samewarmeo samarTali

leqcia #1

• სამეწარმეო სამართლის განვითარების

ისტორია
• სამეწარმეო სამართლის ცნება და
რეგულირების საგანი
• სამეწარმეო სამართლის მეთოდები და
პრინციპები
• სამეწარმეო საქმიანობა
• ეკონომიკური საქმიანობა
 samewarmeo samarTlis ganviTarebis istoria

samewarmeo urTierTobebis samarTlebrivi regulireba Sua

saukuneebis epoqis evropaSi iRebs saTaves da savaWro
samarTlis saxeliTaa warmodgenili.
saqarTveloSic IX-X ss fexs ikidebs savaWro samarTali, romlis
mixedviTac vaWroba sapatio, saCino samsaxurad iTvleboda.
aRbuRas, bagrat kurapalatis samarTali mkacrad icavda vaWarTa
interesebs.
zogadad, savaWro samarTali feodaluri saxelmwifos pirobebSi
warmoiSva.
savaWro samarTlis Camoyalibebis yvelaze kargi pirobebi
Suasaukuneebis italiაSi Seiqmna, romelic xmelTaSua sazRvao
vaWrobis centrs warmoadgenda.
magaliTad – oktroi iTvaliswinebda debulebebs kompaniis monopoliuri
mdgomareobis, sagadasaxado da sabaJo mosakreblebisa da
gadasaxadebisgan sazogadoebis gaTavisuflebis Sesaxeb, aseve
marTlmsajulebis (kopaniis saqmeebTan mimarTebiT) gadacemas
sazogadoebis warmomadgenlebisaTvis.
oktroiSi aseve mocemuli iyo normebi Tavad kompaniis Sida
regulirebis Sesaxeb.
pirveli holandiuri kompania dafuZnebul iqna saxelmwifos specialuri
privilegiiT da isic ramdenime manamde arsebuli da moqmedi
savaWro sazogadoebis gaerTianebisa da SekavSirebis safuZvelze.
oktrois misaRebad damfuZnebelTa Soris xelSekrulebis dadeba
aucilebeli ar iyo.
amitom oktroi erTgvarad warmoadgenda sajaro-samarTlebrivi
moqmedebis aqts, romliTac iqmneboda savaWro sazogadoeba.
.
Tavdapirvelad sazogadoebaSi monawileobis uflebis wili kapitalis
mixedviT araTanabari iyo, magram TandaTanobiT gaerTianebis
TiToeuli wevris monawileobis ufleba sazogadoebaSi gaTanabrda
anu dadginda Tanabari monawileobiT-saqmianobiTi wili.
amgvarma “Tanabarma wilebma” miiRo aqciaTa saxelwodeba.
aqcia - laTinuri sityvis action-s identuria da moTxovnas,
gankargulebas niSnavs. aseT amxanagobebs hqondaT TavianTi
“wignebi” anu sazogadoebaTa reestri, sadac aisaxeboda
sazogadoebis yoveli wevris monawileoba da wilobrivi maCvenebeli
gaerTianebaSi. aqciaTa gasxviseba am wignSi ubralo CanaweriT
keTdeboda. es procedura ki xorcieldeboda kompaniis direqtorisa
da kontrahentebis winaSe xelmoweris gziT.
aRsaniSnavia, rom Tavdapirvelad ss-ebis Camoyalibebis iniciatori
Tavad saxelmwifo iyo. Semdgom ki man ufro kerZo-samarTlebrivi
xasiaTi miiRo.
aseTi sazogadoebebi ZiriTadad calkeuli mdidari vaWrebis
(komersantebis) ZalisxmeviT yalibdeboda, xolo saxelmwifo
zrunavda maTTvis efeqturi samarTlebrivi CarCoebis
SeqmnisaTvis, radgan rac ufro moqnili iqnebida kompaniaTa
sakanonmdeblo regulacia, miT ufro swrafad da usafrTxod
moxdeboda maTi ganviTareba.
samewarmeo samarTlis ganviTarebis istoria
• გრძელვადიანი განხილვების შედეგად
საქართველომ 1994 წელს მიიღო კანონი
მეწარმეთა შესახებ. 70-წლიანი საბჭოთა პრაქტიკის
შემდგომ, 1994 წლის კანონი იყო პირველი
საკანონმდებლო აქტი საქართველოში, რომელიც
ასახავდა ევროპის გამოცდილებას. კერძოდ, მასზე
დიდი ზეგავლენა ჰქონდა გერმანიის კომერციულ
სამართალს. კანონი შეიქმნა ქართველი და
გერმანელი ექსპერტების მიერ ერთობლივად.
მართალია კანონი გამომდინარეობდა გერმანული
მოდელიდან, იგი მიიჩნევა ქართველი
კანონმდებლის ორიგინალ ქმნილებად. გერმანულ
სამართალში ვერ იპოვით ამგვარი სისტემისა და
რეგულირების საგნის კანონს.
 ბიზნეს ორგანიზაციათა სახეები მსოფლიოში და
საქართველოში
აშშ გერმანია საქართველო
 (სოლიდარული) ამხანაგობა  Offene Handelsgesellschaft (OHG)  სოლიდარული
პასუხისმგებლობის საზოგადება
(სპს)

