 Direkt grafi

 Ultrasonografi – renkli Doppler ultrasonografi

 BT
 MR
 PET-CT – malignite tanı ve takip
 Baryumlu grafi (floroskopi) - osefagus
 Anjiografi – vasküler yapılar ve vaskülarize kitleler
 Dakriyosistografi
 Sialografi
 Temel prensipler:
 Hava Siyah – koyu
 Yağ Gri – koyu
 Kemik, kalsiyum Beyaz
 Metal, kontrast Beyaz – çok parlak
Metal

Yağ – kemik iliği

Kemik

Hava
 Temporal kemik (BT)  Boyun (X-ray, BT ve MR)
 Schullar grafisi  AP ve lateral grafiler
 Stenvers grafisi
 Transorbital grafi
 Burun ve paranazal
sinüsler (X-ray ve BT)
 Water’s grafi
 Caldwell grafisi
 Lateral grafi
 Nazal grafi
 Frontal sinüs
Normal Water’s
grafi - anatomi

Orbita
Nazal septum

Maksiller sinüs

Mastoid hüc.

Radiopedia

Case contributed by Dr Balint Botz

 Akut sinüzit
Water’s grafi

Her iki maksiller sinüste

seviyelenme gösteren
opasifikasyon

Radiopedia
Case contributed by Dr Bahman Rasuli
 Nazal fraktür
Lateral nazal grafi

Case contributed by Dr Bahman Rasuli

 Radyoopak yabancı cisimlerin tespiti
 Akut epiglottit
 Retrofaringeal abse
 Trakeostomi tüpü ve laringeal stentin pozisyonunun
değerlendirilmesi
 Laringeal stenoz
 Larinks kartilajları ve hyoid kemik kırıkları
 Tiroid ya da retrofaringeal kitleye bağlı trakea kompresyonu
 Servikal osteofitler ve travma
 Normal servikal radyolojik anatomi

Nazofaringeal boşluk (C1) (<10mm)

Retrofaringeal boşluk (C2-4) (<5-7mm)

Epiglot

s Tiroid kartilaj
fa g u

a ke
Özo

Tra

Retrotrakeal boşluk (C5-7)

<14mm – çocuklarda
<22 mm - erişkinlerde
 Retrofaringeal abse
Lateral servikal grafi
Retrofaringeal mesafede belirgin
kalınlık artışı (kırmızı çizgi).

Radiopedia
Case contributed by Dr Ian Bickle

Akut epiglottit – baş parmak bulgusu (siyah ok)

Lateral servikal grafi Radiopedia
Dr Francis Deng and Dr Gagandeep Singh et al.
 Orbita -Ön ve arka kamara hemorajileri
-Retinal ve koroidal detaşman
 Anterior kamara -Göz içi yabancı cisim
-Oküler kitleler
 Lens -Lens subluksasyonu –
dislokasyonu gibi patolojiler
 Posterior kamara – vitreus değerlendirilebilir.

 Koroid – retina
 Optik sinir – santral retinal arter

gibi anatomik yapılar ultrasonografi ve renkli

Doppler ultrasonografi ile değerlendirilebilir.
 Anterior kamara

Lens

Vitreus (normalde anekoik – siyah)

Optik sinir

Radiopedia

Vitreus içinde kanama

Case contributed by Dr Maulik S Patel

Radiopedia
 Boyun yumuşak dokuları

 Tükürük bezleri
 Tiroid
 Lenf nodları
 Subkutan yağ doku

Parotis
Pleomorfik adenom

Radiopedia

Case contributed by Dr Maulik S Patel

Kitle Normal tükürük bezi parankimi

 Sialolitiazis

Submandibular gland
parankimi

Dilate submandibular
kanal

Kanal içinde hiperekojen

kalkül
Radiopedia
Case contributed by Dr Roberto Schubert
 Parotit

Normal sol parotis

Sağ parotis:
-Boyut artışı
-Heterojen ekojenite
-Küçük hipoekoik nodüller

Case courtesy of Dr Lukasz Augsburg, Radiopaedia.org, rID: 30988

 *
Parotis Warthin tm

* *
-İyi sınırlı
-Hipoekoik
-Solid
-İnternal
vaskülarizasyon
*

Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 56206

 *
Parotis – pleomorfik adenom

-İyi sınırlı
* -Hipoekoik
*
-Solid
-Renkli Doppler ile içerisinde
vaskülarizasyon olabilir
*

Case courtesy of Dr Maulik S Patel, Radiopaedia.org, rID: 50159

 Mukoepidermoid ca.

