‫دادخواهی‪ :‬یک معرفی‬

‫تمویل کننده پروژه‪DAI/Promote Musharikat :‬‬

‫تطبیق کننده پروژه‪ :‬مرکز توانمندی زنان (‪)ECW‬‬
‫دادخواهی ‪ :‬یک معرفی‬
 ‫‪:‬معرفی شرکت کننده گان‬
‫معرفی شرکت کننده گان‪ ،‬آشنایی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سبز‪ :‬یکی از بهترین عادات خویش را نام ببرید؟‬ ‫‪‬‬
‫سرخ‪/‬گالبی‪ :‬یکی از بدترین عادات خویش را نام ببرید؟‬ ‫‪‬‬
‫زرد‪ :‬اگر مبلغ یک میلیون دالربرای شما داده شود تا در‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬ساعت مصرف نمایید‪ ،‬چه خواهید کرد؟‬
‫آبی‪ :‬کجا دوست دارید سفر کنید؟‬ ‫‪‬‬
‫نارنجی‪ :‬دلیل انتخاب لباسی که بر تن دارید چیست؟‬ ‫‪‬‬
‫نصواری‪ :‬غذای مورد عالقه شما کدام است؟‬ ‫‪‬‬
 ‫قوانین و مقررات برنامهء آموزشی‬

‫‪ ‬شرکت کننده گان قوانین و مقررات برنامهء آموزشی را تعیین خواهند‬

‫کرد‪.‬‬
‫‪ ‬مقررات برنامهء آموزشی باید بیش از ‪ 5‬مورد نباشد‪.‬‬
‫‪ ‬مقررات باید به شیوه مثبت نگاشته شوند‪ ،‬نه منفی‪.‬‬
‫‪ ‬از نوشتن مقررات عمومی جلوگیری نموده‪ ،‬و مقرره را بصورت‬
‫مشخص نوشته نمایید‪.‬‬
 ‫اهداف برنامهء آموزشی‬
‫‪ ‬در پایان برنامهء آموزشی‪ ،‬شرکت کننده گان‪:‬‬
‫‪ ‬با مفهوم‪ ،‬خصوصیات و اجزای دادخواهی موثر آشنا گردند‬
‫‪ ‬درک تفاوت میان شیوه های جدید و متعارف دادخواهی‬
‫‪ ‬گفتگو در مورد تجربه های فعلی دادخواهی و ربط آن به آموزه های جدید‬
‫‪ ‬آشنایی مختصر با پروسهء قانونگذاری در افغانستان‬
‫‪ ‬شکل دهی استراتیژی های متناسب با وضعیت افغانستان و استفاده عملی‬
‫از این استراتیژی ها‪.‬‬
‫‪ ‬رسانه ها و دادخواهی‬
 ‫بخش نخست‬

‫مفهوم دادخواهی‬
 ‫فعالیت گروهی‬
‫ایجاد گروه های ‪ 5-4‬نفره‬ ‫‪‬‬
‫هر گروه باید تعریف خود را از دادخواهی به بحث بگذارد‬ ‫‪‬‬
‫هر شرکت کننده باید تعریف نهایی مورد توافق در مورد دادخواهی را‬ ‫‪‬‬
‫یادداشت کند‬
‫اعضا دوباره در گروه های جدید تقسیم خواهند شد‪ .‬گروه های جدید شامل‬ ‫‪‬‬
‫یک عضو از گروه های قبلی خواهد بود‪.‬‬
‫حاال گروه های جدید باید تعریف نهایی خود را از دادخواهی یادداشت کرده‬ ‫‪‬‬
‫و ارائه کنند‪.‬‬
 ‫دادخواهی در لغت‬

‫• دادخواهی ریشه در یک کلمه یونانی دارد‪.‬‬

‫• معنی آن‪” :‬درخواست از مردم برای‬
‫همراهی با شما“‬
‫• دفاع هم معنی میدهد‬
‫• حمایت یک وکیل مدافع‬
 ‫تعریف کاربردی دادخواهی‬

