ใบงานที่ 2.

1 ขันธ์ 5

คาชี้แจง อ่านกรณีศึกษา แล้วตอบคาถาม

กรณีศึกษาที่ 1
อานนท์ เป็นดาราภาพยนตร์ที่มีรูปร่างหน้าตาอยู่ในเกณฑ์ดี จัดเข้าขั้นเป็นหนุ่มรูปหล่อ เขาได้รับบทเป็น
ดารานาฝ่ายชายอยู่เสมอ มีแฟนภาพยนตร์ชอบและคลั่งไคล้ในตัวเขามาก ต่อมาเขาได้รับอุบัติเหตุรถยนต์
พลิกคว่าทาให้ใบหน้าของเขาเสียโฉมทาให้ผู้กากับการแสดงต้องคัดเลือกเขาเป็นเพียงผู้แสดงประกอบ และ
บางครั้งต้องแสดงบทเป็นผู้ร้าย อานนท์ได้รับความทุกข์ใจอย่างมากในระยะแรก แต่ต่อมาไม่นานเขาก็ทาใจ
ได้และยอมรับสภาพการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย และการเปลี่ยนแปลงบทบาทการแสดงจากดารานาเป็น
เพียงตัวประกอบ ซึ่งเพราะผู้ชมการแสดงต้องการชมพระเอกที่มีรูปร่างหน้าตาหล่อมากกว่าผู้ที่หน้าตาไม่หล่อ
เป็นเรื่องปกติของคนทั่วไป เมื่ออานนท์หักห้ามใจไม่ให้เสียใจ และสามารถทาใจให้เป็นปกติได้เขาจึงหาย
จากความทุกข์ใจ

คาถาม
1. อานนท์มีความทุกข์ในใจเรื่องใด สอดคล้องกับขันธ์ 5 อย่างไร

2. อานนท์สามารถดับความทุกข์ได้อย่างไร จงอธิบาย

147
 ใบงานที่ 2.1 ขันธ์ 5

คาชี้แจง อ่านกรณีศึกษา แล้วตอบคาถาม

กรณีศึกษาที่ 1
อานนท์ เป็นดาราภาพยนตร์ที่มีรูปร่างหน้าตาอยู่ในเกณฑ์ดี จัดเข้าขั้นเป็นหนุ่มรูปหล่อ เขาได้รับบท
เป็น ดารานาฝ่ายชายอยู่เสมอ มีแฟนภาพยนตร์ชอบและคลั่งไคล้ในตัวเขามาก ต่อมาเขาได้รับอุบัติเหตุ
รถยนต์พลิกคว่าทาให้ใบหน้าของเขาเสียโฉมทาให้ผู้กากับการแสดงต้องคัดเลือกเขาเป็นเพียงผู้แสดง
ประกอบ และบางครั้งต้องแสดงบทเป็นผู้ร้าย อานนท์ได้รับความทุกข์ใจอย่างมากในระยะแรก แต่ต่อมาไม่
นานเขาก็ทาใจได้และยอมรับสภาพการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย และการเปลี่ยนแปลงบทบาทการแสดงจาก
ดารานาเป็นเพียงตัวประกอบ ซึ่งเพราะผู้ชมการแสดงต้องการชมพระเอกที่มีรูปร่างหน้าตาหล่อมากกว่าผู้ที่
หน้าตาไม่หล่อ เป็นเรื่องปกติของคนทั่วไป เมื่ออานนท์หักห้ามใจไม่ให้เสียใจ และสามารถทาใจให้เป็น
ปกติได้เขาจึงหายจากความทุกข์ใจ