-Düzensiz sınırlı
-Heterojen hipoekoik
-Solid
-Vaskülarizasyon +

Case courtesy of Dr Maulik S Patel, Radiopaedia.org, rID: 19589

 Transvers ultrasonografi görüntüsü
SHM
SCM SHM SCM
STM İ STM

ICA ICA
Sağ lob Sol lob
TRAKEA

ICA – internal carotid arter

SCM – sternocleidomastoid kas
STM – sternotiroid kas
SHM – sternohyoid kas
İ – istmus
Ö - özofagus
 Ekojenite
 Kalsifikasyon
 Kistik değişiklikler
 Kontur özellikleri
 Şekil
 Periferal hipoekoik halo
 Vaskülarizasyon (renkli Doppler US)
 Mikrokalsifikasyon
 Düzensiz, spiküle, mikrolobule kontur
 Ön-arka çap (derinlik) > mediolateral çap
(genişlik)
 Nodülün belirgin hipoekoik olması
(kaslardan daha koyu)
 Solid nodül
ACR Thyroid Imaging, Reporting and Data System (TI-RADS): White Paper of the ACR TI-RADS Committee
Tessler, Franklin N. et al.
Journal of the American College of Radiology, Volume 14, Issue 5, 587 - 595
 TIRADS 2

A. Spongiform nodül
B. Spongiform nodül
C. Kistik nodül (kolloid)
D. Kistik nodül (kolloid)

Patolojik tanı
A. Benign foliküler nodül
B. Benign foliküler nodül
C. Benign foliküler nodül
D. Benign kolloid kist

Korean J Radiol. 2016 May-Jun; 17(3): 370–395.

Published online 2016 Apr 14. doi: 10.3348/kjr.2016.17.3.370
 TIRADS 3

A. İzoekoik solid nodül

B. İzoekoik semisolid nodül
C. Hipoekoik nodül
D. İzoekoik semisolid nodül

Patolojik tanı
A. Papiller ca
B. Benign foliküler nodül
C. Benign foliküler nodül
D. Benign foliküler nodül
Korean J Radiol. 2016 May-Jun; 17(3): 370–395.
Published online 2016 Apr 14. doi: 10.3348/kjr.2016.17.3.370
 TIRADS 4

A. Hipoekoik solid nodül

B. İzo-hipoekoik solid nodül ve
mikrokalsifikasyon (beyaz ok)
C. Solid hipoekoik nodül ve
mikrokalsifikasyonlar
D. Hipoekoik kistik nodül ve
mikrokalsifikasyonlar

Patolojik tanı
A. Benign foliküler nodül
B. Benign foliküler nodül
C. Papiller ca
D. Papiller ca
Korean J Radiol. 2016 May-Jun; 17(3): 370–395.
Published online 2016 Apr 14. doi: 10.3348/kjr.2016.17.3.370
 TIRADS 5

A. Hipoekoik solid nodül ve

mikrokalsifikasyonlar
B. Hipoekoik solid nodül,
mikrokalsifikasyon ve
makrokalsifikasyonlar
C. Solid hipoekoik nodül –
derinliği genişliğinden fazla
D. Hipoekoik solid nodül –
spiküle mikrolobule konturlu,
mikrokalsifikasyonlar ve
makrokalsifikasyonlar

Patolojik tanı
A. Papiller ca
B. Papiller ca
Korean J Radiol. 2016 May-Jun; 17(3): 370–395. C. Papiller ca
Published online 2016 Apr 14. doi: 10.3348/kjr.2016.17.3.370
D. Papiller ca
Case courtesy of Assoc Prof Frank Gaillard, Radiopaedia.org, rID: 9618
Normal lenf nodu Hipoekoik korteks
-Elonge, oval, elipsoid (uzunluk/kalınlık>2)
-Korteksi ince
-Ekojenik yağlı hilusu var
Hiperekoik hilus
Ultrasonographic differentiation of benign from
malignant neck lymphadenopathy in thyroid cancer.
Sanja Kusacic Kuna, Irena Bracic, Vanja Tesic,
Krunoslav Kuna, Gordana Horvatic Herceg, Damir
Dodig
J Ultrasound Med. 2006 Dec; 25(12): 1531–1540.

