Artrocenteza dhe artroskopia

ANKESA KRYESORE
Nj grua 38-vjeare paraqitet me nj dhimbje t artikulacionit
temperomandibular t djatht t shkalls mesatare, q nuk ka pasur prmirsim
prgjat terapis me shina okluzale gjat nj periudhe 3-mujore.
HISTORIA E SMUNDJES PREZENTE
Pacientja tregon se ka pasur nj dhimbje n ann e djatht t nofulls q
prkeqsohet kur ajo kafshon, prtypet dhe gogsin. Dhimbja po prkeqsohet
dhe sht mjaftueshm e rnd, aq sa ajo ta kufizoj dietn e saj me ushqime t
buta. Ajo gjithashtu paraqitet me nj krcitje t mparshme asimptomatike n
ann e djatht t nofulls, prezente pr shum vite, q ndaloi n momentin q
ajo filloi t zhvillonte dhimbje n ann e djatht. Ajo ka kufizime n hapjen e
gojs. Tre muaj m von ajo u vizitua te dentisti, i cili i rekomandoi nj kurs
terapie konservative, q prfshinte shina okluzale, ilae antiinflamatore
josteroidale (NSAIDs), prdorimin e kompresave te ngrohta dhe ndryshime n
diet; kjo i ka sjell nj qetsim t leht n dhimbje dhe nj prmirsim fare t
vogl n hapjen e gojs.
HISTORIA MJEKSORE E PACIENTIT/HISTORIA DENTARE E PACIENTIT
/MJEKIMET/ALERGJIT/HISTORIA SOCIALE/HISTORIA FAMILJARE
E shkuara mjeksore e pacientit dhe historia dentare nuk ndihmojn.
EKZAMINIMI
N prgjithsi: Pacientja sht nj femr e zhvilluar normalisht dhe e mirushqyer, pa ndonj shqetsim t dukshm.
Maksilofacial. Nuk ka ndonj ndjeshmri n palpimin e muskujve temporal ose
masseter (nuk ka disfunksion t dhimbjes myofaciale) dhe pacientja nuk ka
kufizime ose dhimbje n lvizjen e qafs (nuk ka dhimbje cervikale). Ka
ndjeshmri kapsulare n palpimin e zons preaurikulare dhe endaurale t
djatht. Nuk ka krcitje apo krepitacion n asnjrn nga palpimet ose
auskultacionet artikulacioneve bilaterale. Pacientja ka nj hapje maksimale
interincizale prej 32 m, me nj shmangje n t djatht dhe dhimbje t leht.
Lvizjet ekskursive laterale jan 9 mm nga e djathta dhe 3mm nga e majta
(tregon pr nj translatim t zvogluar t artikulacionit temperomandibular t
djatht). Ajo thot se ka dhimbje n artikulacionin e djatht kur kafshon nj
spatul t vendosur ndrmjet dhmbve molar n ann e majt (rezultat pozitiv i
testit Mahan, tregon nj intrakapsular t djatht si burim dhimbjeje). Pjesa e
mbetur e ekzaminimit t saj klinik sht i parashikueshm.
IMAZHERIA
Nj radiografi panoramike nuk tregon ndonj anormalitet kockor. Rezonanca
magnetike tregon nj form dhe pozicion disku t majt normal ( pozicioni i ors
11 i brezit posterior) dhe nj zhvendosje t diskut t djatht t anterior me nj
efuzion t vogl t artikulacionit (tregon inflamacion).
ANALIZA LABORATORIKE

Nuk udhzohen teste rutin laboratorike pr zhvillimin e rregullimeve t

brendshme , prve rasteve kur ka dyshime klinike pr artropati sistemike t
padiagnostikuar ( psh. Artrit reumatoid, lupusi eritematoz sistemik, artrit
psoriatik dhe cerm), q do t krkonte analiza t mtejshme laboratorike.
VLERSIME
rregullimi i brendshm i artikulacionit temperomandibular t djatht;
zhvendosje e dhimbshme e diskut anterior pa reduktimin e artikulacionit
temperomandibular t djatht me kapsulitis; Wilkes faza III ( shiko fazat Wilkes
n seksionin rregullimi i brendshm i artikulacionit temperomandibular, m
par n kt kapitull).
TRAJTIMI
Trajtimi fillestar i disfunksionit t artikulacionit temperomandibular (psh.
zhvendosje e dhimbshme e diskut anterior), sht shpesh konservativ. Kjo mund
t prfshij shina okluzale, medikamente antiinflamatore josteroidale, kompresa
t ngrohta, modifikim t diets, terapi fizike ose qetsues muskujsh. Nse pas
nj periudhe t shkurtr trajtimi konservativ, pacienti nuk sht prmirsuar
mjaftueshm, procedurat kirurgjikale duhet t aplikohen.
Dy trajtimet kirurgjikale m konservative jan artrocenteza dhe artroskopia.
Dshtimi i njrs apo t dyja ktyre procedurave mund t krkoj metodn
artikulacioneve t hapura, si sht artroplasitika ( shiko seksionin rregullimi i
brendshm i artikulacionit temperomandibular, m par n kt kapitull). T
gjitha procedurat kirurgjikale duhet t rezervohen pr burime intrakapsulare t
dhimbjes ose t funksionit t kufizuar.
ARTROCENTEZA
Artrocenteza sht procesi i irrigimit dhe mbushjes s hapsirs superiore t
artikulacioneve ( rrall hapsirn inferiore t artikulacionit) me solucionin
Lactated Ringer (LR) pr t larguar ndrmjetsit inflamator dhe proteinat e
degraduara dhe pr t shkatrruar adezionet e pamaturuara ose nj disk q ka
ngecur. Artrocenteza shpesh rekomandohet pr pacient me vshtirsi akute n
mbylljen e gojes dhe artralgjia ( shpesh pr shkak t sinovitit, kondromalacia ,
osteoartritit, dukuria e ngecjes s diskut ose rregullim i brendshm). Procedura
mund t rezultoj n nj prmirsim t dhimbjes dhe t nj sr lvizjesh. Ajo
mund t arrihet nprmjet anestezis lokale ose sedacionit. Prgatitet fusha
kirurgjikale dhe identifikohen gjurm nprmjet nj vije q zgjatet nga pika
superiore e tragusit deri te kantusi lateral i syrit. Shnohet nj pik 10 mm
anterior dhe 2 mm inferior prgjat vijs tragal-kantus dhe shrben si zon
fillestare e shpimit. Nj anestezi lokale injektohet n hapsirn e artikulacionit
dhe n indet siprfaqsore. Pastaj, nj gjilpr me 21 njsi futet n hapsirn
superiore t artikulacionit, dhe tubi i shplarjes lidhet me t. Pak presion
aplikohet duke prdorur nj shiring 60 ml e mbushur me Lactated Ringer pr t
mbushur hapsirn e artikulacionit. Nj gjilpr tjetr me 21 njsi mund t
injektohet n hapsirn e artikulacionit n nj pik shpimi 4-5 mm anterior
zonn fillestare t shpimit. Vendosja e suksesshme e dy gjilprave tregohet nga
sasia e LR n gjilprn e dyt. Hapsira e artikulacionit pastaj shplahet me 50200 ml solucion LR (figura 10-2). Pas prfundimit t shplarjes njra gjilpr
mund t hiqet dhe nj mjekim shtes (p.sh acid kortikosteroid ose acid

