ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ

ΤΜΗΜΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

«ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΑΓΩΓΗΣ- ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ»

«Βιβλιογραφική αναφορά για ένα ψυχομετρικό εργαλείο»

Από την

Αθανασάκη Ελισάβετ

Α.Φ.Τ. : U174N2823

Διδάσκων: Δρ. Νίκος Ηλία

EDUG 523: Ψυχολογική Αξιολόγηση στην Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση

Χειμερινό Εξάμηνο 2017

 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

1.1. Κατασκευή και Πρώτη Έκδοση του ΑθηνάΤεστ ……………………… 1

1.2. Επανέκδοση του ΑθηνάΤεστ ………………………………………….....1

1.3. Χρόνος Εφαρμογής………………………………………………………..2

1.4. Κόστος Αγοράς ……………………………………………………………2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

2.1. Σκοπός ………………………………………………………………………..5

2.2. Ηλικιακές Ομάδες ……………………………………………………………5

2.3. Κλίμακες του ΑθηνάΤεστ …………………………………………………...6

2.3.1. Νοητική Ικανότητα …………………………………………………………6

2.3.2. Άμεση Μνήμη Ακολουθιών ……………………………………………….7

2.3.3. Ολοκλήρωση Ελλιπών Παραστάσεων …………………………………..7

2.3.4. Γραφο-φωνολογική Ενημερότητα ………………………………………..8

2.3.5. Νευρο-ψυχολογική Ωριμότητα ……………………………………………8

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

3.1. Ποιος μπορεί να χορηγήσει το ΑθηνάΤεστ; ………………………………9

3.2. Διαδικασία εξαγωγής του ΑθηνάΤεστ ……………………………………..9

3.3. Οδηγίες Καταγραφής και Βαθμολόγησης ………………………………...11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
4.1. Στάθμιση ……………………………………………………………………..12

4.2. Εγκυρότητα και Αξιοπιστία …………………………………………………12

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Συμπεράσματα ……………………………………………………………………13.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ……………………………………………………………………15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

1.1. Κατασκευή και Πρώτη Έκδοση του ΑθηνάΤεστ

Το ψυχομετρικό τεστ με το οποίο θα ασχοληθώ είναι το ΑθηνάΤεστ. Το συγκεκριμένο

τεστ δημιουργήθηκε κατά την δεκαετία του 1990, στο Ψυχομετρικό Εργαστήριο της

Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι ένα ενδοατομικής

αξιολόγησης τεστ που μετράει τυχόν ελλειμματικές περιοχές στην ανάπτυξη του

εκάστοτε παιδιού σε ένα φάσμα από ποίκιλες διεργασίες. Δημιουργοί του τεστ Αθήνα

αποτέλεσε μια ομάδα πανεπιστημιακών καθηγητών της Ψυχολογίας του

Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως πρότυπο για την δημιουργία του χρησιμοποιήθηκαν το

Anston Index και το ITPA (Ιλινόις Τεστ Ψυχογλωσσικών ικανοτήτων)

(Παρασκευόπουλος et al., 1999). Η σχεδίαση και κατασκευή του οικείου τεστ

διήρκησε επτά ολόκληρα χρόνια και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1999

(Παρασκευόπουλος, 2011).

1.2. Επανέκδοση του ΑθηνάΤεστ

Το Αθηνά Τεστ βρισκόταν στην αγορά για έντεκα χρόνια, που με την ολοκλήρωσή

τους έγινε μια επαναστάθμιση και επανέκδοση του. Στην νέα και βελτιωμένη έκδοση

υπήρξαν αλλαγές τόσο στον «Οδηγό Εξεταστή», όπου και έγινε έκδοση δυο

χωριστών τευχών, όσο και με μια νέα σύνθεση στο εξεταστικό υλικό, με τον σκοπό να

είναι περισσότερο ευχάριστο και φιλικό στα παιδιά, που θα το χρησιμοποιήσουν.

Επιπλέον έγινε χρήση της νέας τεχνολογία για να μπορέσει να υπάρξει κάποια

διευκόλυνση στην χορήγηση, αλλά και τη βαθμολόγηση από τον εξεταστή

(Παρασκευόπουλος, 2011). Πιο συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα του ΑθηνάΤεστ

υπάρχει λογισμικό για την εύκολη και γρήγορη διεκπεραίωση της βαθμολόγησης και

των υπολογιστικών διαδικασιών που ακολουθούνται, καθώς οι ενέργειες αυτές

1
γίνονται πλέον αυτόματα. Αναλυτικότερα, αυτόματα υπολογίζεται η χρονολογική

ηλικία του εκάστοτε παιδιού, με τον ίδιο αυτόματο τρόπο υπάρχει μετατροπή των

αρχικών βαθμών σε αναπτυξιακά πηλίκα και ηλικίες και τέλος η αυτόματη κατασκευή

του διαγνωστικού διαγράμματος (Παρασκευόπουλος, 2011). Η χρησιμότητα του

λογισμικού αυτού βρίσκεται στην ελαχιστοποίηση του χρόνου, που απαιτείται για την

ολοκλήρωση των διαδικασιών αυτών, οι οποίες θεωρούνται καθοριστικής σημασίας

για την ορθή χρήση του τεστ, ενώ με την αυτοματοποίηση μειώνονται και τα λάθη.

