Yunit IV

MGA NAPAPANAHONG ISYUNG LOKAL AT NASYONAL

Positibong ibinunga ng K-12 - pagkakaroon ng asignaturang "Ang Kontemporaryong
Isyu" sa G.10
Disyempre 13, 2013 - inilabas ng Departamento ng Edukasyon ang araling ito.
Pangunahing layunin ng asignaturang ito:
- linangin ang malalim na pagkaunawa ng mga mag-aaral
- at sa mga isyu at hamong pang kapaligiran, edukasyon, ekonomiya, pampulitika.
MGA NAGBABAGANG SULIRANING LOKAL AT NASYONAL
Mga kaakibat ng modernisasyon
- pagkawasak ng kalikasan
- paglobo ng populasyon
- pagtindi ng kahirapan
- agwat sa pagitan ng mayaman at mahirap
- paglala ng kriminalidad
2008 - sumambulat ang pandaigdigang krisis sa ekonomiya
Mga bansa na humigpit sa migrasyon
- Greece
- Great Britain
- France
Pagbabago sa Klima - suliraning global na nangangailangan ng pagtugon
Naglilimita sa atmospera na pasingawin ang init sa daigdig:
- carbon dioxide
- Green house gases
OFW - Overseas Filipino Worker
Ekonomiya - pinakamalubhang suliranin ng nga pilipino
Saklaw ng suliraning ekonomiya
- kahirapan
- agwat sa mayaman at mahirap
- migrasyon
- disempleyo
ANG SISTEMANG EKONOMIKO NG PILIPINAS SA KASALUKUYAN
Nakikinabang sa paglago ng ekonomiya:
- pinakamayayamang pamilya
- malalaking parsela ng lupa
Papa Francisco
ekonomiko - maituturing na isang ekonomiya ng eksklusyon ang sistemang
ng bansa.
Alejandro Lichauco - umiiral ang "Economic Under Development sa bansa (1988)
KAHIRAPAN SA PILIPINAS
GDP at Credits Ratings - malaking porsyento ng populasyon ng Pilipinas ay mahirap
Poverty Incidence ayon sa PSA:
2006 - 23.4%
2009 - 22.9%
2012 - 22.3%
2015 - 21.6%
Poverty Threshold - minimum na kitang kailangan para sa 5 miyembro ng pamilya
Espiritu (2017)
maralitang - naglathala
naghahangad ngng "Buhay
sariling at pagpupunyagi sa Plastikan" o salaysay ng
bahay
Malubay (2017) - naglathala ng Pira-pirasong pangarap sa Pandi"
UN - United Nation
HDR - Human Development Report
UN at HDR
bansa - naghayag na nasa ika 116 na pwesto ang Pilipinas sa talaan ng 188 na
sa daigdig
HDI - Human Development Index
HDI - sinusukat ang pangkalahatang kaunlaran ng isang bansa
2010 - ika 99 ang Pilipinas base sa HDI
2000 - ika 77 ang Pilipinas
1990 - ika 66 ang Pilipinas
FNRI - Food and Nutrition Research Institute
2017 - 26% ng mga batang pilipino ang malnourished
Kahirapan - pangunahing dahilan ng malnustrisyon
KADAMAY - Kalipunan ng Damayang Mahihirap
30,000,000 pilipino - maituturing na maralitang tagalunsod o urban poor
Enero
naman2018 - 5.3%
o halos o 9.33ang
8 milyon milyong pilipino ang walang trabaho ayon sa PSA at 18%
underemployed.
POEA - Philippine Overseas Employment Administration
POEA - 6000 pilipino ang umaalis sa bansa araw-araw
SANHI AT BUNGA NG KAHIRAPAN
Bertelsmann Foundation (2014) - institusyong nakabase sa Germany
Pangunahing hadlang sa pag-unlad:
- pamilyang elite sa politika
- ekonomiya ng bansa
CARP - Comprehensive Agrarian Reform Program
Corazon Aquino - nagpasa ng programang CARP
Rep.Bonifacio Gillego - awtor ng orihinal na bersyon ng CARP
CARPER - Comprehensive Agrarian Reform Program Extension with Reform
Anakpawis at KMP - nagsasabing hindi padin natutugunan ng CARP ang kanilang
pangangailangan
Ibang sanhi ng kahirapan:
- mataas na antas ng kakulangan sa trabaho
- mataas na antas ng disempleyo sa Pilipinas
2009-2012 - hindi nagbago ang disempleyo sa Pilipinas
Datos ng World Bank Database:
7.5% - 2009
7.3% - 2010
7.0% - 2011
7.0% - 2012
2018 - bumaba ang disempleyo sa 5.3% ngunit tumaaa naman at umabot sa 18%
ang underemployed
PSA 2007 - halos apat na milyon ang Out of School Youth sa Pilipinas
OSCY - Out of School Children and Youth
2018 - nagsimula ang libreng pag-aaral sa kolehiyo
World Bankng
porsyento East Asia andna
enrollment Pacific Regional Report
pinamagatang (2012)
"Putting - nagpakita
higher educationng
to mababang
work: Skills
and Research for Growth in East Asia"
Binigyang diin ng
muna nagtala : walang bansang
pagtaas nagkamit
ng bilang ng mgang papataas
college na antas
enrollees ng kita ng hindi
at graduate.
Philippine Quarterly Update of World Bank na pinamagatang:
"Investing in Inclusive Growth Amid Global Uncertainly" (2012)
-kaysa
pinatutunayan
high schoolnagraduate
mas malaki ang average na kita ng mga graduate ng kolehiyo

