Tư Tưởng Chính Trị

Phương Đông
Giảng viên: TS. Vũ Thị Hồng Trang

Nhóm 2
NỘI DUNG

VÌ SAO PHẢI KIỂM

01 NGUỒN GỐC CỦA
QUYỀN LỰC NHÀ
03 SOÁT QUYỀN LỰC,
NƯỚC BẰNG CÁCH NÀO?

HÌNH THỨC CHÍNH VAI TRÒ CỦA PHÁP

02 THỂ NÀO LÀ TỐT 04 QUYỀN TRONG ĐỜI
NHẤT? SỐNG XÃ HỘI

05 CÓ MÔ HÌNH CHÍNH THỂ NÀO PHÙ

HỢP VỚI MỌI QUỐC GIA KHÔNG?

2
 01
NGUỒN GỐC CỦA
QUYỀN LỰC
Thuyết trình bởi Phạm Thị Thuỷ Tiên QHQT50B11562

3
1. Sự hình thành Nhà nước

Khoảng thiên niên kỷ 3

TCN

Lưu vực các dòng sông

lớn

4
1.1. Quan hệ xã hội và
thể chế chính trị
• Quan hệ xã hội: phân chia giai cấp

• Thể chế chính trị: quân chủ chuyên

chế trung ương tập quyền

5
1.2. Nguyên nhân hình
thành thể chế chính trị
• Nền kinh tế nông nghiệp

• Vua nắm tư liệu sản xuất

• Có nhu cầu tiến hành chiến tranh bảo vệ đất

nước, bành trướng lãnh thổ

6
 2. QUYỀN LỰC
• Phạm trù cơ bản nhất
của chính trị học
• Nói lên thực chất
hoạt động chính trị của

mỗi giai cấp mọi đảng phái trong xã hội

có giai cấp

7
3. Nguồn gốc của quyền lực Nhà nước

Xuất phát từ các quý tộc thị tộc, lực lượng nắm quyền thống
trị

Liên quan đến sự can thiệp của thần linh

Thể hiện qua các phương tiện như kinh tế, chính trị, nhà
nước, gia đình, uy tín, quyền hành, sức mạnh,...

8
4. Lý giải nguồn gốc của quyền lực Nhà nước

● Con người chưa thể giải thích

nhiều điều bí ẩn về thế giới
xung quanh

● Vua muốn có quyền lực lớn

 Mang tính duy tâm

9
 02
HÌNH THỨC
CHÍNH THỂ NÀO
LÀ TỐT NHẤT?
Thuyết trình bởi Phan Thiên Lâm Hương QHQT50B11356

10
 1. CHÍNH THỂ
• Cách mà một quốc gia tự quản lý

• Phương thức: Chọn ra những người

đại diện cho quyết định những quy tắc

dân chúng cho xã hội

11
KHÔNG
có hình thức chính thể tốt nhất

12
 2. Thời kỳ Cổ Trung đại
QUÂN CHỦ
CHUYÊN
CHẾ
13
 Nguyên nhân

Thủy lợi Tiến hành chiến tranh Khởi nghĩa nhân dân

14
Sông Hoàng Hà Sông Trường Giang

15
 3. Thời kỳ Cận – Hiện đại

Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Quân chủ lập hiến

16
 03
VÌ SAO PHẢI KIỂM
SOÁT QUYỀN LỰC,
BẰNG CÁCH NÀO?
Thuyết trình bởi Dương Nguyễn Thế Anh QHQT50C11212

17
1. Vì sao phải kiểm soát quyền lực?
Con dao 2 lưỡi

Kiểm soát và vận hành Tha hóa, lạm quyền

Nhà nước

18
 2. Kiểm soát bằng cách nào?
● “Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”

● Thuyết nhân trị

● Lấy dân làm gốc, hướng dẫn và giáo dục

người dân cái lễ.