1.3. Χρόνος Εφαρμογής

Το ΑθηνάΤεστ αποτελείται, όπως θα δούμε και στην συνέχεια αναλυτικότερα, από

δεκατέσσερις κλίμακες. Η συνολική χορήγησή τους μπορεί να γίνει και σταδιακά,

δηλαδή να υπάρξουν τέσσερις με πέντε συναντήσεις, οι οποίες μπορούν να

διαρκέσουν από πέντε έως είκοσι λεπτά της ώρας. Επιπλέον οι συναντήσεις που

απαιτούνται μπορεί να πραγματοποιηθούν όλες σε μια μέρα, πάντα με μικρά

ενδιάμεσα διαλείμματα ή να πραγματοποιηθούν σε διαφορετικές ημέρες (Γενικές

Οδηγίες και Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και τη Βαθμολόγηση).

1.4. Κόστος Αγοράς

Στην τιμή που κοστίζει το ΑθηνάΤεστ συμπεριλαμβάνονται η πλήρης χορήγηση του

τεστ, αξιολόγηση, έκδοση αποτελεσμάτων και ενημέρωση γονέων και το σεμινάριο

για την απόκτηση του Πιστοποιητικού Επάρκειας. Το ΑθηνάΤεστ είναι σταθμισμένο

σε ελληνικό πληθυσμό και αποτελεί ένα ολοκληρωμένο εγχειρίδιο. Στην τιμή της

αγοράς του περιλαμβάνονται επίσης, όλα τα απαραίτητα αντικείμενα για να μπορέσει

ο εκάστοτε εξεταστής να ολοκληρώσει με επιτυχία το ΑθηνάΤεστ. Στο βαλιτσάκι

λοιπόν, περιέχονται:

2
1. Ο «Οδηγός Εξεταστή», ο οποίος είναι ένα έντυπο με τις οδηγίες της

διαδικασίας. Στο έντυπο αυτό περιγράφονται αναλυτικά όλες οι οδηγίες που

πρέπει να ακολουθήσει ο εκάστοτε εξεταστής, ώστε να είναι σε θέση να

χορηγήσει, αλλά και να βαθμολογήσει τις κλίμακες που αποτελούν το

ΑθηνάΤεστ.

2. Το «Φυλλάδιο Εξέτασης», στα συγκεκριμένα αντίτυπα, που αποτελούνται από

δεκαέξι σελίδες, καταγράφονται οι απαντήσεις που δίνει κάθε φορά το παιδί

που βρίσκεται σε εξέταση. Τα συγκεκριμένα φυλλάδια είναι αναλώσιμα υλικά.

Για κάθε παιδί που βρίσκεται υπό εξέταση χρησιμοποιείται από ένα. Ο

εξεταστής πρέπει να φροντίζει την διαθεσιμότητα των αντιτύπων αυτών, ώστε

να μην τελειώσουν.

3. «Δελτάριο Καρτελών Νο 1.», στο συγκεκριμένο δελτάριο περιέχονται μια

καρτέλα που χρησιμοποιείται ως παράδειγμα, δεκαέξι καρτέλες με σειρές από

εικόνες κοινών αντικειμένων, οι καρτέλες αυτές χρησιμοποιούνται για την

«Μνήμη Εικόνων» και άλλες δεκαέξι καρτέλες με αφηρημένα σχήματα για την

επιμέρους κλίμακα «Μνήμη σχημάτων».

4. Εννέα χαρτονάκια που παρουσιάζουν εικόνες από κοινά αντικείμενα για την

επιμέρους κλίμακα «Μνήμη εικόνων», αλλά και εννέα χαρτονάκια που

απεικονίζουν σχήματα για την επιμέρους κλίμακα «Μνήμη σχημάτων». Το

δεκαοκτώ αυτά χαρτονάκια τοποθετούνται σε ένα χάρτινο κουτί, το οποίο

εσωτερικά χωρίζεται στα δυο. Στον έναν χώρο έχουν τοποθετηθεί τα

χαρτονάκια με τις εικόνες και στον άλλον τα χαρτονάκια με τα σχήματα.

5. «Δελτάριο Καρτελών Νο.2», στο δελτάριο αυτό περιέχονται δώδεκα καρτέλες

με εικόνες που απεικονίζουν τέσσερα κοινά αντικείμενα. Οι καρτέλες αυτές

χρησιμοποιούνται για την επιμέρους κλίμακα «Σύνθεση Φθόγγων».

3
 6. Τέσσερα μικροαντικείμενα, τα αντικείμενα αυτά είναι συγκεκριμένα μία ξύστρα,

μία ξυλομπογιά, ένας μεγεθυντικός φακός και ένας κυλινδρικός σωλήνας από

χαρτί. Τα αντικείμενα αυτά χρησιμοποιούνται για την κλίμακα της

«Πλευρίωσης».

Επιπλέον ο εξεταστής θα πρέπει να έχει μαζί του δυο κοινά μολύβια και ένα

συνηθισμένο ρολόι. Από τα δύο μολύβια το ένα έχει γόμα στην κορυφή του και

δίνεται στο παιδί, ώστε να μπορέσει να συμπληρώσει τις ερωτήσεις που χρειάζεται

να γράψει. Το άλλο μολύβι, χωρίς γόμα, χρησιμοποιείται από τον εξεταστή για να

συμπληρώνει στο αντίστοιχο φυλλάδιο τις απαντήσεις του παιδιού.