 შეზღუდული ამხანაგობა (LP)  Kommanditgesellschaft (KG)  კომანდიტური საზოგადოება (კს)

 Kommanditgesellschaft auf Aktien (KGaA)

 შეზღუდული
პასუხისმგებლობის
ამხანაგობა (LLP)

 შეზღუდული
პასუხისმგებლობის
შეზღუდული ამხანაგობა (LLLP)

 შეზღუდული  Gesellschaft mit beschränkter Haftung  შეზღუდული პასუხისმგებლობის

პასუხისმგებლობის (GmbH) საზოგადოება (შპს)
საზოგადოება (LLC)
 Unternehmergesellschaft
(haftungsbeschränkt)

 კორპორაცია  Aktiengesellschaft  სააქციო საზოგადოება

 ინტერესთა კონფლიქტი სამეწარმეო
სამართალში
• ხელმძღვანელები vs. პარტნიორები
• საკონტროლო პაკეტის მქონე
(მაჟორიტარი) აქციონერ(ებ)ი და
მინორიტარი აქციონერ(ებ)ი

• აქციონერები vs. კრედიტორები

• აქციონერები vs. თანამშრომლები

ხელმძღვანელები vs. პარტნიორები
ეს არის კორპორაცია დაქსაქსული საკუთრებით.
აქ მართავენ ძირითადად დირექტორები

