Sjellje Organizative

Pyetje dhe prgjigje

HYRJE NE SJELLJEN ORGANIZATIVE
1. Pse duhet Ta studiojm Sjelljen Organizative?
Sjellja Organizative na ndihmon ne zhvillimin e aftsive parashikuese pr
sjelljen e individve ne organizate.
Faktort qe determinojn sjelljen e individve, e qe u ndihmojn
drejtuesve te njohin natyrat njerzore jan:

Personaliteti

Vlera

Perceptimi

Motivimi

2. Cilat jan shkencat qe kane dhn kontribut ne studimin e sjelljes

organizative?

Psikologjia,

Sociologjia,

Psikologjia sociale,

Antropologjia,

Shkencat politike

3. Sjellja Organizative studion:

Analizn e sjelljes se individve apo njerzve ne prgjithsi si dhe deprtimin
sa me te thelle te mundshm ne personalitetin e tyre, duke kontribuar ne
prmirsimin e performances se prgjithshme te organizats.

4. Cilat jan metodat e studimit ne Sjelljen Organizative?

Rastet e studimit
Studimi ne praktike]
Eksperimenti laboratorike
Eksperimenti ne praktike
Meta-analiza

5 Variablat individuale te pavarur

Aftsit dhe mjeshtrit
Perceptimi i rolit
Motivimi
Aftsit dhe mjeshtrit Tregojn far sht ne gjendje te bej nj
punonjs qe te kryej punn, aftsit dhe shkathtsit minimale.
Perceptimi i rolit sjelljes qe ai beson si te prshtatshme me qellim qe
sjellja e tij te konsiderohet e knaqshme
Motivimi ,vendimet qe merr individi pr at qe do te bej, nivelin e intensiteti
me te cilin do ta bej dhe per sa kohe do ta bej.
Q sjellja t jet pozitive n pun do Variabl duhet t jet pozitiv
PR * A* M = sjellja n pun
6 Variablat kryesore t varur
Produktiviteti
Mungesa n pun
Qarkullimi dhe
Knaqsia n pun
7 Pse Sjelljes Organizative i intereson individi
Njerzit jan burimi m i rndsishm i biznesit pra individi Kapitali
njerzor sot sht pa dyshim potenciali m i madh konkurrues , t
funksionoj si i till duhet ti krijohen kushtet q secili individ t mund t
prdor karakteristikat personale pr t dhn maksimumin

VLERAT dhe QNDRIMET

8 ka jan Vlerat jan nj lloj ngarkese morale dhe bartin idet individuale
t asaj q sht e mir, e drejt ose e dshirueshme. Pr dike vlera m e
rndsishme sht liria e pr dike lumturia. Shkallzimi i vlerave sipas
rndsis relative q kan pr nj individ prbn nj sistem vlerash do
individ ka sistemin e vet t vlerave.
9 Vlerat Instrumentale dhe Vlerat Terminale
Vlerat instrumentale jan mnyra prmes te cilave arrijm me prmbush
objektivin ton drejt vlerave terminale.

Vlera Instrumentale Ambicioz, i Gzuar I pastr I guximshm i ndershm

pavarur I sjellshm i prgjegjshm, i vet kontrolluar I bindur
Vlera Terminale Jete aktive Bote ne paqe Lumturi Siguri Familjare Knaqsi
Dashuri e plote Harmoni e brendshme Vet respekti Miqsi e vrtet Menuri
Njohje sociale
10 Kush jan Burimet e vlerave dhe si ato dallohen ne kohe
Trashgimia. Kultura vendit, prindrit, shokt, msuesit, etj.
Vlerat jan relativisht stabile dhe afatgjata.
Vlerat dallojn ndrmjet gjeneratave.
Vlerat dallojn ndrmjet regjioneve.
Vlerat dallojn ndrmjet kulturave.
11 sht kultura e organizats
Kultura e organizats sht perceptim punonjsish dhe mnyra se si ky
perceptim krijon modele besimesh,vlerash,pritshmris
12 sht Klima e organizats
Klima e org prfaqson mjedisin njerzor n t cilin punonjsit e nj org
bjn punn e tyre

13 ka sht Qndrimi dhe si do te e prkufizoni at?