Επιπρόσθετα, στον εκάστοτε εξεταστή δίνεται και ένα συμπληρωματικό-ενημερωτικό

υλικό, το οποίο δίνεται από τον εκδότη. Στο υλικό αυτό συμπεριλαμβάνονται το

έντυπο «Δομή και Χρησιμότητα του ΑθηνάΤεστ», στο οποίο περιλαμβάνονται γενικές

πληροφορίες για το συγκεκριμένο εργαλείο. Επίσης, περιλαμβάνεται και μια κασέτα

μαγνητοφώνου, για ηχογράφηση από έμπειρο εξεταστή (Γενικές Οδηγίες και

Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και τη Βαθμολόγηση).

4
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

2.1. Σκοπός

Το ΑθηνάΤεστ είναι ένα ψυχοπαιδαγωγικό διαγνωστικό μέσο και σκοπός της

κατασκευής και δημιουργίας του είναι να μπορεί να μετρήσει οποιαδήποτε

ελλειμματική περιοχή ανάπτυξης σε ένα παιδί. Όπως προαναφέρθηκε το φάσμα που

καλύπτει το συγκεκριμένο τεστ περιλαμβάνει ποικίλες διεργασίες. Πιο συγκεκριμένα,

καλύπτει ένα φάσμα με κινητικές, αντιληπτικές, νοητικές, αλλά και ψυχογλωσσικές

διεργασίες. Οι διεργασίες αυτές σχετίζονται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο

εκάστοτε μαθητής στις καθημερινές προκλήσεις και απαιτήσεις του σύγχρονου

σχολείου (Παρασκευόπουλος, 2011). Ουσιαστικά, αποτελεί ένα τεστ πολυθεματκό

ενδο-ατομικής αξιολόγησης, που έχει την δυνατότητα να δώσει και να παρουσιάσει

την κατάσταση που βρίσκεται το παιδί στην δεδομένη στιγμή σε σημαντικούς τομείς

ανάπτυξης, οι οποίες ίσως παρουσιάζουν κάποιο έλλειμμα. Επιπρόσθετα, δίνεται η

δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς και τους ειδικούς που χρησιμοποιούν το

συγκεκριμένο τεστ να έχουν μια σωστά οργανωμένη και την ίδια στιγμή συστηματική

περιγραφή τόσο του επιπέδου όσο και του ρυθμού ανάπτυξης σε κρίσιμους τομείς

για την σχολική μάθηση του εκάστοτε παιδιού (Μακαρούνα & Μαναρίδου, 2010;

Μιχαηλίδου, 2012).

2.2. Ηλικιακές Ομάδες

Το ΑθηνάΤεστ έχει δημιουργηθεί για να χρησιμοποιείται από παιδιά που βρίσκονται

στα πρώτα στάδια της φοίτησής τους στο σχολείο, αφού στόχος του οικείου τεστ είναι

η όσο το δυνατότερο έγκαιρη διάγνωση (Βίκη & Παπάνης, 2007). Αντιλαμβανόμενοι

αυτό το σκοπό του τεστ, όσο αφορά το επίπεδο δυσκολίας πρώτα αντιστοιχεί σε

παιδιά ηλικίας 5-9 ετών, δηλαδή σε μαθητές Νηπιαγωγείου έως και την Δ’ Δημοτικού.

5
Στα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να χορηγηθούν χωρίς κάποιο πρόβλημα, όλες

οι επιμέρους κλίμακες, οι οποίες περιλαμβάνονται στο ΑθηνάΤεστ. Επιπλέον, το

οικείο εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από παιδιά που βρίσκονται σε

μεγαλύτερη ηλικία, από αυτήν που αναφέρεται παραπάνω, δηλαδή σε παιδιά που

φοιτούν σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού, αλλά και του Γυμνασίου. Τα παιδιά αυτά θα

πρέπει να παρουσιάζουν σοβαρές μαθησιακές ανεπάρκειες (Παπάνης, 2016).

2.3. Κλίμακες του ΑθηνάΤεστ

Η δομή του ΑθηνάΤεστ περιλαμβάνει μια σειρά από διαγνωστικές δοκιμασίες,

δεκατέσσερις κύριες κλίμακες και μία συμπληρωματική που αξιολογούν νοητικές,

αντιληπτικές, ψυχογλωσσικές, αλλά και κινητικές διεργασίες. Η μορφή των κλιμάκων

αυτών είναι ψυχομετρικής κλίμακας αξιολογούν, όπως προαναφέρθηκε, τον ρυθμό με

τον οποίο αναπτύσσονται οι μαθητές στις δεκαπέντε επιμέρους κλίμακες και στους

πέντε τομείς ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, Α) Νοητική ικανότητα: 1. Γλωσσικές

αναλογίες 2. Αντιγραφή σχημάτων 3. Λεξιλόγιο. Β) Άμεση Μνήμη Ακολουθιών: 4.