คาถาม
1. อานนท์มีความทุกข์ในใจเรื่องใด สอดคล้องกับขันธ์ 5 อย่างไร
ทุกข์ใจที่ได้รับอุบัติเหตุทำให้รูปร่ำงหน้ำตำไม่หล่อเหมือนเดิม สอดคล้องกับ รูป คือ ส่วนประกอบ
ของร่ำงกำยที่เปลี่ยนแปลงไป เวทนา ควำมไม่สบำยใจที่รูปร่ำงหน้ำตำไม่หล่อเหมือนเดิม ควำมไม่
สบำยกำย คือ ได้รับควำมเจ็บปวดจำกอุบัติเหตุ สังขาร คือ เขำมีสิ่งปรุงแต่งจิตให้เขำคิดว่ำรูปร่ำง
หน้ำตำของเขำควรจะหล่อ วิญญาณ คือ กำรรับรู้ด้วยตำว่ำจำกกำรมองรูปร่ำงหน้ำตำของเขำ

2. อานนท์สามารถดับความทุกข์ได้อย่างไร จงอธิบาย
อำนนท์คิดด้วยกำรมองทุกข์ด้วยควำมเป็นจริง คือ พิจำรณำว่ำ (รูป) ร่ำงกำยของเขำเป็นเพียงวัตถุอัน
เป็นผลรวมของธำตุ 4 คือ ธำตุดิน ธำตุน้ำ ธำตุลม ธำตุไฟ เขำมองทุกอย่ำงเป็นกลำง วำงเฉย (เวทนำ)
และเขำสำมำรถแยกแยะได้ว่ำร่ำงกำยหรือควำมหล่อของเขำนั้นเป็นเพียงสิ่งสมมุติ (สัญญำ) และคิดว่ำ
สังขำรนั้นเป็นเพียงสิ่งปรุงแต่ง (สังขำร) และเขำก็รับรู้ด้วยตำ (วิญญำณ) ว่ำควำมหล่อนั้นสำมำรถ
เปลี่ยนแปลงได้

148
 ใบงานที่ 2.2 โลกธรรม 8
คาชี้แจง อ่านกรณีศึกษา แล้วตอบคาถาม

กรณีศึกษา
กล้าหาญ ได้รับการเลือกตั้งให้เป็นประธานกรรมการนักเรียน โรงเรียนศึกษาวิทยา เขามีความภาคภูมิใจ
มากที่นักเรียนส่วนใหญ่มีความชื่นชอบในคุณลักษณะการเป็นผู้นาของเขา เขาพยายามทุ่มเทความรู้
ความสามารถในการนาเพื่อนและน้องๆ ทากิจกรรมพัฒนาโรงเรียน ในวันขึ้นปีใหม่เขาได้รับของขวัญและ
บัตร ส.ค.ส. จากผู้ที่ชื่นชมในผลงานของเขา กล้าหาญ ได้รับการคัดเลือกในเป็นนักเรียนดีศรีโรงเรียน และ
ได้รับโล่เกียรติยศจากผู้อานวยการโรงเรียน เขามีความสุขใจในเกียรติยศที่ได้รับ แต่อย่างไรก็ตามยังมีเพื่อน
บางคนแอบนินทาเขาว่า ทางานเพื่อหวังผลตอบแทน เมื่อกล้าหาญเรียนจบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 นั้น
ฐานะทางครอบครัวของเขาตกต่าลง เนื่องจากพ่อของกล้าหาญทาธุรกิจขาดทุน ดังนั้น เขาจึงต้องเรียนต่อ
ระดับอุดมศึกษาในสถาบันการศึกษานอกระบบ และต้องช่วยพ่อแม่ทางานไปด้วย ชีวิตของกล้าหาญจึงมี
ความลาบากมากกว่าเดิม เขามีความทุกข์ใจในชะตาชีวิตของเขาอย่างมาก

