‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد‪ /‬دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪ /4‬ﻣﻬﺮ و آﺑﺎن ‪67-73 /1390‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ )ﻗﻄﺮه ﺑﻴﻠﻲ ﻧﺎﺳﺘﺮ( ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدر ﻳﺎ ﻧﻮزاد ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫زردي ﻧﻮزادي‬

‫‪2‬‬
‫دﻛﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺧﻮﺷﺪل‪ ،*1‬دﻛﺘﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺧﻴﺮي‬
‫‪ 1‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ‪ -‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد‪ ،‬ﺷﻬﺮﻛﺮد‪ ،‬اﻳﺮان‪ 2 ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ -‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد‪،‬‬
‫ﺷﻬﺮﻛﺮد‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪90/4/30 :‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ‪ 89/12/19 :‬اﺻﻼح ﻧﻬﺎﻳﻲ‪90/4/15 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‪:‬‬
‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬زردي ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺎﻳﻊ دوران ﻧﻮزادي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي درﻣﺎن آن از ﻧﻮر درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬دارو‬
‫درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺧﻮن و ﻳﺎ ﻃﺐ ﺳﻨﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺐ ﺳﻨﺘﻲ اﻳﺮان از ﻣﺎده اي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ‪،‬‬
‫)اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺟﻨﺲ ‪ (Cotoneaster‬ﺟﻬﺖ درﻣﺎن زردي ﻧﻮزادي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺪف اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ )ﻗﻄﺮه ﺑﻴﻠﻲ ﻧﺎﺳﺘﺮ( ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮزاد ﻳﺎ ﻣﺎدر در ﺑﻬﺒﻮدي زردي ﻧﻮزادان ﺗﺤﺖ ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪ 120‬ﻧﻮزاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ زردي ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اﻃﻔﺎل‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎﺟﺮ ﺷﻬﺮﻛﺮد ﺑﺮ اﺳﺎس روش در دﺳﺘﺮس اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮاﺟﻌﻪ در ‪ 4‬ﮔﺮوه ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﮔﺮوه اول ﻣﺎدر ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ‪ ،‬در ﮔﺮوه دوم ﻣﺎدر و ﻧﻮزاد ﻫﺮ دو ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ‪ ،‬در ﮔﺮوه ﺳﻮم ﻧﻮزاد ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ و‬
‫درﮔﺮوه ﭼﻬﺎرم ﻧﻮزاد ﻓﻘﻂ ﭘﻼﺳﺒﻮ )آب ﻣﻘﻄﺮ( درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻧﻮزادان اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﺪ‪ .‬آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻻزم ﺟﻬﺖ رد ﻧﻤﻮدن ﻋﺎﻣﻞ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ زردي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آزﻣﻮن ﻫﺎي آﻣﺎري‬
‫ﻛﺎي دو‪ ،‬آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺗﻜﺮار ﺷﺪه‪ ،‬آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ‪ ،‬داﻧﺖ و ﻛﺮوﺳﻜﺎل واﻟﻴﺲ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ‪ :‬ﻣﻴــﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻫﺮ ‪ 4‬ﮔﺮوه ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ داري داﺷﺖ )‪ .(P<0/05‬اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ در‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ و ﻧﻮر درﻣﺎﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻪ از ﭘﻼﺳﺒﻮ و‬
‫ﻧﻮر درﻣﺎﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد )‪ .(P<0/05‬ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ در ﮔﺮوﻫﻲ از ﻧﻮزادان ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدرﺷﺎن ﺷﻴﺮ‬
‫ﺧﺸﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه ﺑﻮد در ﺳﺎﻋﺎت ‪ 24‬و ‪ 36‬ﻛﻤﺘﺮ از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮد )‪ .(P<0/05‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن‬
‫ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن در ﮔﺮوه ﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 35/3±15‬ﺳﺎﻋﺖ و در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 70±2/21‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺑﻮد )‪.(P<0/05‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ زردي ﻧﻮزاد و ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻃﻮل ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﭘﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻓﺮآورده اﺳﺘﺎﻧﺪارد آن‬
