Kujdesi infermieror në frakturën e klavikulës dhe të humerusit

Është një kockë në formën e gërmës S ,e cila bën lidhjen e proçesit akromial me
sternumin .Si çdo kockë tjetër edhe klavikula gjatë një traume ,aksidenti
automobilistik ,rrëshkitjeje ,apo situata të ndryshme mund të pësojë frakturë.
Kjo nga që nuk ka muskulaturë që ta mbulojë .Në momentin që ndodh
frakturimi gjithmonë kur pacienti është koshjent ai merr një pozicion mbrojtës
duke flektuar bërrylin ,krahun të mështetur për trup dhe kokën e përkulur në
anën e frakturës për të laksuar muskulin sternokleidomastoid ,supin e varur
poshtë dhe dora tjetër vendoset poshtë dorës që ka ndodhur frakturimi për të
eleminuar lëvizjen .Në 80℅ të rasteve frakturimi ndodh në mes ose në 1/3 e
gjatësis së klavikulës .Pjesa më e madhe e frakturave të klavikulës trajtohen
nëpërmjet imobilizimit me gips në formë tetësh ose bendazhimit elastik .

Fig 57-7 faqe 1584

Në moshat fëminore mund të përdoret imobilizimi me leokoplast .Është e

rëndësishme të theksohet fakti që para imobilizimit duhet të përdoret një shtrese
e hollë pambuku për të parandaluar komprimimin e arterjes aksilare si dhe
presionin mbi vendin e frakturuar .
Reponimi arrihet duke fiksuar supet mbrapa dhe lart me anë të një bandazhi në
formë tetshi I cili kalon përpara çdo supi ,vazhdo poshtë aksilave dhe
kryqëzohet prapa .
Rëndësia e imobilizimit përfshin si më poshtë vijon :
a.qetësimin e dhimbjes
b.kalimin në pozicionin normal të kockës
c.eleminimin e lëvizjes së frakturës .
Ndonëse reponimi kryhet lehtë mbajtja e fragmenteve në vend është e vështirë
nëse ndodh lirim I gipsit nga ngjeshja e pambukut gjatë kohës që është I
imobilizuar .Konsolidimi bëhet me kallus ekzuberant që prominon në lëkurë ,I
cili sa do që nuk pengon funksionin ,përbën probleme kozmetike për femrat
.Tek fëmijët deformimi zhduket gjatë rritjes .
Raste të veçanta të cilat nuk mund të trajtohen nëpërmjet imobilizimit me gips
ndërhyhet me rrugë kirurgjikale dhe konkretisht :
 1.Në frakturat e pa reponueshme konservativisht
2.Në frakturat me dëmtime të pleksusit brakial dhe vazave subklavia
3.Në frakturat kominutive me fragmente të lira dhe çvendosje të mëdha që
rezikojnë nervat brakial dhe vazat subklavia .

Komplikacionet që jep fraktura e klavikulës përfshijnë :trauma të nervave të

pleksusit brakial ,dëmtim të venës dhe arterjes subklavia si pasojë e ndonjë
fragmenti kockor të shkëputur ose gjatë manipulimit .

Edukimi I pacentit dhe kujdesi në shtëpi .Pacientit I këshillohet që të

eleminojë ngritjen e krahut mbi nivelin e frakturës ,por mbajtja e duarve duhet
të jetë në mes .Pacienti duhet të qëndrojë I imobilizuar për rreth 4-6 javë kjo në
varësi të moshës .Gjatë kësaj kohe ai duhet të inkurajohet të kryejë lëvizje të
brrylit , kuçit dhe gishtat e dorës sa më shumë që të jetë e mundur .Kur pacienti
qëndron I shtrirë vendoset një peshqir në formën e një jasteku të vogël në mes të
shpatullave .Duhet që gipsi të mbahet pastër ,të evitojë lagien e tij duke bër
banjo të pjesshme .
Pas heqies së gipsit pacientit I kërkohet të kryejë ushtrimet sipas këshillimit të
mjekut .Nëse është e pamundur që këto ushtrime t’i kryej vetë rekomandohet
kalimi në repartin e fizioterapisë .