გამოსახულება 1: კორპორაცია დაქსაქსული საკუთრებით

საკონტროლო პაკეტის მქონე (მაჟორიტარი)
აქციონერ(ებ)ი და მინორიტარი
აქციონერ(ებ)ი
ეს არის კორპორაცია კონცენტრირებული საკუთრებით.
აქ მართავენ ან მაჟორიტარი აქციონერები ან სხვა კომპანიები, მაგ.
ფინანსური ინსტიტუტები.
 აქციონერები vs. კრედიტორები
რამდენიმე სახის ინტერესთა კონფლიქტი
არსებობს აქციონერებს, როგორც ჯგუფსა, და
კრედიტორებს შორის. ვინაიდან დირექტორები
როგორც წესი გარკვეულწილად კონტროლდებიან
აქციონერების მიერ, ისინი უფრო მეტად იცავენ
აქციონერების ინტერესებს და ამდენად შესაძლოა
განახორციელონ კრედიტორთათვის საზიანო
ქმედებები. ამგვარად, აქციონერებს შეუძლიათ
გაიტანონ კომპანიიდან ქონება, წააქეზონ
კორპორაცია აიღოს მეტი რისკები, ან აიღოს მეტი
ვალი, რაც ზიანს აყენებს არსებული
კრედიტორების უფლებებს.
 აქციონერები vs.
თანამშრომლები
საკორპორაციო სამართალი ცალსახად ახდენს
ზეგავლენას თანამშრომლებზე, განსაკუთრებით იმ
კუთხით, თუ რამდენად ადგენს ის სტრუქტურას,
რომელიც უზრუნველყოფს თანამშრომელთა
ინტერესების შესაბამის თუ საწინააღმდეგო
გადაწყვეტილებებს.
მაგალითად, კომპანიის მტრული დაუფლება
შეიძლება გახდეს ფინანსურად მომგებიანი
აქციონერებისთვის, მაშინ როდესაც
თანამშრომლები ხშირად კარგავენ სამუშაო
ადგილებს და კარიერული ზრდის
შესაძლებლობას.
ინტერესთა კონფლიქტი სამეწარმეო
სამართალში
samewarmeo samarTlis cneba
samewarmeo samarTlis cneba
 samewarmeo samarTlis cneba
mewarmeoba – ekonomikuri pasuxismgeblobisa da saboloo
Sedegis – mogebis miRebis safuZvelze:
• racionalurad aerTianebs materialur da adamianur
resursebs
• organizebas uwevs kvlavwarmoebis process
• marTavs warmoebis riskebs
• warmarTavs axali SesaZleblobebis mudmivi Ziebis
process
• warmarTavs sxvadsxva resursisa da wyaroebis moZiebisa
da gamoyenebis process
• da sxva
 “mewarmeTa Sesaxeb” saq. kanonis mixedviTM-

სამეწარმეო საქმიანობად მიიჩნევა

 1) მართლზომიერი და

 2) არაერთჯერადი საქმიანობა, რომელიც

ხორციელდება

 3) მოგების მიზნით,

 4) დამოუკიდებლად და

 5) ორგანიზებულად.
1
damoukideblobis gansazRvrisaTvis - ar aris gadamwyveti, mewarme
gamodis sakuTari Tu sxvisi saxeliT.
damoukidebloba – aseve gulisxmobs subieqtis damoukidebel
pasuxismgeblobas misi saqmianobis Sedegebze, rac Tavis mxriv
moicavs mewarmis komerciul risks an qonebriv pasuxismgeblobas.
samewarmeo-samarTlebrivi pasuxismgebloba SeiZleba ganvixiloT,
rogorc:
1) pasuxismgebloba samewarmeo saqmianobis Sedegebze - gulisxmobs
mewarmis qonebrivi mdgomareobis gauaresebas misi saqmianobis
ararentabelobis Sedegad.
2) pasuxismgebloba nakisr valdebulebebze warmoadgens samewarmeo
valdebulebaTa darRveviT warmoqmnil pasuxismgeblobas, e.w.
qonebriv pasuxismgeblobas, romelic SeiZleba bralis gareSec ki
dadges.
qonebrivi pasuxismgebloba samoqalaqo kanonmdeblobiT
ganisazRvreba.
 Tumca samoqalaqo pasuxismgebloba zogjer gansxvavdeba
samewarmeo pasuximgeblobisagan. radgan:
samoqalaqo pasuxismgeblobis - erT-erT pirobad warmodgenilia bralis
arseboba (samoqalaqo kodeqsis 412-e muxli zianis anazRaurebas
eqvemdebareba mxolod is ziani, romelic movalisaTvis winaswar iyo
savaraudo).
samewarmeo pasuxismgebloba – ki rig SemTxvevebSi SeiZleba bralis
gareSe dadges.

samewarmeo samarTali icnobs:

• individualur
• solidarul da
• subsidiur pasuxismgeblobas.
 
 saqmianoba, romelic ar miiCneva samewarmeod:

ფიზიკური პირების შემდეგი საქმიანობები:

