YUNIT III: MGA GAWAING
PANGKOMUNIKASYON NG MGA PILIPINO
 Tsismisan: Istoryahan ng buhay- buhay ng mga
kababayan
- Pagbabahaginan ng impormasyong ang
katotohanan ay di- tiyak.
- Maaaring totoo, bahagyang totoo, binaluktot na
katotohanan- oras ay di tiyak
Pinagmulan/ pinanggalingan ng tsismis:
1. Obserbasyon ng unang tao o grupong
nakakita o nakarinig sa itsinitsismis;
2. Imbentong pahayag ng isang naglalayong
makapanirang uri sa kapwa;
3. Pabrikadong teksto ng nagmamanipula o
nanlilinlang sa isang grupo o madla.
Intriga- uri ng tsismis na nakakasira sa reputasyon o
pagkakaibigan.
United States & Australia
Gossip, rumor, hearsay, scuttlebutt, chatty talk == grapevine
“chismes” = Espanyol
Political – “instrument ng kapangyarihan”
 Umpukan: Usapan, Katuwaan, at iba pa sa Malapitang
salamuhaan
- Impormal na paglalapit ng tatlo o higit pang mga
magkakakilala para mag usap ng magkakaharap.
- Pwede dumako sa seryosong talakayan, biruan,
laro o kantahan.
SALAMYAAN – tradisyon kung saan tampok ang
umpukan.
Ub- ufon – komunikasyong pang komunidad kung saan
tampok din ang umpukan at iba pang kagawiang
pangkomunikasyon.
Kadaclan sa Barlig, bontoc, Mt. Province, Baguio.
Ator o dap- ayan – lugar
Umili - magkababayan
Tugtukon – customs/ traditions
Kailian- kapwa katutubo
 Talakayan: Masinsinang Palitan at Talaban ng
Kaalaman
- Pagpapalitan ng ideya sa pagitan ng dalawa o
higit pang kalahok na nakatuon sa tukoy na
paksa.
Facilitator-
Neutralizer-
 Pagbabahay- bahay: pakikipagkapuwa sa
kanyang tahana’t kaligiran
- Pagdalaw o pagpunta ng isang tao ogrupoo sa
mga bahy ng isang pamayanan para
 Pulong- bayan: Marubdob na usapang
Pampamayanan
- Pagtitipon ng isang grupo ng mamamayan sa
itinakdang oras at lulan upang pag usapan nang
misinsinan ang mga isyu
“saragpunan” – tipunan ng mga Tagbanua na
nagaganap sa isang malilim na lugar kung saan may
malalaking batong nakaayos nang pabilog.
Isla ng Calauit sa Busuanga, Palawan
 Komunikasyong di- berbal: PAgpapahiwatigan
sa mayamang kalinangan
- Paraan ng pagbabatid ng kahulugan o mensahe
ng pagbabatid ng kahulugan o mensahe sa
pamamagitan ng samot saring bagay maliban sa
salita.
Marshall Mcluhan “ ang midyum ang mensahe”
Nisasagawa ang di berbal:
1. Paggalaw ng kahit isang bahagi lamang ng
katawan;
2. Kombinasyon ng mga galaw ng ilang bahagi ng
katawan;
3. Panahon ng pagsasalamuha;
4. Pook at kaligiran ng pagsasalamuha;
5. Kasuotan o borloloy sa katawan;
6. Iba pang simbolismo gaya ng kulay;
10 uri ng di- berbal:
1. Kinesics - galaw ng katawan
2. Proxemics - espasyo
3. Pronemics – panahon o oras
4. Iconics - simbolo o grapikong simbolismo
5. Objectics – bagay
6. Paralanguage – diin, lakas, o tono ng boses
7. Haptics – haplos o hawak
8. Pictics – ekspresyon ng mukha
9. Oculesics – galaw ng mata
10. Colorics – kulay

 Mga Ekspresyong Lokal: Tanda ng matingkad,
masigla, at makulay na ugnaya’t kuwentuhan
- Mga salita o pariralang nasasambit dahil sa
bugso ng damdamin.
Walter Fisher “ ang tao ay isang makwentong
nilalang,,.”