‫‪ ‬دادخواهی روند مدیریت معلومات و دانش به صورت استراتیژیک است که‬

‫به منظور تغییر و یا نفوذ بر پالیسی ها و اقداماتی که بر زنده گی مردم (به‬
‫خصوص گروه های محروم) اثر می گذارد‪،‬استفاده میشود‪WSSCC(.‬‬
‫‪)Advocacy Sourcebook, 2003‬‬
‫‪ ‬در تعریف فوق برای گروه های محروم نقش فعال داده نشده‪.‬‬
 ‫‪...‬ادامه‬
‫‪ ‬دادخواهی سلسله اقداماتیست که به منظور تشویق و نفوذ داشتن بر آنانی‬
‫انجام میشود که قدرت دولتی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی دارند تا آنها پالیسی های‬
‫را اتخاذ و تطبیق کنند که به وضعیت آنانی که قدرت سیاسی کمتر و منابع‬
‫اقتصادی کمتر دارند مفید باشد‪)Mansfeild. et.al, 2003( .‬‬
‫‪ ‬بر اساس این تعریف افراد و گروه های محروم از روند دادخواهی مستفید‬
‫می شوند ولی لزوما خود نقشی درپروسه دادخواهی ندارند‪.‬‬
 ‫‪...‬ادامه‬
‫‪ ‬دادخواهی یک روند تنظیم شده توسط مردم است که به واسطه آن‬
‫شهروندان عادی‪ ،‬به خصوص افراد محروم و به حاشیه رانده شده‪ ،‬حقوق‬
‫و قدرت خود را درک کرده وبا استفاده مساوی و موثر از قدرت و حقوق‬
‫خود در روند تصمیم گیری در همه سطوح شرکت میکنند‪.‬‬
‫‪ ‬هدف دادخواهی نهادینه سازی برابری و عدالت نظام مند و تاثیر گذاری‬
‫مثبت بر کیفیت زنده گی مردم است ‪APP UNICEF Model,( .‬‬
‫‪)2009‬‬
 ‫!فعالیت گروپی‬
‫‪ ‬حاال تعریف گروه مربوطه خویش را با تعریف های فوق مقایسه نموده‪،‬‬
‫‪ ‬هر دو را یکجا کرده یک تعریف جامع و نهایی گروه خویش را در مورد‬
‫”دادخواهی“ شکل دهید‪.‬‬
‫‪ ‬بعدا از تجربه های دادخواهی خود مثال داده و مثال ها را با تعریف نهایی‬
‫مقایسه کنید‪.‬‬
 ‫دادخواهی‪ ،‬قدرت و توانمند سازی‬

‫‪ ‬دادخواهی‪ ،‬در پی به چالش کشانیدن قدرت با استفاده از روش های مدنی‬

‫و دموکراتیک است‬
‫‪ ‬دادخواهی در پی برگرداندن قدرت به مردم است‬
‫‪ ‬پروسهء دادخواهی باید پروسهء توانمند کننده باشد تا بتواند قدرت را به‬
‫مردم برگرداند‪.‬‬
 ‫توانمند سازی‬

‫‪ ‬توانایی به دست آوردن کنترول زندگی‬

‫‪ ‬اهداف و چگونگی زندگی خود را تعین کردن‬
‫‪ ‬کسب مهارت‪ ،‬اعتماد به نفس و خود باوری‬
 ‫‪:‬ادامه‬

‫‪ ‬یا گاهی شده که در یک جلسه شما در مورد یک مسئله نظر بدهید و‬

‫کسی به نظرتان توجه نکند؟‬

‫‪ ‬چند لحظه بعد‪ ،‬کسی دیگر همین حرف را می گوید و همه در گروه به‬
‫آن توجه می کنند و حتی این نظر را می ستایند‪.‬‬
 ‫‪...‬ادامه‬

‫‪ ‬به عنوان دادخواهان‪ ،‬وظیفه ما رسیده گی به تصور قدرت مردم در‬

‫برابر قدرت دیگران است‪ .‬ما باید کمک کنیم تا مردم قدرت خود را از‬
‫زوایای مختلف بررسی کرده و منبع قدرت خود را بشناسند‪Cohen,( .‬‬
‫‪.)et al; 2001‬‬
‫‪ ‬قدرت میتواند به شیوه های متفاوت تبارز کند‪VeneKlasen &( .‬‬
‫‪)Miller, 2002‬‬
 ‫قدرت با‪ /‬قدرت همراه با‬

‫قدرت در‪ œ‬همراهی‪ ،‬قدرت جمعی است‬

‫قدرت با‪ ،‬توانایی ها و دانش افر‪œ‬اد را‬
‫کنار هم آور‪œ‬ده و هماهنگی ایجاد می‬
‫کند‪.‬‬
‫قدرت با‪ ،‬به گروه کمک می کند تا‬
‫مسایل مشترک را شناسایی کرده و‬
‫بر‪œ‬ای کار مشترک بسیج شوند‪.‬‬
 ‫قدرت بر ( باالی)‬

‫• معمول ترین شیوهء تبارز‬

‫قدرت‬
‫• قدرت بر‪ ،‬وضعیتی است که‬
‫کسی قدرت تطبیق را داشته‬
‫باشد‬
‫• میتواند مثبت و یا منفی باشد‬
 ‫قدرت به‬

