Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

Bab 3 – Koperasi dan Organisasi Bukan Bermotifkan

Untung

3.1 Koperasi
► Definisi koperasi : badan @ pertubuhan yg dibentuk bersama oleh sekumpulan
individu untuk menggalakkan kepentingan sosial dan ekonomi ahli-ahlinya mengikut
prinsip-prinsip kerjasama.

► Peranan koperasi :
 Memajukan kepentingan ekonomi ahli-ahlinya – menyediakan brgn &
perkhidmatan yg berkualiti dgn harga berpatutan, memberi pinjaman dgn kadar
faedah yg rendah & faedah lain kpd ahlinya. Faedah2 yg dinikmati oleh ahli2 scr
x langsung dpt meningkatkan taraf hidup mrk.
 Menggalakkan kerjasama di kalangan ahli-ahlinya – menyumbang kepada
perpaduan masyarakat. Ia membantu menjalin hbgn yg mesra & bertoleransi
melalui xtvt yg dijalankan.
 Mewujudkan keadilan sosial & ekonomi – gabungan ahli koperasi mewujudkan
kuasa yg berpengaruh & hak bersuara yg diiktiraf. Ia membantu mengelakkan
eksploitasi & penindasan terhadap anggota masyarakat yang lemah.
 Membantu dalam pembangunan negara – penglibatan masyarakat dlm koperasi
scr x langsung dpt meningkatkan taraf hidup mrk spt berpeluang menikmati brgn
yg berkualiti dgn harga berpatutan. Keadaan ini scr x langsung mempercepatkan
pembangunan ngr.

► Prinsip-Prinsip Koperasi :
 Keanggotaan secara terbuka & sukarela : tiada sebarang sekatan atau
diskriminasi dari segi sosial, politik @ agama, semua orang layak menyertainya &
boleh menggunakan perkhidmatannya. Seseorng boleh menjadi ahli asalkan mrk
rela menerima t/jwb sbg ahli. Seseorang itu x boleh dipaksa utk menjadi ahli.
 Pengurusan secara demokrasi : pentadbiran diuruskan oleh individu yang
dilantik dengan cara persetujuan oleh ahli. Bagi koperasi asas, ahli-ahli
mempunyai hak mengundi yang sama – satu undi bagi setiap ahli. Koperasi
atasan, menengah – pentadbiran berasaskan demokrasi dalam bentuk bersesuaian.
Ahli boleh mengambil bhgn dlm pembuatan kptsn berkaitan dgn koperasi.
 Faedah @ pulangan atas modal yang terhad : modal saham yang
disumbangkan oleh ahli hendaklah menerima 1 kadar faedah @ pulangan yang
terhad. Di Malaysia, kadar faedah @ dividen < 10% (6% bagi koperasi kredit &
bank) – mengelakkan individu menggunakan koperasi sebagai tempat untuk
mencari keuntungan pelaburan. Keutamaan koperasi adalah untuk memberi
perkhidmatan kepada ahli & bukan untuk keuntungan sahaja. Kdr dividen x boleh
melebihi 10% tanpa kebenaran Ketua Pendaftar Koperasi.
 Pembahagian lebihan/keuntungan yang saksama : segala keuntungan yang
diperolehi melalui aktiviti yang dijalankan oleh koperasi harus dibahagi dengan

Prepared by: Tyasyabiha® 1

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

adil kepada semua ahli mengikut sumbangan ahli kpd koperasi. Setiap ahli
mendapat faedah drpd xtvt yg dijalankan oleh koperasi tanpa ada yang mendapat
laba yang melampau berbanding ahli lain.
 Galakan kepada pendidikan koperasi : membuat peruntukan untuk pendidikan
berkaitan dgn koperasi. Ahli2, pegawai2 & kakitangan serta masyarakat
berpeluang mendapat pendidikan mengenai prinsip-prinsip & teknik-teknik
koperasi yg baik dr segi ekonomi mahupun demokrasi. Meningkatkan kemahiran
& menyampaikan mklmt spy pihak yg terlibat dpt memaikan peranan dgn
berkesan.
 Kerjasama aktif sesama koperasi yang berdaftar : ahli patut bergiat dlm
semua cara yg praktikal dgn koperasi di peringkat setempat, kebangsaan &
a/bangsa. Mengukuhkan semangat kerjasama utk memberi kesan positif terhadap
sistem ekonomi.
 Prihatin terhadap masyarakat : mementingkan keperluan ahli. Berusaha
mendptkan pembangunan berkekalan bg ahli msykt melalui dsr2 & kptsn2 yg
diterima oleh ahli.

