სირთულეები კითხვის

პროცესში
სირთულეები კითხვის პროცესში
• განვიხილოთ შემთხვევა, როცა საანბანო
პერიოდში კითხვის უნარი არ იქნა საკმარისად
გაწაფული და მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვმა
შეძლო ანბანის შესწავლა(ცნობა-
დასახელება) , მას მაიც აქვს სირთულეები
მარცვლების შეერთების აქტივობაში ან სიტყვის
დამარცვლაში, ხოლო ტექსტის ზომის
მატებასთან ერთად უჭირს კითხვა,
გრამატიკული ფორმებისა და რთული
სტრუქტურის შემთხვევაში კისაერთოდ ვერ
იგებს შინაარსს
• რა პროცესებთან შეიძება გვქონდეს საქმე?
• როდესაც მოსწავლე არ ფლობს საკმარის
დონეზე მარცვლების შეერთების(სინთეზის)
ავტომატიზებულ უნარს, ცდილობს
ამოიცნოს საჭირო მარცვალი, არა
აღნიშნულ უნარის გამოყენებით არამედ
აზრობრივ და სიტყვის ჟღერადობაზე
დაყრნობით.
• აქედან წარმოიქმნება კითხვის დროს
დაშვებული მრავლობითი შეცდომები, რაც
აფერხებს კითხვის ტექნიკის შემდგომ
სრულყოფას
• თუ წლის დასაწყისში ბავშვი ვერ
უმკლდება მათემატიკის ამოცანებს
კითხვის აქტუალური(მინიმალური)
უნარით. შუა წელს აღნიშნული
პრობლება გაიზრდება, რადგან
ტექსტური სამუშაოების წილი
პროგრამაში იმატებს.
 სირთულეები, რომლებიც აფერხებს
კითხვის ტემპს
• ბუნებრივი ტემპი
• რეგრესია
• ანტიციპაციის უნარის ნაკლებობა
• არტიკულაცია
• ოპერატიული ველის სიდიდე
• ყურადღების ორგანიზების სირთულე
• მეხსიერება
კითხვის ბუნებრივი ტემპის
გასაუმჯობესებელი
სავარჯიშოები
 ბევრჯერადი ამოკითხვა
• ტექსტის სირთულე უნდა შეესაბამებოდეს მოსწავლის
აკადემიურ დონეს. უფროსი ერთხელ ხმამაღლა
კითხულობს ტექსტს, შემდეგ ბავშვი იწყებს კითხვას
ხმამაღლა და აგრზელებს კითხვას 1 წთ-ს
განმავლობაში. დროს გასვლის შემდეგ უდა იქნეს
გადათვლილი წაკითხული სიტყვების რაოდენობა.
მოსწავლეს ეძლევა ინსტრუქცია ხელახლა
წაიკითხოს ტექსტი და 1 წთ-ს გასვლის შემდეგ ისევ
ხდება წაკითხული სიტყვების რაოენიბის გადათვლა.
აქტივობა გრძელდება მანამ, სანამ სიტყვების
რაოდენობა შეწყვეტს ზრდას.
 ბუქსირი
• ტექსტს უფროსი კითხულობს ხმამაღლა,
მოსწავლეს ეძლევა ინსტრუქცია
ყურადრებით გააყოლოს თვალი ტექსტს.
უფროსის კითხვის ტემპი უნდა იყოს 80-
160 სიტყვამდე წუთში. კითხვის როს
უფროსი ჩერდება და სთხოვს ბავშვს
მიუთითოს ტექსტში ადგილი სადაც
შეჩერა კითხვა. თუ მოსწავლეს უჭირს
თვალის მიდევნება, უფროსი ანელებს
კითხვის ტემპს 40 სიტყვამდე წუთში.
 რეგრესია
რეგრესია - კითხვის დროს სიტყვის,
მარცვლის წინადადების ხელახლა
ამოკითხვა
შესაძლო მიზეზები:
• ჩვევა
• რთული ტექსტი
• ყურადღების კონცენტრაცია
სავარჯიშოები რეგრესიის დროს
• ფანჯრით კითხვა - თეთრ ფურცელზე უნდა
გამოიჭრას ფანფარა 5 სიმაღლე-10სიგრძე

• ფურცელი უნდა მოთავსეს სტრიქონის გასწვრივ და

გადაადგილდება კითხვის პროცესში ჯერ უფროსის
მიერ, ხოლო როცა მოსწავლე მიეცვევა ტექნიკას,
შემდეგ თავად მის მიერ.
• აღნიშნული ტექნიკის გამოყენების პირობაა
სისტემატურობა და ხანგრძლივობა.
 ანტიციპაცია
მიხვედრით კითხვა - აზრობრივი განჭვრეტა

• ტყე-- ცხოვრო--- ერთი მგე--;

• იყ- ერთი -ოგონა, -ომელსაც ე-ქვა
-თელქუდა;
• -ატარა გოგონა მირბოდა ქვიშიან -აზე. უეცრად მან
-ე-ი წამოკრა რაღაცას და წაიქცა. გოგონამ
მიიხედა და დაინახა -უ, რომელიც გზაზე
მიღოღავდა.
• ქალაქია თავზე ჩამოწვა საავდრო ---.საღამოს
ისეთი თოვლი ---, რომ მთელი ქუჩები---.