‫• توانایی ها‪ ،‬مهارت ها و‬

‫استعدادهاییست که افراد و گروه ها‬
‫میتوانند از آن برای رسیدن به قدر‪œ‬ت‬
‫استفاده کنند‪.‬‬
‫• دادخواهان با استفاده از این ظرفیت‬
‫باید برای شکل گیری جهانی بهتر‪œ‬‬
‫تالش کنند‪.‬‬
 ‫ضرورت اشتراک مساعی برای دادخواهی‬

‫کل بزرگتر از مجموعه اجزایش است‪.‬‬

‫با وجود تفاوت ها‪ ،‬در کار دادخواهی باید‬
‫دنبال اهداف مشترک بگردیم و از‬
‫توانایی های متفاوت خود برای توانمندی‬
‫گروه استفاده کنیم‪.‬‬
 ‫قدرت در درون‪/‬قدرت درونی‬
‫‪ ‬قدرت درونی باور داشتن به توانایی ها و ارزش خودی است‪ .‬قدرت‬
‫درونی به مفهوم غالب آمدن بر حس ضعف و بی قدرتی و گذر به یک‬
‫قالب فکری مبتنی بر اعتماد به نفس و واقع گرایی ست‪.‬‬
‫‪ ‬کمک به گروه ها و افراد محروم برای درک قدرت و ارزش خودشان‪،‬‬
‫در کنار احترام گذاشن به ارزش دیگران بزرگترین گام برای گذار از‬
‫حس ضعف به سوی احساس قدرت است‪.‬‬
‫‪ ‬قدرت درونی یکی از دشوارترین تغییرات قابل دستیابی است‪ .‬دستیابی‬
‫به این قدرت به خصوص برای گروه هایی که به صورت سنتی محروم‬
‫بوده اند‪ ،‬دشوار است‪.‬‬
 ‫‪ ‬چرا دادخواهی؟‬
‫‪ ‬به نظر شما کدام دالیل برای شرکت در پروسهء‬
‫دادخواهی وجود دارد؟‬
‫خصوصیات مشترک در پروسه دادخواهی‬

)People Oriented( ‫مردم محور‬ 

)Problem Oriented( ‫مشکل محور‬ 
)Process Oriented( ‫روند محور‬ 
))Progress Oriented ‫تغییر محور‬/‫ترقی‬ 
)Power Oriented( ‫قدرت محور‬ 
Features

Power oriented
 ‫چرا باید در دادخواهی سهم گرفت؟‬

‫‪ ‬از دیدگاه جامعه مدنی‪ ،‬مهم ترین دالیل برای سهم گیری در دادخواهی‬
‫قرار ذیل است‪:‬‬
‫‪ ‬برای شکل دهی‪ ،‬اصالح و بهبود پالیسی ها‬
‫‪ ‬حل مشکالت مشخص از طریق ایجاد تغییرات ملموس در برنامه ها‬
‫و پالیسی ها‬
‫‪ ‬برای تقویت و نیرومند سازی جامعه مدنی‬
‫‪ ‬برای ترویج و نهادینه سازی دموکراسی‬
‫‪ ‬اجزای دادخواهی‬
‫‪ ‬حقوق‬
‫‪ ‬معلومات‬
‫‪ ‬شامل سازی‬
‫‪ ‬صدا‬
 ‫اجزای دادخواهی‬

‫‪ ‬دادخواهی موثر در فرهنگ مدارا و احترام متقابل شکل می گیرد‬

‫‪ ‬روند دادخواهی باید به ایجاد محیط توانا و سازنده بیانجامد‬
‫‪ ‬محیطی که دادخواهی ایجاد می کند باید محیطی باشد که روابط‬
‫محترمانه میان شرکت کننده گان وجود داشته و در آن تجربه ها‪،‬‬
‫توانایی ها و دیدگاه های مختلف ارزش داشته باشد‪.‬‬
 ‫ایجاد ائتالف ها‬

‫‪ ‬یک پروسه موثر دادخواهی در پی ایجاد ائتالف های نیرومند برای‬

‫همراه سازی گروه های متنوع افراد و سازمان ها ست‪.‬‬
‫‪ ‬هدف‪ :‬ایجاد یک صدای قوی و متحد برای جذب حمایت مردم و تاثیر‬
‫گذاری در فضای سیاسی‬
‫‪ ‬قبل از ایجاد یک ائتالف باید به جنبه ها و عواقب مثبت و منفی‬
‫ائتالف اندیشید‪.‬‬
 ‫اجزای دادخواهی‬