•სახელოვნებო,
• სამეცნიერო,
•სამედიცინო,
•არქიტექტურული,
• საადვოკატო,
• საარბიტრაჟო,
•სამედიატორო,
•სანოტარო,
•აუდიტორული ან საკონსულტაციო (მათ შორის, საგადასახადო
კონსულტანტთა)
•სასოფლო-სამეურნეო ან სატყეო-სამეურნეო საქმიანობა, გარდა იმ
შემთხვევისა, როდესაც მის განსახორციელებლად მუდმივად დასაქმებულია 5
პირი მაინც, რომელიც არ არის წარმოების მფლობელის ოჯახის წევრი. ასეთ
შემთხვევაში საქმიანობის განხორციელებისთვის აუცილებელია მეწარმის
სამართლებრივი ფორმის დაფუძნება.
 წინა სლაიდში ჩამოთვლილი საქმიანობის
განმახორციელებელ ფიზიკურ პირებს −
თავისუფალი პროფესიის წარმომადგენლებს -
შეუძლიათ გამოიყენონ მეწარმის სამართლებრივი
ფორმები (ინდივიდუალური მეწარმე, შპს, სპს, კს,
სს, კოოპერატივი).
მაგალითად:
•შპს „ღუდუშაურის კლინიკა“
•შპს „ადვოკატის დახმარება“
•შპს „მხატვართა ჯგუფი“ და სხვა
 saqmianoba, romelic ar miiCneva samewarmeod:
eseni warmoadgenen e.w. Tavisufal profesiebs da uwinares
yovlisa aq mxedvelobaSi miiReba pirTa piradi
moRvaweoba, maSin, roca samewarmeo saqmianoba
upirvelesad gulisxmobs kapitalis Cadebasa da sxvisi Sromis
maqsimalur gamoyenebas.
iuridiuli pirebis mier ganxorcielebuli aseTi tipis saqmianobebi iTvleba
mewarmeobad,
mag: SeiZleba arsebobdes auditoruli Sps an saadvokato momsaxurebis
შპს,
სამედიცინო - შპს „კლინიკა მედი“ და სხვა,
magram fizikuri piri, romelic eweva saadvokato an auditorul ან
საექიმო saqmianobas, ar aris mewarme.
 samewarmeo samarTlis cneba

daskvnis saxiT:
samewarmeo samarTali (anu misi regulirebis sagani)– samarTlis
normaTa erTobliobaa, romelic aregulirebs samewarmeo
urTierTobebs, masTan mWidrod dakavSirebul sxva, maT Soris,
arasamewarmeo urTierTobebs, aseve saxelmwifos mier
ekonomikis regulirebis procesSi warmoqmnil urTierTobebs.
 samewarmeo saqmianobis niSnebi

marTlzomiereba organizebuloba araerTjeradoba damoukidebloba mogebis miReba

iqonios kanoniT qonebrivi organizaciuli

an/da wesdebiT gaiaros saxelmwifo
gansazRvruli da sagadasaxado
mmarTvelobis registracia
organoebi

airCios mewarme
subieqtis kanoniT
gansazRvruli erT-erTi
samarTlebrivi forma
 samewarmeo samarTlis meTodebi
regulirebis meTodSi igulisxmeba samarTalurTierTobis subieqtTa
samarTlebrivi urTierTzemoqmedebis saSualebebi.
samarTlis TiToeul dargs aqvs samarTlebrivi regulirebis sakuTari
meTodi, romelic sazogadoebrivi urTierTobis TaviseburebebiT
ganisazRvreba da Semdegi specifikuri niSnebiT xasiaTdeba:
•samarTalurTierTobis monawileTa mdgomareoba
•samarTalurTierTobis Sinaarsis Taviseburebebi
•iuridiuli faqtebis Sedgenilobis Taviseburebebi
•pasuxismgeblobis specifika.
samewarmeo-samarTlebrivi urTierTobaTa regulirebisas gamoiyeneba
rogorc dispoziciuri ise imperatiuli normebi, rac ganpirobebulia
erTdroulad horozintaluri da vertikaluri urTierTdamokidebulebiT.
• samewarmeo samarTlis mniSvnelovani meTodia sakiTxTa
avtonomiuri gadawyvetis anu SeTanxmebis meTodi – rac gulisxmobs,
rom subieqti uflebamosilia damoukideblad gadawyvitos esa Tu is
sakiTxi/problema.
• aseve mniSvnelovania mewarmeobis saxelmwifoebrivi regulirebis
meTodi – rac gulisxmobs saxelmwifos Carevas samewarmeo
saqmianobaSi (“keinzianuri modeli” – saxelmwifos maqsimaluri
Careva kerZo mewarmeobaSi “saxelmwifo intervencia” me-20 ss
dasawyisSi.).
Semdgom daiwyo “keinzianuri modelis” e.w. “renesansi” – ekonomikur
procesebSi saxelmwifos Carevis minimizacia, rac imiT sabuTdeboda,
rom saxelmwifoebrivi regulirebis masStabebis zrda xels uSlida
ekonomikis efeqturobis zrdas.
adam smitis “uxilavi xelis” Teoria, romlis arsi konkurenciaSia.
 samewarmeo samarTlis meTodebi