‫ﺗﻬﻴﻪ و در درﻣﺎن زردي ﻧﻮزادان از آن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ‪ ،‬زردي ﻧﻮزاد‪ ،‬ﻗﻄﺮه ﺑﻴﻠﻲ ﻧﺎﺳﺘﺮ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ )‪.(3‬‬ ‫زردي ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﻧﻮزادان اﺳﺖ‬
‫درﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ در ﻃﺐ ﻏﺮﺑﻲ‪،‬‬ ‫و در ﻣﻮارد ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﻲ در ﻧﻮزادان ﺗﺮم‬
‫ﻧﻮر درﻣﺎﻧﻲ )ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ( ﺑﺎ ﻧﻮر آﺑﻲ اﺳﺖ و ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺧﻮن ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺠﺎد آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي ﻧﻤﺎﻳﺪ )‪ .(2،1‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﻋﻨﻮان آﺧﺮﻳﻦ راه ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ در ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺒﺪي‪ ،‬اﺧﺘﻼل‬
‫زردي ﺑﻪ درﻣﺎن ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﻧﺪاده‪ ،‬در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻛﻮﻧﮋوﮔﺎﺳﻴﻮن و اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻴﻜﻞ اﻧﺘﺮوﻫﭙﺎﺗﻴﻚ ﺑﻴﻠﻴﺮوﺑﻴﻦ از‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد )‪ .(4‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺷﺎﻣﻞ راش ﻫﺎي‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣـــــﻮﺛﺮ در اﻳﺠــﺎد ﻫﻴﭙﺮﺑﻴﻠﻴﺮوﺑﻴﻨﻤﻲ ﻏﻴﺮ ﻛﻮﻧﮋوﮔﻪ‬
‫*ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪::‬رﺣﻤﺘﻴﻪ‪ -‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ -‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ‪ -‬ﺗﻠﻔﻦ‪E-mail:nikakhosh@gmail.com،0381-3346692 :‬‬
‫‪67‬‬
 ‫دﻛﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺧﻮﺷﺪل‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺧﻴﺮي‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﻮزادان ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮاﺟﻌﻪ در ﻳﻜﻲ‬
‫از ‪ 4‬ﮔﺮوه ‪ 30‬ﻧﻔﺮه ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ‪ :‬در ﮔﺮوه‬
‫اول ﻣﺎدر ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ ،‬در ﮔﺮوه دوم ﻣﺎدر و‬
‫ﻧﻮزاد ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﮔﺮوه ﺳﻮم ﻧﻮزاد‬
‫ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد و در ﮔﺮوه ﭼﻬﺎرم ﻧﻮزاد ﭘﻼﺳﺒﻮ‬
‫)آب ﻣﻘﻄﺮ( درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎن‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻧﻮزادان اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎت ﻫﺎي ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ داراي‬
‫‪ 6‬ﻻﻣﭗ و ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮج ﻫﺎي ‪ 420-460‬ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ و ﻋﻤﺮ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 2000‬ﺳﺎﻋﺖ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﻮزاد از ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﻧﻮري ‪ 40‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻃﻮل ﻣﺪت ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر‬
‫روز و ﺑﺮ اﺳﺎس زردي ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 12‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم‬
‫در دﺳﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮزاد ﺗﺮم‬
‫)‪ 37-42‬ﻫﻔﺘﻪ(‪ ،‬وزن زﻣﺎن ﺗﻮﻟﺪ ‪ 2/5-4‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و ﻣﻴﺰان‬
‫ﺑﻴﻠﻴﺮوﺑﻴﻦ ﺗﻮﺗﺎل ﺳﺮم ‪ 14-20‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﺮ دﺳﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﺮ ﻣﺎدر و ﺷﺮوع زردي ﺑﻌﺪ از روز دوم ﺑﻮد‬
‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺧﺮوج از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻮارد ﻫﺎﻳﭙﺮﺑﻴﻠﻲ‬
‫روﺑﻴﻨﻤﻲ ﻛﻮﻧﺰوﮔﻪ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ زردي‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺒﻠﻲ از‬
‫ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ ﻳﺎ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺧﻮن در ﻧﻮزاد ﻗﺒﻠﻲ و ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري‬
‫ﮔﺮوه ﺧﻮﻧﻲ ﻣﺎدر و ﻧﻮزاد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ درﻣﺎن ﻃﺒﻲ ﻳﺎ‬
‫ﺳﻨﺘﻲ و وﺟﻮد آﻧﻮﻣﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪،‬‬
‫درﺻﺪ ﻫﻤﺎﺗﻮﻛﺮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 65‬درﺻﺪ ﻳﺎ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 20‬و اﺧﺘﻼل در آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺧﻮن )ﺷﻤﺎرش‬
‫رﺗﻴﻜﻮﻟﻮﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻي ‪ 5‬درﺻﺪ اﺧﺘﻼل در آﻧﺰﻳﻢ ﮔﻠﻮﮔﺰ‬