hialuronik) mund t injektohet n hapsirn e artikulacionit me an t gjilprs

tjetr. Mandibula pastaj manipulohet duke u hapur maksimalisht. Gjilpra tjetr
mund t hiqet, shtypja aplikohet n zonn e injektimit pr dy deri n tre minuta.
Metoda e prshpejtuar pr reduktimin e dhimbjes me atrocentez arrin ne 50%,
dhe metoda e rritjes n hapjen maksimale interincizale arrin n 15% mbi vijn
baz.
Artroskopia
Artroskopia mund t bhet me an t anestezis lokale, qetsuesve ose anestezi
e prgjithshme n nj ambient ambulator gjersisht si nj shpim t vetm ose t
dyfisht, duke u bazuar ne sasin e troakareve t prdorura pr t deprtuar n
hapsirn superiore t artikulacioneve. Artroskopia e shpimit t dyfisht sht
teknikisht m e vshtir, por t ofron mundsin pr t menaxhuar hapsirn e
artikulacionit me instrumente dore, motorised shavers, lasera dhe mjete
koblacioni. Nuk ka fakte se artroskopia e shpimit t dyfisht sht superiore ndaj
artroskopis me nj shpim. Prshkrimi i mposhtm i referohet artroskopise me
nj shpim.
Prgatitet fusha kirurgjikale. Identifikohen gjurmt ( si pr artrocenetezn), dhe
injektohet anestezi lokale n hapsirn e artikulacionit dhe n indet
siprfaqsore. Nj obturator/troakar i mpreht futet perkutan n hapsirn
superiore t artikulacionit. Obturator-i pastaj hiqet, troakari mbulohet me gishtin
e madh t dors pr t bllokuar rrjedhjen e shplarsit dhe tubi i shplarjes
lidhet me troakarin. Nj shtypje e leht aplikohet n nj shiring 60-ml t
mbushur me LR. Kur hapsira superiore e artikulacionit mbushet me solucion, nj
gjilpr 21 njsi injektohet 4-5mm anterior hapsirn superiore t
artikulacionit. Pozicioni i duhur kuptohet me derdhjen e solucionit shplars.
Artroskopi ather mund t futet nprmjet troakarit me pamje t qart t
hapsirs superiore t artikulacionit. Sapo artroskopi ndodhet brenda n
hapsirn anteriore-superiore t artikulacionit, ndrmerret nj pastrim metodik i
hapsirs s artikulacionit, kshtu q t dallohen indi retrodiskal, zgavr mediale,
recesioni anterior, disku dhe eminenca. Identifikohen lehtsisht gjurm t
sinovitit, chondromalacia, adezionet fibrike, pseudomureve ( muret fibrike t
izolimit sinovik), shpimeve ose patologjive t tjera. Hapsira e artikulacionit
shplahet me 150-200 ml solucion t LR, nn shtypjen digjitale pulsative (figura
10.3). Adezionet mund t shkatrrohen me skopi dhe me an t shtrirjes
kapsulare laterale ( sindroma e goditjes laterale kapsulare). Hiqet gjilpra 21njsi dhe nj mjekim shtes (psh. acidi kortikosteroid ose ai hialuronik) injektohet
nprmjet troakarit. Troakari hiqet dhe aplikohet nj shtypje digjitale prej 2-3
minutash.
Metoda e prshpejtuar pr reduktimin e dhimbjes me atrocentez arrin deri n
70% dhe metoda e rritjes n hapjen maksimale interincizale arrin n 40%.
KOMPLIKACIONET
Komplikacionet q lidhen me artrocentezn jan t rralla dhe kryesisht lidhur me
vendosjen e gjilprs traumatike me perforim...
Figura 10-2: Dy gjilpra t vendosura n hapsirn superiore t artikulacionit dhe
shplarja me solucion LR

Figura 10-3 Artroskopi dhe rrjedhja e solucionit Lactated Ringer t shirings

irriguese