III
I II dispoziciuri
imperatiuli imperatiuli da regulireba.
regulireba. mag: dispoziciuri mag: mewarme
registraciis, regulirebis subieqtis
licenzirebis, Serwyma. samarTlebrivi
nebarTvis (mxolod formis arCeva,
kanoniT kontragentis
gansazRvrul arCeva da a.S.
SemTxvevebSi)
moTxovna
 samewarmeo samarTlis principebi

samewarmeo samarTlis principebSi – igulisxmeba

sazogadoebriv urTierTobaTa samewarmeo-samarTlebrivi
regulirebis ZiriTadi sawyisebi, romlebic asaxulia moqmed
kanonmdeblobaSi.
samewarmeo-samarTlebrivi urTierTobebi, rogorc qonebriv
urTierTobaTa nawili, samoqalaqo samarTlis principebis
safuZvelze regulirdeba,
aseve mniSvnelovania im principTa ganxilva, romelic uSualod
samewarmeo-samarTlebriv urTierTobaTa regulirebis
dasabamia.
samewarmeo samarTlis principebi
am dros samedicino dawesebulebis saqmianoba iTvleba samewarmeo
saqmianobad, xolo iq dasaqmebuli samedicino personalis ki ara.
samedicino saqmianoba ar aris mewarmeoba - es niSnavs, rom eqims
ar moeTxobveba mewarmed registrireba, misi samarTlebrivi statusi
da saqmianoba wesrigdeba sxva normatiuli aqtebiT.
magram Tu kanoni ar krZalavs, samedicino dawesebulebas SeuZlia
iarsebos rogorc mewarmem.
arasamewarmeo saqmianobis ganmaxorcieleblebi mxolod maSin
SeiZleba daregistrirdnen mewarmed, Tu es kanoniT ar aris
akrZaluli,
mag: notariusebs ara aqvT ufleba Camoyalibdnen mewarmeTa
Sesaxeb kanoniT gansazRvruli organizaciul-samarTlebrivi formiT.
amas krZalavs kanoni notariatis Sesaxeb.
 mewarmeobis Tavisufleba da misi farglebi
mewarmeobis Tavisufleba – niSnavs, rom samewarmeo urTierTobis
subieqtebs SeuZliaT ganaxorcielon kanoniT aukrZalavi, maT Soris
kanoniT pirdapir gauTvaliswinebeli nebismieri qmedeba.
zogadad, samewarmeo saqmianobis dawyebas ar sWirdeba raime
nebarTva.
specialuri kanoni licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb detalurad
awesrigebs
• im tipis samewarmeo saqmianobebs, rasac sWirdeba nebarTva/licenzia
• adgens licenziebisa da nebarTvebis gacemis uflebamosilebis mqone
administraciul organoebs
• adgens licenziebisa da nebarTvebis gacemis, maTSi cvlilebebis Setanis,
maTi moqmedebis SeCerebisa da ganaxlebis da maTi gauqmebis
wesebs.
 sajaro samarTalSi mewaremoba gulisxmobs:
• licenziebis gacemas,
• mewarmeTa saqmianobaze kontrolis ganxorcielebas,
• sxvadasxva xasiaTis sajaro-samarTlebrivi SezRudvebis dawesebas
da a.S.
da bunebrivia, verc am urTierTobebs moawesrigebs mewarmeTa