‫‪ ‬حقوق‬
‫‪ ‬دادخواهی موثر به همه حقوق اساسی انسانی احترام می گذارد و‬
‫برای تغییر وضعیتی کار می کند که در آن حق یک فرد و یا جامعه‬
‫جهت زنده گی شرافتمندانه نقض شده باشد‪.‬‬
‫‪ ‬دادخواهی در پی تغییر پالیسی ها و اقدامات با در نظرداشت یک‬
‫دیدگاه حقوق بشری ست‪.‬‬
‫؟؟؟‬
 ‫اجزای دادخواهی‬
‫‪ ‬معلومات‬
‫‪ ‬در پروسهء موثر دادخواهی‪ ،‬دسترسی به معلومات‪ ،‬قدرت است‪ .‬مردم‬
‫با استفاده از معلومات قدرت مند می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬فردی که دادخواهی می کند باید همه معلومات ضروری‪ ،‬مرتبط و‬
‫معتبر را برای طرح برنامهء دادخواهی گرد آوری کند‬
‫‪ ‬مطلع ساختن جامعه و یا شرکت کننده گان از معلومات برای تسهیل‬
‫سهم گیری فعاالنه و موثر آنها در روند‪.‬‬
 ‫اجزای دادخواهی‬

‫‪ ‬معلومات‬
‫‪ ‬اهمیت جمع آوری اسناد و شواهد برای دادخواهی (مثال لت و‬
‫کوب پولیس از سوی قدرتمندان‪ ،‬و یا مثال قانون منع خشونت‬
‫علیه زنان)‬
‫‪ ‬تفاوت ها در نوع معلومات و شواهد‬
 ‫اجزای دادخواهی‬

‫‪ ‬صدا‬
‫‪ ‬پروسه موثر دادخواهی قدرت مردم را برای دادخواهی به رسمیت‬
‫شناخته و برای قویتر ساختن صدای مردم تالش می کند‪.‬‬
‫‪ ‬دادخواهی موثر خواست های شرکت کننده گان را به رسمیت‬
‫شناخته و به آنها فرصت گفتگو در مورد خواست و نگرانی هایشان‬
‫را فراهم می کند‪ .‬به مردم باید فرصت داده شود تا خواست های‬
‫خود را به شیوه خود توضیح داده و اولویت ها را تعیین کنند‪.‬‬
‫شامل سازی‬
 ‫اجزای دادخواهی‬

‫‪ ‬شامل سازی‬
‫‪ ‬در پروسه موثر دادخواهی شامل سازی همه جناح ها مهم است‪.‬‬
‫برای شامل سازی همه افراد باید‬
‫‪ ‬از سهم گیری همه افراد قدردانی کرد‬
‫‪ ‬و این قدردانی را باید با رد هر نوع تبعیض‪ ،‬نا بردباری و‬
‫فشار در عمل به نمایش گذاشت‪.‬‬
 ‫‪40‬‬
‫شیوه های جدید و متعارف (سنتی) دادخواهی‬

‫شیوه جدید‬ ‫شیوه متعارف‬

‫‪ ‬هدف تغییر یک وضعیت و یا ‪ ‬هدف تنها حل مشکل نبوده بلکه ظرفیت و‬
‫توانایی مردم برای شرکت در پروسه‬ ‫حل یک مشکل است‬
‫تصمیم گیری هدف نهایی است‪.‬‬ ‫‪ ‬یک گروه کوچک از افراد‬
‫مشکالت جامعه‪/‬قریه‪/‬گروه را ‪ ‬همراه ساختن گروه های مختلف مردمی‬
‫شناسایی کرده و به نماینده گی که از یک مسئله متاثر شده اند‪ ،‬برای‬
‫اینکه مشترکا در مورد گام های بعدی‬ ‫از آنان کار می کنند‪.‬‬
‫تصمیم بگیرند‪.‬‬
‫شرکت مشورتی قره‬
 ‫شیوه های جدید و متعارف (سنتی) دادخواهی‬
‫شیوه جدید‬
‫‪ ‬به مردم اجازه می دهد تا برای ایجاد‬
‫قدرت جمعی و بیشترین استفاده از‬
‫از آن کار مشترک کنند‬
‫‪ ‬مردم خود در نقش البی کننده عمل‬
‫می کنند‪.‬‬
‫‪ ‬اعمال برای رسیدن به اهدافی که با‬
‫دورنمای بزرگتر تغییر اجتماعی‬
‫همسو است‪ ،‬انجام میشود‪.‬‬
‫شیوهء متعارف‬
‫‪ ‬به چند نفر محدود اجازه می دهد تا‬
‫صالحیت و قدرت رهبری و تصمیم‬
‫گیری را داشته باشند‬
‫‪ ‬نیاز به استفاده از خدمات البی گران‬
‫حرفه ای است‬
‫‪ ‬اعمال فقط بر اساس امکان پیروزی‬
‫و یا دست آوردهای کوتاه مدت انجام‬
‫میشوند‪.‬‬
 ‫شیوه های جدید و متعارف (سنتی) دادخواهی‬