Qndrimet jan ndjenjat tona pr nj
shtje t caktuar. Qndrimet
munden me qen pr ose kundr, pozitiv ose negativ dhe n raste t
caktuara mund jen neutrale. Qndrimet ndryshojn m koh me marrjen
e informatave dhe prvojave t reja.

PERSONALITETI
14 ka sht personaliteti?
Personaliteti sht kombinimi i karakteristikave q e identifikon nj individ si
jan: sjellja, sistemi mental, dhe karakteristikat emocionale.
Personaliteti dhe kuptimi i tij ka rndsi shum t madhe sepse personaliteti
prcakton t sjellurit dhe perceptimet e njeriut.

15 N ka mbshtetet dhe si ndrtohet personaliteti?

Personaliteti mbshtetet n gjenetik dhe n faktort e ambientit ku njeriu
jeton. Themelet e personalitetit te njeriut ndrtohen q nga mosha pes
vjeare mirpo personaliteti i njeriut mund te ndrroj varsisht nga ndikimi i
familjes, shoqris, shkolls dhe marrdhnieve t puns.
Disa njerz jan m t shoqrueshm e disa m t turpshm , disa me
temperament e disa m t qet , disa m agresiv tjert m pasiv, t gjitha
kto pra jan karakteristika t personalitetit.
16 Cilt faktor ndikojn n formimin e personalitetit?
Faktort ky qe ndikojn n formimin e personalitetit jan:

Trashgimia

Mjedisi

Kultura

Familja

Situata.
5. Rndsia e fuqis s personalitetit?
Pr t qen t suksesshm duhet t kuptojm se si fuqia fitohet dhe prdort.
Rndsia e fuqis ne sjelljen e organizuar sht shum e madhe qllimi i saj
kryesor sht aftsia qe t ndikoj n sjelljen e t tjerve.
Ekzistojn shtat lloje t fuqis:

Fuqia autoritare

Fuqia ndrlidhse

Fuqia shprblyese

Fuqia legjitime

Fuqia referuese

Fuqia informuese dhe

Fuqia ekspert.
17 ka kuptojm me aftsin?
Aftsia mund t definohet si kapacitet mental dhe fizik pr kryerjen e nj
pune. Aftsit e njerzve jan shum t rndsishme pr funksionimin e

sistemit organizativ dhe n prgjithsi pr funksionimin e trsie

organizative logjike
Aftsia njerzore ka dy burime themelore
Biologjike dhe edukimin.
.
18 Cilat mund t jen qndrimet kryesore n vendin e puns ?
Qndrimet kryesore n vendin e pun mund t jen:
Satisfaksioni n pun: Gjendja pozitive emocionale q rezulton nga
vlersimi i prvojs s puns se X puntorit.
Prkushtimi (Lojaliteti): Niveli n baz t cils puntort besojn dhe i
pranojn qllimet e organizats dhe dshirojn t vazhdojn t punojn pr
organizatn.
Prkushtimi i vazhdueshm: Gatishmria pr t vazhduar punn n
organizat sesa t trhiqen nga organizata.
19 Cilt jan faktort e performancs individuale t puntorit?
Faktort e performancs individuale jan:

Aftsia individuale pr t kryer punn

Prpjekjet

Mbshtetja organizative
20 Cka kuptojm me emocionet?
Emocione nuk jan neutrale, ato ndikojn n procesin e vendim-marrjes.
Emocionet jan t nevojshme pr t marr vendime racionale, disponimi
ndikon n perceptimin ton dhe realitetin e pranuar.
Emocionet kryesore jan:

Zemrimi

Frika

Urrejtja

Gzimi

Befasia

21 Prmend cilsit e personalitetit qe interesojn Sjelljes Organizative

dhe shpjego njrn nga to ?

Pika e kontrollit

Te qenit autoritar

Nevoja pr te qene rezultativ

Makiavelizmi

Prirja ndaj rrezikut

Vetvlersimi

Vet efikasiteti

Kujdesi pr te paraqitur ann e duhur te vetes

Makiavelizmi sht veti e personalitetit te njeriut qe parasheh dhe arsyeton
do veprim qe duhet ndrmarr pr ta arritur nj qellim te caktuar.