Μνήμη αριθμών, κοινές ακολουθίες 5. Μνήμη εικόνων 6. Μνήμη σχημάτων Γ)

Ολοκλήρωση ελλιπών παραστάσεων: 7. Ολοκλήρωση προτάσεων 8. Ολοκλήρωση

λέξεων Δ) Γραφο-φωνολογική ενημερότητα: 9. Διάκριση γραφημάτων 10. Διάκριση

φθόγγων 11. Σύνθεση φθόγγων Ε) Νευρο-ψυχολογική ωριμότητα: 12. Οπτικο-

κινητικός συντονισμός 13. Αντίληψη «Δεξιού- Αριστερού» 14. Πλευρίωση. Η

τελευταία κλίμακα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε παιδιά όλων των ηλικιών.

2.3.1. Νοητική Ικανότητα

Στη νοητική ικανότητα περιλαμβάνονται οι κλίμακες των γλωσσικών αναλογιών, της

αντιγραφής σχημάτων και του λεξιλογίου. Η κλίμακα «Γλωσσικές Αναλογίες» έχει να

κάνει με την ικανότητα του παιδιού να προχωράει σε ανάλυση και συσχέτιση εννοιών

6
με λογικό τρόπο. Στη φάση αυτή δίνεται μια ελλιπή πρόταση στο παιδί που εκείνο θα

πρέπει να συμπληρώσει. Σε κάθε αναλογία δίνονται δυο προτάσεις, όπου η μία είναι

ολοκληρωμένη, ενώ η άλλη ελλιπής. Η ολοκληρωμένη πρόταση έχει παρόμοια σχέση

με την ελλιπή. Η κλίμακα «Αντιγραφής σχημάτων» αποτελείται από έξι γεωμετρικά

σχήματα, τα οποία το παιδί θα πρέπει να τα αντιγράψει πιστά. Η αντιγραφή αυτή των

σχημάτων δείχνει το επίπεδο οπτικο-κινητικής ωριμότητας, στο οποίο βρίσκεται το

παιδί. Η κλίμακα «Λεξιλόγιο» ασχολείται με το βαθμό με τον οποίο έχει οργανώσει τις

έννοιες το κάθε παιδί (Παπάνης, 2016; Ζεργιώτης, 2010; Δρόσου & Παλαμίδα, 2014).

2.3.2. Άμεση Μνήμη Ακολουθιών

Στην Άμεση μνήμη ακολουθιών περιέχονται οι κλίμακες της μνήμης αριθμών, των

κοινών ακολουθιών (συμπληρωματική), της μνήμης εικόνων και της μνήμης

σχημάτων. Η κλίμακα «Μνήμη Αριθμών» σχετίζεται με την ικανότητα του παιδιού να

επαναλαμβάνει σειρές αριθμών που έχουν ήδη εκφωνηθεί από τον εξεταστή. Στην

υποκλίμακα «Κοινές ακολουθίες» το παιδί πρέπει να απαντήσει σωστά σε ερωτήσεις

που έχουν να κάνουν με την διαίρεση του χρόνου σε επιμέρους μήνες και μέρες. Οι

κλίμακες «Μνήμη εικόνων» και «Μνήμη σχημάτων» είναι ακριβώς οι ίδιες με την

διαφορά στη μια χρησιμοποιούνται εικόνες από κοινά αντικείμενα, ενώ στην άλλη

αφηρημένα σχήματα (Παπάνης, 2016; Ζεργιώτης, 2010; Δρόσου & Παλαμίδα, 2014).

2.3.3. Ολοκλήρωση Ελλιπών Παραστάσεων

Η ολοκλήρωση ελλιπών παραστάσεων σχετίζεται με την ικανότητα του εκάστοτε

παιδιού να μπορεί να αξιοποιεί τη γλωσσική εμπειρία που έχει, για την συμπλήρωση

κενών. Η συμπλήρωση αυτή είναι ή θα πρέπει να είναι μια αυτόματη διεργασία. Η

πρώτη κλίμακα της «Ολοκλήρωσης προτάσεων» αποτελείται από 32 απλές

προτάσεις, από τις οποίες λείπει μια λέξη ή φράση. Ο εξεταστής τις προφέρει

7
αφήνοντας το παιδί να βρει την λέξη ή φράση που λείπει. Η κλίμακα «Ολοκλήρωση

λέξεων» αποτελείται κι εκείνη από 32 λέξεις, από τις λείπει κάποιος φθόγγος, ο

εξεταστής της προφέρει με φυσικό τρόπο και το έργο του παιδιού είναι να μαντέψει τη

λέξη (Παπάνης, 2016; Ζεργιώτης, 2010; Δρόσου & Παλαμίδα, 2014).

2.3.4. Γραφο-φωνολογική Ενημερότητα

Η γραφο-φωνολογική ενημερότητα, σχετίζεται με την συνειδητοποίηση ότι ο λόγος,

τόσο ο γραπτός, όσο και ο προφορικός, αποτελούνται από ακουστικές και οπτικές

μονάδες, τους φθόγγους και τα γράμματα. Σε αυτήν περιλαμβάνονται οι κλίμακες

«Σύνθεση φθόγγων», «Διάκριση φθόγγων», «Διάκριση γραφημάτων». Η κλίμακα

«Σύνθεση φθόγγων» αποτελείται από 32 λέξεις που περιέχουν διάφορους φθόγγους.