► Ciri Istimewa Koperasi Berbanding Entiti Perniagaan Lain

 Keuntungan Koperasi Tidak Dikenakan Cukai - koperasi merupakan entiti
perniagaan yg x dikenakan cukai. Ahli Lembaga Pengarah boleh menggunakan
keuntungan utk tujuan pembangunan koperasi spt membesarkan perniagaan sedia
ada & kebajikan ahli spt membiayai kos pemberian pendidikan kpd ahli koperasi.
Perniagaan lain dikenakan cukai ke atas keuntungannya.
 Koperasi Mementingkan Kebajikan Ahli – perkhidmatan koperasi yg utama
ialah mengutamakan kepentingan kebajikan ahli tanpa ada golongan terbesar @
terkecil. Ia mewujudkan tabung kebajikan utk menyalurkan bantuan berbentuk
khairat kematian, pinjaman tanpa faedah, bantuan kecemasan & tabung biasiswa
bg anak2 ahli yg ingin melanjutkan pelajaran. Entiti perniagaan lain melihat
kedudukan & kepentingan seorang itu. Pemilik perniagaan bergantung kpd jumlah
pelaburan modal yg dibuat.
 Hak Mengundi Yang Sama Tanpa Mengira Pegangan Saham – setiap ahli
mempunyai kuasa mengundi sekali setiap seorang tanpa mengira pegangan
saham. Setiap ahli koperasi x boleh memegang shm melebihi satu perlima drpd
jumlah shm berdaftar. Ahli Lembaga Pengarah dipilih secara demokratik oleh ahli
dlm mesyuarat agung tahunan. Bg perniagaan sykt, jumlah undi bergantung ke
atas penguasaan jumlah shm yg dimiliki.
 Peranan Ahli Koperasi Sebagai Pemilik Dan Pengguna – mereke yg menjadi
ahli koperasi memainkan 2 peranan iaitu ahli koperasi & pemilik koperasi. Ahli
koperasi yg membeli shm koperasi merupakan penyumbang modal dlm
perniagaan koperasi. Ahli koperasi digelar sbg pengguna tetap yg mendapat
keistimewaan berbanding bukan ahli. Ahli koperasi boleh membeli produk yg
dikeluarkan oleh koperasi dgn mendapat perkhidmatan istimewa spt koperasi
kwgn membolehkan pengguna mendapat pinjaman dgn dikenakan kos
pentadbiran kwgn yg rendah.
 Pemberhentian Ahli Koperasi Perlu Melalui Proses Permohonan – ahli
koperasi yg ingin keluar drpd koperasi yg berdaftar perlu buat permohonan kpd

Prepared by: Tyasyabiha® 2

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

pengurusan koperasi. Koperasi akan adakan mesyuarat utk meluluskan

pemberhentian tersebut. Segala modal & dividen semasa @ belum dibyr akan
dijelaskan. Pemberhentian sbg ahli koperasi x dilakukan serta merta sebagaimana
dlm sykt, bila pemegang shm menjual semua shmnya maka dia x lg menjadi
pemilik perniagaan.

► Sumbangan Koperasi Dalam Pembangunan Negara:

 Melibatkan masyarakat secara langsung dlm xtvt perniagaan.
 Mewujudkan kerjasama antara ahli masyarakat.
 Menjalin hubungan mesra & toleransi antara ahli.

► Sumbangan Koperasi Kpd Ekonomi Negara:

 Menggalakkan pembangunan negara.
- Memperjuangkan isu2 ekonomi yg mempengaruhi kepentingan ahli2nya.
- Kegiatan ini akan meningkatkan status ekonomi ahli.
- Meningkatkan trf hdp & kualiti hdp penduduk sesebuah negara.
 Menggalakkan keadilan sosial & ekonomi.
- Dpt menghapuskan eksploitasi & penindasan yg dilakukan oleh org tgh terhdp
ahli msykt yg lemah dr segi ekonomi.
 Menjaga kepentingan ekonomi dan sosial ahli2.
- Kegiatan koperasi byk bertumpu pd aspek ekonomi.
- Trf hdp ahli dpt dipertingkatkan melalui kerjasama dlm kegiatan ekonomi.

► Peranan Koperasi Dlm Mewujudkan Perpaduan Masyarakat:

 Mewujudkan semangat kerjasama, tolong menolong & toleransi.
 Keahlian koperasi terbuka kpd semua tanpa mengira kaum, agama &
kedudukan sosial.

► Bentuk Pertubuhan Koperasi:

 Koperasi asas – dianggotai oleh individu, >100 orang ahli, bermatlamat
untuk meningkatkan kepentingan ahli-ahlinya mengikut prinsip-prinsip koperasi.
 Koperasi menengah – >2 koperasi asas, bermatlamat untuk memudahkan
operasi koperasi-koperasi yang menjadi ahli.
 Koperasi atasan @ koperasi induk – >2 koperasi menengah, koperasi asas
+ koperasi menengah.

► Aktiviti Yg Dijalankan Oleh Koperasi Utk Kepentingan Ahli:

Aktiviti Huraian
 Menganjurkan seminar, kursus & lthn kpd ahli yg berminat
dlm bdg perniagaan & keusahawanan.
Pendidikan
 Kursus yg berkaitan dgn prinsip2 dilaksanakan spy ahli
memahami konsep asas koperasi.
Pemasaran  Ahli koperasi boleh membeli brg & perkhidmatan dgn harga
yg lebih murah berbanding dgn membeli drpd perniagaan
lain.
 Xtvt yg dijlnkan oleh koperasi dpt membantu

Prepared by: Tyasyabiha® 3

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

menghapuskan xtvt org tgh yg memeras peniaga kecil.

 Brgn keperluan dpt dijual dgn harga yg lbh murah &
Menyediakan
berpatutan.
keperluan dan
 Cth: koperasi pengguna menjual brgn pengguna dgn harga
kehendak
yg lbh rendah berbanding dgn kedai peruncit yg lain.
 Koperasi menyediakan kmdhn pinjaman dgn kos
Kemudahan pembiayaan yg rendah.
pinjaman  Cth: pnjmn pembelian rumah, pnjmn peribadi, pnjmn
pendidikan & pnjmn pembelian komputer.
 Xtvt menjurus kpd menjaga kebajikan ahli.
 Cth: menyediakan khairat kematian kpd ahli & keluarga
Menjaga kebajikan
ahli, pemberian biasiswa kpd ahli & anak ahli yg mendpt
ahli
pencapaian cemerlang utk melanjutkan pengajian ke
peringkat yg lbh tinggi.