คาถาม
ชีวิตของกล้าหาญสอดคล้องกับโลกธรรม 8 อย่างไรบ้าง จงอธิบาย

149
 ใบงานที่ 2.2 โลกธรรม 8

คาชี้แจง อ่านกรณีศึกษา แล้วตอบคาถาม

กรณีศึกษา
กล้าหาญ ได้รับการเลือกตั้งให้เป็นประธานกรรมการนักเรียน โรงเรียนศึกษาวิทยา เขามีความภาคภูมิใจ
มากที่นักเรียนส่วนใหญ่มีความชื่นชอบในคุณลักษณะการเป็นผู้นาของเขา เขาพยายามทุ่มเทความรู้
ความสามารถในการนาเพื่อนและน้องๆ ทากิจกรรมพัฒนาโรงเรียน ในวันขึ้นปีใหม่เขาได้รับของขวัญและ
บัตร ส.ค.ส. จากผู้ที่ชื่นชมในผลงานของเขา กล้าหาญ ได้รับการคัดเลือกในเป็นนักเรียนดีศรีโรงเรียน และ
ได้รับโล่เกียรติยศจากผู้อานวยการโรงเรียน เขามีความสุขใจในเกียรติยศที่ได้รับ แต่อย่างไรก็ตามยังมีเพื่อน
บางคนแอบนินทาเขาว่า ทางานเพื่อหวังผลตอบแทน เมื่อกล้าหาญเรียนจบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 นั้น
ฐานะทางครอบครัวของเขาตกต่าลง เนื่องจากพ่อของกล้าหาญทาธุรกิจขาดทุน ดังนั้น เขาจึงต้องเรียนต่อ
ระดับอุดมศึกษาในสถาบันการศึกษานอกระบบ และต้องช่วยพ่อแม่ทางานไปด้วย ชีวิตของกล้าหาญจึงมี
ความลาบากมากกว่าเดิม เขามีความทุกข์ใจในชะตาชีวิตของเขาอย่างมาก

คาถาม
ชีวิตของกล้าหาญสอดคล้องกับโลกธรรม 8 อย่างไรบ้าง จงอธิบาย
1. ได้ลาภ คือ กล้ำหำญได้รับของขวัญ บัตร ส.ค.ส. แต่ต่อมำก็ เสื่อมลาภ คือ เมื่อเขำเรียนจบแล้วไม่ได้มี
ตำแหน่งหน้ำที่อะไร ก็ไม่มีใครมอบของขวัญให้
2. ได้ยศ คือ กล้ำหำญได้รับตำแหน่งประธำนนักเรียน และได้รับโล่เกียรติยศจำกผู้อำนวยกำรโรงเรียน
ต่อมำเมื่อเขำจบกำรศึกษำระดับมัธยมศึกษำ เขำก็ไม่ได้ตำแหน่งอะไร เรียกว่ำ เสื่อมยศ
3. ได้รับกำร สรรเสริญ จำกทุกคน ว่ำเขำเป็นนักเรียนดีศรีโรงเรียน แต่บำงคนก็ยังแอบว่ำเขำลับหลัง
เรียกว่ำ นินทา
4. กล้ำหำญเคยมีความสุขในขณะเรียนระดับมัธยมศึกษำ แต่ต่อมำฐำนะทำงครอบครัวตกต่ำทำให้เขำเกิด
ความทุกข์

