ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.

HCM LOGO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ-LUẬT

CHƯƠNG 3

CHỦ THỂ CỦA LUẬT QUỐC TẾ

Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Thu Trang

 LOGO
MỤC TIÊU

Nắm được khái niệm, đặc điểm của chủ thể LQT
N

Nắm được cấu thành, đặc điểm và quyền năng

của Quốc gia – chủ thể cơ bản

Nắm về công nhận quốc gia

Nắm được kế thừa quốc gia

 LOGO
1. KHÁI QUÁT VỀ CHỦ THỂ LQT

 Khái niệm
 Đặc điểm
 Quyền năng chủ thể
 1.2 KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM
KHÁI NỆM
Chủ thể của LQT là những chủ
thể đang tham gia hoặc có khả
năng tham gia vào quan hệ pháp
luật quốc tế một cách độc lập; có
quyền và nghĩa vụ pháp lý quốc
tế được pháp luật quốc tế ghi
nhận; và có khả năng gánh chịu
trách nhiệm pháp lý quốc tế do
hành vi của mình gây ra.
LOGO
ĐẶC ĐIỂM
•Chủ thể đang hoặc có khả năng
tham gia QHPL quốc tế;
•Có quyền và nghĩa vụ pháp lý
quốc tế cơ bản;
•Độc lập về ý chí (*);
•Gánh vác được trách nhiệm
pháp lý quốc tế;
•Không ai có quyền tài phán và
thi hành án nếu chủ thể của LQT
không cho phép (*).
 LOGO
QUYỀN NĂNG CHỦ THỂ

Khái niệm:Quyền năng chủ thể của luật quốc tế là thuộc

tính thuộc tính chính trị- pháp lý và khả năng pháp lý đặc biệt
của những chủ thể mang quyền và nghĩa vụ pháp lý quốc
tế trong quan hệ quốc tế.
QUYỀN NĂNG
CHỦ THỂ

Năng lực pháp luật quốc tế: là khả năng chủ thể có quyền và
Nghĩa vụ pháp lý quốc tế được ghi nhận trong pháp luật quốc tế

Năng lực hành vi quốc tế: Là khả năng chủ thể được thừa nhận bằng
hành vi pháp lý của mình; tự tạo cho mình quyền chủ thể và trách
nhiệm pháp lý tương ứng; gánh chịu trách nhiệm pháp lý do hành
vi của mình gây ra
5
 LOGO
2. QUỐC GIA – CHỦ THỂ CƠ BẢN CỦA LQT

2.1 Yếu tố cấu thành quốc gia

NỘI DUNG

2.2 Quyền năng chủ thể của quốc gia

2.3 Quyền và nghĩa vụ cơ bản của quốc gia

6
 LOGO
2.1 YẾU TỐ CẤU THÀNH QUỐC GIA

7
 LOGO
LÃNH THỔ XÁC ĐỊNH

Lãnh thổ xác định: được hiểu là quốc gia phải có

đường biên giới để phân định lãnh thổ, biên giới với
các quốc gia khác. Hay nói cách khác, quốc gia phải
có lãnh thổ được xác định và được thể hiện trên bản
đồ địa lý hành chính thế giới
 LOGO
DÂN CƯ ỔN ĐỊNH

Một quốc gia có dân cư ổn định có nghĩa là đại bộ

phận dân cư sinh sống, cư trú ổn định lâu dài trên lãnh
thổ quốc gia (công dân mang quốc tịch của quốc gia,
đồng thời họ có đầy các quyền và nghĩa vụ cơ bản của
công dân của quốc gia đó)
 LOGO
HỆ THỐNG CHÍNH QUYỀN

Quốc gia có chính quyền: một chính quyền hữu hiệu

với các cơ quan hành chính và lập pháp trung ương. 
 LOGO
CHỦ QUYỀN

Thể hiện ở 2 phương diện:

-Tối cao trong phạm vi lãnh thổ: Lập pháp, hành pháp
và tư pháp;
-Độc lập trong quan hệ quốc tế
 2.2 QUYỀN NĂNG CHỦ THỂ LOGO

Năng lực pháp lý quốc tế chính là khả

năng của Quốc gia được thực hiện quyền
NĂNG LỰC PLQT
và nghĩa vụ chủ thể khi tham gia vào các
quan hệ pháp lý quốc tế.

Quốc gia có khả năng tự mình tạo quyền

năng thông qua hành vi pháp lý độc lập của
NĂNG LỰC HVQT
mình; tự mình tạo quyền và nghĩa vụ pháp
lý; gánh chịu trách nhiệm pháp lý do hành vi
của mình gây ra
 2.3 QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA QGLOGO

+ Quyền bình đẳng về chủ quyền và quyền

lợi trong quan hệ quốc tế;
+ Quyền được tự vệ cá nhân hoặc tự vệ tập
QUYỀN
thể trong trường hợp bị xâm lược hoặc bị tấn
công bằng vũ trang ;
Ngoại lệ
+ Quyền được tồn tại trong hòa bình, quyền
độc lập và bình đẳng về chủ quyền giữa các
quốc gia;
 2.3 QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA QGLOGO