► Jenis Koperasi Dan Aktivitinya

Jenis Aktiviti Utama Contoh

Koperasi Kredit & Kemudahan kredit, penerimaan deposit, Bank Kerjasama Rakyat
Bank perkhidmatan perbankkan lain dengan kadar yang Malaysia
lebih baik kepada ahli berbanding bukan ahli.
Koperasi Pengguna Membekalkan barangan & perkhidmatan bermutu Koperasi Kedai Buku
melalui kedai runcit, pasar mini, pasar raya, Universiti Malaya
stesyen minyak & lain-lain. Berhad
Koperasi Perumahan Memajukan projek perumahan untuk penuhi Koperasi Perumahan
keperluan ahli mendapatkan rumah sendiri yang Guru-Guru Melayu
selesa dengan harga berpatutan – tertumpu kepada Perlis
rumah kos rendah & sederhana.
Membeli rumah dr
Koperasi Industri Mempergiatkan usaha-usaha kraftangan & industri Koperasi Industri
Kampung kampung – tanah liat, rotan, buluh, mengkuang. Kampung Morak Bhd.
Menambah pendapatan ahli.
Koperasi Membangunkan tanah-tanah yang luas dengan Koperasi Pekebun Kecil
Pembangunan Tanah preojek pertanian, mengusahakan penanaman Daerah Padang Terap
untuk jualan – getah, koko, kelapa sawit.
Lebih menumpukan kwsn luar bandar dlm usaha
memajukan tnh terbiar.
Koperasi Insurans Menjalankan kegiatan insurans kepada ahlinya. Koperasi Insurans
Malaysian Co-operative Insurance Society (MCIS) Malaysia Bhd.(MCIS)
– satu-satunya koperasi berdaftar dalam sektor
insurans.
Koperasi Pertanian Membekalkan tekbologi baru. Koperasi Peladang
Menyediakan alat kelengkapan.
Memberi latihan.
Petani & peladang bekerjasama meningkatkan
pengeluaran & pendapatan mereka.

Prepared by: Tyasyabiha® 4

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

Koperasi Kenderaan Menyediakan perkhidmatan pengangkutan kepada Koperasi Pengangkutan

Pengangkutan ahlinya – pengangkutan awam (bas, teksi) & Kedah Utara, Alor Setar,
pengangkutan komersial (lori) Kedah
Terlibat dlm rancangan pembangunan tanah spt
FELDA, RISDA & FELCRA yg menjalankan xtvt
spt mengangkut hasil2 pertanian ke kilang2
pemprosesan.
Koperasi Perikanan Menyediakan alat kelengkapan menangkap ikan. Koperasi Nelayan Sabak
Memberi latihan.
Membekalkan teknologi baru.

► Syarat Penubuhan Koperasi:

1) Bilangan Ahli
 X kurang drpd 100 ahli
 Tiada had
2) Aktiviti Koperasi
 X boleh menjalankan xtvt @ fungsi yg sama jenis dgn koperasi sedia ada di
kwsn yg sama
3) Syarat Keahlian
 Warganegara Malaysia
 Berumur 18 thn ke atas (koperasi biasa), 12 thn ke atas (koperasi sekolah)
 Bermastautin di Malaysia

► Syarat Kehilangan Hak Keahlian

1) Hilang keupayaan mental.
2) Bankrap.
3) Dilucut keanggotaan & masih dlm tempoh satu tahun dr tarikh pelucutan
keahlian.
4) Disabit dgn kesalahan boleh daftar.

► Penubuhan Dan Pendaftaran Koperasi:

1. Membuat permohonan kepada Pengarah Jabatan Pembangunan Koperasi (JPK)
melalui pejabat JPK wilayah @ daerah.
2. Setelah mendapat kelulusan JPK, sebuah Jawatankuasa Penaja yang terdiri
daripada sekurang-kurangnya 10 orang akan dibentuk untuk melaksanakan tugas-
tugas awalan:
 Menentukan jenis koperasi yang akan ditubuhkan.
 Menyediakan aturan kegiatan utama dan kegiatan lain yang termasuk dalam
objektif penubuhan koperasi berkenaan.
 Menggubal undang-undang kecil berpandukan undang-undang kecil seragam
yang disediakan oleh JPK.
 Mendaftarkan bakal anggota dalam 1 daftar dengan memasukkan butiran
peribadi ahli.
3. Mengadakan Mesyuarat Agung Penubuhan untuk mendapatkan ketetapan dari
bakal ahli untuk menubuhkan koperasi, menerima undang-undang kecil &
memilih anggota Lembaga Pengarah Koperasi. Seorang pegawai JPK akan hadir

Prepared by: Tyasyabiha® 5

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

untuk menerangkan mengenai hak & tanggungjawab ahli serta aktiviti koperasi
secara am.
4. Menyerahkan dokumen-dokumen berkaitan kepada Ketua Pendaftar
Koperasi tidak lewat dari tujuh hari selepas mesyuarat agung permulaan
diadakan.
 Borang permohonan pendaftaran yang telah ditandatangani oleh 10 orang ahli
Jawatankuasa Penaja.
 3 naskhah undang-undang kecil koperasi yang memohon pendaftaran.
 Minit mesyuarat agung permulaan – ditandatangani sekurang-kurangnya oleh
50 orang yang hadir.
5. Penerimaan Sijil Pendaftaran Koperasi (dikeluarkan oleh Ketua Pendaftar) –
sebagai pengiktirafan & bukti yang sah mengenai pendaftarannya – menjadi
sebuah entiti yang mempunyai hak-hak & liabilitinya sendiri.

