Bi 4: Quy Phm Php Lut

ThS Bch Th Nh Nam

Khoa Lut, i hc Kinh t - Lut, i hc Quc gia Thnh ph H Ch Minh

NI DUNG
Quy phm PL
1. Khi nim, c im ca QPPL

2. Cu trc (c cu) ca QPPL

3. Nhng cch thc th hin QPPL trong cc iu lut

4. Phn loi QPPL

5. Cc loi vn bn QPPL Vit Nam
6. Hiu lc ca vn bn QPPL

Khi nim
Php lut l h thng nhng quy tc x s mang

tnh bt buc chung do nh nc ban hnh hoc

tha nhn v m bo thc hin, th hin ch

ca giai cp thng tr v l nhn t iu chnh cc

quan h x hi pht trin ph hp vi li ch ca
giai cp mnh.

1. Khi nim, c im ca QPPL

Khi nim:
Quy phm php lut l nhng quy tc x s c tnh bt buc
chung, do nh nc ban hnh v bo m thc hin, th hin ch
ca giai cp thng tr v nhu cu tn ti ca x hi, nhm iu
chnh cc quan h x hi, to lp trt t n nh cho s pht trin
x hi.

1. Khi nim, c im ca QPPL

1.1 Khi nim
L quy tc x s mang tnh bt buc
chung
Do c quan NN c thm quyn ban hnh
c NN m bo thc hin
iu chnh QHXH theo nh hng v
mc ch nht nh

Cc loi QPPL:
Loi QPPL nh ngha
Loi QPPL bt buc
Loi QPPL cm on
Loi QPPL cho php

1.2 c im
L quy tc x s
Do c quan nh nc c thm quyn
ban hnh v bo m thc hin
L quy tc x s chung
Ch ra cc quyn v ngha v php l ca
cc bn tham gia quan h m n iu
chnh
C tnh h thng

1.2 c im
Quy phm php lut l mt quy phm x hi v vy quy phm
php lut c tt c nhng c trng ca quy phm x hi ni

chung
Quy phm php lut cng c nhng c im ring phn bit

vi cc quy phm x hi khc.

c trng ca quy phm x hi ni

chung
L quy tc x s chung
L tiu chun nh gi hnh vi
ca con ngi

c im ring
Quy phm php lut l nhng quy tc x s c tnh

bt buc chung.
Quy phm php lut do c quan nh nc t ra v
bo m thc hin.
Quy phm php lut th hin ch ca giai cp thng
tr v nhu cu tn ti ca x hi

Quy phm php lut c nh nc t ra l nhm

iu chnh cc quan h x hi v to lp trt t n
nh cho s pht trin x hi

2. Cu trc (c cu) ca QPPL

Gi nh
Quy nh
Ch ti

2. Cu trc (c cu) ca QPPL

2.1 B phn gi nh
L b phn nu ln tnh hung (iu kin,
hon cnh) c th xy ra trong thc t,
V khi ch th no vo tnh hung
th phi th hin cch x s ph hp vi
quy nh ca PL

B phn gi nh
Gi nh l b phn ca quy phm php lut,
nu ln nhng iu kin (a im, thi gian, ch
th), cc hon cnh, tnh hung c th xy ra
trong thc t cuc sng m khi c nhn hay t
chc vo iu kin, hon cnh th cn phi
x s theo nhng quy nh ca nh nc.

V d phn tch
Theo Khon 1 iu 15 Lut ph sn:
Khi nhn thy doanh nghip, hp tc x lm vo

tnh trng ph sn th ch doanh nghip hoc i

din hp php ca doanh nghip, hp tc x c

ngha v np n yu cu m th tc ph sn i
vi doanh nghip, hp tc x

V d phn tch
Theo iu 613 ca B lut dn s 2005
Ngi gy thit hi trong trng hp phng
v chnh ng khng phi bi thng cho
ngi b thit hi.

 Gi nh n gin: l gi nh ch nu ln
mt iu kin, hon cnh m ch th gp
phi.
Gi nh phc tp: l gi nh nu ln nhiu
iu kin, hon cnh m ch th gp phi v
gia chng c mi lin h vi nhau.

