪ ،‬صندوق هاي مشترك‬
‫سرمايه گذاري و بسياري از ابزارهاي‬
‫پيچيده مالي‬
‫‪STANDARD AND POOR’S‬‬ ‫ادامه موسسه‬
‫• ساختار سازمانی ‪:‬‬
‫‪[1‬‬

‫‪STANDARD AND POOR’S‬‬ ‫ادامه موسسه‬

‫• نحوه رتبه بندی ‪:‬‬
‫‪ .1‬رتبه بندي هاي اعتباري بلند مدت ‪:‬‬
‫‪ -‬رتبه هاي سرمایه گذاری‬
‫‪INVESTMENT GRADE‬‬
‫باالترين رتبه ‪ AAA‬به معني "شركت هايي با بهترين كيفيت‪،‬‬ ‫•‬
‫قابل اطمينان و با ثبات"‪ ،‬شروع شده و به دنبال آن ‪AA، A،‬‬
‫‪ BBB‬هستند‬
‫‪ -‬رتبه های غیر سرمایه گذاری‬
‫‪JUNK BOND‬‬
‫• ‪ BB‬بـــهـ معني"بـــيشتر متمايلبـــهـ تـــغييراـتدر اـقتصاد ”و ســپس‬
‫رتبهـ هاي‪ B، ‍CCC، CC، ‍C، CI، R، SD، D‬تـــا رتبهـ ‪ NR‬بـــهـ‬
‫معني" رتبهـ بـــندينــشدهـ"‬
‫‪ .2‬رتبه بندي هاي اعتباری براي اوراق كوتاه‬
‫مدت ‪:‬‬
‫‪ A-1، A-2، A-3، B، C‬و ‪D‬‬
‫‪STANDARD AND POOR’S‬‬ ‫ادامه موسسه‬

‫• ساختار سازمانی ‪:‬‬

 ‫‪MOODY’S‬‬ ‫‪ .1‬موسسه‬

‫درآمد این موسسه تا پایان سال ‪2007‬‬

‫‪ -‬بیش از ‪ 2‬میلیارد دالر رسید‪.‬‬

‫ناشران دولتي و شركتي‪،‬‬

‫سرمايه گذاران نهادي‪،‬‬
‫سپرده گذاران‪،‬‬
‫اعتبار دهندگان‪،‬‬
‫بانك هاي سرمايه گذاري‪،‬‬
‫بانك هاي تجاري و ساير واسطه هاي‬
‫مالي‬
‫‪MOODY’S‬‬ ‫ادامهء موسسه‬
‫• ساختار سازمانی ‪:‬‬
 ‫‪MOODY’S‬‬ ‫ادامهء موسسه‬
‫• نحوه رتبه بندی ‪:‬‬
‫‪ .1‬رتبه بندي هاي اعتباري بلند مدت ‪:‬‬
‫‪INVESTMENT GRADE‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ Aaa، Aa1، Aa2، Aa3، A1، A2، A3‬شــروع‬
‫شــدهـ و بـــهـ همينتـــرتيبتـــا ‪Baa3‬‬

‫‪SPECULATIVE GRADE‬‬ ‫‪-‬‬

‫از ‪ Ba1‬شروع شده و تا ‪ Ca‬و ‪ C‬ادامه دارد‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫‪SPECIAL‬‬
‫داراي رتبه هاي ‪ WR‬به معني "رتبه پس گرفته‬
‫شده"‪ NR ،‬به معني "رتبه بندي نشده و ‪ P‬به معني‬
‫مشروط‪.‬‬
‫‪MOODY’S‬‬ ‫ادامهء موسسه‬
‫• نحوه رتبه بندی ‪:‬‬
‫‪ .1‬رتبه بندي هاي اعتباري کوتاه مدت ‪:‬‬

‫اوراق مشمول مالیات‬ ‫‪-‬‬

‫اوراق معاف از مالیات‬ ‫‪-‬‬
 ‫مقایسه ای بین دو موسسه رتبه بندی اعتباری‬

‫‪S&P‬‬ ‫‪VS‬‬ ‫‪MOODY’S‬‬

‫موارد‬ ‫‪Moody’s‬‬ ‫‪S&P‬‬

‫اوراق رتبه بندي شده‬ ‫‪70،000‬‬ ‫‪500،000‬‬

‫كشورهاي بررسي شده‬ ‫‪22‬‬ ‫‪38‬‬

‫درآمد ساالنه‬
‫‪2.1‬‬ ‫‪6‬‬
‫(ميليارد دالر)‬
‫کاركنان‬ ‫‪2،000‬‬ ‫‪8،500‬‬
 ‫• فرانسه مرکز مخالفت ها‬ ‫ت‬‫موسسا‬‫ت‬
‫انتقادا‬
‫رتباعتباری‬
‫به‬
‫بندی‬
‫مشاوره هایی که موسسات‬
‫رتبه بندی تحت تاثیر آن‬
‫قرار می گیرند‪.‬‬
‫ه‬
‫خسارت شدید در بازار ‪CDO‬‬
‫‪340.7‬‬
‫‪125‬‬
‫میلیون دالر ‪CREDIT SUISSE GROUP‬‬