+ Quyền bất khả xâm phạm về biên giới và

lãnh thổ quốc gia;
+ Quyền được tham gia xây dựng pháp luật
QUYỀN quốc tế ;
+ Quyền được tự do thiết lập và thực hiện
quan hệ với các chủ thể quốc gia và các chủ
thể khác của luật quốc tế ;
Ngoại lệ + Quyền được trở thành thành viên của tổ
chức quốc tế phổ cập;
 2.3 QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA QGLOGO

+ Tôn trọng độc lập, chủ quyền của các quốc

gia khác ;
NGHĨA VỤ + Tôn trọng sự bất khả xâm phạm biên giới,
lãnh thổ của các quốc gia khác;
+ Không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng
vũ lực trong quan hệ quốc tế;
+ Không can thiệp vào công việc nội bộ của
các quốc gia khác;
 2.3 QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA Q LOGO

+ Hợp tác hữu nghị với các quốc gia khác

nhằm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế;
NGHĨA VỤ + Tôn trọng nguyên tắc bình đẳng về chủ
quyền giữa các quốc gia trong quan hệ quốc
tế;
+ Tận tâm thực hiện các cam kết quốc tế;
+ Nghĩa vụ giải quyết các tranh chấp quốc tế
bằng phương pháp hòa bình.
 3. CÔNG NHẬN QUỐC GIA LOGO

Công nhận quốc gia là hành vi pháp lý – chính trị

dựa trên động cơ về kinh tế, chính trị nhằm thừa
KHÁI NIỆM nhận một chủ thể mới xuất hiện trong quan hệ quốc
tế. Theo đó, bằng ý chí độc lập, quốc gia công nhận
thể hiện thái độ của mình đối với đường lối, chính
sách, chế độ chính trị, kinh tế – xã hội của bên được
công nhận và xác lập quan hệ bình thường đối với
bên được công nhận.
1. Thuyết cấu thành: quốc gia mới ra đời chỉ trở thành
chủ thể luật quốc tế hiện đại nếu được các quốc gia
khác công nhận chính thức
HỌC THUYẾT 2. Thuyết tuyên bố: quốc gia mới ra đời trở thành chủ
thể của luật quốc tế hiện đại mà không phụ thuộc vào
sự công nhận của các quốc gia khác.
3. CÔNG NHẬN QUỐC GIA LOGO
 LOGO
3.2 HÌNH THỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP CÔNG NHẬN
 LOGO
3.2 HÌNH THỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP CÔNG NHẬN
 LOGO
3.3 HỆ QUẢ PHÁP LÝ
 LOGO
* LƯU Ý: CÔNG NHẬN CHÍNH PHỦ
 LOGO
* LƯU Ý
 4. KẾ THỪA QUỐC GIA LOGO

KHÁI NIỆM Kế thừa quốc gia là sự dịch chuyển quyền và

nghĩa vụ từ quốc gia này sang quốc gia khác.

1. Sau cách mạng xã hội

TRƯƠNG HỢP
2. Sau đấu tranh giải phóng dân tộc;
3. Hợp nhất, sáp nhập quốc gia;
4. Chia tách: Liên bang tan rã; Tách một bộ
phận lãnh thổ thành quốc gia độc lập
 LOGO
MÔ HÌNH KẾ THỪA QUÔC GIA

LÃNH THỔ

QUỐC TỊCH
QG NHẬN
QG ĐỂ
KẾ
LẠI KẾ TÀI SẢN, HỒ SƠ, NỢ THỪA
THỪA

ĐIỀU ƯỚC QUỐC TẾ

QUY CHẾ THÀNH VIÊN

 LOGO
4.1 KẾ THỪA SAU CÁCH MẠNG XÃ HỘI
 LOGO
4.2 KẾ THỪA SAU ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
 LOGO
4.3 HỢP NHẤT QUỐC GIA
 LOGO
4.4 SÁP NHẬP QUỐC GIA
 LOGO
4.5 LIÊN BANG CHIA TÁCH
 LOGO
4.6 TÁCH MỘT BỘ PHẬN LÃNH THỔ
CÂU HỎI VÀ YÊU CẦU ĐỐI VỚI SINH VIÊN:
1. Kế thừa quốc gia Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến nay.
2. Chủ thể nào sau đây là Quốc gia? Tại sao?
a. Hongkong;
b. Đài Loan;
c. Campuchia từ năm 1979-1989 (Khơme đỏ nắm quyền);
d. EU.
3. So sánh công nhận quốc gia và công nhận chính phủ
4. Nhận định sau đúng hay sai? Giải thích ngắn gọn?
a. Quốc gia có quyền năng khi và chỉ khi quốc gia đó được cộng đồng thế giới công
nhận.
b. Khi xuất hiện quốc gia mới là cơ sở của kế thừa quốc gia;
c. Trong mọi trường hợp, quốc gia nhận kế thừa được kế thừa toàn bộ tài sản trong
vào ngoài nước nếu chứng minh được tài sản đó có nguồn gốc từ quốc gia để lại kế
thừa;
d. Công nhận chính phủ là tiền đề công nhận quốc gia;
e. Các quốc gia thiết lập quan hệ ngoại ngoai với nhau khi và chỉ khi có một bên