Estilo ng Retorika

ARALIN 2
 Kahulugan at Kalikasan

Kung babalikan natin ang pagbibigay ng kahulugan sa retorika,

mababatid nating ito ay bahagi ng edukasyon sa malayang
sining nangpanahon ng “medieval” at nakatuon sa paggamit
ng wika upang magbigay ng panuto at manghimok.
Binigyan ito ng kahulugan ni Sister Miriam Joseph bilang
sining ng pagpapahayag ng naiisip mula sa isang tao patungo
sa iba, at ang pag-aangkop ng wikang gamit sa pangyayari at
panahon. Sinasabi ring ang retorika ay nakatuon sa isang
bagay sa panahong ipinahahayag ito.
 Ano nga ba ang Estilo?
• Ang Estilo ay isa sa tradisyunal na kahingian ng retorikang klasikal.
Mula kay Richard Nordquist, “The most durable thing in writing is
style”. Ibig sabihin, ang estilo ang pinakamatatag na bahagi ng
pagsulat.
• Mula sa salitang Latin na Stylus, isang bagay na matulis na ginagamit
na panulat, ang kahulugan ng estilo noong nakalipas na 2,000 taon.
Ngunit sa kasalukuyan, ang kahulugan ng estilo ay hindi ang gamit-
panulat kundi ang katangian ng pagsusulat mismo: ang paraan ng
pagpapahayag, pagsasagawa, o paglalahad sa pasalita at pasulat na
paraan. Kung pasisimplihin ang kahulugan nito, ito ay ang mga bagay
na pinapalamuti sa diskurso ng isang tao; na kung palalawakin ay
manipestasyon ng taong naghahayag o nagsusulat. Ito ang kahulugan
ng salitang estilo na mula sa salitang Latin na Elocutio o salitang
Griyego na Lexis.
Inuri ni Quintilian ang tatlong antas ng Estilo sa sumusunod:

a. Ang estilong payak- ginagamit sa pagbibigay panuto sa mga

tagapakinig,
b. Ang estilong midyal- ginagamit sa pagpapakilos ng
tagapakinig, at
c. Ang estilong mataas- ginagamit upang mapaglubag o ma-
please ang tagapakinig.
Ang mga kaantasang ito ng estilo ay maaaring magamit nang
sabay-sabay. Wala ringkinikilalang mas mataas o mas mababa
sa mga ito.
Ayon sa paniniwala ni Baruch Spinoza, ang estilo ay karakter.
Ito ay ang katangian ng damdamin ng isang tao na inihahayag;
at sa hindi inaasahang pag-uugnay, etika at pamahalaan ang
estilo.
Ayon naman kay Johann Wolfgang von Goethe,
kinakailangang malinaw raw muna ang pag-iisip ng isang
manunulat upang magkaroon ng estilo ang kanyang isinusulat,
at kung may magsusulat sakagalang-galang na estilo, dapat
maging kagalang-galang muna ang kanyang pagkatao.
Ang estilo ng manunulat ay nararapat sa kanyang larawang-
diwa, subalit ang pili at kapangyarihan ng wikang kanyang
gamit ang bunga ng kanyang panulat. Ito ay ayon naman kay
Edward Gibbon.
Kay Lord Chesterfield, ang estilo ay kasuotan ng kanyang
naiisip; samantala, kay Richard Eberhart, ito ay
pagpapatumpak ng punto de bista.
Sa aklat namang College Composition and Communication
(1974) ni Richard Graves,ang estilo ay hindi lamang palamuti
ni katapusan ang paggamit nito sa isang panulat, ito ay paraan
ng paghahanap at pagpapaliwanag ng katotohanan. Ang
layunin nito ay hindi magmayabang kundi magpahayag.

At kay Gore Vidal, ang estilo ay pagkilala sa totoong pagkatao,

sa gustong ipahayag at hindinababahala sa kalalabasan.

Sa mga pahayag na ito, malinaw na ang estilo ay “buhay” ng

isang panulat. Hindi lamang itopalamuti kundi kahulugan ng
mga pahayag ng isang manunulat. At ayon nga kay Vladimir
Nabokov, ito ang lahat ng mga kailangan sa pagpapahayag.
Kakanyahan at Kapangyarihan ng Wika