‫‪ 6-‬ﻓﺴﻔـــﺎت دﻫﻴﺪروژﻧﺎز‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻛﻮﻣﺒﺲ ﻣﺜﺒﺖ‪ ،‬ﻻم‬
‫ﺧﻮﻧﻲ ﻣﺜﺒﺖ از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد اﺳﻔﺮوﺳﻴﺘﻮز و اوﻟﻮﺳﻴﺘﻮز و‬
‫اﻟﻴﭙﺘﻮﺳﻴﺘﻮز( ﻛﻪ دال ﺑﺮ وﺟﻮد زردي ﭘﺎﺗﻮﻟﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻳﺎ‬
‫ﺑﻴﻤﺎري زﻣﻴﻨﻪ اﻳﻲ ﺑﺮاي وﺟﻮد زردي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮزادان ﺑﻪ‬
‫ازاي ﻫﺮ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم وزن ﺑﺪن ﻫﺮ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ‪ 3 ،‬ﻗﻄﺮه و‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎدران آﻧﻬﺎ ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻛﻮدك‪ ،‬ﻗﻄﺮه ﺑﻴﻠﻴﻨﺎﺳﺘﺮ‬
‫)ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎرﻳﺞ اﺳﺎﻧﺲ‬
‫اﻳﺮان( داده ﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪48 ،24 ،12 ،‬‬
‫و ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺑﻴﻠﻴﺮوﺑﻴﻦ ﺗﻮﺗﺎل‪،‬‬
‫ﺑﻴﻠﻴﺮوﺑﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ G6PD ،‬و آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮن در ﺑﺪو‬
‫‪68‬‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ در ﻛﺎﻫﺶ زردي‬
‫ارﻳﺘﻤﺎﺗﻮز ﮔﺬرا‪ ،‬ﻣﺪﻓﻮع ﺷﻞ و ﻫﺎﻳﭙﺮﺗﺮﻣﻲ و ﻋﻮارض ﺗﻌﻮﻳﺾ‬
‫ﺧﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺧﻮن‪،‬‬
‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﻴﺘﻮﭘﻨﻲ‪ ،‬اﺧﺘﻼل اﻧﻌﻘﺎدي‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن‬
‫)‪ (graft versus host disease‬اﻧﺘﺮوﻛﻮﻟﻴﺖ ﻧﻜﺮوزان‪،‬‬
‫ﺗﺮوﻣﺒـــﻮز ورﻳﺪ ﭘـــﻮرت‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺘﻲ‪،‬‬
‫آرﻳﺘﻤﻲ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ و ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )‪.(5‬‬
‫از درﻣﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي روش ﻫﺎي ﻃﺐ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺨﺼﻮص‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ اﺳﺖ )‪ .(7،6‬از زﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫ﻗﺪﻳﻢ در اﻳﺮان از ﮔﻴﺎه ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ ﺑﺮاي درﻣﺎن زردي‬
‫ﻧﻮزاد اﺳﺘﻔـــﺎده ﻣﻲ ﺷــــﺪ‪ .‬ﺷﻴـــﺮﺧﺸﺖ ﻣﺎده اي ﺳﻔﻴﺪ‬
‫رﻧﮓ ﻛﻤﻲ ﻣﺎﻳـــﻞ ﺑﻪ زرد و ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻬﭙﻮرﮔﺎﺗﻴﻮﻣﺎﻧﺎ »‪ «Purgative meinna‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻣﺎده از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺟﻨﺲ ‪ Cotoneaster spp‬از ﺧﺎﻧﻮاده‬
‫‪ Rosaceae‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد )‪ .(8‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﺷﻴﺮ‬
‫ﺧﺸﺖ ﺣﺎﺻﻞ از ﮔﻴﺎه ‪ Cotoneaster‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از اﻳﻦ ﮔﻴﺎه در ﻛﺘﺎب ﻗﺎﻧﻮن اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ )‪ ،(9‬ﻛﺘﺎب اﻟﺤﺎوي‬
‫رازي )‪ (10‬و ﻛﺘﺎب ﻣﺨﺰن اﻻدوﻳﻪ ﻋﻘﻴﻠﻲ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ )‪(11‬‬
‫ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در اﻳﺮان از اﻳﻦ ﮔﻴﺎه‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ در درﻣﺎن زردي ﻧﻮزادان‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻳﻦ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﺗﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﻋﺼﺎره اﻳﻦ‬
‫ﮔﻴﺎه ارزان و ﺑﻲ ﻋﺎرﺿﻪ در زردي ﻧﻮزادان ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺎ را ﺑﺮ آن داﺷﺖ ﺗﺎ در ﻳﻚ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬
‫ﺑﺼﻮرت ﻋﻠﻤﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ را ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدر و‬
‫ﻧﻮزاد در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻧﻮزاد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ در ﺑﻬﺒﻮد زردي‬
‫ﻧﻮزادان ﺗﺤﺖ ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ روش ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭘﺲ از‬
‫ﻛﺴﺐ ﻣﺠﻮز ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺧﻼق داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬
‫ﺷﻬﺮﻛﺮد و ﺛﺒﺖ در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻳﺮان ﺑﺮ‬
‫روي ‪ 120‬ﻧﻮزاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ زردي ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ اﻃﻔﺎل‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎﺟﺮ ﺷﻬﺮﻛﺮد در ﺳﺎل ‪ 1388‬ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه‬
 ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد‪ /‬دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪ /4‬ﻣﻬﺮ و آﺑﺎن ‪1390‬‬