+ Bậc cai trị cần làm gương

+ Nhân dân cần sống và thi hành

đúng bổn phận của mình

Khổng Tử

19
 2. Kiểm soát bằng cách nào?
● “Thiếu hiền tài thì không ai cùng vua trị
nước”
● “Kiêm ái” - yêu thương mọi người

● Thưởng đúng người, phạt đúng tội

● Phản đối chế độ “cha truyền - con nối”

 Mầm mống của tư tưởng dân chủ

Mặc Tử

20
 2. Kiểm soát bằng cách nào?
● Kiểm soát quyền lực bằng “pháp, thế,
thuật”

+ Trọng pháp

+ Trọng thế

+ Trọng thuật
● Luật pháp hà khắc, bạo lực không đủ sức
giúp cho chế độ cai trị duy trì sự tồn tại của
nó
Hàn Phi Tử

21
 2. Kiểm soát bằng cách nào?

● “Vô vi nhị trị”

+ “Vô”: không

+ “Vi”: làm

 Không làm gì trái với tự nhiên: không dùng

tâm can thiệp chuyện người khác, không có
lòng tham,...

Lão Tử
+
22
 VIỆT NAM
Công tác kiểm tra đối với cán bộ và kiểm soát lãnh đạo
• Kiểm soát lẫn nhau giữa các cơ quan nhà nước
• Bầu cử, bổ nhiệm, miễn nhiệm
• Hiến pháp, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và chế
độ tư pháp
Thực hiện vai trò làm chủ, sự giám sát, phản biện của nhân
dân

23
 VAI TRÒ CỦA
04 PHÁP QUYỀN TRONG
ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
Thuyết trình bởi Lê Nguyễn Minh Châu QHQT50B11272

24
1. Đôi nét về Pháp quyền
phương Đông
Chịu sự ảnh hưởng của Nho giáo

Chú trọng vào sự hòa giải và đền bù

Chịu sự ảnh hưởng của lịch sử và truyền thống

Có sự kết hợp giữa phương Đông và phương Tây

Quan niệm về sự ổn định xã hội

25
2. Vai trò của nhà nước pháp quyền

Duy trì
trật tự
và quyền
lực
Nhật Bản thời Shogun Trung Quốc thời Đường

26
 2. Vai trò của Nhà nước pháp
quyền
Hệ thống tư pháp độc lập

Bảo vệ quyền con người và dân sự

Hệ thống pháp luật hỗn hợp

Hợp tác quốc tế

Sự hòa nhập của giá trị truyền thống và hiện đại

Hàn Quốc thời hiện đại

27
 05
CÓ MÔ HÌNH CHÍNH
THỂ NÀO PHÙ HỢP
VỚI MỌI QUỐC GIA
KHÔNG?
Thuyết trình bởi Phan Quỳnh Anh QHQT50C11243
28
 Mô hình chính thể chính

Cộng hòa
Quân chủ Cộng hòa xã hội
lập hiến tổng thống chủ nghĩa

01 02 03 04 05 06

Quân chủ Cộng hòa Cộng hòa

đại nghị hỗn hợp

29
 So sánh
Quân chủ chuyên chế Cộng hòa dân chủ Quân chủ lập hiến Quân chủ tối cao
Khái niệm Quyền lực tập trung vào Quyền lực được phân Là hình thức quân chủ Là hình thức quân chủ
một cá nhân, thường là tán vào các cơ quan đại nhưng với các giới hạn nhưng quyền lực của
vua hoặc quốc vương. diện của dân chúng và hệ thống kiểm soát vua hoặc quốc vương bị
thông qua quá trình bầu quyền lực theo hiến giới hạn bởi một cơ
cử hoặc bổ nhiệm. pháp. quan chính trị khác.
Tính chất • Tính tập trung cao • Tính dân chủ cao • Kết hợp giữa tính tập • Có tính chất lẫn lộn
trung và tính dân giữa tập trung và
• Thiếu tính dân chủ • Có cơ chế kiểm soát
chủ. phân tán quyền lực.
và có nguy cơ lạm quyền lực và độ linh
quyền. hoạt trong quản lý • Có hệ thống kiểm • Có hệ thống kiểm
chính trị. soát và cân bằng soát và cân bằng
quyền lực. quyền lực.