Metastatik lenf nodları

-Sferik
-Hipoekoik kalın korteks
-Hilus silik ya da yok
 Orbita BT – MR
 Paranazal sinüs BT - MR
 Temporal kemik BT - MR
 Maksillofasial BT - MR
 Boyun BT - MR
Wippold, Franz J. "Head and neck imaging: the role of CT and MRI." Journal of Magnetic Resonance
Imaging: An Official Journal of the International Society for Magnetic Resonance in Medicine 25.3
(2007): 453-465.
 Kr. Sinüzit
Her iki maksiller sinüste total
opasifikasyon (*) ve sinüs
duvarlarında kronik
enflamasyona sekonder reaktif
kalınlaşma ve skleroz

* *

*
Akut sinüzit
Her iki maksiller sinüste
seviyelenme oluşturan
*
opasifikasyonlar (*) mevcut.
 Subperiostal abse
 Orbital yayılım
 İntrakranial yayılım (MR)
 Beyin absesi (kontrastlı MR - BT)
 Epidural abse (kontrastlı MR - BT)
 Subdural ampiyem (kontrastlı MR - BT)
 Sinus trombozu (kontrastlı MR-BT + MR-BT
venografi)
 A B

T2 T1 + C
Case courtesy of Dr Ian Bickle, Radiopaedia.org, rID: 24212

Serebral abse

A. T2 ağırlıklı aksiyel MR görüntüsü. Sağ frontal lobda, çevresinde hiperintens

yaygın ödem (Ö) izlenen lezyon. Orta hattın soluna şift – subfalsin herniasyon
(beyaz ok).
B. T1 kontrastlı aksiyel MR. Lezyon çepersel yoğun kontrastlanıyor. Lezyon
çevresindeki ödem T1 görüntüde hipointens.
A B
* *
* * +
*

Ethmoid sinüzite bağlı sol intraorbital – subperiostal abse

A.Aksiyel T2 MR. Bilateral ethmoid hücrelerde sinüzit lehine hiperintensiteler (*).

Solda intraorbital uzanan subperiostal abse (+). Buna bağlı solda proptozis.
B.Aksiyel kontrastlı T1 MR. Ethmoid hücrelerdeki sinüzit alanlarında kontrast
tutulumu mevcut. Sol intraorbital uzanımlı abse çepersel kontrast tutuyor (oklar);
abse içeriği T1 görüntülerde hipointens olarak izleniyor ve kontrast tutmuyor.
 Sinonazal polipozis

Koronal BT imajı.
ORBİTA ORBİTA Bilateral ethmoid ve
*E *E maksiller sinüsleri, nazal
kaviteyi dolduran
opasifikasyonlar (*).

* *
*
m
*
m

Case courtesy of Assoc Prof Frank Gaillard, Radiopaedia.org, rID: 2699

 A B Maksiller sinus ca.

N N
M M

N
M

Case courtesy of Dr Prashant Mudgal, Radiopaedia.org, rID: 53805

A. Kontrastsız, B. Kontrastlı aksiyel BT. Sağda maksiller sinüsü totale yakın destrükte
eden kitle (M). Sinüs duvar bütünlükleri bozulmuş. Kontrastlı imajda kitle hafif kontrast
tutuyor. C. Koronal kontrastlı BT imajda kitlenin kontrastlanması daha belirgin izleniyor.
N: Hava dolu normal sol maksiller sinüs.
 Posttravmatik multipl
komplike kraniofasiya
fraktürler
K N

A B

Case courtesy of Dr Ash Hatwal, Radiopaedia.org, rID: 44849

C
A. Aksiyel, B. Koronal kemik pencere BT. Sağda
maksiller sinüs duvarlarında, frontal ve zygomatik
kemiklerde multipl parçalı fraktürler. Sağ maksiller sinüs içerisinde kanamaya ait
dansite artışı (K). Maksiller sinüs çevresinde yumuşak dokular içerisinde posttravmatik
hava dansiteleri. C. Olgunun 3 boyutlu BT görüntüsü.
N: Solda normal maksiller sinüs.
 Retinoblastom

Sağda küçük, solda büyük

intraoküler kalsifik içerikli kitleler
(kırmızı oklar).