‫شیوه جدید‬ ‫شیوه متعارف‬

‫‪ ‬به قدرت قدرتمندان افزوده و از قدرت‬
‫‪ ‬بیالنس قدرت را به نفع شهروندان‬ ‫شهروندان عادی می کاهد‬
‫عادی و محروم تغییر می دهد‬ ‫‪ ‬چند نفری که رهبری پروسه را به عهده‬
‫‪ ‬به حل مسایل مختلف کمک می کند‬ ‫دارند زیر بار مسایل مختلف قرار گرفته‬
‫چون ظرفیت در مردم باال رفته و‬ ‫و در نهایت مجبورند خود به نماینده گی‬
‫خود به تغییر آورنده گان در جامعه‬ ‫از گروه یک یا دو مسئله را انتخاب‬
‫خود مبدل می شوند‪.‬‬ ‫کنند‪.‬‬
‫بخش دوم‬

‫روند قانون گذاری‬

 ‫جلسه روز دوم‬

‫دانستن ارتباط روند قانون گذاری با دادخواهی‪،‬‬ ‫‪‬‬

‫آشنایی با روند قانون گذاری در افغانستان‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫دانستن استراتیژی و تاکتیک‪ ،‬ارتباط مستقیم آن با دادخواهی‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫آشنایی با عناصر عمده روند دادخواهی‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫توضیح و تطبیق هر یک از عناصر عمده‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫دادخواهی و رسانه ها‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫نظارت و ارزیابی‬ ‫‪‬‬
 ‫روند قانون گذاری‬
‫‪ ‬برای دادخواهی موثر‪ ،‬باید در مورد روابط قدرت و شیوه های تاثیر‬
‫گذاری روی پالیسی ها و اقدامات معلومات کافی داشت‬
‫‪ ‬فهم روند قانون گذاری نه تنها ما را برای فهم مراحل‪ ،‬فضا و انواع‬
‫قدرت کمک می کند بلکه همچنان امکان این را فراهم می کند تا در‬
‫روند دادخواهی به صورت استراتیژیک عمل کرده و راه های به چالش‬
‫کشیدن قدرت را شناسایی کنیم‪.‬‬
 ‫ساختار قانونی‬

‫قانون اساسی افغانستان باید توسط همه شهروندان کشور به‬ ‫‪‬‬
‫شمول رئیس جمهور رعایت شود‬
‫قانون اساسی افغانستان نظام دموکراتیک حکومتداری را به‬ ‫‪‬‬
‫رسمیت می شناسد‬
‫ساحات متفاوت ولی مرتبط حکومتداری در افغانستان شامل‬ ‫‪‬‬
‫ملی‪ ،‬والیتی و محلی می شود‬
‫قدرت همچنان در سه شاخه اجراییه‪ ،‬قانون گذار و قضایی‬ ‫‪‬‬
‫تقسیم شده است‪.‬‬
 ‫روند قانون گذاری‬

‫‪. ‬به چارت قانون گذاری مراجعه کنید‬

 ‫بخش سوم‬
‫استراتیژی های دادخواهی‬
‫هدف رسیدن به بلندترین نقطه (نوشاخ)‬
 ‫استراتیژی‬

‫‪ ‬استراتیژی چهارچوبی است که مسیر انتخاب های ما را‬

‫برای رسیدن به هدف تعیین می کند‪.‬‬

‫‪ ‬اندیشیدن و برنامه ریزی برای تغییر‪.‬‬

‫‪ ‬طرحریزی اهداف و ماموریت ها‪.‬‬
 ‫تاکتیک‬

‫‪ ‬استراتیژی بدون تاکتیک کندترین مسیر به پیروزی است‪.‬‬

‫تاکتیک بدون استراتیژی سروصدای قبل از شکست است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬تاکتیک مستقیما به عمل ربط می گیرد‪.‬‬
 ‫عناصر عمده روند دادخواهی‬

‫تعریف چالش‪/‬مشکل‬ ‫‪‬‬

‫تعيین اهداف مشخص‬ ‫‪‬‬
‫ارائهء معلومات کافی مرتبط به مخاطبین‬ ‫‪‬‬
‫طراحي و انكشاف استراتيژی های دادخواهی با پیام‬ ‫‪‬‬
‫مشخص‬
‫مکالمهء‪/‬ارتباطات روشن‬ ‫‪‬‬
‫منابع مالي قابل اعتماد‪ ،‬و ايجاد ائتالف ها‬ ‫‪‬‬
 ‫طرح و فهم مشکل‪/‬چالش‬
‫نمره بندی‬ ‫مشکل‪/‬چالش‬
‫مشکل مربوطه اثرات منفی باالی یک توده از مردم دارد‪.‬‬