Sesaxeb kanoni.
mewarmeoba warmoudgenelia sagadasaxao samarTlis gareSe.
gadasaxadebi mewarmeebze saxelmwifo zemoqmedebis erT-erTi
formaa da cxadia, verc am tipis urTierTobebs moawesrigebs
mewarmeTa Sesaxeb kanoni, magram igi gansazRvravs swored
samewarmeo saqmianobis subieqtebs.
მუხლი 1. კანონის გამოყენების სფერო და დისპოზიციურობის პრინციპი
1. ეს კანონი აწესრიგებს მეწარმის სამართლებრივ ფორმებს, მათი დაფუძნებისა
და რეგისტრაციის პროცედურებს და მათ საქმიანობასთან დაკავშირებულ
საკითხებს. თუ აღნიშნული პროცედურა ან საკითხი განსხვავებულად წესრიგდება
სხვა საკანონმდებლო აქტით ან სხვა საკანონმდებლო აქტის საფუძველზე
მიღებული/გამოცემული საქართველოს ეროვნული ბანკის შესაბამისი
სამართლებრივი აქტით, მოქმედებს ეს სხვა საკანონმდებლო აქტი/საქართველოს
ეროვნული ბანკის შესაბამისი სამართლებრივი აქტი.
2. სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოების, კომანდიტური
საზოგადოების, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების, კოოპერატივის
წესდებით ან პარტნიორთა შეთანხმებით შეიძლება განისაზღვროს ამ კანონით
დადგენილისგან განსხვავებული წესები, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც,
ნორმის შინაარსიდან და მიზნიდან გამომდინარე, ცხადია, რომ ის
იმპერატიულია. 
3. სამეწარმეო საზოგადოების წესდებით (შემდგომ − წესდება) შეიძლება
მოწესრიგდეს აგრეთვე ის საკითხები, რომლებიც ამ კანონით არ არის
მოწესრიგებული, ან განივრცოს ამ კანონის ის ნორმები, რომლებიც შესაბამის
საკითხებს ამომწურავად არ აწესრიგებს.
4. სააქციო საზოგადოების წესდებით ან აქციონერთა შეთანხმებით ამ კანონით
დადგენილისგან განსხვავებული წესები შეიძლება განისაზღვროს მხოლოდ
კანონით დაშვებულ შემთხვევებსა და ფარგლებში.
მუხლი 2. მეწარმის ცნება
1. მეწარმედ მიიჩნევა ფიზიკური პირი ან იურიდიული პირი,
რომელსაც აქვს საწარმო.
2. საწარმო არის სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელების
ორგანიზებული სისტემა. სამეწარმეო საქმიანობა არის მოგების
მიღების მიზნით განხორციელებული მართლზომიერი,
არაერთჯერადი, დამოუკიდებელი და ორგანიზებული
საქმიანობა.
3. სამეწარმეო საქმიანობა შეიძლება განხორციელდეს
ინდივიდუალური მეწარმის ან სამეწარმეო საზოგადოების
ფორმით. სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
კომანდიტური საზოგადოება, შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოება, სააქციო საზოგადოება, კოოპერატივი სამეწარმეო
საზოგადოებაა.
4. სამეწარმეო საზოგადოება არის იურიდიული პირი.
5. ინდივიდუალური მეწარმე არ არის იურიდიული პირი. იგი
საქმიან ურთიერთობაში თავის უფლებებს ახორციელებს და