► Pembahagian Untung Bersih dan Saham Bonus Koperasi:

 Untung bersih koperasi dibahagikan kpd beberapa kegunaan.
 25% drpd untung bersih - dilabur dlm tabung sosial, tabung pelajaran & lain2 bagi
faedah ahlinya.
 75% drpd untung bersih - membayar dividen untuk ahli berdasarkan jumlah yg
dibeli dlm bentuk langganan.
 Dividen yg dibayar x boleh melebihi 10% atas saham setahun.
 Biasanya keuntungan koperasi dibahagikan kpd ahli2nya setiap tahun @ setengah
tahun.

► Cara Penetapan Dividen Koperasi:

 Diberi berdasarkan keuntungan yg diperoleh
 Mendapat kelulusan dlm mesyuarat agung tahunan
 Pembayaran dividen kpd ahli dibuat setelah ditolak Akaun Amanah Kumpulan
Wang Pelajaran & ANGKASA
 Pembayaran dividen x boleh melebihi 10% atas saham
 Perlu mendapat kebenaran drpd JPK jika kadar dividen yg diagihkan melebihi
10%

► Cara Koperasi Menerbitkan Saham Bonus Kepada Ahlinya:

 Diberi drpd keuntungan penjualan tanah @ bangunan koperasi
 Penilaian semula terhadap tanah @ bangunan koperasi
 Penilaian semula aset tetap koperasi
 Menerbitkan saham bonus kpd ahli
 Penerbitan saham bonus mendapat kelulusan drpd Ketua Pendaftar Koperasi

PERANAN BADAN BERKAITAN

► Jabatan Pembangunan Koperasi : sebuah jabatan kerajaan, ditubuhkan pada 1922

bagi memajukan gerakan koperasi di Malaysia. Peranannya :
 Mendaftar & membatalkan pendaftaran koperasi, memastikan koperasi
berfungsi mengikut peruntukan Akta Koperasi 1993 pindaan 1995.

Prepared by: Tyasyabiha® 6

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

 Mewujudkan persekitaran yg sihat untuk pembangunan koperasi – memberi

subsidi, geran pembangunan & pinjaman dgn kadar faedah yg rendah, khidmat
nasihat & perundingan.
 Membantu koperasi meningkatkan kecekapan melalui latihan & pendidikan
kpd anggota lembaga, anggota biasa & awam – menganjurkan kursus, bengkel &
seminar, edaran bhn penerbitan spt buku panduan, majalah & risalah.
 Bekerjasama dgn agensi kerajaan lain (Maktab Kerjasama & ANGKASA) –
membangun, membimbing, mendidik & melatih mereka yg terlibat dgn gerakan
koperasi.
 Menasihati Menteri ttg perkara yg berhubung dgn koperasi.
 Menyelenggara tugas pemeriksaan akaun koperasi.

► Maktab Kerjasama Malaysia (MKM): sebuah institusi pengajian dlm bidang

koperasi yg ditubuhkan pada 1956, diperbadankan & diletakkan di bawah
Kementerian Pembangunan Keusahawanan & Koperasi. Peranannya:
 Mengadakan kursus dlm pengajian koperasi, memberi diploma bg kursus-kursus
yg sesuai kpd koperasi di Malaysia & rantau Asia Pasifik – ahli MKM yg
ditawarkan kursus dpt menggunakan pengetahuan yg diperoleh bg meningkatkan
prestasi sesebuah koperasi.
 Menyebarkan maklumat mengenai koperasi @ perkara berhubung dgnnya melalui
bhn bercetak spt buku, majalah & risalah.
 Menjalankan penyelidikan terhadap xtvt koperasi.
 Memberi khidmat nasihat kpd koperasi.

► Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia (ANGKASA): koperasi peringkat

tinggi @ induk yg membuka keahliannya kpd koperasi-koperasi sahaja. Koperasi
atasan yg menggalakkan pembangunan koperasi dgn menyatupadukan semua
koperasi di Malaysia. Peranannya dlm pembangunan koperasi:
 Menerapkan budaya koperasi ke dlm kehidupan masyarakat melalui pendidikan &
publisiti – menerbitkan laporan & berita semasa berkaitan pergerakan koperasi di
Malaysia.
 Membantu koperasi meningkatkan kecekapan pengurusan melalui peranannya sbg
sumber rujukan – apabila terdapat masalah dlm koperasi, ANGKASA menjadi
tempat rujukan utk mendapatkan pandangan, tunjuk ajar, garis panduan.
 Menggalakkan pembangunan koperasi dgn menjadi organisasi induk yg
menyatupadukan tenaga & meningkatkan kerjasama sesama ahli – merupakan
pusat hubungan antara 1 koperasi dengan koperasi lain.
 Bekerjasama dgn kerajaan utk mencapai pembangunan ekonomi negara &
penstrukturan semula masyarakat, mewakili pergerakan koperasi di peringkat
kebangsaan dlm perkara yg berkaitan dgn pergerakan koperasi.
 Memainkan peranan yg aktif di mana sesuai – dlm pembangunan negara dlm
bidang perindustrian & perdagangan, bekerjasama dgn pihak swasta dgn cara
memanfaatkan kedua-dua pihak tanpa mengorbankan identiti & prinsip koperasi.
 Sbg wakil koperasi bg koperasi2 yg menjadi ahli ANGKASA.
 Mentadbir kumpulan wang khas & wang am utk kebaikan xtvt koperasi.
 Mengawasi & menjaga kepentingan serta menyelesaikan mslh ahli.