‫ﺑــــﺮ اﺳﺎس آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳـــﺎﻧﺲ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻛﻞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﺮ دﺳﻲ‬
‫ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ اﺧﺘﻼف آﻣﺎري‬
‫ﻣﻌﻨﻲ دار وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ )‪) (P>0/05‬ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪.(1‬‬
‫آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺗﻜﺮار ﺷﺪه‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨـــﻲ داري در ﻣﻴﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن داد )‪ .(P<0/05‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ آزﻣﻮن روﻧﺪ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ در ﮔﺮوه ﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد )‪.(P<0/05‬‬
‫آزﻣﻮن آﻧـــﺎﻟﻴﺰ وارﻳـــﺎﻧﺲ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲ داري‬
‫در ﻣﻴـــﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴـــﻦ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ در زﻣﺎن ﻫﺎي ‪،12‬‬
‫‪ 24‬و ‪ 36‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺸﺎن داد )‪ .(P<0/05‬آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ‬
‫داﻧﺖ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،12‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﮔﺮوه‬
‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮزاد ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻔﺎوت داﺷﺖ‪ .‬در‬
‫ﺳﺎﻋﺎت ‪ 24‬و ‪ ،36‬ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﮔﺮوه ﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ از‬
‫ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻨﻲ داري ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬آزﻣﻮن‬
‫ﻛﺮوﺳﻜﺎل واﻟﻴﺲ اﺧﺘﻼﻓﻲ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ در زﻣﺎن ﻫﺎي ‪48‬‬
‫و ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد )ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ (2‬ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي‬
‫درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺮزﺑﻨﺪي ﺷﻔﺎﻓﻲ از ﻧﻈﺮ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ دﻳﺪه‬
‫ﻧﺸﺪ )ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪.(1‬‬
‫ﺗﻮﻟـــﺪ‪ ،‬وزن ﻫﻨﮕﺎم ورود و رﺗﺒــــﻪ ﺗﻮﻟﺪ اﺧﺘﻼف‬
‫‪18‬‬
‫‪16‬‬
‫‪14‬‬
‫ﺑﻴﻠــﻲ روﺑﻴــﻦ ﻏــﻴﺮ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ ) ‪( m g /d‬‬
‫ورود و ﻣﻴﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﺗﻮﺗﺎل و ﺑﻴﻠﻴﺮوﺑﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫روزاﻧــــﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫آزﻣﻮن ﻫﺎي آﻣﺎري ﻛﺎي اﺳﻜﻮر‪ ،‬آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺗﻜـــﺮار ﺷﺪه‪ ،‬آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ‪ ،‬داﻧﺖ و‬
‫ﻛﺮوﺳﻜﺎل واﻟﻴﺲ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴـــــﻪ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ در ﺑﺪو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و‬
‫زﻣﺎن ﻫﺎي ‪ 24 ،12‬و ‪ 36‬ﺳﺎﻋﺖ از آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ‬
‫و در زﻣﺎن ﻫﺎي ‪ 48‬و ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫آزﻣﻮدﻧﻲ ﻫﺎ در ﮔﺮوه ﻫﺎ و ﻧﺮﻣﺎل ﻧﺒﻮدن ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ‬
‫در ﮔﺮوه ﻫﺎ از آزﻣﻮن ﻛﺮوﺳﻜﺎل واﻟﻴﺲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ‪:‬‬
‫در ﻛﻞ ‪ 120‬ﻧﻮزاد ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 23‬روزه ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﺳﻨﻲ ‪ 6/9±3/4‬روز وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ 49 .‬ﻧﻔﺮ‬
‫)‪ (%40/8‬ﻧﻮزادان دﺧﺘﺮ و ﺑﻘﻴﻪ ﭘﺴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻧﻈـــﺮ‬
‫رﺗﺒـــﻪ ﺗﻮﻟﺪ در ﻧﻮزادان‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ رﺗﺒﻪ ﺗﻮﻟﺪ‬
‫در ﻣﺤﺪوده رﺗﺒﻪ اول ﺗﺎ ﺷﺸﻢ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ 1/65‬ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻧﻮزادان در ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺟﻨﺴﻴﺖ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺴﺘــــﺮي‪ ،‬وزن در ﺑﺪو‬
‫ﻣﻌﻨﻲ داري وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ )‪.(P>0/05‬‬