მოვალეობებს ასრულებს, როგორც ფიზიკური პირი.
ინდივიდუალური მეწარმე სამეწარმეო საქმიანობიდან
წარმოშობილი ვალდებულებებისთვის კრედიტორის წინაშე
პასუხს აგებს პირადად, მთელი თავისი ქონებით, თუ
ინდივიდუალურ მეწარმესა და კრედიტორს შორის შეთანხმებით
(გარდა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით განსაზღვრული
ხელშეკრულების სტანდარტული პირობებისა) სხვა რამ არ არის
გათვალისწინებული.
მუხლი 3. საქმიანობა, რომელიც სამეწარმეო საქმიანობად არ მიიჩნევა
1. სამეწარმეო საქმიანობად არ მიიჩნევა ფიზიკური პირების სახელოვნებო,
სამეცნიერო, სამედიცინო, არქიტექტურული, საადვოკატო, საარბიტრაჟო,
სამედიატორო, სანოტარო, აუდიტორული ან საკონსულტაციო (მათ შორის,
საგადასახადო კონსულტანტთა) საქმიანობა, აგრეთვე ფიზიკური პირების ან
იურიდიული პირების ან სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნების მიერ
ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელთან მიერთებული მიკროსიმძლავრის
ელექტროსადგურით სარგებლობა შესაბამისი კანონმდებლობით დადგენილი
წესით.
2. სამეწარმეო საქმიანობად არ მიიჩნევა ფიზიკური პირების სასოფლო-
სამეურნეო ან სატყეო-სამეურნეო საქმიანობა, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც
მის განსახორციელებლად მუდმივად დასაქმებულია 5 პირი მაინც, რომელიც არ
არის წარმოების მფლობელის ოჯახის წევრი. ასეთ შემთხვევაში საქმიანობის
განხორციელებისთვის აუცილებელია მეწარმის სამართლებრივი ფორმის
დაფუძნება.
3. თუ სპეციალური კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი, ამ მუხლის პირველი
პუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობის განმახორციელებელ ფიზიკურ
პირებს − თავისუფალი პროფესიის წარმომადგენლებს შეუძლიათ გამოიყენონ ამ
კანონით განსაზღვრული მეწარმის სამართლებრივი ფორმები.
 ამ სლაიდის შემდგომ მოდის
საგადასახადო კოდექსიდან
აუცილებელი მუხლები.
უნდა იცოდეთ აუცილებლად
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
3. უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება/მომსახურების გაწევა
ეკონომიკურ საქმიანობად ითვლება, თუ იგი განახორციელა:
(26.12.2013. N1886)
ა) საწარმომ;
ბ) მეწარმე ფიზიკურმა პირმა „მეწარმეთა შესახებ“
საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მე-2 და მე-3
პუნქტებით განსაზღვრული საქმიანობის ფარგლებში.
3. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით
გათვალისწინებულ შემთხვევაში საქმიანობის ადგილის
მიხედვით გადასახადით დასაბეგრი საქმიანობის პირობებს და
სახეებს განსაზღვრავს საქართველოს მთავრობა. (18.12.2015.
N4680 ამოქმედდეს 2016 წლის 1 იანვრიდან)
 