V d: K1-102- BLHS 1999

Ngi no thy ngi khc ang trong
tnh trng nguy him n tnh mng, tuy
c iu kin m khng cu gip dn n
hu qu ngi cht, th b pht cnh
co, ci to khng giam gi n 2 nm
hoc pht t t 3 thng n 2 nm

V d phn tch
iu 192 ca BLHS quy nh v Ti trng
cy thuc phin hoc cc loi cy khc c
cha cht ma tu nh sau:
Ngi no trng cy thuc phin, cy c
ca, cy cn sa hoc cc loi cy khc c
cha cht ma ty, c gio dc nhiu
ln, c to iu kin n nh cuc
sng v b x pht hnh chnh v hnh
vi ny m cn vi phm, th b pht t t su
thng n ba nm

2.2 B phn quy nh

L b phn nu ln cch x s buc ch
th phi tun theo khi vo tnh hung
nu trong phn gi nh ca QPPL
c xy dng theo m hnh: cm lm
g, phi lm g, c lm g, lm nh th
no
Quy nh dt khot hay quy nh ty nghi

B phn quy nh
Quy nh l b phn ca quy phm php lut, ch ra
cch thc x s hay khun mu hnh vi ng vi
php lut m nh nc t ra cho cc ch th
(cc t chc, c nhn) vo iu kin, hon cnh
nu trong b phn gi nh ca quy phm php lut.

Quy nh mnh lnh

Quy nh ny nu ln mt cch dt khot,
r rng iu khng c lm hoc iu bt
buc phi lm. Quy nh ny bao gm quy
nh ngn cm v quy nh bt buc.

V d phn tch
Theo Khon 1 iu 487 B lut dn s 2005 c ni v
ngha v bo qun ti sn thu ca bn thu trong hp
ng thu ti sn nh sau:
Bn thu phi bo qun ti sn thu nh ti sn ca
chnh mnh, phi bo dng v sa cha nh, nu lm

mt mt, h hng th phi bi thng.

Quy nh ty nghi
Quy nh ny nu ln hai hoc nhiu cch
x s cho cc ch th c t tha
thun la chn cch x s ph hp.

V d phn tch
Theo iu 12 ca Lut hn nhn v gia
nh 2000 quy nh:
y ban nhn dn x, phng, th trn ni
c tr ca mt trong hai bn kt hn l c

quan ng k kt hn.

Quy nh giao quyn

Quy nh ny l trc tip xc nh quyn hn ca
mt chc v, mt c quan trong b my nh nc
hoc xc nhn cc quyn ca cng dn, hay l

ca mt t chc.

V d phn tch
Theo iu 57 Hin Php 1992 quy nh:
Cng dn c quyn t do kinh doanh theo
quy nh ca php lut.

2.3 B phn ch ti
L b phn nu ln cc bin php tc ng
ca NN, d kin s p dng i vi ch th
no khng thc hin ng theo hng dn
phn quy nh ca QPPL, nn vi phm
PL

V d: iu 630 ca B lut dn s 2005

quy nh:
C nhn, php nhn, ch th khc sn
xut, kinh doanh khng bo m cht
lng hng ha m gy thit hi cho ngi
tiu dng th phi bi thng.

V d: iu 100 ca B lut hnh s 1999

sa i b sung 2009 quy nh:
Ngi no i x tn c, thng xuyn c
hip, ngc i hoc lm nhc ngi l
thuc mnh lm ngi t st th b pht
t hai nm n by nm.

V d: Theo khon 1, iu 121 B lut hnh

s 1999
Ngi no xc phm nghim trng nhn
phm, danh d ca ngi khc, th b pht
cnh co, ci to khng giam gi n 2
nm hoc pht t t 3 thng n 2 nm

Cc loi ch ti
Ch ti dn s
Ch ti hnh chnh
Ch ti hnh s
Ch ti k lut

Ch ti dn s
L cc bin php tc ng n ti sn, nhn

thn ca mt bn gy thit hi cho mt bn

khc.Cc bin php c th nh:
Bi thng thit hi bao gm bi thng thit
hi v mt vt cht v bi thng b p tn
tht tinh thn.
Tr li ti sn b xm phm, hy b mt x
s khng ng.

Ch ti hnh chnh
Th hin qua cc hnh thc x l vi phm hnh
chnh v cc hnh thc trch nhim k lut i vi
cn b, cng chc. Cc hnh thc x l vi phm
hnh chnh gm c:
Ch ti x pht vi phm hnh chnh
Ch ti cc bin php x l hnh chnh khc
Cc bin php ngn chn vi phm hnh chnh v
bo m vic x l vi phm hnh chnh

Ch ti hnh s
p dng i vi nhng hnh vi gy nguy him
cho x hi, c coi l ti phm. Ch ti ny

c gi l hnh pht, bao gm hnh pht

chnh v hnh pht b sung. Cc ch ti ny

c quy nh trong b lut hnh s. Ch c

Ta n mi c thm quyn p dng ch ti

hnh s.