‫مشکل مربوطه با دیدگاه عمومی (ساحه کاری) شما مطابقت دارد‪.‬‬

‫مشکل مربوطه همنوا با استراتیژی های عمومی پیشرفت و ترقی میباشد‪.‬‬

‫مشکل مربوطه توسط براه اندازی دادخواهی حل خواهد شد‪.‬‬

‫توده بزرگ از مردم جهت حل مشکل مربوطه بسیج خواهند شد‪.‬‬

‫مجموع نمرات‬
 ‫فعالیت گروهی‪ :‬طرح و فهم یک چالش‬

‫‪ ‬در گروه های کاری خود فهرستی از چالش های كه نياز به دادخواهی‬
‫دارند را تهیه کنید‪.‬‬
‫‪ ‬ارزيابي و اولويت بندی چالشهای فهرست شده‪.‬‬
‫راه های حل پیشنهاد شده جهت‬ ‫اشخاص متضرر از مشکل‬ ‫دالیل انتخاب مشکل‪/‬چالش‬ ‫توضیح مشکل‪/‬چالش‬
‫راه اندازی دادخواهی‬
 ‫تعيین اهداف مشخص دادخواهی‬
‫‪ ‬تعیين اهداف مشخص يكی از‬
‫اساسی ترين بخش های روند‬
‫دادخواهی است‪.‬‬
‫‪ ‬اين اهداف و مقاصد است كه‬
‫روند دادخواهی را به يك جهت‬
‫معين سوق می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬يكی از روش ها ؛ تعیين اهداف‬
‫به شیوه ‪ SMART‬است‪.‬‬
SMART Objectives
 ‫مثال‬

‫‪ ‬تا سال ‪ ،2015‬حداقل ‪ 21‬فیصد محصلین در پوهنتون ‪....‬‬

‫در شهر‪ ....‬از قشر اناث خواهند بود‪.‬‬
‫مثال اهداف متذکره بصورت مشخص‬ ‫مثال اهداف نا مشخص‬ ‫شماره‬

‫ازدیاد دسترسی مردم به آب آشامیدنی‬ ‫‪1‬‬

‫افزایش ‪ %40‬در مجموع نمرات ریاضی‬ ‫‪2‬‬

‫شاگردان‬

‫ایجاد زمینه کاری برای افغانهای بی کار‬ ‫‪3‬‬

‫‪ 80%‬افزایش معاش برای کارمندان فعلی‬ ‫‪4‬‬

‫شرکت‬

‫‪ 10%‬افزایش در شمولیت شاگردان قشر اناث‬ ‫‪5‬‬

‫در مکاتب ابتداییه‬
 ‫حاال شما آماده شکل دهی یک هدف مشخص در‬
‫مورد مشکل‪/‬چالش از قبل تشخیص شده میباشید‪.‬‬
 ‫شناسايی‪ ،‬تجزيه و تحليل مخاطبين‬

‫‪ ‬كمپاين هاي دادخواهي زماني موفق اند كه مخاطب محور‬

‫باشد‪ .‬این کمپیاین ها باید مهره هاي كليدي را‬
‫‪.‬شناسايي و آنها را بخاطر انجام كمپاين ها تشويق كنند‬
‫‪ ‬دونوع مهره های كليدی‪:‬اوالً (مهره های اصلی)‪ ،‬دوما ً‬
‫(مهره های فرعی)مخاطبان‪.‬‬
 ‫تجزيه و تحليل مخاطبان‬
‫‪ ‬وقتي مهره هاي اصلي شناسايي شد مهم است تا آنها را مطالعه كنيد‬
‫و دريابيد كه در مورد مشکل و هدف مورد نظر چگونه می اندیشند‪.‬‬
‫‪ ‬اگر چالش مورد توجه آنها قرار گرفت آنها میتوانند حمایت کننده گان‬
‫شما باشند‪.‬‬
‫‪ ‬اگر آنها حس كردند كه چالش شما مهم نيست و یا با شما مخالفت‬
‫كردند‪ ،‬شما بايد راه هایی را برای جلب حمايت شان پیدا کنید‪.‬‬
 ‫‪:‬هدف دادخواهي‬