Case courtesy of Assoc Prof Frank Gaillard, Radiopaedia.org, rID:

9764
 H

Orbita travması
Koronal ve aksiyel BT. Sağ gözde vitreal hemorajiye bağlı hiperdansite (H).
Sol göz normal.
Case courtesy of Dr Jeffrey
Hocking, Radiopaedia.org,
rID: 43811
Case courtesy of Dr Jeffrey
Hocking, Radiopaedia.org,
rID: 43811
American Journal of Roentgenology. 2011;196: W426-W432. 10.2214/AJR.10.5116
ReadMore: https://www.ajronline.org/doi/full/10.2214/AJR.10.5116

Retrofaringeal boşluk (BT’de çok ince hipodensite):

Danger boşluğunun önünde
Faringeal mukozal boşluğun arkasında
Karotid boşluğun anteromedialinde
Parafaringeal boşluğun posteromedialinde bulunur.
 *

A B

Nazofarinks Ca.
A.Aksiyel BT. Sol posterolateral nazofarinks kitlesi (sarı oklar). B. Aksiyel T2 MR.
Sol mastoid hücrelerde efüzyon – kitleye sekonder seröz otit bulguları (kırmızı ok).
* Sağda normal rozenmüller fossa.
Larinks ca
Aksiyel kontrastlı BT.
Sol vokal kord anterior 2/3’lük
kesiminde, anterior komissüre
uzanan hafif hiperdens kitle
(kırmızı ok).
 A B

Krikoid kondrosarkom
A.Aksiyel kontrastlı BT. B. Aksiyel kontrastlı T1 MR. Krikoid kartilajı destrükte
eden, BT’de hipodens, MR’da ağırlıklı olarak periferik yoğun kontraslanan
kitle.
 Koronal BT
Aksiyel BT

Koronal BT

Resimler:
The Radiology Assistant
https://radiologyassistant.nl/head-neck/temporal-bone-anatomy-2-0

1.Anatomy of the os temporaleInteractive Digital Education (part I),

F.J.A. Beek, radiologist, Radiology department of the Wilhelmina
Children's Hospital and the University Medical Centre of Utrecht,
the Netherlands
2. Lemmerling M, Kollias SS, eds. Radiology of the Petrous Bone.
Springer 2003. Ch. 1, p. 1-14
 Mastoid aerasyon kaybı
Aksiyel BT. A. Normal mastoid
havalanma. B. Sağ mastoid
hücrelerde aerasyon kaybı
ve skleroz.

A B

Kr. Otitis media

Aksiyel BT. Sağda
timpanik kavite ve
mastoid hücrelerde
total aerasyon kaybı
Resimler:
The Radiology Assistant ve opasifikasyon.
https://radiologyassistant.nl/head-neck/
temporal-bone-anatomy-2-0
 *

A B

Kolesteatom
Koronal BT. A. Sağda timpanik kavite aerasyonu normal. Kemikçik zincir normal.
B. Solda epitimpanik kavitede kemikçik zincirin lateralinde (Prussak boşluğu)
yumuşak doku dansitesinde lezyon (sarı ok).
* Sağda normal skutum. Resimler:
The Radiology Assistant
https://radiologyassistant.nl/head-neck/
temporal-bone-anatomy-2-0
 İnkus dislokasyonu
Aksiyel BT. Travma olgusu.
A.Sağda incudomalleolar
Dislokasyon (mavi ok).
B. Sol normal.
A B
Resimler:
The Radiology Assistant
https://radiologyassistant.nl/head-neck/
temporal-bone-anatomy-2-0

Longitudinal fraktür
Aksiyel BT. Travma.
A.Sağ normal.
B.Solda longitudinal
fraktür (mavi oklar). *
timpanik kavite ve
mastoid hücrelerde
hematom ile uyumlu A B
opasifikasyonlar (*).
 Prepontin sistern

İnternal akustik kanal

Pons

Akustik kanal görütülemede primer

radyolojik yöntem kontrastlı internal
akustik kanal MR’dır.