• თუ მოსწავლეს უჭირს მსგავსი აქტივობების

განხორციელება, მაშინ მეტ დროს ვუთმობთ
შემდეგი ტექნიკით კითხვას.
 გისოსები
• თეთრ A4 ფორმატის ფურცელზე
გამოვჭრით 0,5 სმ- სიგანის კოლონებს.
კოლონებს შორის სასურველია იყოს 1-2 სმ
დაშორება. აღნიშნულ გისოსებიან
ფურცელს ვადებთ ამავე ზომის ფურცელზე
ნაბეჭდ ტექსტს და მოსწავლეს ვაძლეთ
ინსტრუქციას წაიკითხოს ტექსტი და
შეეცადოს ამოიცნოს კოლონების უკან
დაფარული სიტყვები.
• აღნიშნული ტექნიკის დროს არ შეიძლება
მოსწავლის აჩქარება!
 ოპერატიული ველის სივიწროვე
სავარჯიშოები:
• ბავშვის წინ თვალების სიმაღლეზე უნა დაიკიდოს
ფურცელი, რომლი შუაშის არის დახაზული 2 სმ
დიამეტრის მქონე წრე. მოსწავლეს ეძლევა ინსტრუქცია
თვალი არ მოაშოროს წრეს და ასე დაასახელოს ნივთები
რომელსაც ხედავს თავის გარშემო. აღნიშნული აქტივობა
საჭიროებს გარემოში ცვლილებების შეტანას.
• მოსწავლის წინ იება ფურცელი ასოებისა ან ციფრების
პირამიდით და ეძლევა ინსტრუქცია:
• შეხედოს ყურაღებით პირველი ხაზის ცენტრს. მზერის
ცენტრალურ ხაზზე მოშორების გარეში მოსწავლემ უნდა
სცადოს მარჯვენა და მარცხენა მხარეს დაბეჭდილი
ციფრის/ ასოს დასახელება
ასოების პირამიდა

ა გ
ფ ლ
ნ ვ
ც შ

რ ტ
ცხრილები- რომელიც შეივსოს რიცხვებით,
ასოებით, მარცვლებით
11 17 12 44 16
1 20 7 3 6
23 5 8 15
9 19 0 25 18
26 13 10 14 2
წერის სირთულეებთან სამუშაო
სტრატეგიები
 კოორდინაციისა და სხეულის შეთანხმებული მოძრაობის
ვარჯიშები

მნიშვნელოვანი წესები

• ხუთი-შვიდი წლის ბავშვის ვარჯიში 20-35 წუთს უნდა

გრძელდებოდეს.
• აუცილებელია ვარჯიში ყოველდღე.
• თითოეული კომპლექსი 45-60 დღის განმავლობაში
უნდა შესრულდეს.
• სასურველია, ვარჯიშიდან ვარჯიშამდე ორი კვირით
შევისვენოთ.
 კომპლექსი 1

რგოლი. სთხოვეთ ბავშვს, რიგრიგობით და რაც შეიძლება სწრაფად მიადოს ცერა თითს დანარჩენი თითები ჯერ
საჩვენებლიდან ცერისკენ, შემდეგ კი პირიქით . ვარჯიში შეასრულებინეთ ჯერ ცალი ხელით , შემდეგ - ორივეთი .

მუშტი-კიდე-ხელისგული. ერთმანეთს ენაცვლება ხელის სხვადასხვაგვარი მდგომარეობა . ხელისგული დევს

მაგიდაზე გაშლილი, იკვრება მუშტად, მუშტი გვერდულად იდება მაგიდაზე , შემდეგ ხელი კვლავ იშლება . ვარჯიში
ჯერ მარჯვენა ხელით სრულდება, შემდეგ - მარცხენით , მერე მუშაობს ორივე ხელი . გამეორება საჭიროა 8-10-ჯერ . თუ
ბავშვს ამ ვარჯიშის შესრულება უჭირს, უნდა დავეხმაროთ მითითებით : "მუშტი ! კიდე ! ხელისგული !"

ბაყაყი. ბავშვი ორივე ხელს მაგიდაზე აწყობს, ერთს - გაშლილს, მეორეს - მუშტად შეკრულს , და ჩქარ -ჩქარა ცვლის
მტევნების მდგომარეობას.