Fig 57-8 faqe 1585 foto klavikule dhe humerusi

Frakturat e humerusit

Humerusi është një kockë e ekstremitetit të sipërm me një gjatësi rreth 30 cm që bën lidhjen e
shpatullës me parakrahun .Ka tipe të ndryshme frakturimi të humerusit ku mund të
përmendim ,fraktura e koli-humerit , të humerusit ,suprakondilare humerusi të cilat vijnë nga
një traum ,aksident ,ose mund të jetë frakturë patologjike .Frakturat e koli –humerit janë vënë
re që ndodhin më shpesh te gratë në moshë të thyer .Pacienti pasi ka pësuar frakturë në
humerus , krahun e mban të varur duke I ardhur në ndihmë vetes me dorën e padëmtuar.
Frakturat e koli- humerit trajtohen nëpërmjet imobilizimit me dezhare (fasho
tubulare) , lidhje specifike duke e mbajtur krahun në një pozicion 90 gradë të
ngjeshur për trup gjë që siguron lehtësimin e dhimbjes .
Raste të veçanta të cilat nuk mund të trajtohen nëpërmjet këtij imobilizimi
tentohen të reponohet nëpërmjet vendosjes së gipsit rëndues dhe të varur .Me
këtë të fundit do të kuptojmë vendosjen e disa shtresave prej gipsi cirkular nga
supi deri te kyçi I dorës .Fashoja që vendoset në qafë kapet në llastikun e
dorezës(doreza të zakonshme që përdoren gjatë manipulimeve) të vendosur
pranë kyçit të dorës mbi gips, duke krijuar në këtë mënyrë varjen .Rruga më
ekstreme ,kur nuk kemi sukses me metodat e sipër përmendura ,është ndërhyrja
kirurgjikale me sintezë ose protezë . Frakturat që ndodhin në trupin e humerusit
mund të jenë transversale ,oblike me ose pa fragmente etj .Pjesa më e madhe
trajtohen nëpërmjet një gipsi në formë <U-je> ditën e parë dhe pas 5-7ditësh
gips rëndues I varur .Frakturat transversale janë problematike të cilat mund të
trajtohen nëpërmjet një gipsi jo rëndues ,kjo sepse rrezikon zhvendosjen e
kockës .Raste të cilat paraqesin dëmtime të nervit si dhe raste që mund të kenë
"kafshim" të muskulit nga fraktura zgjidhen me sintezë (pllakë me vida) në
rrugë kirurgjikale .
Imobilizimi me gips rëndues zgjatë për një periudhë 6 javore .Më pas vendoset
një gips në formë sarmientoje që do të thotë; vendosjen e gipsit nga supi deri te
brryli .Nëse një frakturë transversale pas 6 javësh nuk paraqet asnjë shenjë
konsolidimi ,pseudoartroza është e pa evitueshme .Në këtë rast trajtimi është
kirurgjikal duke bërë fiksimin e fragmenteve me pllaka e vida metalike ose
fiksator ekstern shoqëruar ose jo me transplant kockor .Frakturat e hapura dhe
me armë zjarri të cilat mund të pësojnë dhe dëmtim të nervit radial ose nervave
të tjerë zakonisht preferohet imobilizimi me fiksator ekstern .

Diagnozat infermierore
Si për frakturën e klavikulës dhe të humerusit diagnozat e mundëshme janë :

 Ankth ,stres lidhur me frakturën dhe ecurinë e saj

 Ndryshime në komfort lidhur me dhimbjen që jep fraktura
 Rrezik për prishje të integritetit të lëkurës si pasojë e lagies se gipsit
 Rrezik për ulje të qarkullimit të gjakut lidhur kjo me imobilizimin
 Rrezik për infeksion lidhur kjo me fiksatorin ekstern
 Defiçencë njohurishë lidhur me mënyrën e trajtimit
 Pa mundësi në përkujdesjen për veten .

Ndërhyrje infermjerore.

Nëse vendoset që pacienti duhet të kryejë ndërhyrje kirurgjikale është mirë që të

bisedohet me të paraprakisht .Infermieri duhet të qëndrojë përballë me pacientin
dhe duhet të trgojë kujdes me plastikën e fytyrës gjatë bisedimit pasi pacienti
anksioz kap dhe kupton çdo lëvizje dhe xhest të infermierit .Atij I shpjegohet
ndërhyrja ,rëndësija dhe rezultatet .Gjatë bisedimit nxitet pacienti që të bëjë
pyetje që e shqetësojnë .
Në rastet e imobilizimit me dezhare I rekomandohen ushtrimet që duhet të
kryejë pacienti gjatë periudhës 3 javore për lëvizjen e dorës dhe të brrylit pa
krijuar lëvizje të supit .Pas heqies së dezharesë përsëri pacienti duhet të kryejë
ushtrimet përkatëse për kthimin në normalitet të artikulacionit skapulo-
humeral .Këto ushtrime janë përkatësisht :
- ngritja para ,anash dhe lart e krahut I kryer disa herë në ditë duke arritur
ngritjen me gishtërinj nëpër mur
- lëvizja rrotulluese e supit ku trupi qëndron I përkulur në mes
- kalimi I dorës së frakturura pas qafës ,duke prekur faqen e kundërt apo të
mesit me dorë nga mbrapa (kryerjen e çdo lëvizjeje që bën një dorë
normale) .
Për pacientët e imobilizuar me gips të varur rekomandohet qëndrimi dhe ecja sa
më shumë në këmbë ,eleminimi I mbështetjes së bërrylit kur pacienti qëndron
ulur .Krevati duhet të jetë në një pozicion 45 gradë ,krahu duhet të qëndrojë I
pa mbështetur në jastek .Rekomandohet lëvizja e gishtërinjve të dorës sa më
shumë ,në mënyrë që të nxisë qarkullimin e gjakut .Mbajtja e gipsit pastër
prevenon prishje të integritetit të lëkurës . Për fiksatorin ekster rëndësi ka
mbjatja pastër e zonës rreth vidave .Gjatë bërjës së dushit vendi nuk duhet të
laget por pastrimi bëhet me alkol 70 gradë dhe betadinë mbështillet me fasho .

Rezultatet e pritshme

 Pacienti paraqet reduktim të ankthit

 Është në gjëndie të përshkruaj mënyrën e aplikimit dhe rëndësinë e tij
 Është në gjëndie të kujdeset për veten
 Kryen ushtrimet e rekomanduara për të nxitur qarkullimin e gjakut
 Paraqet reduktim të dhimbjes si pasoje e imobilizimit