‫‪12‬‬
‫‪10‬‬ ‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ :1‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺑﻴﻠﻲ‬
‫‪8‬‬ ‫روﺑﻴﻦ ﻛﻞ در ﺑﺪو ورود ﻧﻮزادان ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﮔﺮوه ﻫﺎ‬
‫‪6‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﻣﺎدر و ﻧﻮزاد‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬
‫‪2‬‬ ‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدر‬
‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﻧﻮزاد‬
‫ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻛﻞ‬ ‫ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﮔﺮوه‬
‫‪0‬‬ ‫‪16/64±2/81‬‬ ‫‪0/52±0/07‬‬ ‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﻣﺎدر و ﻧﻮزاد‬
‫‪16/49±2/44‬‬ ‫‪0/54±0/16‬‬
‫ﭘـ‬

‫ﭘـ‬

‫ﭘـ‬

‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدر‬

‫در‬

‫ﺲ از‬

‫ﺲ از‬

‫ﺲ از‬
‫ﺑـ ـ‬
‫ﺪو و‬

‫‪12‬‬

‫‪24‬‬

‫‪36‬‬
‫رود‬

‫‪16/21±2/56‬‬ ‫‪0/57±0/21‬‬
‫ﺳـﺎ‬

‫ﺳـﺎ‬

‫ﺳـﺎ‬

‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮزاد‬

‫ﻋﺖ‬

‫ﻋﺖ‬

‫ﻋﺖ‬

‫زﻣﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫‪15/97±2/91‬‬ ‫‪0/50±0/16‬‬ ‫ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ :1‬ﻣﻴﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻧﻮزادان در ﮔﺮوه ﻫﺎي‬ ‫‪16/33±2/66‬‬ ‫‪0/53±0/16‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻛﻞ‬
‫درﻣﺎﻧﻲ ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫‪ P<0/05‬ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﻮن آﻧـﺎﻟﻴﺰ وارﻳـﺎﻧﺲ در‬ ‫داده ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲ ﮔـﺮم ﺑـﺮ دﺳـﻲ ﻟﻴﺘـﺮ و ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫زﻣﺎن ‪ 24 ،12‬و ‪ 36‬ﭘﺲ از درﻣﺎن‬ ‫"اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر‪±‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ" ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻧﻮزادان ﻓﻮﺗﻮﺗﺮاﭘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ P>0/05‬ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ در دو ﻣﺘﻐﻴﺮ‬

‫‪69‬‬
 ‫دﻛﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺧﻮﺷﺪل‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺧﻴﺮي‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ در ﻛﺎﻫﺶ زردي‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ :2‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻧﻮزادان ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﮔﺮوه ﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫زﻣﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ )ﺳﺎﻋﺖ(‬

‫‪72‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪12‬‬
‫ﮔﺮوه‬
‫‪11/20±0/98‬‬ ‫‪11/55±0/79‬‬ ‫‪*11/50±1/73‬‬ ‫‪*12/32±2/09‬‬ ‫‪13/95±2/31‬‬ ‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﻣﺎدر و ﻧﻮزاد‬
‫‪11/47±0/49‬‬ ‫‪12±1/23‬‬ ‫‪*11/32±1/57‬‬ ‫‪*12/23±2/07‬‬ ‫‪14/7±2/5‬‬ ‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدر‬
‫‪10/75±0/77‬‬ ‫‪11/20±1/12‬‬ ‫‪*11/14±1/47‬‬ ‫‪*11/01±1/74‬‬ ‫‪*13/17±2/31‬‬ ‫ﺷﻴﺮﺧﺸﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮزاد‬
‫‪11/39±1/55‬‬ ‫‪12/06±1/71‬‬ ‫‪12/99±1/96‬‬ ‫‪13/82±2/03‬‬ ‫‪14/88±2/65‬‬ ‫ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ‬

‫‪11/34±1/34‬‬ ‫‪11/34±1/34‬‬ ‫‪11/94±1/90‬‬ ‫‪12/37±2/21‬‬ ‫‪14/17±2/5‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻛﻞ‬