‫پاسخ موسسات رتبه بندی اعتباری به خسارت های‬

‫‪COLLATERALIZED‬‬
‫یک زمان خاص می باشد‪.‬‬ ‫وارده ‪:‬‬
‫ها تنها مربوط به‬ ‫• تحلیل آن‬
‫‪DEBT‬‬
‫معین برای اوراق بهادار‪.‬‬ ‫• عدم تضمین یک رتبه‬
‫پارامترهای‪O‬ریسک بر تحلیل های پیشین‪.‬‬
‫‪BLIGATION‬‬ ‫• تاثیر تغییر‬
‫• نپذیرفتن رتبه بندی اوراقی که مشاوره آن ها را بر عهده داشتند‪.‬‬
 ‫شکلموگیری‬
‫• عدم وجود موسسات رتبه بندی به صورت رسمی‪.‬‬
‫ت‬ ‫ی‬
‫سسا‬ ‫رتب‬
‫در‬
‫ا‬
‫بند‬
‫• قبل از انقالب رتبه بندی اعتباری مورد استفاده بانک‬
‫ها بوده‬ ‫عتباری‬
‫ه‬
‫و بعد از انقالب بانک مرکزی نیز استفاده می‬
‫رتبه بندی های غیر رسمی توسط برخی از موسسات‬ ‫• کند‪.‬‬
‫ایران‬
‫مشاوره ایرانی و خارجی (نه به عنوان موسسه رتبه بندی‬
‫اعتباری)‬
‫• دستور العمل شرایط ثبت و نظارت بر موسسات‬
‫رتبه بندی اعتباری ‪:‬‬
‫الف) کلیات و تعاریف ‪.‬‬
‫‪ -‬فرم (‪ : )1‬تقاضا برای به رسمیت شناختن‬
‫موسسه‪ : )2‬تعهدنامه‬
‫‪ -‬فرم (‬
‫ب) معیارهای به ثبت رسیدن‪.‬‬
‫ج) نظارت‪.‬‬
 ‫روژهموهای‬
‫• اعتبارسنجی شرکت ملی نفت ایران‬
‫ت‬ ‫ی‬
‫سسا‬ ‫رتب‬
‫بند در‬
‫ا‬
‫‪ -‬توسط موسسه ‪FITCH‬‬
‫عتباری‬
‫ه‬
‫ایران‬
‫‪ -‬در تاریخ ‪ 25‬آوریل ‪2006‬‬
‫‪ -‬کارشناس ارزیابی ‪Andrew Steel :‬‬
‫‪ -‬نتیجه رتبه بندی ‪+B :‬‬

‫‪ -‬توقف اعتبارسنجی شرکت ایران خودرو بعلت سیاست‬

‫های محافظه کارانه ایران خودرو (مجری ‪) FITCH:‬‬

‫• رتبه بندی اعتباری برخی از شرکت های‬

‫زیر مجموعه سازمان گسترش و نوسازی‬
‫صنایع ایران توسط موسسهء ‪BUSINESS‬‬
‫‪INTELIGENCE‬‬
 ‫رتبه اعتباری کشوری ‪ :‬ایران‬
‫پول رایج محلی‬ ‫ارز خارجی‬
‫کوتاه چشم‬ ‫کوتاه چشم بلند‬ ‫بلند‬
‫مدت انداز‬ ‫مدت انداز مدت‬ ‫مدت‬
‫‪ B‬با ثبات‬ ‫‪ B‬با ثبات ‪BB+‬‬ ‫‪BB-‬‬
 ‫رتبه اعتباری شرکتی‬
‫پول رایج محلی‬ ‫ارز خارجی‬

‫شرکت‬
‫نام‬
‫چشم‬ ‫کوتاه‬ ‫بلند‬ ‫چشم‬ ‫کوتاه‬ ‫بلند‬
‫انداز‬ ‫مدت‬ ‫مدت‬ ‫انداز‬ ‫مدت‬ ‫مدت‬
‫با ثبات‬ ‫‪BB‬‬ ‫‪BB+‬‬ ‫با ثبات‬ ‫‪B‬‬ ‫‪-BB‬‬ ‫ایدرو‬
‫با ثبات‬ ‫‪B‬‬ ‫‪BB+‬‬ ‫با ثبات‬ ‫‪B‬‬ ‫‪-BB‬‬ ‫سایپا‬
‫با ثبات‬ ‫‪B‬‬ ‫‪B+‬‬ ‫با ثبات‬ ‫‪B‬‬ ‫‪+B‬‬ ‫ترـاکتورسا‬
‫زی‬
‫با ثبات‬ ‫‪B‬‬ ‫‪B‬‬ ‫با ثبات‬ ‫‪B‬‬ ‫‪B‬‬ ‫هپکو‬
‫بی‬ ‫‪C‬‬ ‫‪C+‬‬ ‫بی ثبات‬ ‫‪C‬‬ ‫‪+C‬‬ ‫ماشین‬
‫ثبات‬ ‫سازی‬
‫اراک‬
 ‫منابع‪:‬‬

‫ب ازارها و ن هادهايما لي‪ ،‬ن وشته جفمادورا‪ ،‬مترجمان‪ :‬دكتر ابراهيم ‪1.‬‬
‫عباسيو عليآدوسي‪1388 ،‬‬
‫سازمان بورس و اوراق بهادار ‪ .2‬مديريت پژوهش‪ ،‬توسعه و مطالعات‬
‫اسالمي‬
‫آرزو علي مدد‪ ،‬روزنامه سرمايه ‪ .3‬موسسات رتبه بندي نياز امروز‬
‫‪،‬بازار ايران‬
‫پناهی ‪ .4‬رتبه بندي اعتباري و نسبت‌هاي مالي مورد استفاده‪ ،‬سعيد‬
CREDIT
RATING
AGENCIES
‫با تشکر از همراهی شما‬