Prepared by: Tyasyabiha® 7

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

 Mengutip semula pinjaman.

 Sbg pembiaya pendidikan.

► Perbandingan Antara Koperasi Dengan Organisasi Bermotifkan Untung

Organisasi Bermotifkan Untung
Perbezaan Koperasi
(Sykt Bhd)
Kawalan Akta Koperasi 1993 Akta Syarikat 1965
Undang-undang
Lembaga Pengarah Koperasi Ditentukan oleh Lembaga
ditentukan berdasarkan kpd Pengarah Sykt yg dipilih
Kawalan
pemilihan ahli yg mempunyai 1 undi berdasarkan undi dlm mesyuarat
Pengurusan
seorang tanpa mengambil kira agung – hak mengundi bergantung
jumlah shm yg dimiliki. kpd blgn shm yg dimiliki.
Sumber Yuran ahli Terbitan saham
Kewangan Modal pemilik
Digariskan mengikut akta & Mempunyai kebebasan b/mana
Pengurusan
dikuatkuasakan oleh Ketua Pendaftar wang dibelanjakan & b/mana
Kewangan
Koperasi. sumber diperolehi.
Tiada had dlm modal shm & boleh Had modal dibenarkan tlh
ditambah dr semasa ke semasa. ditetapkan ketika pendaftaran.
Modal Saham
Sekiranya had tersebut tlh dicapai,
tiada shm baru boleh diterbitkan.
Pengurusan Tertumpu kpd pemasaran keahlian Tertumpu kpd barangan &
Pemasaran koperasi berkenaan. perkhidmatan yg ditawarkan.
Tdk lebih 6% bg koperasi kredit, Tiada had & bergantung kpd
10% koperasi lain, kecuali mendapat prestasi sykt. B/manapun,
Pembayaran
kebenaran Ketua Pendaftar Lembaga Pengarah Sykt yg
Dividen
Koperasi. memutuskan samada dividen boleh
dikeluarkan @ tdk.

► Perbandingan Antara Koperasi Dengan Organisasi Bermotifkan Untung

KEBAIKAN
Sykt Berhad Koperasi
Modal yg besar dpt dikumpulkan krn sykt Koperasi mengamalkan konsep kesamarataan
mempunyai ramai pemilik - bilangan – anggota akan menjalinkan hbgn yg rapat.
pemegang shm yg ramai.
Sykt mampu menggaji pekerja berkemahiran Keuntungan koperasi dikecualikan drpd cukai
utk menguruskan perniagaan. keuntungan – koperasi dpt gunakan untung
tesebut utk kebajikan ahlinya.
Perniagaan yg akan berterusan w/pun terdapat Mudah mencari lebih byk anggota krn ia
pemegang shm yg meninggal dunia, hilang bermotifkan kebajikan anggota.
upaya @ menarik diri.

Prepared by: Tyasyabiha® 8

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

KELEMAHAN
Sykt Berhad Koperasi
Dikenakan cukai keuntungan yg tinggi. Menghadapi masalah pengurusan krn Ahli
Lembaga Koperasi sentiasa bertukar.
Kos yg tinggi utk penubuhan sykt. Kurang kebebasan krn dikawal selia ketat oleh
Jabatan Pendaftaran Koperasi.
Syarat2 ketat yg perlu diikuti dlm Akta Tiada insentif keuntungan  anggota x
Syarikat 1965 terutamanya semasa bekerja keras.
pendaftaran.

► Perbandingan Pembahagian Dividen Koperasi Dengan Dividen Sykt

 Persamaan
 Pembahagian bergantung kpd keuntungan yg diperoleh koperasi & sykt.
Untung merupakan faktor peningkatan dividen
 Mendapat kelulusan drpd ahli lembaga pengarah koperasi & sykt utk
menentukan kadar & mendapat persetujuan dlm pembahagian dividen
 Jumlah dividen yg diperoleh oleh pemegang shm bergantung kpd jumlah unit
pegangan shm pemilik

 Perbezaan
Perkara Koperasi Syarikat
Kadar maksimum 10% & 6% bg Tiada had maksimum
koperasi kredit yg boleh sebagaimana yg diputuskan oleh
Kadar
ditetapkan oleh ahli lembaga ahli lembaga pengarah syarikat
pengarah koperasi
Pendaftar Koperasi dgn ditetapkan Ahli lembaga pengarah & x perlu
Kelulusan terlebih dahulu oleh ahli lembaga mendapat persetujuan drpd
pengarah pendaftar syarikat
Untung X ditolak cukai Setelah ditolak cukai

3.2 Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

► Definisi: pertubuhan bukan perniagaan (persatuan, kelab @ bdn-bdn yg bergerak
berasaskan keahlian minimum 7 org) dgn tujuan menjaga kebajikan ahli.

► Prinsip
 Keanggotaan secara sukarela - sekiranya fungsi pertubuhan itu dpt
memenuhi keperluan seseorg itu, pertubuhan x boleh menghalang individu yg
berminat utk menyertai pertubuhan berkenaan.
 Pengurusan secara demokrasi - ditadbir oleh mereka yg dipilih @
dilantik dgn cara yg dipersetujui oleh ahli2 pertubuhan berkenaan.
 Pertubuhan faedah bersama - memberi faedah kpd ahli2nya dr segi
kebajikan & pengiktirafan. Seseorg individu mungkin x berupaya utk bersuara,
melalui keahlian pertubuhan yg sah, hak bersuara individu mendapat
pengiktirafan.