‫‪†0/77‬‬ ‫‪†0/59‬‬ ‫‪*<0/001‬‬ ‫‪*<0/001‬‬ ‫‪*0/03‬‬ ‫‪pvalue‬‬

‫*‪ P<0/05‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن )آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ داﻧﺖ(‪.‬‬
‫‪-‬داده ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم در دﺳﻲ ﻟﻴﺘﺮ و ﺑﻪ ﺻﻮرت"اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر‪±‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ" ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻧﻮزادان ﻓﺘﻮﺗﺮاﭘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ داري در ﻣﻘﺪار ﺑﻴﻠﻲ روﺑـﻴﻦ‬
‫ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎ دﻳﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨـﺪه‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ درﻣﺎن ﻛﻠﻲ ﻧﻮر درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﺣــﺎﻛﻲ از ﺗــﺎﺛﻴﺮ ﺷــﻴﺮ ﺧــﺸﺖ ﻋــﻼوه ﺑــﺮ ﻧــﻮر درﻣــﺎﻧﻲ در‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑـﻴﻦ ﺑـﻮده اﺳـﺖ ﺑﻄـﻮري ﻛـﻪ‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮي از ﺷـﻴﺮ ﺧـﺸﺖ در‬
‫ﻧﻮزادان ﻳـﺎ ﻣـﺎدر اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺮده اﻧـﺪ ﻛـﺎﻫﺶ ﺑﻴـﺸﺘﺮي در‬
‫ﻣﻴﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﺎ روﻧـﺪ ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﺑﻴﻠﻲ روﺑـﻴﻦ در ‪ 2‬روز اول ﺳـﺮﻳﻊ ﺗـﺮ از ‪ 2‬روز ﺑﻌـﺪ ﺑـﻮده‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺪرﻳﺠﻲ در ‪ 2‬روز آﺧـﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ اﺳـﺖ زﻳـﺮا ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﺑﻴﻠـﻲ‬
‫روﺑﻴﻦ ﻧﻮزاد ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻧـﻮر درﻣـﺎﻧﻲ و‬
‫ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻳـﻦ ﻣـﺎده ﮔﻴـﺎﻫﻲ در‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ آوردن زردي ﻧﻮزاد ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ دﻛﺘـﺮ‬
‫آزاد ﺑﺨﺖ و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (12‬و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﻄﺒـﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران‬
‫)‪ (13‬ﻣﻄﺎﺑﻘــﺖ دارد‪ .‬ﻳﻜــﻲ از وﻳﮋﮔــﻲ ﻫــﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻣــﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ در ﻣﺎدران ﻧﻮزادان ﺑﺎ زردي ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻧﻮزاد در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﮔﺮوه ﺷﺎﻫـــﺪ ﺑﻌﺪ از ‪ 24‬و ‪ 36‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲ داري‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪70‬‬
‫ﺑﺤﺚ‪:‬‬
‫زردي ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﻧﻮزادان اﺳـﺖ‬
‫و در ﻣــﻮارد ﺷــﺪﻳﺪ ﻣﻤﻜــﻦ اﺳــﺖ ﺣﺘــﻲ در ﻧــﻮزادان ﺗــﺮم‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺠـﺎد آﺳـﻴﺐ ﻧﻤﺎﻳـﺪ درﻣـﺎن اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ زردي‪ ،‬ﻧـﻮر‬
‫درﻣـــﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻧﻮر آﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌـــــﻪ ﻣـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻫﻤـﻪ‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـــﻪ درﻣﺎن ﻣﻤﻮﻻً ﻧﻮر درﻣـﺎﻧﻲ داده‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﻳــﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ در ﺑــﺪو ورود ﺑــﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﺑﻴﻠــﻲ‬
‫روﺑــﻴﻦ ﺗﻮﺗــﺎل ﻧــﻮزادان ‪ 16/332/66‬ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﻻزم ﺑــﻮد‬
‫درﻣﺎن ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺷﺮوع ﺷـــﻮد‪ .‬ﻣﻴـــــﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻴﻠـﻲ روﺑـﻴﻦ در‬
‫ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﺑﻴﻤـــﺎرﺳﺘﺎن در ﮔﺮوه ﻫـــﺎي ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﻧﺪاﺷـﺖ‪ .‬وﻟـﻲ ﺑﻴﻠـﻲ روﺑـﻴﻦ ﺗﻮﺗـﺎل در‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎي ‪ 24 ،12‬و ‪ 36‬ﭘﺲ از درﻣﺎن ﺑﺎ ﺷـﻴﺮ ﺧـﺸﺖ و‬
‫ﻧﻮر درﻣــــﺎﻧﻲ در ﮔﺮوه ﻫـــﺎي ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﮔــﺮوه ﻫــﺎي ﻛﻨﺘــﺮل ﻛــﻪ ﭘﻼﺳــﺒﻮ و ﻧــﻮر درﻣــﺎﻧﻲ اﺳــﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ داري داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﻧﻮزادان ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎي‬
‫درﻣﺎﻧﻲ از ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑـﺎ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ‪35/315‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ و ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ از ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 96‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫‪ 7021/2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن در‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺑﻪ ﻃــــﻮر ﻣﻌﻨـﻲ داري ﻛﻤﺘـﺮ از‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻋﺎت ﺑﺴﺘﺮي در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد‪ /‬دوره ‪ ،13‬ﺷﻤﺎره ‪ /4‬ﻣﻬﺮ و آﺑﺎن ‪1390‬‬

