Ese argumentuese :

Letersia popullore shqiptare na ka prezantuar me ndodhi epike e te magjishme qe na kane bere

te shtangim dhe te mrekullohemi njekohesisht nga nderthurja e ngjarjeve,
personazheve,mesazheve dhe me magjine qe percjellin njerez te jashtezakonshem , dite te
jashtezakoneshme qe pasojne ne ndodhi te jashtezakonshme Sapo ne vesh nga kumbon fjala e
jashtzakonshme ,besoj se jo vetem mua por te gjitheve,na vjen ne mendje ne rradhe te pare
Eposi I Kreshnikeve ose Cikli I Mujit dhe I Halilit qe jane nje nga ansamblet poetike me te
madherishme jo vetem te Shqiperise por e gjithe botes.Cdo pjese e ketij eposi eshte e mbushur
me magji, me aksion, me dyluftime te vetmuara,hakmarje,krushq te ngrire,kuaj te dehur me
vere,burgje te thella e shume ndodhi magjepsese .

Por ajo qe me vjen ne mendje eshte: A jane shqiptaret, ata qe kane kapur te paret lahuten
dhe po keta rapsode shqiptare nisen te paret te kendojne keto kenge?
Sipas studiusve ekziston dhe nje tjeter teze per origjinen e eposit .Teza e pare e ngritur me
siper e cila eshte mbrojtur nga disa studius shqiptare e shpie zanafillen e ciklit para shek
XII,duke e lidhur me kujtimet e luftetareve te shqiperise kunder dyndjeve slave. Teza tjeter
eshte teresisht kunder tezes se pare cila mbrohet nga studiusit sllave te cilet shpien fillesen e
ciklit midis shekujve XVI-XVIII duke i mohuar kryekeput shqiptaresine eposit .

Argument qe mbeshteten sllavet qendrojne mbi dy pika te cilat mundohen te vertetojne

varesine gjenetike te ciklit epik shqiptar nga ai sllav.

E para, disa nga emrat e vendeve ku zhvillohen ngjarjet si Jutbina Kotorret e Reja etj si dhe disa
nga emrat e personazheve kane lidhje te drejtperdrejte me sllavet duke bere kshu qe te
besohet se rrenjet eposi I ka nga sllavet.Studiusit pro kesaj teze thone se perderisa ngjarjet
jane zhvilluar ne territoret sllave kjo e ben automatikisht ciklin prone te kenges popullore sllave
dhe po keta studius mbeshteten dhe ne emrat myslimane qe gjenden me se shumti ne kete
epos

Kjo eshte teresisht e rrezueshme per shkak se duhet kujtuar se nuk ka asnje gje e pazakonte
per eposet e medhenj qe te cojne aksionin e tyre ne troje te largeta pertej kufijve te tyre.Pra
neqoftes do ishte keshtu sic thone studiusit pro tezes se dyte atehere Iliada e Homerit eshte e
zhvuilluar ne Azine e Vogel prane Turqise por ajo perseri ngelet kenge epike simbol Greqise se
lashte.Pra dhe njehere nuk ka te beje vendi ku zhvillohet ngjarja per te gjetur rrenjet e eposit
sepse nuk ka nje bosht llogjik ne te.Persa I perket emrave myslimane kjo lidhet me shtresimet e
mevonshme te kohes turke dhe nuk verteton asgje.

Pika e dyte ku bazohen studiusit pro tezes se dyte eshte fakti qe Eposi I Kreshnikeve eshte
shkruar me varg dhjeterrokesh dhe ky varg nuk haset ne poezine shqiptare dhe kjo e ben per
ta je varg sllav duke sjell si rrjedhim mbrorjtjen e tezes e tyre duke e bere Eposin e
Kreshnikeve nje poezi popullore me origjine slave .
Vargu dhjeterrokesh me te cilin ai eshte thurur I cili ne poezine shqiptare gjendet rralle jashte
ketij cikli dhe si rrjedhim qenka varg sllav ky eshte nje argument teper naiv.Mirepo ai varg jo
vetem qe smungon por shkrihet madherishem ne nje epos qe per nga sasia e rreshtave perben
gati gjysmen e poezize epike shqiptare edhe pse ai jasht ketij eposi nuk takohet me kjo gje nuk
do te thote asgje.Edhe vargu 12rrokesh nje nga me te bukurit per te mos thene me I bukuri ne
shume zona te Shqiperise nuk haset fare por kjo se pengon ate te jete nje nga bazat e poetikes
shqipe sic thote dhe studiusi V.Sejko vargu dhjeterrokesh erdhi sic vijne vargjet e medhenj me
nje mesion te cakturar histroik:te japin poemat e nje epoke dhe te terhiqen.Keshtu u terhoq
vargu akrtik bizantin prsh dhe ai shton qe vargu dhjeterrokesh ka qene nje varg ceremonial I
shqiptarit qe nuk eshte perdorur ne cdo rast por eshte rruajtur pikerisht per kenget epike.

Partizanet e autoresise slave perpiqen ta zvogelojne sa me shum moshen eposit dhe e

kunderta,partizanet e autoresise shqiptare perpiqen te vertetojne moshen sa me te vjeter te
poemave.Kjo gje eshte krejt e kuptushme :sa me I vjeter cikli sa me e thelle te jene themelet e
tij ne kohe aq me teper fiton teza e perparesise shqiptare dhe kjo per arsyen e thjeshte se
shqiptaret jane rrenjes ne Ballkan kurse sllavet ,te ardhur.
Ballafaqimin midis eposeve ne e shohim ne strukturen artistike te tyre, ndryshime te medha
te cilat nuk pohojne aspak varesine e ciklit shqiptar nga ai sllav, por e kunderten,vete partizani I
epsodit sllav Shmaus eshte I detyruar te pohoje qe raspodite slave jane teper te zgjatura dhe ne
dem te artit dhe krijimi I tyre eshte bere sipas teorise se mbuftajes te A.Henslerit.Sipas tij ne
bazen e rapsodise se gjate qendron nje shum me e shkurter e cila duke u mbufatur
shumefishohet si vellim por humbet artistikisht Po te krahasojme poemat e ciklit skllav me ato
shqiptar do te shikojme se keto t efundit sic thone dhe studiues t ehuaj jane shume me te
dendura (pak a shum 10here me te shkurtra) pra ato jane berthama epike dhe kur eshte fjala
per rrezatim dihet qe jane berthamat ato qe rrezatojne dhe jo e kunderta.

Pra me pak fjale duke u mbeshtetur ne te gjitha argument qe rezuan te gjithe antiargumentet
mund te pohojme se mendimi I vetem qe kemi ne mendje eshte qe ti japim te drejte tezes se
pare qe Eposi I Kreshinkeve eshte nje epos me rrenjte shqiptare dhe eshte vlere e Shqiperise qe
tregon dhe njehere qe ne jemi nje popull qe kemi nje thesar ne krahet tona te cilet e ndertuan
te paret tane njerezit autoktone te kesaj toke ku jetojme sot .