 Iba pang kagawian: pagunawa sa hitik na
kalinangan
Pukkaw- pagsigaw o pagtawag
Manpukkaw – tagasigaw
Laman ng pukkaw :
Ambon – may nawawalang tao o hayop
Saep – pangingisda ng mga tao sa ilog otip
Payas - bayanihan sa irigasyon
Ganap – bayanihan sa pangkalahatan
Billete – kasal
YUNIT IV: MGA NAPAPANAHONG ISYUNG
LOKAL AT NASYONAL
 Kahirapan
PSA (2008) – 5.3% =2.33 mil no work ;
18% = 8 mil underemployed
6,000 ofw per daw
Sanhi ng kahirapan
- Unemployment = mataas na antas ng disempleyo
- Underemployment = mataas na antas ng kakulangan
sa trabaho
- Kawalan ng access sa edukasyon
Bunga ng kahirapan
- Pagkakaroon ng protesta laban sa umiiral na
kalakaran sa lipunan
- Pagtaas ng antas ng kriminalidad
- Pagkakaroon o paglaakas ng rebeldeng grupo
- Pagdami ng mga pilipinong migrante
- Malnutrisyon
- Paglala ng prostitusyon atbp gawaing anti- social
- Kawalan ng sapat na partsipasyon ng mga
mamamayan sa mga prosesong political
Rebelyon – karaniwang mauugat sa pagiral ng matinding
kahirapan ng maraming mamamayan kasabay ng
paglago ng ekonomiya sa pinakikinabangan ng iilang
pamilya lamang
Paglutas ng unemployment:
Ang tunay na reporma sa lupa at modernisasyon ng
agrikultura at makabansa at pambansang
industriyalisasyon.
60% land controlled by rich fam
Labor force (CIA)
26.9% - agrikultura
17.5% - industriya
55.6% - serbisyo
Climate change
Green house gas emission - nakahadlang sa pagsingaw
ng init na dulot ng araw
Batas republika Blg. 9729 (climate change act of 2009)
Tanging ahensiya ng gob. Na magtatakda ng mga
patakaran at magsisilbing tagapag – ugnay, taga monitor,
at tagasuri
Polusyon sa tubig, hangin at, lupa
- Pagkakroon ng contaminant tulad ng kemikal o
anumang bagay na bumabago sa kalagayan ng
likas na kapaligiran kung gayoy may negatibong
epekto
65% - air pollution from sasakyan
21% - Stationary sources( Pabrika at mga planta)
Clean air act of 1999 = 90 ug. Ncm
2013 = 118 ug/Ncm
2004 = 171 ug/Ncm
2010 = 150 ug/ Ncm
2015 = 100 ug/Ncm
Pagmimina sa pilipinas: sanhi ng pagkasira ng
kalikasan, pakinabang sa iilan
PRRM(2005) :
1. Pagkawasak ng natural ng habitat o tirahan ng mga
hayop
2. pagkalason ng mga ilog at kontaminasyon ng lipa na
dulot ng mga mgatumagas na kemikal sa minahan
3. pagkawala ng natural na taba ng lupa
4. peligrong bunga ng mg estrukturang tulad ng dam na
maarinh magdulot ng biglaang pagbaha
5. polusyon dahil sa pagtagas ng kemikal sa mga
drainage ng minahan
6. pagtagas ng petrolyo mulasa makinarya atbp aparato
7. pagtagas ng mga kemikal sa waste treatment facility
8. pagbuga ng usok , alikabok at paglabas ng methane
Deforestatio, mabilis na urbanisayon atbp
Urbanisasyon – paglawak ng saklaw ng mga lugar na
urban sa isang bayan o bansa.
Basura, baha atbp problema
Waste management – paglilimita o pagbabawas o kayay
wastong pagtapon ng mga basura
Sanitary landfill – kontroladong tambakan ng basura na
pinaiibabawan ng lupa kapag puno na
Wast treatment facility – pasilidad na nagpoproseso ng
kemikal atbp dumi
4E ayon kay Ma. Tersa Oliva(Environmental Studied
Ins)
Education – pagpapalaganap ng kaalaman o
impormasyon tungkol sa ibat ibang uri ng basura at
tamang segregasyonng basura
Engineering- paggamit ng mabisa at modernong
teknolohiya na makatutulong sa wastong pagpoproseso
ng basura
Enterprise – pag iisip ng mga paraan ng pagkita ng
salapi mula sa basura o pagrerecycle ng mga ito
Enforcement – pagpapatupad ng batas
ACRONYMS:
UP/OC - Ugnayan ng Pahinungod / Oblation Corps
CSR - Corporate Social Responsibility
HDR - Human Development Report
HDI - Human Development Index
FNRI - Food and Nutrition Research Institute
KADAMAY - Kalipunan ng Damayang Mahirap
POEA - Philippine Overseas Employment
Administration
CARP - Comprehensive Agrarian Reform Program
CARPER – CARP Extension with Reforms
CPP – NPA - Communist Party of the Philipppines –
New peoples Army
NDFP – National Democratic front of the phiippines
CAIJP – Concise Agreement for an Immediate just
peace
IEA – International Energy Agency
NCCAP – National Climate Chang Action Plan
DENR – Department of environment and natural
resources
DA- Department of agriculture
DOE – Department of Energy
DTI – department of trade and industry
DPWH – Depart of Public works and highways
DSWD – department of social welfare and development
DILG - department of interior and local government
MWSS – Metropolitan waterworks and sewage system
LWUA – Local water utilities administration
NIA – national irrigation administration
NFA – national food authority
BFAR – bureau of fisheries and aquatic resources
Campi – chamber of automotive manufacturers of the
phil. inc
TMA - Truck manufacturers association
TSP – total suspended particulates
PRRM – Philippine rural reconstruction movement
MRF – materials recovery facility