‫‪ Yin-Zhi Huang‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﺑـــﺮاي درﻣــــﺎن زردي‬ ‫در ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ در‬
‫ﻧﻮزادي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ اﺛـــﺮ آن از ﻃﺮﻳــﻖ‬ ‫ﻣﺎدران ﻣﻴﺰان ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻓﻌﺎل ﻧﻤﻮدن ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻛﺒﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻠﻴﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻠﻲ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ داري از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳـﺖ وﻟـﻲ اﻳـﻦ‬
‫روﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد )‪ .(15‬در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ ﺑﺎ ﻛـﺪام‬ ‫اﺛﺮ در ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ در ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ و ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﻄﻮر دﻗﻴﻖ در اﻳﺠﺎد ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴــﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻧﻘــﺶ‬ ‫از درﻣﺎن ﻣﺎدران ﻛﺎﻣﻼ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻋﻠﺖ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺷـﺎﻳﺪ‬
‫دارد ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ و‬
‫ﻣــﺼﺮف آن ﺗﻮﺳــﻂ ﻣــﺎدر و ﺗــﺎﺛﻴﺮ آن در زردي ﻧــﻮزاد‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ در ﺷـﻴﺮ ﻣـﺎدر ﺗﺮﺷـﺢ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﺷـﻴﺮ ﺧـﺸﺖ از ﻃﺮﻳـﻖ ﻣﻜﺎﻧﻴـﺴﻢ دوم ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬ ‫ﺷﻮد را ﻗﻮﻳﺎً ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻠـﻲ ﻛـﻪ در ‪12‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ اوﻟﻴﻪ ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮﺷﻴﺮ ﺧـﺸﺖ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫در ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﺣﺎﺿــﺮ ﺑــﺎ ﻣــﺼﺮف ﺷــﻴﺮ ﺧــﺸﺖ در‬ ‫ﻣﺎدر در ﻛﺎﻫﺶ زردي ﻧﻮزاد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل د ﻳﺪه‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﺎﺻـﻲ دﻳـﺪه ﻧـﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺸﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﻋﺪم اﻳﺠﺎد ﺳﻄﺢ ﺧﻮﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دوز ﻧـﺎ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ ﻣـﺼﺮف ﺷـﻴﺮ ﺧـﺸﺖ‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ دارو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدر ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ ﺑﻴﻠـﻲ روﺑـﻴﻦ در‬ ‫در ﻣﻮرد ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ اﺛﺮ ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﺧﻮن ﻧﻮزاد ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫اﻳــﻦ ﻣــﺎده از ﮔﻴــﺎه ﻛﻮﻧﻮﻧﺎﺳــﺘﺮ ﺣــﺎوي ﻣــﺎﻧﻴﺘﻮل و ﭘﻠــﻲ‬
‫ﺳﺎﻛﺎرﻳﺪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻴﺰان ﻣﺎﻧﻴﺘﻮل ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ‬
‫ﺣﺪود ‪ 40-60‬درﺻﺪ اﺳﺖ ﺟـﺬب ﺧـﻮراﻛﻲ ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮل از‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‪:‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﺼﺮف ﺷـﻴﺮ ﺧـﺸﺖ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺰﻳـﻲ اﺳـﺖ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ در روده‬

‫ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ زردي ﻧﻮزاد و ﻧﻴﺰ ﻛـﺎﻫﺶ ﻃـﻮل‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺳﻬﺎل اﺳﻤﻮﺗﻴﻚ ﻣـﻲ ﺷـﻮد و اﻳـﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ‬

‫ﻣﺪت ﺑﺴﺘﺮي ﻣـﻲ ﮔـﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣـﺼﺮف آن در ﻣـﺎدر‬ ‫ﻣﺎﻧﻴﺘﻮل ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت دﻓـﻊ ﻣـﺪﻓﻮع‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ در ﻛـﺎﻫﺶ زردي ﻧـﻮزاداﻧﻲ ﻛـﻪ از ﺷـﻴﺮ ﻣـﺎدر‬ ‫را زﻳﺎد ﻛﺮده و از ﻃﺮﻳﻖ ﻛـﺎﻫﺶ ﭼﺮﺧـﻪ ﻛﺒـﺪي روده اﻳـﻲ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻣـﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ ﺑـﺮاي اﺛﺒـﺎت آن‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺎده و دﻓﻊ آن در ﻣـﺪﻓﻮع اﺣﺘﻤـﺎﻻً ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ ﺳـﻄﺢ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﻣﻲ ﺑﻴﻠﻲ روﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد )‪.(14‬‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴــﺴﻢ دﻳﮕــﺮ از ﻃﺮﻳــﻖ ﻓﻌــﺎل ﻧﻤــﻮدن ﮔﻴﺮﻧــﺪه‬
‫ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ‪:‬‬ ‫ﻛﺒﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳـﺮﻣﻲ ﺑﻴﻠـﻲ روﺑـﻴﻦ‬
‫ﺑﺪﻳﻨﻮﺳــﻴﻠﻪ از آﻗــﺎي دﻛﺘــﺮ راﺑــﻴﻦ ﺷــﻤﻴﺎن و ﭘﺮﺳــﻨﻞ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺨﺶ ﻧﻮزادان ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎﺟﺮ ﻛﻪ ﻣﺎ را در اﺟﺮاي اﻳﻦ‬ ‫در آﺳﻴﺎي ﺷﺮﻗــــﻲ از ﻣﺨﻠﻮط ‪ 4‬ﮔﻴـﺎه )اﺳﻔﻨﻄﻴﻦ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﻳﺎري دادﻧﺪ ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺷــﺮﻗﻲ‪ ،‬روﺑــﺎب و رﻳــﺸﻪ ﻋــﺮﻗﭽﻴﻦ و ﻛﺎردﻳﻨــﺎ( ﻛــﻪ ﺑﻨــﺎم‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬
‫‪1. HO NK. Understanding traditional Chinese medicine-a doctor's viewpoint. Singapor Med J.‬‬
‫‪2001; 42(10): 487-92.‬‬
‫‪2. Maisels MJ, Newman TB. Kernicterus in otherwise healthy, breast- fed term newborns.‬‬
‫‪Pediatrics. 1995; 96(4pt 1): 730-3.‬‬

‫‪71‬‬
 ‫ دﻛﺘﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺧﻴﺮي‬،‫دﻛﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺧﻮﺷﺪل‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮ ﺧﺸﺖ در ﻛﺎﻫﺶ زردي‬