Ο εξεταστής προφέρει διαδοχικά τους φθόγγους με φυσικό τρόπο και το παιδί

συνθέτοντας τους φθόγγους αυτούς πρέπει να μαντέψει την λέξη. Η κλίμακα

«Διάκριση φθόγγων» αποτελείται επίσης από 32 ζευγάρια «ψευδολέξεων» που το

παιδί θα πρέπει να δηλώσει αν είναι ίδιες ή όχι. Η κλίμακα «Διάκριση γραφημάτων»

είναι παρόμοια με την προηγούμενη κλίμακα με την διαφορά πως η σύγκριση είναι

γραπτή και όχι προφορική. Επιπλέον αποτελείται από 21 ζευγάρια «ψευδολέξεων»

(Παπάνης, 2016; Ζεργιώτης, 2010; Δρόσου & Παλαμίδα, 2014).

2.3.5. Νευρο-ψυχολογική Ωριμότητα

Στην νευρο-ψυχολογική ωριμότητα περιλαμβάνονται τρεις κλίμακες ο «οπτικο-

κινητικός συντονισμός», η «Διάκριση του δεξιού και του αριστερού» και η

«πλευρίωση». Ο «οπτικο-κινητικός συντονισμός» αποτελείται από έναν

προσχεδιασμένο δρόμο, όπου ο μαθητής θα πρέπει να τραβήξει μια γραμμή από την

αρχή μέχρι το τέλος του δρόμου χωρίς να ακουμπήσει στα πλάγια. Στην «Διάκριση

δεξιού-αριστερού» αξιολογείται η ικανότητα του παιδιού να διακρίνει τις δυο αυτές

8
έννοιες. Στην «Πλευρίωση» ελέγχεται η προτίμηση του παιδιού να χρησιμοποιεί το

δεξί ή αριστερό ήμισυ του σώματός του από εντολές που δίνονται στο παιδί να

χρησιμοποιήσει μέλη του σώματος (χέρι, πόδι, μάτι, αυτί) (Παπάνης, 2016;

Ζεργιώτης, 2010; Δρόσου & Παλαμίδα, 2014).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

3.1. Ποιος μπορεί να χορηγήσει το ΑθηνάΤεστ;

Η απόκτηση του οικείου τεστ δεν απαιτεί κανέναν ψυχομετρικό περιορισμό, έχει

κατασκευαστεί με τον τρόπο αυτό, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από

ψυχοπαιδαγωγικούς επιστήμονες, χωρίς προηγούμενη εμπειρία. Όμως, για να

διασφαλιστεί η αξιοπιστία και η εγκυρότητα των αποτελεσμάτων και των

συμπερασμάτων, ο εξεταστής θα πρέπει να έχει λάβει πιστοποιητικό επάρκειας για

την χρήση του ΑθηνάΤεστ (Γενικές Οδηγίες και Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και

τη Βαθμολόγηση). Επιπλέον, η χρήση του δεν περιορίζεται μόνο στον τομέα των

εκπαιδευτικών, αλλά και των σχολικών ψυχολόγων, των παιδοψυχίατρων, των

κλινικών παιδοψυχολόγων, των λογοθεραπευτών κ.α. (Παρασκευόπουλος, 2011).

3.2. Διαδικασία διεξαγωγής του ΑθηνάΤεστ

Το ΑθηνάΤεστ χορηγείται ατομικά στους μαθητές και μοιάζει σαν μια ζωντανή

συνέντευξη ανάμεσα στον εξεταστή και τον εξεταζόμενο. Μέσα σε ένα ήσυχο,

φωτεινό και ευχάριστο δωμάτιο, που βρίσκονται μόνο οι δυο τους, κάθονται σε ένα

τραπέζι, που βρίσκεται στα μέτρα του εξεταζόμενου, ο ένας απέναντι από τον άλλον.

Πάνω στο τραπέζι βρίσκονται κάθε φορά μόνο τα απαραίτητα για τις ερωτήσεις

αντικείμενα, τα υπόλοιπα παραμένουν στο ειδικά σχεδιασμένο βαλιτσάκι. Οι

ερωτήσεις τίθενται με βάση την σειρά των κλιμάκων. Το έργο που πρέπει να

επιτελέσει ο μαθητής είναι να εκτελέσει κάποια εντολή που θα του δοθεί από τον

9
εξεταστή είτε να απαντήσει σε ερωτήσεις. Πριν την κάθε ενότητα ερωτήσεων ή

εντολών θα πρέπει να δίνονται από τον εξεταστή ένα με δυο παραδείγματα. Αυτό

γίνεται για να υπάρξει η σιγουριά ότι το παιδί έχει κατανοήσει τι του ζητείται να κάνει,

ώστε να δοθεί το μέγιστο των δυνατοτήτων του. Ο εξεταστής σημειώνει τις

απαντήσεις του παιδιού στο 16σέλιδο φυλλάδιο εξέτασης, που προαναφέρθηκε

(Παγώνη,2008). Στο τέλος της εξέτασης συμπληρώνονται τα ατομικά στοιχεία του

εκάστοτε παιδιού (Γενικές Οδηγίες και Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και τη

Βαθμολόγηση).