.
 
 
2. ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელის სტატუსის
გაუქმების ერთ-ერთი პირობის (გარდა ამ მუხლის პირველი
ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტისა) დადგომისას პირი ვალდებულია
ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელის სტატუსის
გაუქმების მიზნით განცხადებით მიმართოს საგადასახადო
ორგანოს შესაბამისი პირობის დადგომიდან არა უგვიანეს
10 სამუშაო დღისა.

3. ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელის სტატუსი

გაუქმებულად ითვლება ამ მუხლის პირველი ნაწილით
გათვალისწინებული ფიქსირებული გადასახადის
გადამხდელის სტატუსის გაუქმების პირობის დადგომის
დღიდან.
 
მუხლი 2. მეწარმის ცნება
1. მეწარმედ მიიჩნევა ფიზიკური პირი ან იურიდიული პირი,
რომელსაც აქვს საწარმო.
2. საწარმო არის სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელების
ორგანიზებული სისტემა. სამეწარმეო საქმიანობა არის მოგების
მიღების მიზნით განხორციელებული მართლზომიერი,
არაერთჯერადი, დამოუკიდებელი და ორგანიზებული
საქმიანობა.
3. სამეწარმეო საქმიანობა შეიძლება განხორციელდეს
ინდივიდუალური მეწარმის ან სამეწარმეო საზოგადოების
ფორმით. სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
კომანდიტური საზოგადოება, შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოება, სააქციო საზოგადოება, კოოპერატივი სამეწარმეო
საზოგადოებაა.
4. სამეწარმეო საზოგადოება არის იურიდიული პირი.
5. ინდივიდუალური მეწარმე არ არის იურიდიული პირი. იგი
საქმიან ურთიერთობაში თავის უფლებებს ახორციელებს და
მოვალეობებს ასრულებს, როგორც ფიზიკური პირი.
ინდივიდუალური მეწარმე სამეწარმეო საქმიანობიდან
წარმოშობილი ვალდებულებებისთვის კრედიტორის წინაშე
პასუხს აგებს პირადად, მთელი თავისი ქონებით, თუ
ინდივიდუალურ მეწარმესა და კრედიტორს შორის შეთანხმებით
(გარდა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით განსაზღვრული
ხელშეკრულების სტანდარტული პირობებისა) სხვა რამ არ არის
გათვალისწინებული.
მუხლი 3. საქმიანობა, რომელიც სამეწარმეო საქმიანობად არ მიიჩნევა
1. სამეწარმეო საქმიანობად არ მიიჩნევა ფიზიკური პირების სახელოვნებო,
სამეცნიერო, სამედიცინო, არქიტექტურული, საადვოკატო, საარბიტრაჟო,
სამედიატორო, სანოტარო, აუდიტორული ან საკონსულტაციო (მათ შორის,
საგადასახადო კონსულტანტთა) საქმიანობა, აგრეთვე ფიზიკური პირების ან
იურიდიული პირების ან სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნების მიერ
ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელთან მიერთებული მიკროსიმძლავრის
ელექტროსადგურით სარგებლობა შესაბამისი კანონმდებლობით დადგენილი
წესით.
2. სამეწარმეო საქმიანობად არ მიიჩნევა ფიზიკური პირების სასოფლო-
სამეურნეო ან სატყეო-სამეურნეო საქმიანობა, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც
მის განსახორციელებლად მუდმივად დასაქმებულია 5 პირი მაინც, რომელიც არ
არის წარმოების მფლობელის ოჯახის წევრი. ასეთ შემთხვევაში საქმიანობის
განხორციელებისთვის აუცილებელია მეწარმის სამართლებრივი ფორმის
დაფუძნება.
3. თუ სპეციალური კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი, ამ მუხლის პირველი
პუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობის განმახორციელებელ ფიზიკურ
პირებს − თავისუფალი პროფესიის წარმომადგენლებს შეუძლიათ გამოიყენონ ამ
კანონით განსაზღვრული მეწარმის სამართლებრივი ფორმები.
 wasakiTxi masala:
1. საკორპორაციო სამართალი (სახელმძღვანელო
იურისტებისათვის), ნინო ბექაქური, მარტინ გელტერი, ლაშა
ცერცვაძე, გიორგი ჯუღელი. 2019 წ. (გვ 17 - 24-მდე)
2. lado Wanturia, Tedo niniZe “mewarmeTa Sesaxeb kanonis
komentari”, gv: 1-10;
3. mewarmeTa kanoni, mux. 1,2,3 მუხლი
4. q. qoqraSvili. samewarmeo samarTali, 2010, gv: 6-40;
5 . ლ. ლაზარაშვილის სტატია _სავაჭრო სამართლის
განვითარების გზა
6 . ლადო ჭანტურია- საკორპორაციო სამართლის ცნება-
სტატია
7 . სამეწარმეო სამართლის განვითარების საჯარო და
კერძოსამართლებრივი ასპექტები საქართველოს
დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ - არჩილ
ცერცვაძე, ლადო ჭანტურია 50