3. Stevenson DK, Wong RJ, Hintz SR, Vreman HJ. The jaundiced newborn. Understanding and
managing transitional hyperbilirubinemia. Minerva Pediatr. 2002; 54(5): 373-82.
4. Maisels MJ. Neonatal hyperbilirubinemia. In: Klaus MH, Fanaroff AA. Care of the high risk
neonate. Pennsylvania: Saunders; 2001. p: 324-62.
5. Nelson WE, Behrman RE, Kliegman R. Nelson text book of pediatric. 15th ed. Pennsylvania:
WB Saunders Compoany; 2007.
6. Kappas A, Drummond GS, Henschke C, Valaes T. Direct comparison of Sn-mesoporphyrin,
an inhibitor of billirubin production and phototherapy in controlling hyperbilirubinemia in term
and near - term newborns. Pediatrics. 1995; 95(4): 468-74.
7. Lazar MA. East meets west: an herbal tea finds a receptor. JClin Invest. 2004; 113(1): 23-5.
8. Mirheydar H. [Moaaref gyahi. Tehran: Farhang Eslami Press; 1992.]Persian
9. Sheikh Alreiss AS. Ghanoon dar Teb. Translated to Persian by: Shefkandi Abdolrahman. 4th
ed. Tehran: Entesharat Sorush; 1991. p: 314.
10. Razi MZ. Alhavi fi teb. Translated to Persian by: Tabatabai SM. Tehran: Nashre Sherkate
Darusazie Alhavi; 1990.
11. AGhili khorasani MH. [Makhzanol Adviye. 1st ed. Tehran: Entesharat Elmi va Farhangi;
2001.]Persian
12. Azdbakht M, Pishiva N, Mohammadi Samani S, Alinejad F. Effect of manna from
cotoneaster discolour on infant jaundice (Effect on blood bilirubin level) J M P. 2005 Spring;
4(14): 36-44.
13. Ghotbi F, Nahidish, zangim, Effect of shirkhesht neouatal Icter. J Shahid Beheshti Univ
Med Sci. 2007 Winter; 30(4): 353.
14. Aynehchi Y. [Pharmacognosy and medicinal plants of Iran. Tehran: Tehran University
Press; 1986.]Persian
15. Yin J, Wennberg RP, Miller M. Induction of hepatic billirubin and drug metabolizing
enzymes by individual herbs present in the traditional Chinese medicine, yin zhi huang. Dev
Pharmacol Ther. 1993; 20(3-4): 186-94.

72
 Journal of Shahrekord University of Medical Sciences
(J Shahrekord Univ Med Sci) 2011 Oct, Nov; 13(4): 67-73. Original article

Effect of shir-e-khesht (billinaster drop) consumption by the neonates

or their mothers on the neonatal icter
Khoshdel A (MD)*1, Kheiri S (PhD)2
1
Medical Plants Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran,
2
Clinical Biochimistry Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences,
Shahrekord, Iran.
Received: 10/March/2011 Revised: 6/July/2011 Accepted: 21/July/2011

Background and aims: Icter is one of the most common problems found in a newborn baby.
The risk of icter is related to the development of kernicterus. The neonatal icter is treated with
photothrapy and exchange transfusion. In the Iranian traditional medicine shirekhesht from
cotoneaster species plant is commonly used in the treatment of neonatal icter. This research
aimed to investigate the effect of billineaster as an oral drop formulation on neonatal icter
Methods: In this clinical trial 4 groups each with 30 members were compared after adjustment
of age and billirubin level. The first group was treated with photothrapy and only their mothers
received billinaster. The second group was treated with photothrapy and the mothers and
neonates received billinaster. In the third group only neonates recived billinaster and
photothrapy and the last group was treated with phothothrapy and placebo.
Serum billirubin level was assayed 12 hr, 24 hr, 36, 48 and 72 hrs after treatment. Data were
analyezed using Chi square, Variance analysis, Kruskal - Walis tests
Results: The level of billirubin was significantly decreat in all t groups (P<0.05). There was a
significant difference in the level of billirubin between the case and control groups (P<0.05)
after 24 and 36 hrs, of treatment. The arerage time of hospitalization in the case groups was
35.3±15 and in the control group 70±2.21 (P<0.05).
Conclusion: The result of this study showed that consumption of billinaster drop can cause a
significant decrease in neonatal icter and also decrease in the hospitalization period. So, usage of
the standard billinastar drop in order to cure the neonatal icter is suggested.

Keywords: Billinaster, Billirubin, Neonatal Icter, Photothrapy, Kernicterus.

Cite this article as: Khoshdel A, Kheiri S. [Effect of shir-e-khesht (billinaster drop) consumption by
the neonates or their mothers on the neonatal icter. J Sharekord Univ Med Sci. 2011 Oct, Nov; 13(4):
67-73.]Persian

*
Corresponding author:
Medical Plants Research Center, Medical faculty, Rahmatieh, Shahrekord, Iran.
Tel: 00983813336692, E-mail:nikakhosh@gmail.com

73