Akustik Nörinom
İnternal akustik MR.
A.Aksiyel T2 MR. Sol normal.
Sağda akustik kanal lateralinde
hipointens lezyon. B. Koronal
kontrastlı T1. Sağdaki lezyon
kontrast tutuyor (sarı çember). B
 Özellikle acil baş-boyun enfeksiyonlarının ve
olası komplikasyonlarının tanısı
 Havayolu obstrüksiyonlarının ortaya konması
 Travmatik lezyonların saptanması
 Anatomi oldukça kompleks
 Baş-Boyun yüzeyel ve derin fasyaları ile arada
kalan alanlar
 Enf ve tm boyun kompartmanları arasında
yayılabilir !!!
 Mediastene kadar inebilir !!!
 Kafa tabanı
 Vasküler yapılar
Retrofaringeal boşluk
Danger boşluğu
 Modalite (BT)
 Özellikle,
▪ Enfeksiyon
▪ Hava yolu
▪ İnfrahyoid boyun
▪ Lenf nodu
▪ Travma – kemik detay değerlendirmesinde ilk tercih.
 Üst mediasteni de değerlendir !!!
 Abse-enf. için IV kontrast uygula !!!
 Modalite (MR)

 Özellikle intrakranial tutulum düşünülüyorsa ilk

tercih.

 Dezavantajları:
▪ Çekim süresi uzun
▪ Hareket artefaktlarından daha çok etkileniyor.
 Yüksek riskli hastalar

 Diabet
 İleri yaş
 Alkolizm
 Sistemik hastalığı olanlar
 Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar
 Odontojenik
enf.
Yetişkinlerde baş-
boyun enf’nın en
sık nedeni !

A B

Kontrastlı aksiyel BT. A. Yumuşak doku penceresi. Sol mastikatör, parafaringeal, bukkal
boşluklarda yaygın olarak izlenen, yumuşak doku kalınlaşmaları, ödem-enflamasyon
ile uyumlu hipodensiteler ve hava dansiteleri. B. Kemik pencere. Sol mandibuler
odontojenik hipodens lezyon.
 Peritonsiller abse:
-Çocukta baş-boyun enf en sık nedeni !
-En sık derin boyun enf.
-İlerlemiş akut tonsilitin en sık sonucu!

-Parafaringeal ve retrofaringeal alanlar

tutulabilir!
-Tedavi edilmezse aspirasyon ve hava
yolu obst oluşabilir

Kontrastlı aksiyel BT. Sol tonsiller fossada,

hipodens, sıvı-abse dansitesinde, düzensiz
sınırlı lezyon. Bilateral tonsiller hiperplazi.

Sarı çember: sağda hiperplazik tonsil.

 Ludwig Angina:
-%80-90 mandibular odontojenik enf.
-Submandibular diffüz sellülit
-Abse beklenmez!

-Hava yolu ciddi tehlike altındadır.

-Çoğu vakada trakeostomi gerekir!

Aksiyel BT. A. Yumuşak doku penc.

Sağ submandibular, mastikatör,
A bukkal, parafaringeal alanlarda
sınırları belirsiz yumuşak doku
şişlikleri (kırmızı çember). Orta hatta
orofarenks hava lumeni lezyon
nedeniyle asimetrik daralmış.
B. Kemik pencerede lezyon
kaynağının sağ mandibular
diş olduğu anlaşılıyor (kırmızı ok).
B
 Retrofaringeal abse:
-Kılçık – tavuk kemiği; piriform sinüste takılıp hypofarinks duvarını
penetre edip retrofaringeal abseye yol açabilir
-Farenjit / tonsilite bağlı supuratif
retrofaringeal lenfadenit
-Diskit / osteomyelite bağlı prevertebral enf.
-Radyoloji:
-Klasik abselerdeki gibi çepersel kontrastlanma olmayabilir !!
-Mutlaka karinaya kadar BT çek ve
mediasteni değerlendir; çünkü danger
space yolu ile mediastene yayılım riski!!
A

A. Aksiyel. B. Sagittal. Kontrastlı BT.

Retrofaringeal alanda kraniokaudal uzanım
gösteren, iç kesimi sıvı-abse ile uyumlu
hipodens olarak izlenen lezyon
(kırmızıoklar).