Test Inteligencji to wystandayzowane narzędzie służące do

pomiaru umiejętności i zdolności. Za twórcę testowej metody

badania zdolności uważany jest Alfred Binet – twórca
pierwszego zestawu prób umysłowych przeznaczonych dla
dzieci z deficytami umysłowego.
1. Testy to zbiory zadań mających określone przez
konstruktora poprawne rozwiązania.
2. Testy są narzędziami wystandaryzowanymi (zadania,
procedura badawcza oraz sposób oceny są
sprecyzowane i ujednolicone)
3. Wyniki testów ujmuje się ilościowo, zwykle w formie
punktów. Liczba punktów zależna jest od poprawnych
odpowiedzi.
4. Testy są narzędziami znormalizowanymi, przez co
wyniki testowe mogą być odniesione do wyników w
populacji.
 Test Matryc Progresywnych jest niewerbalnym
narzędziem, służącym do oceny zdolności
spostrzegania i poprawnego myślenia. Wynik
uzyskany w teście nie zależy od minionych
doświadczeń jednostki ani jej zdolności
komunikowania się.
 Dwuczynnikowa koncepcja inteligencji Charles
Spearman

Istnieje naczelna zdolność intelektualna (czynnik

g), określona jako pewna energia mentalna,
potrzebna do wykonywania zadań
intelektualnych oraz pewna liczba czynników
specyficznych (czynniki s), odpowiedzialnych za
specyficzne zdolności człowieka.
Neogeneza – (gr. noesis – wiedza, poznanie)to
termin wprowadzony przez Spearmana, jako
najlepiej oddający sens opisanych przez niego
praw odnoszących się do aktywności umysłowej
w toku poznawania.
I - rozumienie wrażeń – ujęcie ogólnego wrażenia,
które skłania do dalszego rozumowania
II – edukcja relacji – wychwycenie relacji, będące
naturalną konsekwencją wyróżnienia
poszczególnych elementów
III – edukcja korelatu – określenie brakującego
elementu
 Test Matryc J. Ravena

Wersja Standard Wersja dla

Wersja Kolorowa
(1938) Zaawansowanych
(1947)
Rewizja w 1956 (1947)
Rewizja w 1956
Rewizja w 1962

Wersja Standard
Forma Plus
 
Ukazała się w 1938 roku. Z założenia przeznaczona do badania
osób o zróżnicowanym poziomie intelektualnym. Służy do
badania osób o przeciętnym poziomie zdolności.

Może być stosowana u osób powyżej 6 roku życia.

Złożona jest z pięciu serii (A,B,C,D,E); w każdej po 12 zadań o
wzrastającym stopniu trudności.

Brak ograniczeń czasowych.
 
wydana w 1947 roku. Przeznaczona do badania małych dzieci,
osób o obnizonej sprawności intelektualnej oraz ludzi starszych.

Złożona jest z trzech serii (A, Ab,B). Zadania wersji A i B są
takie jak w wersji Standard, ale wydrukowane w większości na
kolorowym tle.

Wydawana w wersji zeszytowej oraz układankowej (matryce w
formie tablic z ruchomymi elementami do uzupełnienia) dla
najmłodszych badanych

Brak ograniczeń czasowych.
 
wydana w 1947 roku. Jest narzędziem nadającym się do badania
osób bardziej niż przeciętnie uzdolnionych.

Złożona jest z dwóch serii (I i II).
Seria I: 12 niepunktowanych zadań treningowych.
Seria II: 36 zadań testowych ułożonych według rosnącego stopnia
trudności.

Wydawana w wersji zeszytowej

Może być stosowana z ograniczeniem czsowym (oryginalnie: 40
minut; Polska: 30 minut)
 Test Matryc Ravena przeznaczony zdolności
intelektualnych nazywanych przez Spearmana
zdolnościami do edukcji, czyli poprawnego myślenia,
względnie niezależ-nymi od doświadczenia jednostki.

TMR nie mierzy zatem inteligencji ogólnej.

Inteligencja Zdolność do Zdolność do

ogólna edukcji reprodukcji
Istnieje jednak pogląd, że Test Matryc jest jedną z
najczystszych miar czynnika g. (Spearman 1932)

Jest on możliwy do przyjęcia tylko wtedy, gdy

przez czynnik g rozumieć będziemy inteligencję
płynną Gf. (w ujęciu koncepcji Cattella)
Zadania wymagające operacji na abstrakcyjnym materiale figuralnym
(percepcyjnym). Uniwersalne operacje klasyfikowania i rozumowania przez
analogię polegające na uzupełnianiu brakujących układów elementów.

Rysunki pozbawione konkretnego znaczenia (asemantyczne), a zatem

treściowo neutralne.