Sa mga nakaraang talakay, malinaw na binigyang-

kahuluganang wika bilang masistemangbalangkas ng
sinasalitang tunog. At sapagkat ito ay may sistema at may
balangkas, may taglay rin itongmga kakanyahan.
Ang wika ay gamit sa pakikipagtalastasang pantao na may
pinagkasunduang simbolo, tinig at tono, kilos at kumpas. Sa
pahayag na ito, may dalawang kakanyahan ng wika ang
mababasa: gamit sapakikipagtalastasang pantao at may
pinagkasunduang simbolo, tinig at tono, kilos at kumpas.
Ayon kay Walt Whitman, ang wika ay hindi isang abstraktong
nilikha ng mga nakapag-aral o ng mga bumubuo ng
diksyonaryo, kundi ito ay isang bagay na nalikha mula sa mga
gawa, pangangailangan, kaligayahan, pagmamahal, panlasa ng
mahabang talaan ng henerasyon ng lahi at nagtataglay ito ng
malawak na batayang makamasa.
Sa kahulugang ito, mababasa na ang wika ay nabuo batay sa
pangangailangan ng gagamit nito. Ito ay kakanyahan pa rin ng
wika.
Ang wika rin ay maaaring itulad sa isang pirasong papel nn ang
kabilang mukha ay angpapel, mahaaikang kaisipan at ang
tunog Anumang bahagi ng pulol magtatagla kapa a ang
kaisipan at tunog. At ang pagtataglay ng wika ng kaisipan at
tunog ay kakanyahan nito.
Sa nga kakanyahang ito, mabibigyan ng kapangyarihan ang
wikang maging ina ng karunungan ayon kay Krank Kruas.

Gayundin, ang wika ay maaaring magtago ng naiisip at

nagpipigil sa pakikipagtalastasan ayon kay Abraham Maslow.

Ayon din kay Ludwig Wittgenstein, ang limitasyon ng wika ng

nagpapahayag ay nangangahulugang limitasyon sa kanyang
mundo.
Kahulugang Konotatibo at Denotatibo

Ang karaniwang layunin ng pakikipag-usap sa kapwa ay upang

magkaunawaan subalit minsan, ang pakikipag-unawaan ay
hindi natatamo sapagkat nabibigyan ng ibang kahulugan ang
mga salitang ginamit o ginagamit ng mga nag-uusap.

May dalawang pagpapakahulugan ang maaaring mailapat sa

mga salitang ginagamit o ginamit sa mga pahayag:
Kahulugang Konotatibo at Denotatibo
1. Ang Kahulugang Konotatibo
Ang konotatibo ay pagpapakahulugan sa mga salitang
ginamit sa pagpapahayag na nakabataysa estilo ng
nagpapahayag. Kadalasan, ang kahulugang ito ay
nakasalalay sa pagtanggap ng nakikinig nainaangkop sa
paraan ng pagpapahayag ng nagsasalita. Nagbibigay ito ng
emosyonal at/o intelektuwal nadating sa tumatanggap ng
kahulugan. Karaniwan sa kahulugang ito ang pagiging
subhetibo ngtumatanggap ng kahulugan.
Kahulugang Konotatibo at Denotatibo

2. Ang Kahulugang Denotatibo

Ang denotatibo ay pagpapakahulugan sa mga salitang ginamit
sa pagpapahayag na nakabataysa kahulugang ibinibigay ng
diksyonaryo. Ito ang kahulugang literal ng salitang ginamit
sapakikipagtalastasan. Inilalabas sa pagpapakahulugan ng
salita ang pahiwatig-emosyonal, politikal atetikal. Ang tuon ng
kahulugang ito ay ang pagiging obhetibo ng tumatanggap ng
kahulugan.
 Kahulugang Tekstuwal, Kontekstuwal,
Subtekstuwal at Intertekstuwal

Sa bahaging ito, ang bibigyang-linaw ay ang kahulugang

inilalapat sa mga pahayag. Nakatutulong sa pakikipag-unawaan
ang kaalaman sa pagkilala sa kahulugan ng mga pahayag
nakaraniwan nang nagaganap sa ugnayan ng mga salita sa loob
ng mga pahayag.
May apat na uri ng pagpapakahulugan sa mga pahayag na
ginagamit sa pakikipagtalastasan:
 Ang Kahulugang Tekstuwal
Ito ang literal na kahulugan ng pahayag batay sa ugnayan ng
mga salitang ginamit. Binibigyang-tuon sa kahulugang ito ang
kaayusan ng mga salita sa loob ng pangungusap,ang kaayusana
pangungusap sa loob ng talata, ang kaayusan ng mga talata sa
loob ng pahayag, at ang kaayusanng mga pahayag sa kabuuan
ng diskurso. Ang kahulugang ito ay nakasasalayrin sa kakipilan,
kaisahanat empasis ng pahayag.
Ang salitang tekstuwal ay mula sa salitang-ugat na text o teksto
na mula naman sa pandiwang Latin na texere na
nangangahulugang bumuo, humabi o maglatag.
THE END