Ch ti k lut
L ch ti m ngi s dng lao ng p
dng vi ngi lao ng m h thu mn,
s dng theo hp ng lao ng khi ngi
lao ng vi phm k lut lao ng, ni quy
lao ng.

 V d: iu 11 B lut dn s 2005: Vic xc lp, thc

hin quyn, ngha v dn s phi tun theo quy nh
ca b lut ny v quy nh khc ca php lut.

V d: Theo khon 1 iu 52 B Lut Dn S 2005 nh

sau: Ni c tr ca c nhn l ni ngi thng

xuyn sinh sng.

Nhng quy phm php lut c bit

Quy phm nguyn tc
Quy phm nh ngha

 Quy phm nguyn tc: c dng lm

c s xut pht v t tng ch o cho
vic xy dng v thi hnh cc quy phm
php lut khc.
Quy phm nh ngha: xc nh nhng
c im, nhng thuc tnh c bn ca
s vt hay hin tng hoc ca nhng
khi nim, nhng phm tr c s

Quy phm nguyn tc

Quy phm nguyn tc: c dng lm c
s xut pht v t tng ch o cho vic
xy dng v thi hnh cc quy phm php
lut khc.

Quy phm nh ngha

Quy phm nh ngha: xc nh nhng c
im, nhng thuc tnh c bn ca s vt
hay hin tng hoc ca nhng khi nim,
nhng phm tr c s dng trong vn
bn .

3. Nhng cch thc th hin

QPPL trong cc iu lut
1 QPPL c th trnh by trong 1 iu lut
Trong 1 iu lut c th c nhiu QPPL
Trt t cc b phn ca QPPL c th b
o ln
Khng nht thit phi c 3 b phn
trong 1 QPPL

4. Phn loi QPPL

Cn c vo i tng iu chnh v
phng php iu chnh
Cn c vo ni dung
Cn c vo hnh thc mnh lnh
Cn c vo cch trnh by

5. Cc loi vn bn QPPL Vit

Nam
Khi nim Vn bn PL:
L vn bn do c quan NN c thm
quyn ban hnh theo trnh t, th tc lut
nh
Trong c cc quy tc x s chung
c NN bo m thc hin nhm iu
chnh cc QHXH theo nh hng nht
nh

5.1 Vn bn lut
L nhng vn bn do Quc hi ban hnh,
c gi tr php l cao nht
C 2 loi:
- Hin php
- Cc o lut, b lut

5.2 Vn bn di lut
L nhng vn bn PL do cc c quan NN
(ngoi tr Quc hi) ban hnh
C gi tr php l thp hn vn bn lut

c ban hnh trn c s vn bn lut v

ph hp vi vn bn lut

Cc loi vn bn di lut:

Php lnh, Ngh quyt ca UBTVQH

Lnh, quyt nh ca Ch tch nc
Ngh quyt, ngh nh ca Chnh ph
Quyt nh, ch th ca Th tng
Quyt nh, ch th, thng t ca B
trng, Th trng c quan ngang B,
Th trng c quan thuc Chnh ph

 Ngh quyt ca Hi ng Thm phn

TAND ti cao
Quyt nh, ch th, thng t ca Vin
trng VKSND ti cao
Ngh quyt, thng t lin tch gia cc c
quan NN c thm quyn vi t chc
chnh tr x hi
Ngh quyt ca Hi ng nhn dn
Quyt nh, ch th ca UBND

6. Hiu lc ca vn bn QPPL
6.1 Hiu lc v thi gian
L gi tr thi hnh ca vn bn QPPL trong
mt thi hn nht nh
Thi hn c tnh t thi im pht
sinh hiu lc, cho n khi chm dt s tc
ng ca vn bn

6.2 Hiu lc v khng gian

L gi tr thi hnh ca vn bn QPPL
trong mt phm vi lnh th quc gia, hay
mt vng, mt a phng nht nh

6.3 Hiu lc v i tng tc

ng
i tng tc ng ca mt vn bn
QPPL bao gm cc c quan, t chc, c
nhn v nhng QHXH m vn bn
iu chnh