22 Prmend disa nga faktort qe ndikojn ne krijimin e personalitetit

dhe shpjego se paku njrin nga to ?
Faktort qe ndikojn ne krijimin e personalitetit jan:

Trashgimia

Mjedisi

Kultura

Familja

Situata
Mjedisi luan nj rol shume te rndsishm ne krijimin e personalitetit, bile
besohet se mjedisi ku jetojm luan rol me te madh se trashgimia.
Rrjedhimisht, kushtet e jets, kultura ku rritemi, normat e jets ne familje,
shoqria etj. kane rendsi te veant ne krijimin e personalitetit.

23 Cilat jan tipat e personalitetit Sipas Holland?

Realist

Hetues

Shoqror

Konvencional

Siprmarrs

Artistik

24 Disa njerz jan me te shoqrueshm e disa me te turpshm, disa me

temperamente e disa me te qete, disa me agresive te tjert me pasive? Te
gjitha kto jan karakteristika te ___________________

25 Cilat tipare e bjn nj person te dalloje nga te tjert apo elementet q nj

person e bjn personalitet i pa prsritur apo jo identik me dikn tjetr ?

veset,

vetit,

doket,

dogmat,

sjelljet
26 Aftsit kognitive (t bazuara n njohuri) prfshin kto veti:

verbale
numerike
rezonimit
identifikimi i relacioneve
kujtesa
orientimi n hapsir
perceptimit.

27 Cka kuponi me personalitetin dhe diversitetin?

Definicioni:
Dallimet e individit bazuar ne karakteristikat ne vijim:
Nacionaliteti
Gjinia
Mosha
Aftsit e kufizuara
Religjioni
Statuti martesor
Orientimi seksual

MOTIVIMI
28 ka sht motivimi?
Motivimi sht gatishmria e nj individi qe te prpiqet pr arritjen e objektivave
te organizats duke vene ne prdorim nj sasi t madhe energjish dhe
prpjekjesh, me kusht q kto prpjekje t sjellin plotsimin e objektivave t tij
individuale.
29 ka sht nevoja?
Procesi I motivimit fillon me identifikimin e nevojave t personit. Nevoj sht nj
munges e perceptuar q shkakton nj sjellje e cila synon ta largoj kt
munges. Mungesat mund t jen fiziologjike, psikologjike ose sociale.

30 Si I ndan Maslowi nevojat sipas niveleve?

Maslow I ndan 5 nevojat n dy nivele: t larta dhe t ulta. Nevojat fiziologjike dhe
ato pr siguri I konsideron nevoja t nivelit t ult, ndrsa t tjerat, nevoja t nj
rangu m t lart.
31 Cila sht Teoria e tri nevojave?
Sipas Alderfer njerzit kan nj hierarki nevojash, por kto nuk jan pes si
propozon Maslow por tri nevoja: nevoja pr ekzistenc (E), nevoja pr
marrdhnie me t tjert (M) dhe nevoja pr zhvillim individual (ZH).
32 Cilat jan nevojat specifike ne mjedisin e puns?
Nevojat specifike n mjedisin e puns jan katr: nevoja pr bashkim, nevoja pr
pushtet, nevoja pr t qen rezultativ dhe nevoja pr paansi. Kontribuesi m I
njohur n zhvillimin e ideve rreth nevojave specifike n mjedisin e puns sht
David McClelland.

33 Si dallohen Teoria X dhe Y e McGregorit?

Teoria X ka pikpamje negative pr natyrn e qenieve njerzor lidhur me
punn: ne mes tjerash njerzve nuk iu plqen puna kshtu qe duhet forcuar,
kontrolluar dhe krcnuar me ndshkim pr te arritur qllimet e dshiruara.
Teoria Y ka pikpamje pozitive pr punonjsit: e duan punn sikurse pushimin
ose zbavitjen, kane vetkontroll, pranon objektivat dhe prgjegjsit
.
34 ka tregon Teoria e Pritjes?
Teoria e pritjes mbulon t gjith elementet e puns. Thelbi I saj sht q njerzit
jan t motivuar pr t punuar kur presin t arrijn gjra q duan nga puna.
35 far jan te ardhurat?
Te ardhurat jan trsia e shprblimeve qe antaret marrin pr punn qe
investojn ne organizate. Kto shprblime nxisin realizimin e detyrave te puns
dhe objektivat ne interesat e organizats.