Prepared by: Tyasyabiha® 9

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

 Tidak mementingkan untung – x membuat untung dr segi wang, tetapi

mementingkan penerimaan isu yg diketengahkan.
 Memberi kebajikan kpd msykt – memperjuangkan isu bersama utk
mendapat perhatian phk tertentu spy perubahan dpt dilakukan.
 Tidak mempunyai pemilik – untung dimasukkan kembali ke dlm tabung
bagi faedah ahli @ membantu org ramai yg memerlukannya.

► Jenis-Jenis Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

Kategori Aktiviti Contoh
Kegiatan yg memberi manfaat kpd belia penglibatan Majlis Belia Negeri
Belia
aktif golongan tersebut. Johor.
Terdiri drpd sukarelawan yg bergiat cergas membuat Kelab Rotary Ipoh.
Kebajikan amal & memberi sumbangan kpd golongan tertentu
yg perlukan bantuan.
Golongan yg berminat dlm kebudayaan & xtvt Majlis Teater Negeri
Kebudayaan
utamanya mempromosikan xtvt kebudayaan. Kelantan.
Diwujudkan berasaskan pekerjaan, terdiri drpd Kelab Wartawan
Pekerjaan individu yg mempunyai kerjaya yg sama @ berkait Pahang
rapat.
Berkaitan dgn pendidikan – memberi ceramah, Kelab Siswazah
Pendidikan
motivasi, kelas bimbingan & khidmat nasihat. Perak.
Berkaitan perdagangan spt pertukaran maklumat ttg Persatuan Peruncit
Perdagangan
keadaan industri, perniagaan dll. Malaysia.
Sosial & Menganjurkan xtvt rekreasi – xpdc memanjat Kelab Rekreasi
Rekreasi gunung, berkayak, mengembara dsb. Pulau Pinang.
Xtvt keagamaan yg ditujukan khas utk ahli & amnya Angkatan Belia
Agama
utk masyarakat yg menganuti agama berkenaan. Islam Malaysia.
Menggalakkan jenis sukan tertentu kpd ahli, xtvt Persatuan Badminton
Sukan sukan menjadi agenda utama samada dr segi latihan, Selangor.
penganjuran pertandingan dsb.
Tertumpu kpd wanita shj – xtvt berkaitan & utk Persatuan Wanita
Wanita
kepentingan wanita. Negeri Kedah.
Tidak dikelaskan dlm mana2 kategori di atas. Persatuan Pengguna
Am
Pulau Pinang

► Penubuhan Dan Pendaftaran Pertubuhan

1. Mengadakan mesyuarat penubuhan dgn kehadiran x krg drpd 7 org ahli utk
membuat ketetapan2 berikut:
a) Menyatakan persetujuan menubuhkan pertubuhan.
b) Meluluskan nama & almt pertubuhan yg akan didaftarkan – nama pertubuhan
harus mengikut tujuan penubuhan, kegiatan yg akan dijlnkan @pun
berdasarkan keahlian.
c) Melantik AJK utk menguruskan pendaftran pertubuhan.
d) Menyediakan & meluluskan undang2 kecil pertubuhan yg hendak didaftarkan.

Prepared by: Tyasyabiha® 10

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

2. Membuat pendaftaran di Jbtn Pendaftaran Pertubuhan Negeri di mana pertubuhan

itu diwujudkan. Dokumen pendaftran perlu ditandatangani oleh 2 org pemegang
jawatan utama pertubuhan. Dokumen utama yg diperlukan utk pendaftaran:
a) Borang permohonan
b) Senarai ahli jawatankuasa penaja dgn butiran peribadi masing2.
c) Undang2 kecil pertubuhan yg memohon pendaftaran.
d) Minit mesyuarat pertubuhan yg mencatatkan ketetapan yg telah diambil.
3. Permohonan pertubuhan diluluskan – Pendaftar Pertubuhan mengeluarkan Sijil
Perakuan Pendaftaran sbg pengesahan penubuhan pertubuhan tersebut.
Pertubuhan hanya boleh menjalankan xtvt atas nama pertubuhan tersebut setelah
permohonan pertubuhan diluluskan.

► Perbandingan Antara Organisasi Bukan Bermotifkan Untung Dengan

Organisasi Bermotifkan Untung
Organisasi Bukan Bermotifkan Organisasi Bermotifkan Untung
Perbezaan
Untung (Kelab/Persatuan) (Sykt Bhd)
Akta Pertubuhan 1966 Akta Syarikat 1965
Kawalan
Pendaftar Pertubuhan
Undang-undang
Ketua Pendaftar Pertubuhan
Pucuk pimpinan ditentukan melalui Ditentukan oleh Lembaga
pemilihan ahli2 yg semuanya Pengarah Sykt yg dipilih
Kawalan
mempunyai hak yg sama berdasarkan undi dlm mesyuarat
Pengurusan
agung – hak mengundi bergantung
kpd blgn shm yg dimiliki.
Yuran keahlian Drpd pemilik perniagaan
Sumber
Derma Terbitan saham
Kewangan
Hadiah yg disumbang pihak tertentu
Menyediakan penyata penerimaan & Penyata pendapatan & kunci kira2
pembayaran tunai. diperlukan utk mengetahui
Penyata
Organisasi yg lebih berkeupayaan – kedudukan keuntungannya.
Kewangan
penyata pendapatan & perbelanjaan,
kunci kira2.
Usaha pemasaran tertumpu kpd Tertumpu kpd barangan &
Pengurusan individu yg berpotensi menjadi ahli perkhidmatan yg ditawarkan.
Pemasaran & pihak yg berpotensi menjadi
penderma.