Η χορήγηση του οικείου τεστ ανάλογα με τους στόχους του εξεταστή μπορεί να

βρίσκεται σε πλήρη, βραχεία και επιλεκτική μορφή. Η πλήρης χορήγηση αποτελεί την

χορήγηση ολόκληρου του τεστ και προτείνεται σε παιδιά που έχουν ήδη παρουσιάσει

προβλήματα στην μάθηση ή έχει παρατηρηθεί ελλειμματική ανάπτυξη. Η βραχεία

χορήγηση αποτελεί την χορήγηση κάποιων συγκεκριμένων κλιμάκων. Ο τύπος αυτής

της χορήγησης επιλέγεται όταν πρόκειται για εξέταση πολλών παιδιών, για τον

εντοπισμό των παιδιών που όντως παρουσιάζουν σε κάποια περιοχή ελλειμματική

ανάπτυξη (Γενικές Οδηγίες και Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και τη Βαθμολόγηση).

Η χορήγηση αυτή συνήθως διαρκεί 45 λεπτά της ώρας και χρειάζεται μια εξεταστική

συνάντηση (Ανδρεαδάκη, 2017) και είναι η συνηθέστερη μορφή χορήγησης. Τέλος

υπάρχει η επιλεκτική χορήγηση, όπου επιλέγονται κάθε φορά ανάλογα με τους

σκοπούς που έχουν τεθεί, ορισμένες μόνο κλίμακες. Η επιλογή των κλιμάκων γίνεται

από τον εξεταστή και καλύπτουν πλήρως τον σκοπό (Γενικές Οδηγίες και

Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και τη Βαθμολόγηση).

10
3.3. Οδηγίες Καταγραφής και Βαθμολόγησης Απαντήσεων

Όπως προαναφέρθηκε, ο εξεταστής σημειώνει τις απαντήσεις του στο 16σέλιδο

φυλλάδιο στον αντίστοιχο χώρο. Κάποιες από τις απαντήσεις είναι μια λέξη ή μια

φράση, ακόμα και κάποιο τσεκάρισμα ή έναν αριθμητικό δείκτη. Ανεξάρτητα από την

μορφή της απάντησης, θα πρέπει να είναι ευδιάκριτα και καθαρά γραμμένη. Πριν την

λήξη της εξέτασης, ο εξεταστής ελέγχει από την αρχή τις απαντήσεις πριν φύγει το

παιδί, για να υπάρξει η βεβαιότητα πως όλες οι απαντήσεις είναι σαφής και πλήρης.

Η βαθμολόγηση των απαντήσεων που έχει ήδη σημειώσει ο εξεταστής, γίνεται μετά

το τέλος της ολοκλήρωσης του. Σε κάποιες όμως κλίμακες που υπάρχει περιορισμός

ερωτήσεων η βαθμολόγηση γίνεται την ίδια στιγμή με την χορήγηση. Η βαθμολόγηση

κάποιων ερωτήσεων είναι γρήγορη, ενώ σε άλλες απαιτείται περισσότερος χρόνος

(Γενικές Οδηγίες και Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και τη Βαθμολόγηση).

Η βαθμολογία που καταφέρνει το παιδί να αποκτήσει στις 11 πρώτες υποκλίμακες

που υπάρχουν στο ΑθηνάΤεστ, μετατρέπεται σε δυο αναπτυξιακούς δείκτες. Ο

πρώτος δείκτης αφορά την αναπτυξιακή ηλικία του εκάστοτε παιδιού, η οποία

εκφράζεται με μήνες και έτη. Ο δεύτερος δείκτης αφορά το αναπτυξιακό πηλίκο και

δείχνει τον ρυθμό ανάπτυξης με ακέραιο αριθμό, μέση τιμή δέκα και τυπική απόκλιση

τρία (Παπάνης, 2016).

11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

4.1. Στάθμιση

Αρχικά υπήρξε δοκιμαστική χορήγηση της προκαταρκτικής μορφής του οικείου τεστ

σε 500 παιδιά και αργότερα σε 660 παιδιά χορηγήθηκε η τελική μορφή του. Τα

παιδιά, που αποτέλεσαν το δείγμα στάθμισης προέρχονταν από τυπικά νηπιαγωγεία

και Δημοτικά σχολεία, υπήρχε μια αναλογική εκπροσώπηση των δύο φύλων,

υπήρχαν παιδιά από όλες τις ηλικιακές ομάδες στις οποίες απευθύνεται το τεστ,

επίσης υπήρχε και ποικιλία πολιτισμικού υπόβαθρου, από το οποίο προερχόταν το

κάθε παιδί και τέλος τα παιδιά ήταν καλοί γνώστες της ελληνικής γλώσσας (Λόγος &

Μάθηση). Το ΑθηνάΤεστ είναι από τα λίγα σταθμισμένα τεστ που υπάρχουν στην

Ελλάδα και αφορούν μαθησιακές δυσκολίες (Τζιβινίκου, 2015; Μακαρούνα &

Μαναρίδου, 2010).