36 Kur fillon procesi I motivimit dhe cilat jan veprimet e ktij procesi?
Procesi I motivimit fillon me identifikimin e nevojave t personit. Veprimet
kryesore jan:
- Mos prmbushja ( nevoja pr pun:
- Tendosja (tensioni)
- Gjurmimi(konkurset pr pun)
- Aksioni (intervistat)
- Plotsimi I nevojave (puna)
- Zvoglimi I tendosjes.
37 Cilat jan teorit e motivimit ?
- Teoria e hierarkis s nevojave
- Teoria X dhe Y
- Teoria e tri nevojave
- Teoria e motivimit higjien
- Teoria e motivimit prmjet objektivave
- Teoria e paansis
- Teoria e shprblimit
- Teoria e barazis etj.

38 Cila nga teorit e m poshtme sht Teoria e Adamsit?

- Teoria e paansis
- Teoria e motivimit higjien
- Teoria e barabarsis.
- Teoria X dhe Y

39 Vargun e nevojave hierarkike Maslovi e ndan n dy grupe: nevojat e

rendit t ult dhe nevojat e rendit m t lart:
a) E sakt
b) E pasakt

40 Cilat jan tri variablat e teoris s motivimit nga Victor H.Vrom,

fokusohu te njra prej tyre.
Kto tri variabla jan:
1. Pritja(E)
2. Valenca (V) dhe
3. Instrumentaliteti

PERCEPTIMI
41 ka sht perceptimi?
Perceptimi sht nj proces nprmjet te cilit individt organizojn dhe
interpretojn prshtypjet e ndjenjave te tyre pr ti dhn kuptim mjedisit ku
jetojn.
42 Nprmjet kujt realizohet perceptimi?
Perceptimi realizohet nprmjet shqisave te cilat rezultojn ne kuptimin e
realitetit. Ato jan : shijes, ers, dgjimit, te pamurit dhe te prekurit.
43 ka sht perceptimi selektiv?
Perceptimi sht proces nprmjet te cilit njerzit filtrojn shumicn e stimujve
ne mnyr qe te merren me me te rndsishmet.
44 Si realizohet perceptimi selektiv?

Ky proces realizohet ne ndikimin e faktorve te jashtm dhe te brendshm.

45 Cilt jan faktort e jashtm?
Faktort e jashtm jan: prmasa, intensiteti, kontrasti, lvizja, prsritja, risia
dhe familjariteti.
46 ka tregojn prmasa, intensiteti dhe kontrasti?
Prmasa-sa me i madhe te jete ni faktor i jashtm ,aq me shume ka te ngjare qe
te perceptohet.
Intensiteti-sa me i larte qe te jete intensiteti i nj faktori te jashtm.
Kontrasti-faktort e jashtm qe dallohen nga mjedisi ne te cilin ndodhen ose qe
nuk jan ashtu si i presin te jene, ka te ngjare te perceptohen me tepr se te
tjert.
47 Cilt jan faktort e brendshm?
Faktort e brendshm jan: personaliteti, t msuarit dhe motivimi.
48 ka tregojn personaliteti, t msuarit dhe motivimi ?
Personaliteti-me prmasat dhe tiparet mund te ndikoje ne mnyrn se si
percepton individi dhe sidomos si percepton individt e tjer. Te msuarit-ndikon
ne zhvillimin e modeleve te brendshme te perceptimit.
Modelet e brendshme te perceptimit jan ne vetvete modele sipas te cilave
individi pret te perceptoje bazuar ne eksperiencat e kaluara. Motivimi-luan rol te
rndsishm ne prcaktimin e asaj qe zgjedh individi pr te perceptuar.
49 Cilat jan mnyrat e vlersimit ne situata shoqrore?
Mnyra se si ne vlersohemi ne situata shoqrore:
a)dukja fizike
b)komunikimi verbal
c)komunikimi jo verbal
d)atributet e bashkngjitura (statusi-profesioni, karakteristika personal).
50 Efekti Halo?
Kur ne bjm gjykime pr te tjert ,ndikohemi nga karakteristikat si: veshja,
mnyra e te folurit, mbajtja e trupit te cilat mund te ngjyrosin gjykimin pr tipare te
tjera te cilat i zbulojm me vone, sens negative dhe pozitive, intervistat e
punsimit kandidatet, karakteristikat te njjta me te tonat-favore.