ყური-ცხვირი. ბავშვი მარცხენა ხელს ცხვირში ჩაივლებს , ხოლო მარჯვენას - მარცხენა ყურში . შემდეგ ტაშს
შემოჰკრავს და ხელებს შეანაცვლებს.

ველოსიპედი. საწყისი მდგომარეობა - წოლა ან ჯდომა. ბავშვმა ფეხები ისე უნდა ამოძრაოს , თითქოს ველოსიპედის
პედლებს ატრიალებდეს, ამავე დროს მარჯვენა იდაყვით შეეხოს მარცხენა მუხლს და პირიქით .

მარშირება. ბავშვი ადგილზე დადის, მარჯვენა მტევნით მარცხენა მუხლს ეხება , ხოლო მარცხენით - მარჯვენას .
 კომპლექსი 1
• ადგილზე ხტომა. ვარჯიშები ბავშვთან ერთად
დედამაც უნდა შეასრულოს - მან უნდა უჩვენოს
შვილს, როგორი თანამიმდევრობით არის
საჭირო ვარჯიშების შესრულება. შემდეგ, როცა
პატარა ყველაფერს აითვისებს, შეგიძლიათ
ვერბალური ინსტრუქციით შემოიფარგლოთ.
ხტომით უნდა მიიღოთ შემდეგი
მდგომარეობები:
1) ფეხები ერთად, ხელები განზე;
ფეხები განზე, ხელები ერთად;
ფეხები ერთად, ხელები ერთად;
ფეხები განზე, ხელები განზე.
2) ფეხი მარჯვნივ, ხელები მარჯვნივ;
ფეხი მარცხნივ, ხელები მარჯვნივ;
ფეხი მარცხნივ, ხელები მარჯვნივ;
ფეხი მარცნივ, ხელები მარცხნივ.
3) მარცხენა ხელი წინ, მარჯვენა ხელი უკან +
მარჯვენა ფეხი წინ, მარცხენა ფეხი უკან;
მარცხენა ხელი უკან, მარჯვენა ხელი წინ +
მარჯვენა ფეხი უკან, მარცხენა ფეხი წინ;
მარცხენა ხელი უკან, მარჯვენა ხელი უკან,
მარჯვენა ფეხი წინ.
4) მარჯვენა ხელი ზემოთ, ხტომა მარცხენა ფეხზე;
მარცხენა ხელი ზემოთ, ხტომა მარჯვენა ფეხზე;
მარჯვენა ხელი ზემოთ, ხტომა მრჯვენა ფეხზე;
მარცხენა ხელი ზემოთ, ხტომა მარცხენა ფეხზე.
• ეს ვარჯიშები განამტკიცებს ჰემისფეროთა
შორის ურთიერთობას, აუმჯობესებს
მოძრაობათა კოორდინაციასა და პლასტიკას.
 კომპლექსი 2
ყოველი ვარჯიშის წინ ბავშვს უნდა მისცეთ მითითება. მაგალითად:
• დააკაკუნე მაგიდაზე ჯერ მარჯვენა, შემდეგ მარცხენა ხელით;
• გაშლილი მტევნებით მაგიდას დაეყრდენი და რიგრიგობით ასწიე მაღლა
იდაყვები;
• ერთმანეთს მიადე თითის ბალიშები და დააწექი ჯერ მარჯვენა , შემდეგ მარცხენა
თითებს;
• მარჯვენა ხელის თითოეული თითით დააკაკუნე მაგიდაზე ;
• წინამხარი მაგიდზე დააფიქსირე და აიღე მაგიდიდან ფანქარი. იგივე
გაიმეორეთ მეორე ხელით.
• ატრიალე ფანქარი ჯერ მარჯვენა, შემდეგ მარცხენა ხელის თითებს შორის;
• ბრძანებისთანავე მოჰკიდე ხელი ყურს ან ცხვირს.
ამ ვარჯიშების დროს ინტერვენციის გამნახორციელებელი პირი თავადაც
ასრულებს ვარჯიშებს, თანაც პერიოდულად გამიზნულად უშვებს შეცდომებს .
•
ეს კომპლექსი თითქმის მთლიანად აქტიური ვარჯიშებისგან შედგება:

• ბავშვი დგას, ჩასუნთქვისას მტევნები იღლიებთან მიაქვს, ხოლო ამოსუნთქვისას

ჩამოუშვებს;
• ბავშვი ნელ-ნელა სწევს ხელს განზე, თვალებს ხუჭავს და წარმოიდგენს, რომ
მიფრინავს;
• ბავშვი ოთახში დარბის, ხელებს აქნევს და ყვირის;
• მტევანი გაშლილი დევს მაგიდაზე, ბავშვი სხვადასხვა თითს სწევს მაღლა ;
• პატარა პლასტელინს გორგლავს ჯერ მარჯვენა, შემდეგ მარცხენა ხელით ;
 ანგარიში
• http://www.youtube.com/watch?v=02cDsRW
EfJs