4.2. Εγκυρότητα και Αξιοπιστία

Η κατασκευή του ΑθηνάΤεστ, όπως προαναφέρθηκε, βασίστηκε στα διαγνωστικά

τεστ Anston Index και το Ιλινόις Τεστ ψυχογλωσσικών ικανοτήτων (ITPA), τα οποία

είναι ευρέως αποδεκτά. Με τον τρόπο αυτό το οικείο τεστ παίρνει στοιχεία

εγκυρότητας και αξιοπιστίας, αφού τα δυο αυτά τεστ διαθέτουν τα στοιχεία αυτά και

είναι ευρέως αποδεκτά. Οι συντελεστές αξιοπιστίας για την κάθε δοκιμασία σε παιδιά

ηλικίας νηπιαγωγείων είναι 0,80 (Ανδρεαδάκη, 2017). Οι συντελεστές αξιοπιστίας σε

μεγάλες ηλικίες είναι και πάλι 0,80, ενώ στις ενδιάμεσες ηλικίες οι συντελεστές είναι

0,90 (Λόγος & Μάθηση).

12
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Συμπεράσματα

Μέσα από την παραπάνω ανασκόπηση προκύπτει ότι το ΑθηνάΤεστ είναι ένα

ψυχομετρικό εργαλείο που απευθύνεται τόσο στον κλάδο των εκπαιδευτικών, όσο και

σε άλλες ειδικότητες. Ένα στοιχείο που το κάνει περισσότερο προσιτό, είναι πως δεν

υπάρχουν περιορισμοί για την απόκτηση του, όμως δεν χορηγείται και αυθαίρετα. Η

χρήση του έχει ως προϋπόθεση την κατοχή πιστοποίησης επάρκειας, που δίνει στον

εκάστοτε κάτοχο, ότι μπορεί να το χρησιμοποιήσει σε παιδιά. Το γεγονός αυτό

αποτελεί πλεονέκτημα και μειονέκτημα την ίδια στιγμή, πλεονέκτημα γιατί είναι

προσιτό σε μεγαλύτερο κοινό, χωρίς να υπάρχει η προϋπόθεση για κάποια εμπειρία.

Η έλλειψη όμως της εμπειρίας, μπορεί να καταστήσει τον εξεταστή να μην μπορεί να

διαχειριστεί με ορθό τρόπο την διαδικασία της χορήγησής του, παρά το γεγονός ότι

ένας άπειρος εξεταστής θα χορηγήσει δοκιμαστικά το τεστ σε έναν περιορισμένο

αριθμό παιδιών με παρουσία ενός έμπειρου εξεταστή. Τέλος, ένα ακόμα

πλεονέκτημα είναι πως μπορεί να χορηγηθεί σε παιδιά που βρίσκονται σε

μεγαλύτερη ηλικιακή ομάδα, όταν εκείνα παρουσιάσουν σοβαρές μαθησιακές

ανεπάρκειες. Επιπλέον, οι ψυχομετρικές κλίμακες από τις οποίες αποτελείται το

ΑθηνάΤεστ δίνουν την δυνατότητα αξιολόγησης όλων των πλευρών των παιδιών που

θεωρούνται πως παίζουν σημαντικό ρόλο στη σχολική μάθηση και προσαρμογή του

(Αρμυριώτη & Μίσου, 2012). Η χρήση του οικείου τεστ από τους εκπαιδευτικούς έχει

ως σκοπό την περιγραφή τόσο του επιπέδου όσο και του ρυθμού ανάπτυξης του

μαθητή. Αν υπάρχουν ελλειμματικές περιοχές ανάπτυξης ο εντοπισμός και

προγραμματισμός για την εφαρμογή της κατάλληλης για τον εκάστοτε μαθητή

παρέμβασης, αποτελούν σημαντικοί παράγοντες για να μπορέσει το παιδί να

ξεπεράσει τις οποιεσδήποτε δυσκολίες αντιμετωπίζει (Βουλογεώργου, 2017). Το

13
ΑθηνάΤεστ έχει ως σκοπό την έγκαιρη διάγνωση, πριν εκδηλωθούν δυσκολίες. Στην

περίπτωση που οι δυσκολίες έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους, βοηθάει στην

αντιμετώπιση των δυσκολιών αυτών πριν παγιωθούν (Παρασκευόπουλος et al.,

1999; Στασινός,2009; Γκουλγκουτσικά, 2012; Μιχαηλίδου, 2012).

Ακόμα ένα πλεονέκτημα του συγκεκριμένου εργαλείου είναι η δυνατότητα επιλογής

χορήγησης. Μέσα από αυτήν την επιλογή ο εξεταστής επιλέγει τον σκοπό της

χρήσης του τεστ, αλλά και τις ανάγκες του μαθητή και στοχεύει συγκεκριμένα σε

αυτές, χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά να χορηγεί όλες τις κλίμακες που το

αποτελούν. Επιπλέον, οι οδηγίες χρήσης που δίνονται τόσο για την χορήγηση, όσο

και για την βαθμολόγηση των αποτελεσμάτων είναι σαφής και ξεκάθαρες,

επιτρέποντας στον εκάστοτε εξεταστή να τις ακολουθήσει με ευκολία. Τέλος, το

συγκεκριμένο ψυχομετρικό εργαλείο χαρακτηρίζεται από στοιχεία εγκυρότητας και

αξιοπιστίας, που τα αποκτά από τα τεστ στα οποία βασίστηκε για την κατασκευή του,

αλλά και από την στάθμιση που έγινε.

