Chương 2.

Tổng quan về Nhà nước

và Pháp luật
• 2.1 Tổng quan về nhà nước
• 2.2 Tổng quan về pháp luật

Nguyễn Thị Yến 1

2.1 Tổng quan về Nhà Nước

• 2.1.1. Nguồn gốc và bản chất của nhà nước

• 2.1.2 Hình thức, kiểu nhà nước
• 2.1.3 Bộ máy nhà nước
• 2.1.4 Tổ chức bộ máy nhà nước cộng hòa XHCN Việt Nam

Nguyễn Thị Yến 2

2.1.1. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
QUAN ĐIỂM

Phi Mácxít Mác -Lênin

(Mácxít)
2.1.1 Nguồn gốc ra đời và bản chất
của nhà nước
• 1. Quan điểm phi mác xít về nguồn gốc của nhà nước
Thuyết thần học
Thuyết gia trưởng
Thuyết bạo lực
Thuyết khế ước xã hội

Nguyễn Thị Yến 4

1.1.1. Những quan điểm phi Mácxít về nguồn gốc Nhà nước

1.1.1.1. Thuyết thần học

Thượng đế

Nhà nước

Vĩnh cữu - bất biến

Nhưng có các phái quan niệm khác nhau: Giáo quyền, dân
quyền, quân chủ
 1.1.1.1. Thuyết thần học
Phái dân quyền
Thượng đế

Nhân dân

Vua
 1.1.1.1. Thuyết thần học
Phái giáo quyền
Thượng đế

Nhân loại

Tinh thần Thể xác

Giáo hoàng Vua

 1.1.1.1. Thuyết thần học
Phái quân chủ

Thượng đế

Vua
1.1.1.2. Thuyết gia trưởng

Gia đình Gia trưởng

Gia tộc

Thị tộc

Chủng tộc

Quốc gia Nhà nước

1.1.1.3. Thuyết khế ước

Khế ước (Hợp đồng)

Nhà nước
1.1.1.4. Thuyết bạo lực

Bạo lực giữa Thị tộc A và Thị tộc B

Thị tộc A chiến thắng

Nhà nước
1.1.2. Quan điểm Mác – Lênin
1.1.2.1. Xã hội nguyên thuỷ và tổ chức thị tộc, bộ lạc

Thị tộc Tộc trưởng

Bào tộc

Bộ lạc Thủ lĩnh

1.1.2.2. Sự phân hoá giai cấp trong xã hội và Nhà nước xuất
hiện

• Lần phân công lao động thứ nhất.

• => Chăn nuôi tách ra khỏi trồng trọt
=> Lần phân công LĐ thứ 2: ngành thủ công nghiệp ra
đời, NSLĐ cao hơn: gốm, dệt, chế tạo công cụ
=>Lần phân công lao động thứ 3: Thương nghiệp ra đời
2.1.1 Nguồn gốc ra đời và bản chất
của Nhà nước
• 2. Quan điểm Mác-Lênin về nguồn gốc nhà nước và pháp luật
Nhà nước và pháp luật ra đời khi trong xã hội có sự phân chia giai cấp
Các giai cấp có lợi ích khác nhau, xuất hiện những mâu thuẫn đối kháng
giữa các giai cấp đó
Khi mâu thuân đối kháng đó trở nên gay gắt không thể điều hòa được
Nhà nước và pháp luật ra đời

Nguyễn Thị Yến 14

2. Bản chất của nhà nước

nước • Nhà nước là sản phẩm

nước
Bản chất giai cấp của Nhà

Bản chất xã hội của Nhà

của xã hội có giai cấp,
• Quyền lực nhà nước • Bảo vệ trât tự xã hội
mang tính giai cấp • Xây dựng những công
• + quyền lực đó thuộc về trình công cộng; thực
giai cấp thống trị hiện những công việc
• + bảo vệ, duy trì địa vị chung của xã hội
của giai cấp thống trị
• + công cụ đàn áp sự
phản kháng của các giai
cấp khác

Nguyễn Thị Yến 15

Chức năng của Nhà nước
Chức năng đối
Chức năng đối nội
ngoại
• Đảm bảo trật tự xã • Phòng thủ đất
hội nước
• Trấn áp các phần • Chống sự xâm
tử chống đối chế lược từ bên ngoài
độ • Thiết lập quan hệ
• Bảo vệ chế độ với các quốc gia
kinh tế khác

Nguyễn Thị Yến 16

Khái niệm về Nhà nước

Nhà nước là một tổ chức

đặc biệt của quyền lực
chính trị, một bộ máy
chuyên làm nhiệm vụ
cưỡng chế, thực hiện các
chức năng quản lý đặc
biệt nhằm duy trì trật tự
xã hội, thực hiện mục
đích bảo vệ địa vị của
giai cấp thống trị trong xã
hội

Nguyễn Thị Yến 17

Các đặc trưng của nhà nước

Nhà nước ban

Nhà nước phân
Nhà nước thiết hành pháp luật
chia dân cư theo
lập quyền lực buộc mọi thành
các đơn vị hành
công đặc biệt viên trong xã hội
chính lãnh thổ
thực hiện
Nhà nước quy
Nhà nước có
định và tiến
chủ quyền quốc
hành thu các
gia
loại thuế

Nguyễn Thị Yến 18