► Persamaan Koperasi dan OBBU(Kelab/Persatuan)

Persamaan Koperasi OBBU (Kelab/Persatuan)

Motif Tidak bermotifkan untung
Peranan Mementingkan kebajikan ahli
Ahli Bilangan ahli tidak terhad
Pendidikan Menyediakan pendidikan pergerakan Menganjurkan kelas2 tuisyen utk
koperasi & pengurusannya. para pelajar.
Ada yg menyediakan bantuan

Prepared by: Tyasyabiha® 11

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

kewangan kpd anak ahli utk tujuan

pendidikan.
Koperasi penduduk memberikan
pinjaman kewangan kpd ahli dgn
Pinjaman
mengenakan faedah berpatutan utk
Kewangan
tujuan membeli alat kelengkapan
pinjaman.
Koperasi penduduk berusaha utk
mengurangkan pergantungan kpd
org tgh dgn mengumpulkan @
membeli hasil drpd ahlinya &
Perkhidmatan
memasarkannya.
Ada koperasi yg menubuhkan pasar
mini utk membekalkan brg runcit
kpd ahli dgn harga berpatutan.
Koperasi mewakili ahlinya dlm
pelbagai jenis urus niaga, cthnya
penyaluran subsidi kerajaa.
Menjadi
Perantara dengan
Pihak Berkuasa
Persatuan penduduk memberikan
pinjaman kpd ahli utk tujuan
berniaga @ membiayai pendidikan
anak. Cthnya: Persatuan Orang2
Hokkien.
Persatuan penduduk memberikan
perkhidmatan kpd ahli melalui
penganjuran aktiviti riadah spt
menganjurkan kelas Yoga,
pertandingan permainan, majlis
keramaian sempena hari perayaan,
memberi sokongan moral &
fizikal.
Persatuan penduduk sbg jurucakap
utk ahli mendapatkan
perkhidmatan drpd pihak berkuasa
@ sbg perantara utk ahli
meluahkan perasaan & sungutan
kpd pihak berkuasa spt Majlis
Tempatan, dr aspek pengutipan
sampah, bekalan air & sbgnya.
Mewakili ahli utk mengutip derma
& bantuan kwgn, fizikal & moral.

► Kelebihan Penubuhan Kelab Berbanding Koperasi: penubuhan kelab adalah lebih

baik berbanding penubuhan koperasi bg organisasi bersaiz kecil spt kilang kerana:
 Bilangan Ahli – blgn pekerja yg kecil x mewajarkan penubuhan koperasi krn
syrt penubuhan koperasi memerlukan sekurang2nya 100 org ahli.
 Matlamat Penubuhan – mtlmt penubuhan ialah utk menjaga kebajikan pekerja
 penubuhan kelab adalah lbh baik krn kelab memberikan tumpuan khusus kpd
kebajikan ahli semata2 manakala koperasi mempunyai tujuan lain spt memajukan
ekonomi ahli2.
 Keperluan Modal Yang Minimum – yuran yg dikenakan kpd ahli sudah
memadai utk menjalankan xtvt kelab. Koperasi perlukan jumlah modal lebih
tinggi krn xtvtnya menjurus kpd kegiatan perniagaan utk menghasilkan pulangan
bg memajukan kepentingan ekonomi ahli.

► Kelebihan Kelab Untuk Kebajikan Pekerja

 Ahli x perlu menyumbangkan modal, hanya sumbangan yuran keahlian yg rendah
 Boleh menjalankan pelbagai xtvt spt sukan, kebajikan, kebudayaan & lain2
 Penglibatan ahli adalah menyeluruh
 Penubuhannya amat mudah krn x byk prosedur & undang2
 Boleh menjalankan xtvt perniagaan utk meningkatkan tabungan kelab

Prepared by: Tyasyabiha® 12

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

► Badan Bukan Berkanun

1. Kumpulan Pendesak
 Bdn bukan krjn yg bukan bermotifkan untung dgn tujuan mendpt sokongan &
menyuarakan pendpt berkaitan dgn sesuatu isu yg berlaku.
 Fungisnya:
a) Menghantar perwakilan utk berbincang @ mengeluarkan pendpt.
b) M’bekalkan mklmt terbaru kpd pentadbir krjn.
c) B’tindak sbg org tgh atr rakyat & krjn.
d) Memastikan tiada tekanan dr golongan minoriti.
2. Pertubuhan Berdaftar
 Pertubuhan yg t’dr drpd parti2 politik dgn tujuan utk memenangi plhn ke Dwn
Rakyat, Dwn Undangan Negeri, phk berkuasa tempatan @ Dwn Negara.
3. Pertubuhan Faedah Bersama (Kumpulan Berkepentingan)
 Kumpulan yg bukan bermotifkan untung dgn tujuan memperjuangkan isu2 yg
dikongsi bersama spt keadaan msykt & hak asasi msykt.
 Ciri2nya:
a) Pemimpin kumpulan ini x dipilih melalui plhn ry umum.
b) X mempunyai perwakilan dlm struktur pemerintahan.
c) Kumpulan t’btk tertakluk kpd isu tertentu.
d) Jumlah penyokong boleh meningkat dgn mendadak sekiranya isu yg
diperjuangkan merupakan isu yg dikongsi bersama oleh kumpulan lain.