Czystość/Zredukowanie kulturowe

Wyniki uzyskane na podstawie Testu Matryc są względnie

niezależne kulturowo.
 Klasyczny Iloraz Inteligencji
Wilhelm Stern (1912)
Wiek umysłowy
IQ 100
Wiek życia
Początkowo badania zdolności umysłowych oparte na teście skonstruowanym przez A. Bineta, miały na
celu określenie wieku umysłowego. Zadania pogrupowane były zależnie od stopnia trudności w zestawy
przewidziane dla poszczególnych poziomów wieku biologicznego.

Badani (dzieci) rozwiązywali najpierw zadania odpowiadające trudnością ich wiekowi biologicznemu, a
następnie przechodzili do coraz trudniejszych albo cofali się do zadań o niższym stopniu trudności.

W zależności od ilości rozwiązanych zadań, przypisywano im odpowiedni wiek umysłowy. Samo

określenie wieku umysłowego nasuwało trudności interpretacyjne. Dla ich usunięcia niezbędny był
obiektywny punkt odniesienia, za jaki uznano realny wiek życia.
 Pojęcie IQ oparte jest na liniowej wprost-proporcjonalnej
zależności wieku umysłowego od wieku życia – wraz ze
wzrostem wieku życia wzrasta wiek umysłowy WU=
WŻxIQ/100 Zależność jest prawdziwa wyłącznie dla osób
między 4 a 16 rokiem życia.
 W różnych grupach wiekowych obserwowano różną zmienność
wyrażaną przez odchylenie standardowe.
Wynik odchylający się o tyle samo odchyleń standardowych był
różny w zależności od wieku.
Przykład:
SD u 6-latków = 12,5; SD u 12-latków = 20,0
Przy odchyleniu o 2 SD:
IQ 6-latka = 75; IQ 12-latka = 60
 Oparty na rozkładzie normalnym.
 M = 100
 SD = 15 (dla Skal Wechslera)
 1 jednostka w skali jest równa 1/15 SD
 Skala dIQ obejmuje +/- 6 odchyleń
 50% wyników leży w zakresie +/- 1SD
 Skala niezależna od wieku.
Technikę obliczania Ilorazów inteligencji oparto na arbitralnie
przyjętych wartościach odchylenia standardowego oraz
średniej. Dla przeliczania wyników surowych na punkty IQ
wykorzystywano wystandaryzowaną procedurę
 Odchylenie standardowe w grupie
Wynik surowy wiekowej
IQ 15 100
Średnia w grupie wiekowej
 Z – jednostka odchylenia standardowego
Iloraz Inteligencji można też obliczyć posługując się konstrukcją jednostek
standaryzowanych „z” opartych na rozkładzie normalnym
(znormalizowanych).
Właściwości jednostek znormalizowanych „z”:
Założenie: Rozkład wyników w populacji jest normalny.
M = 0, SD = 1
Wynik surowy Średnia w próbie
Z Odchylenie standardowe w
próbie

Wynik wyrażony w jednostkach „z” pozwala usytuować jednostkę na tle populacji,

przy założeniu, że wyniki populacyjne ułożone są zgodnie z rozkładem normalnym (założenie
przyjęte przez Wechslera w odniesieniu do IQ).
 IQ z SD w skali IQ M w skali IQ

IQ z 15 100

Dla uzyskanego w ten sposób wyniku testu inteligencji stosuje się tradycyjnie nazwę IQ, choć
faktycznie nie ma on już nic wspólnego ze stosunkiem wieku umysłowego do wieku życia.
Ponieważ wynik ten w istocie wskazuje na wielkość, o jaką wynik badanego odchyla się od
średniej w populacji, a także dla odróżnienia go od pojęcia IQ rozwojowego, w terminologii
fachowej nazywa się go IQ dewiacyjnym (ang. deviation - odchylenie).
-4z -3z -2z -1z 0 +1z +2z +3z +4z

-3SD -2SD -1SD 0 +1SD +2SD +3SD

-32/3 +31/3
SD SD

65 70 85 10 115 130 145

0
45 150
 Kateoria (poziom inteligencji) Przedział IQ % populacji
1. Bardzo wysoka 130 i więcej 2,2
2. Wysoka 120 – 129 6,7
3. Powyżej przeciętnej 110 – 119 16,1
4. Przeciętna 90 – 109 50
5. Poniżej przeciętnej 80 – 89 16,1
6. Pogranicze upośledzenia 70 – 79 6,7
7. Upośledzenie umysłowe 69 i mniej 2,2
 Kateoria upośledzenia Przedział wartości Przedział IQ
odchylenia
standardowego
1. Lekkie -2 SD do -3 SD 55 – 69
2. Umiarkowane -3 SD do -4 SD 40 - 54
3. Zanczne -4 SD do – 5 SD 25 – 39
4. Głębokie -5 SD i poniżej 0 - 24

Zaprezentowane klasyfikacje mają charakter arbitralny.