‫مخاطبان فرعی‬ ‫مخاطبان اصلی‬

 ‫ستراتيژي هاي دادخواهي‬
‫‪ ‬هنگامي كه چالش شناسايی و مشخص شد‪ ،‬اهداف تعيین شد و حمايت‬
‫كننده ها شناسايی و بررسی شدند‪ ،‬جريان دادخواهي اساس الزم را پيدا‬
‫میکند‪ .‬حاال وقت انكشاف استراتيژی دادخواهی رسیده است كه شامل‬
‫موارد ذيل است ‪:‬‬
‫‪ ‬شناسايي و ايجاد روابط با متحدين احتمالي‬
‫‪ ‬ايجاد شبکه ها و ائتالف ها‬
‫‪ ‬ايجاد پاليسي ارتباطات موثر‬
‫‪ ‬یافتن منابع‬
 ‫ايجاد شبکه ها و ائتالف ها‬

‫‪ ‬ایجاد ائتالف برای ایجاد صف قویتر و جذب حمایت عامه برای تاثیر‬
‫گذاری بیشتر‪.‬‬
‫‪ ‬ايجاد شبکه ها و ائتالف ها نیازمند چند گام است‪ :‬شناسايی حمايت كننده‬
‫گان احتمالی‪ ،‬تصميم گيرنده گان و همه اشخاص و سازمان هاي كه مي‬
‫توانند حمايت كنند‪،‬‬
‫‪ ‬مالقات با آنها و تشويق آنها و خواهش از آنها برای انجام امور مشخص‬
‫برای كمك به شما به رسيدن به هدف‪.‬‬
 ‫فعالیت گروپی!‬

‫‪ ‬به اساس هدف مشخص شده‪:‬‬

‫‪ ‬کدام اشخاص‪ ،‬گروه ها‪ ،‬جوامع میتوانند همکار های نیرومند جهت‬
‫نفوذ کردن باالی مشکل مربوطه باشد‪.‬‬
‫‪ ‬آنها چگونه جهت غالب شدن باالی مشکل مربوطه اهداف شما را‬
‫کمک خواهند کرد؟‬
 ‫ستراتيژي برقراري ارتباطات موثر‬

‫‪ ‬يكي از راه هاي مهم ارتباط برقرار كردن تهيهء يك‬

‫پيام است‪.‬‬
‫‪ ‬يك پیام دقیق و تشویق کننده که هدف و نتایج‬
‫دادخواهی را روشن کند‪.‬‬
 ‫ارتباطات موثر‬

‫‪ ‬دادخواهي‪ ،‬توانايی مکالمه موثر جهت ضروريات و‬

‫خواسته هاي خود و يا ديگران است‪.‬‬
‫‪ ‬پیام ها باید موثر باشند‪ :‬نه خنثی و نه خشم آلود‬

‫خنثی‬ ‫موثر‬ ‫خشم آلود‬

 ‫پنج عنصر كليدي پيام‬

‫‪ ‬محتوی‬
‫‪( ‬هدف‪،‬دليل منطقي براي داشتن هدف و به دست آوردن هدف‪ ،‬و‬
‫برنامه ريزی براي رسيدن به هدف‪)،‬‬
‫‪ ‬ادبيات‪،‬‬
‫‪( ‬فشرده‪ ،‬مختصر و قابل فهم )‬
‫‪ ‬مرجع‬
‫‪( ‬مردم و مخاطبين کدام مرجع را معتبر می دانند)‬
 ‫‪...‬ادامه‬
‫‪ ‬شیوهء ارائه ‪:‬‬
‫‪ ‬پيام تان را به کدام وسیله ايرادمی كنيد تا موثر واقع شود؟‬
‫‪ ‬زمان و مكان‪:‬‬
‫‪ ‬چي زماني بهترين زمان و كجا بهترين مكان برای ارائه پيام شما است؟‬
‫‪ ‬پیام را میتوان به شیوه های متفاوت ارائه کرد‪ .‬از طریق سخنرانی ها‪،‬‬
‫پوسترها‪ ،‬کلیپ ها‪ ،‬نشریات و روزنامه ها‪ .‬باید موثرترین راه رسیدن به‬
‫مخاطب مورد نظر را یافت و پیام یکسان و قوی را به شیوه های مختلف‬
‫ارائه کرد‪.‬‬
 ‫کار با رسانه ها‪ :‬یک نمونه‬