Prepared by: Tyasyabiha® 13

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

PROSES PENUBUHAN PERSATUAN NELAYAN (KELAB/PERSATUAN)

Mesyuarat Penubuhan
Kehadiran mesyuarat penubuhan x kurang drpd 7 org nelayan yg terlibat.
Ahli2nya hendaklah yg berminat dlm kegiatan berkaitan bidang nelayan.
Tujuan mesyuarat:
Menyatakan persetujuan penubuhan persatuan
Meluluskan nama & alamat persatuan nelayan yg didaftarkan. Nama persatuan
nelayan seharusnya mengikut tujuan penubuhan & kegiatan yg akan dijalankan
Melantik AJK kerja utk menguruskan pendaftaran persatuan
Menyediakan & meluluskan undang2 kecil persatuan nelayan yg hendak
didaftarkan

Pendaftaran
Pendaftaran Persatuan Nelayan dibuat di tempat pertubuhan itu diwujudkan.
Menyerahkan dokumen pendaftaran yg perlu ditandatangani oleh 2 org pemegang jwtn
utama terdiri drpd:
Borang permohonan
Senarai AJK penaja dgn butiran peribadi
Undang2 kecil
Minit mesyuarat penubuhan Persatuan Nelayan.

Pengeluaran Sijil Pendaftaran oleh Pendaftar Pertubuhan

Sebarang xtvt atas nama pertubuhan x boleh dijalankan sehinggalah permohonan
penubuhan Persatuan Nelayan diluluskan
Pendaftar Pertubuhan akan mengeluarkan sijil perakuan pendaftaran sbg pengesahan
pertubuhan Persatuan Nelayan di tempat tersebut

Prepared by: Tyasyabiha® 14


PERBANDINGAN KOPERASI, ORGANISASI BUKAN BERMOTIFKAN UNTUNG (OBBU) & ORGANISASI
BERMOTFKAN UNTUNG (OBU)
ASPEK KOPERASI
Akta Koperasi 1948
Akta
Pendaftaran JPK
Sumber Yuran ahli & jualan shm
Kewangan
Tiada had & boleh
ditambah dr masa ke
Modal
semasa
Saham
Menjaga kebajikan ahli
Tujuan
Dibahagikan kpd ahli dlm
btk dividen mengikut
jumlah shm yg dibeli
Pembahagian
Dividen terhad kpd 6%
Untung
(koperasi bank & kredit) &
10% (koperasi lain),
kecuali mendpt kbnrn drpd
Ketua Pendaftar Koperasi
Lembaga Pengarah yg
dipilih dlm Mesyuarat
Kuasa / Agung Tahunan
Pengurusan
Setiap ahli satu undi tanpa
mengira pegangan shm
Prepared by: Tyasyabiha®
Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung
OBBU OBU
KELAB/PERSATUAN SYKT PERKONGSIAN
Akta Pertubuhan 1966 Akta Sykt 1965 Akta Perkongsian 1961
(pindaan 1974)
Pendaftar Pertubuhan Pendaftar Sykt Pendaftar Perniagaan
Yuran ahli, derma, hadiah, Jualan shm & untung Modal pekongsi & untung
tajaan
- Had modal tlh ditetapkan -
ketika pendaftaran. Tiada
terbitan shm baru boleh
dilakukan jika had tersebut
tlh dicapai.
Menjaga kebajikan ahli & Mendpt untung maksimum Mendpt untung maksimum
msykt
Tiada pembahagian untung. Dibahagikan kpd ahli dlm Mengikut syrt perjanjian
Untung dimasukkan btk dividen mengikut perkongsian
kembali ke dalam tabung jumlah shm yg dibeli
bg faedah ahli @ Jika tiada perjanjian,
membantu org ramai yg Dividen adlh x terhad, untung dibahagikan sama
memerlukannya bergantung kpd prestasi rata atr pekongsi
organisasi & kptsn
Lembaga Pengarah Sykt
Semua ahli mempunyai hak Lembaga Pengarah yg Pekongsi2 aktif
yg sama dipilih dlm Mesyuarat
Agung Tahunan
Bilangan undi bergantung
kpd pegangan shm
15
 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

Sekurang2nya 100 org ahli Tiada pemilik Sykt Sdn Bhd (2 – 50 org 2 – 20 org pekongsi bg
& x terhad jumlah ahlinya pemegang shm) perkongsian biasa
Milikan /
Sykt Awam Bhd 2 – 30 org pekongsi bg
Keahlian
(sekurang2nya 2 org perkongsian profesional
pemegang shm & tiada had
maksimum ahlinya)
Liabiliti Terhad Terhad Terhad X terhad bg pekongsi aktif
X dikenakan cukai X dikenakan cukai Cukai sykt Cukai pendptn
Cukai
perseorangan
Menumpukan pemasaran Pemasaran keahlian & Menumpukan pemasaran Menumpukan pemasaran
Pengurusan
utk menambah keahlian penderma brgn & perkhidmatan utk brgn & perkhidmatan utk
Pemasaran
tingkatkan untung meningkatkan untung

Prepared by: Tyasyabiha® 16

 Bab 3 : Koperasi & Organisasi Bukan Bermotifkan Untung

Prepared by: Tyasyabiha® 17