14
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 ΑθηνάΤεστ Διάγνωσης Δυσκολιών Μάθησης. Ανακτήθηκε από http://logos-

mathisi.gr/%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1-

%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84/

 Ανδρεαδάκη, Γ. (2017). Μαθητές νηπιαγωγείου με ειδικές μαθησιακές

δυσκολίες και οι δυσκολίες τους στην κατάκτηση της έννοιας του αριθμού:

Αξιολόγηση και παρέμβαση. (Διπλωματική Εργασία). Πανεπιστήμιο Δυτικής

Μακεδονίας. Ανακτήθηκε από

https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/20311/4/AndeadakiGeorgiaMcs2017.

pdf

 Αρμυριώτη, Β., & Μίσου, Δ. (2012). Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών

και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά. (Πτυχιακή Εργασία). Τεχνολογικό Ίδρυμα

Ηπείρου. Ανακτήθηκε από

 Βίκη, Α., & Παπάνης, Ευ. (2008). ΑθηνάΤεστ. Ελληνική Κοινωνική Έρευνα-

Greek Social Research. Ανακτήθηκε από

http://epapanis.blogspot.gr/2008/09/blog-post_15.html

 Βουλογεώργου, Α. (2017). Δεξιότητες ανάγνωσης μαθητών με νοητική

αναπηρία που φοιτούν σε εκπαιδευτικές δομές ειδικής αγωγής της Δυτικής

Μακεδονίας. (Διπλωματική Εργασία). Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

Ανακτήθηκε από

http://dspace.uowm.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/621/Voulogeorgou%

20Athanasia.pdf?sequence=1&isAllowed=y

 Γενικές Οδηγίες και Προϋποθέσεις για τη Χορήγηση και Βαθμολόγηση.

Ανακτήθηκε από http://www.dyskolies.gr/files/athina/1.pdf

15
 Γκουλγκουτσικά, Α. (2012). Λογοθεραπευτική Αξιολόγηση-Διάγνωση και

Υπολογιστές. (Πτυχιακή Εργασία). Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα

Ηπείρου. Ανακτήθηκε από

http://apothetirio.teiep.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/616/lgt_2012083.

pdf?sequence=1

 Δρόσου, Ι., & Παλαμίδα, Ευ. (2014). Χορήγηση του ΑθηνάΤεστ σε μελέτη

περίπτωσης παιδιού πρώτης σχολικής ηλικίας με αναπτυξιακές διαταραχές.

(Πτυχιακή Εργασία). Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Ανάκτηση

από

http://apothetirio.teiep.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/488/lgt_2014008.

pdf?sequence=1

 Ζεργιώτης, Α. (2010). Διάγνωση, Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση των

μαθησιακών δυσκολιών στο σχολείο. Ανακτήθηκε από http://www.dyslexia-

goneis.gr/view.asp?ItemID=51&ns=1&mcid=9&cid=23&scid=16&page=5

 Μακαρούνα, Κ., & Μαναρίδου, Ευ. (2010). Μαθησιακές Δυσκολίες:

Διερευνητική Προσέγγιση με χορήγηση του ΑθηνάΤεστ. (Πτυχιακή Εργασία).

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Ανακτήθηκε από

http://apothetirio.teiep.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/457/lgt_2010015.

pdf?sequence=1

 Μιχαηλίδου, Φ. (2012). Μαθησιακές Δυσκολίες στις Πρώτες Τάξεις του

Δημοτικού Δυσορθογραφία-Δυσγραφία. (Πτυχιακή Εργασία). Τεχνολογικό

Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Ανακτήθηκε από

http://apothetirio.teiep.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/753/lgt_2012138.

pdf?sequence=1

16
 Παγώνη, Κ. (2008). Δημιουργία Ασκήσεων για την βελτίωση της ανάγνωσης

στα παιδιά με Δυσλεξία Σχολικής Ηλικίας. (Πτυχιακή Εργασία). Τεχνολογικό

Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Ανακτήθηκε από

http://apothetirio.teiep.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/552/lgt_2008204.

pdf?sequence=1

 Παπάνης, Ευ. (2016). ΑθηνάΤεστ διάγνωσης δυσκολιών μάθησης

(Παρασκευόπουλος κ.ά., 2000). Ανακτήθηκε από

http://www.psichologia.gr/%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%BB%C

E%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1/%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%

CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AC-

%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84/item/389-

%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%AC-

%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84-

%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B

7%CF%82-

%CE%B4%CF%85%CF%83%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%8

E%CE%BD-

%CE%BC%CE%AC%CE%B8%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-

%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85

%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82-

%CE%BA-%CE%AC-,-2000

 Παρασκευόπουλος, Ι. Παρασκευοπούλου, Ι. Π. (2011). Αθηνά-Τεστ

Διάγνωσης Δυσκολιών Μάθησης. Νέα έκδοση

 Παρασκευόπουλος, Ι. , Καλαντζή-Αζίζι, Α. Γιαννίτσας, Ν. Δ. (1999). Αθηνά

Τεστ Διάγνωσης Δυσκολιών Μάθησης. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

17
 Στασινός, Δ. (2009). Ψυχολογία του Λόγου και της γλώσσας. Αθήνα:

Gutenberg

 Τζιβινίκου, Σ. (2015) Μαθησιακές Δυσκολίες- Διδακτικές Παρεμβάσεις (ηλεκτρ.

Βιβλίο) Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών

18