150
 ใบงานที่ 2.3 จิตและเจตสิก

คาชี้แจง ตอบคาถามที่กาหนดให้ถูกต้อง

1. จิต ในนามธรรมหมายความว่าอะไร จงอธิบาย

2. เจตสิก หมายความว่าอย่างไร จงอธิบาย

151
 ใบงานที่ 2.3 จิตและเจตสิก

คาชี้แจง ตอบคาถามที่กาหนดให้ถูกต้อง
1. จิต ในนามธรรมหมายความว่าอะไร จงอธิบาย
จิต คือ ธรรมชำติที่สร้ำงสรรค์สิ่งต่ำงๆ ให้สำเร็จได้ด้วยควำมคิด และทำหน้ำที่เก็บสั่งสมสิ่งที่
คิดนั้นไว้ จิตมีธรรมชำติ ดังนี้
1. ไปได้ไกล จิตสำมำรถออกไปรับอำรมณ์และคิดไปได้ไกล เช่น ขณะนั่งอ่ำนหนังสือแต่
จิตคิดล่องลอยไปในที่ต่ำงๆ เช่น คิดจะไปดูหนังที่โรงภำพยนตร์ คิดถึงคนรัก
2. เที่ยวไปดวงเดียว จิตสำมำรถคิดอะไรได้มำกมำย แต่ไม่สำมำรถคิดพร้อมกันได้หลำย
อย่ำง แต่จิตมีสภำพคล่อง ว่องไว ควำมเร็วของจิตจึงทำให้เรำรู้สึกว่ำสำมำรถรับรู้หลำยอย่ำงได้พร้อม
กัน
3. ไม่มีสรีระ จิตเป็นสิ่งไม่มีตัวตน เป็นธรรมชำติที่ละเอียด จึงไม่สำมำรถกำหนดขนำด
และปริมำณได้ด้วยเครื่องมือที่เป็นวัตถุ จิตจึงเป็นนำมธรรม
4. มีถ้ำเป็นที่อำศัย เปรียบร่ำงกำย คือ ถ้ำ เป็นที่อำศัยของจิต

2. เจตสิก หมายความว่าอย่างไร จงอธิบาย

เจตสิก หมำยถึง สิ่งที่มีในจิตและมีควำมเป็นไปเนื่องด้วยจิต มีลักษณะ คือ เกิดพร้อมกับจิต ดับ
พร้อมกับจิต มีอำรมณ์เป็นอันเดียวกับจิต และอำศัยวัตถุเดียวกับจิต เมื่อเจตสิกชนิดใดเกิดขึ้นจะทำให้
จิตมีลักษณะเป็นอย่ำงนั้น เช่น ควำมโกรธ เมื่อเข้ำประกอบกับจิต ก็จะทำให้จิตมีอำกำรขัดเคือง เคียด
แค้น พลุ่งพล่ำน เป็นต้น

152
 แบบประเมินการนาเสนอผลงาน

คุณภาพการปฏิบัติ
ลาดับที่ รายการประเมิน
4 3 2 1
1 นาเสนอเนื้อหาในผลงานได้ถูกต้อง
2 การนาเสนอมีความน่าสนใจ
3 ความเหมาะสมกับเวลา
4 ความกล้าแสดงออก
5 บุคลิกภาพ น้าเสียงเหมาะสม
รวม

ลงชื่อ..............................................................................ผู้ประเมิน
......................./.........................../........................

เกณฑ์การให้คะแนน
การปฏิบัติงานสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน
การปฏิบัติงานยังมีข้อบกพร่องเล็กน้อย ให้ 3 คะแนน
การปฏิบัติงานยังมีข้อบกพร่องเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน
การปฏิบัติงานมีข้อบกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ
ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ
17-20 ดีมาก
13-16 ดี
9-12 พอใช้
5-8 ปรับปรุง

153
 แบบสังเกตพฤติกรรมการทางานกลุ่ม

การร่วม
ชื่อ – สกุล การแสดง การรับฟัง การตั้งใจ รวม
ลาดับ ความร่วมมือ ปรับปรุง
ของผู้รับการ ความคิดเห็น ความคิดเห็น ทางาน 20
ที่ ผลงานกลุ่ม
ประเมิน คะแนน
4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1

ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน
............../.................../................
เกณฑ์การให้คะแนน
ดีมาก =4
ดี =3
พอใช้ =2
ปรับปรุง = 1

เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ หมายเหตุ ครูอาจใช้วิธีการมอบหมายให้หัวหน้ากลุ่ม

ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ เป็นผู้ประเมิน หรือให้ตัวแทนกลุ่มผลัดกันประเมิน
17 – 20 ดีมาก หรือให้มีการประเมินโดยเพื่อน โดยตัวนักเรียนเอง
13 – 16 ดี ตามความเหมาะสมก็ได้
9 – 12 พอใช้
5–8 ปรับปรุง

154