‫‪ ‬موضوع خود را انتخاب کنید‪ :‬اهمیت آموزش دختران در افغانستان‬

‫‪ ‬پیام های مشخص را برای خود واضح سازید‬
‫‪ ‬مخاطبین خود را مشخص سازید‬
‫‪ ‬در مورد زمان و مکان ارائه پیام دقت کنید‬
‫‪ ‬مرجع‪/‬مراجع خود را با در نظرداشت اعتبار و موثریت انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪ ‬مرجع‪/‬مراجع خود را در مورد پیام و شیوه ارائه پیام آموزش دهید‪.‬‬
‫‪ ‬رسانه های متفاوت را برای طیف های متفاوت مخاطبین در نظر بگیرید‬
‫‪ ‬کار رسانه ای خود را پیگیری کنید‪.‬‬
‫‪ ‬رسانه ها در دادخواهی موثر نقش کلیدی دارند‪ .‬روابط نیک با رسانه ها را دست کم‬
‫نگیرید‪.‬‬
 ‫منابع‬
‫‪ ‬منابع برای دادخواهی میتواند شامل معلومات‪ ،‬افراد (مهار‪œ‬ت ها)‪ ،‬شبکه ها و منابع‬
‫مالی باشد‪.‬‬
‫‪ ‬میتوان برخی از کمپاین های بسیار موثر دادخواهی را با مصرف‪ œ‬کم انجام داد‪.‬‬
‫‪ ‬در مورد منابع انسانی‪ ،‬نهادهای جامعه مدنی باید در همکاری نزدیک با گروه های‬
‫داوطلب کار کنند‪ .‬کمپاین های دادخواهی همچنان میتوانند از نیرو و توانایی های‬
‫شاگردان و محصلین استفاده کنند‪.‬‬
‫‪ ‬دادخواهی همیشه نیاز به منابع مالی فراوان ندارد‪.‬‬
‫‪ ‬میتوان از‪ œ‬امکانات عامه‪ ،‬امکانات موسسات خیریه و یا کمک افراد خیر‪œ‬خواه استفاده‬
‫کرد‪.‬‬
 ‫یافتن منابع مالی‬
‫‪ ‬نهادهاي جامعه مدني‪ ،‬و ديگر ساز‪œ‬مان هاي فعال در اين بخش بايد از تجربيات‬
‫ديگر‪ œ‬كشورها كه مرحلهء انتقال ر‪œ‬ا سپر‪œ‬ي كرده اند استفاده کنند‪ .‬با کم شدن میزان‬
‫کمک های مالی به افغانستان‪ ،‬نیاز به شیوه های خالق برای جمع آوری منابع مالی‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬راه هاي متعددی بر‪œ‬اي بدست آوردن منابع وجود دارد كه عام ترین های اینهایند‪:‬‬
‫‪ o‬جمع آوری پول از طريق جمع آور‪œ‬ی اعانه شهروندان عادی‪ ،‬شناسايی تمويل كننده‬
‫گان با لقوه (تجار‪ œ‬ها‪ ،‬شرکت ها) و ر‪œ‬اه اندازی محافل مخصوص (مثال کنسرت‬
‫خیریه) ‪.‬‬
‫‪ o‬میزان مصرف و نوعیت منابع بر موثریت و مشروعیت کمپاین ها تاثیر می‬
‫گذارند‪.‬‬
 ‫نظارت و ارزيابي‬

‫‪ ‬دادخواهي موثر معموالً داراي يك بخش نظارت و ارزيابي قوی ميباشد‬

‫تا پيشرفت ها را ارزيابي كرده در صورت نياز‪ ،‬برای دستیابی به هدف‪،‬‬
‫ستراتيژی ها را تغيير دهد و بهبود ببخشد‪.‬‬
‫‪ ‬نکته ضروري اینست كه يك ارتباط واضح بين فعاليت هاي‬
‫‪.‬دادخواهي‪ ،‬اهداف و نتايج بدست آمده ايجاد گردد‬
 ‫فعالیت گروپی!‬

‫‪ ‬جهت حل مشکل تشخیص شده شما‪:‬‬

‫‪ ‬به کدام منابع ضرورت دارید و با استفاده از کدام شیوه ها‬

‫میتوانید آنرا بدست بیاورید؟‬
 ‫تطبيق فعاليت هاي دادخواهي‬

‫‪ ‬پالن داد خواهي شما حاال آماده ء تطبيق است‪،‬‬

‫‪ ‬فعاليت هاي زياد وجود دارد كه ميتوانيد با استفاده از آن كمپاين را‬
‫آغاز كنيد مثالً‪ :‬ديد و بازديد با نمايندگان و مقامات حكومتي‪،‬‬
‫برگزاري نشست های رسمي و غير رسمي‪ ،‬و يا پخش و نشر‬
‫اعالميهء مطبوعاتي‬
‫‪ ‬مهمترين نكته در دادخواهی پیگیری صبورانه مسئله است‪.‬‬
 ‫يادداشت!‬

‫‪.‬برای تغییر جهان‪ ،‬یک گروه کوچک مردمان متعهد کافیست‬

‫تشكر از شما!‬