Ví dụ Trung Quốc cổ đại, Hoa Kỳ, Pháp, Đức. Vương quốc Anh, Thái Tây Ban Nha, Thụy
Nhật Bản thời Edo. Lan, Nhật Bản hiện đại. Điển, Hà Lan.

30
 KHÔNG
có mô hình chính thể phù hợp nhất

31
 Cảm ơn!
Bàn Về Nguồn Gốc Pháp Luật Trang chủ. Available at: https://tapchikhplvn.hcmulaw.edu.vn/module/xemchitietbaibao?oid=2ecc7c41-c788-
454c-979b-853e6d516505 (Accessed: 29 February 2024).
Admin and LichSu.org (2022) Nền Văn Minh sông ấn [Lịch sử ấn độ cổ đại], Lịch sử. Available at: https://lichsu.org/nen-van-minh-song-an/
(Accessed: 29 February 2024).
Nguồn Gốc Của Nhà Nước LÀ GÌ? Nguyên nhân, điều ... Available at: https://luatminhkhue.vn/nguon-goc-cua-nha-nuoc-la-gi.aspx (Accessed:
29 February 2024).
Mai Thanh Lợi (2024). Thư viện pháp luật Việt Nam - Quân chủ chuyên chế là gì? Hiện nay còn tồn tại không?. [online] thuvienphapluat.vn.
Available at:
https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/vn/thoi-su-phap-luat/tu-van-phap-luat/58020/quan-chu-chuyen-che-la-gi-hien-nay-
con-ton-tai-khong
, [Accessed 28 Feb. 2024]
Vũ Dương Ninh, Nguyễn Gia Phu, Nguyễn Quốc Hùng, Đinh Ngọc Bảo, 2010, Lịch sử văn minh thế giới, 12, Công ty cổ phần in Phúc Yên,
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam
https://drive.google.com/drive/folders/1s_69ypEVWY1ZFOb1fKWZlirAMyPb5tPQ?fbclid=IwAR3WtYseENnc5ESvGykuhUphZ-gxz4
GYBPpr1GpgxlRTKUvoQX1p6GgSJS
, [Accessed 28 Feb. 2024]
Trần Thị Thanh Tâm (2014). Đặc điểm chung của các quốc gia cổ đại phương Đông [online] Tiểu luận.net.vn. Available at:
https://luanvan.net.vn/luan-van/tieu-luan-dac-diem-chung-cua-cac-quoc-gia-co-dai-phuong-dong-72522/
Lưu, V.S., 2016. Các loại hình thể chế chính trị đương đại và những giá trị tham khảo cho Việt Nam.
ThS, NCS Nguyễn Thị Phương Thủy (2021). Về chế định nguyên thủ quốc gia trên thế giới hiện nay. [online] lyluanchinhtri.vn. Available
at: http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/quoc-te/item/3544-ve-che-dinh-nguyen-thuy-quoc-gia-tren-the-gioi-hien-nay.html [Accessed
28 Feb. 2024].
32
 Thành viên
Nguyễn Tùng Lâm QHQT50C11382
Đinh Khánh Linh QHQT50A41405
Nguyễn Khánh Linh QHQT50C11401
Đinh Lê Đức Huy QHQT50C11364
Trần Thị Đan Lê QHQT50C11388
Nguyễn Nhật Linh QHQT50B11429
Phan Nguyễn Hạnh Nhân QHQT50B11484
Lê Thuỷ Vân QHQT50B11600
Hoàng Xuân Trúc QHQT50B11586
Ngô Mai Diễm QHQT50C11297
33
Hoàng Tú Anh QHQT50C11213
Nguyễn Ngọc Như Quỳnh QHQT50B11526
Phan Thiên Lâm Hương QHQT50B11356
Nguyễn Trọng Quân QHQT50B11519
Phạm Thị Thuỷ Tiên QHQT50B11562
Dương Nguyễn Thế Anh QHQT50C11212
Lê Nguyễn Minh Châu QHQT50B11272
Nguyễn Minh Châu QHQT50C11273
Nguyễn Thị Thanh Hằng QHQT50C11336
Nguyễn Hương Giang QHQT50C11323
Phan Quỳnh Anh QHQT50C11243