NGO - Non Goverment Organization

India at Nigeria - bansang may malalaking pangkat ng rebelde
UNEMPLOYMENT, MAY SOLUSYON BA?
60% - lupaing kontrolado ng mayayamang pamilya
7 out of 10 - magsasakang walang sariling lupa
Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (2008) - 75% ng nga pilipino ay magsasaka
CIA - Central Intellegence Agency
Ayon sa World Factbook:
26% ng laborer ng Pilipinas ay magsasaka
17.5% ang nasa industriya
55.6% naman ang nasa serbisyo
Mga obra maestro
ng kadaralitaan at ng mahuhusay na manunulat tungkol sa magsasakang simbolo
pagkaalipin:
Jose Rizal - El Filibusterismo
Amado Hernandez - Mga Ibong Mandaragit
Rogelio Sicat - Tata Selo
CPA - Communist Party of the Philippines
NPA - New Peoples Army
NDFP - National Democratic Front of the Philippines
CAIJP - Concise Agreement for an Immediate Just Peace
Lauchico (1988) - may akda ng National Economics
Binigyang
personalidaddiinng
: Ang estado ang pinakamataas na nagpapahayag ng kolektibong
sambayanan
ANG KONSEPTO NG SUSTENTABLENG KAUNLARAN
GDP - Gross Domestic Product
MGA HAMON NG SUSTENTABLENG KAUNLARAN
FAO - Food Agricultural Organization
HAMONG KAUGNAY NG CLIMATE CHANGE
Global Warming - dahilan ng pagbabago ng klima
Air Worldwide - tinatayang 14.5 bilyong dolyar ang pinsala ng bagyong Yolanda
IEA - International Energy Agency
TUGON NG PILIPINAS SA CLIMATE CHANGE
Batas Republika bilang 9729 - o tinatawag na Climate Change Act of 2009
LGU - Local Goverment Unit
NCCAP - National Climate Change Action Plan
Nasasaklawan ng NCCAP:
- seguridad sa pagkain
- kasapatan ng suplay ng tubig
- estabilidad ng kalikasan at ekolohiya
- seguridad pantao
- sustentableng enerhiya
- mga industriya at suatentibong enerhiya
- paglinang ng kaalaman at kapasidad
CCC - Climate Change Commission
DENR - Department of Environment and Natural Resources
DA - Department of Agriculture
DOE - Department of Energy
DTI - Department of Trade and Industry
DPWH - Department of Public Works and Highways
DSWD - Department of Social Welfare and Development
DILG - Department of Interior and Local Goverment
MWSS - Metropolitam Waterworks and Sewerage System
LWUA - Local Water Communities Administration
NIA - National Irrigation Administration
NFA - National Food Authority
BFAR - Bureau of Fisheried and Aquatic Resources
POLUSYON SA TUBIG, HANGIN, LUPA
Polusyon - karaniwang bunga ng industriyal na aktibidad
Binabaybay ng Ilog Pasig:
- Pasig City
- Manila
- Taguig City
- Makati City
- Marikina City
- Lungsod Quezon
2005 - nagsampa ng kaso ang US laban sa may ari ng Marscopper
National Emission Inventory ng DENR:
65% ng polusyon sa hangin ay galing sa sasakyan
21% lamang ang galing sa pabkira at planta
CAMPI - Chamber of Automotive Manufactures of the Philippinea Inc.
TMA - Truck Manufactured Association
EMB - Environmental Management Bureau
TSP - Total Suspended Particulates
2013 - umabot
sa Metro sa 118 micrograms per normal cubic meter ang polusyon sa hangin
Manila.
90 ug/Ncm - itinakdang antas ng polusyon na katanggap-tanggap.
Clean Air Act of 1999 - nagtakda ng antas ng polusyong katanggap-tanggap
2004 - 171 ug/Ncm
2010 - 150 ug/Ncm
2015 - 100 ug/Ncm
PAGMIMINA SA PILIPINAS: SANHI NG PAGKASIRA
SA IILAN. NG KALIKASAN, PAKINABANG PARA
Ancestral Domain - Katutubong mamamayan
PRRM - Philippines Rural Reconstruction Movement
Philippines
pagmimina Rural Reconstruction
na inilathala Movement - Aklat na pinagtalaan ng malawakang
noong 2005
PRRM
tirahan- ang pagmimina
ng mga hayop ay nagdudulot ng pagkawasak ng natural na habitat o
Drainage at Waste Treatment Facilities - Polusyon dahil sa pag tagas ng kemikal
Cyanide - Tumagas sa mga katubigan na nag dulot ng pinsala sa isda.
Mine Tailings - Tumagas sa maraming katubigan
RRP - Rapu Rapu Pollymetallic
Regis, Emelina (2007) - The Tragedy od Mining in Rapu-rapu Island Ecosystem,
Albay Province
Philex - Pinakamalaking korporasyong nagmimina sa bansa.
P1.0341 - Multa pagka tapos masira ang tailings pond.
DEFORESTATION, MABILIS NA URBANISASYON, AT IBA PA
Deforestation - Pagkalbo sa kagubatan
Forest Fires - Sunog na kagubatan
Food and Agriculture Organisations:
7,665,000 ektarya na lamang ng bansa ang kagubatan
54,750 ektarya ng kagubatan ang nawawala sa bansa
DENR - 3/4 ng arkipelago ang kagubatan
1988 - 1/4 na lamang ang kagubatan ng bansa
Grupong Kalikasan - ang pagmimina at sanhi din ng deforestation
Jatropha - Halamang nag poprodyus ng biofuels
Urbanisasyon
bayan o bansa. - Tumutukoy sa paglawak ng saklaw ng mga lugar na urban sa isang

Build Build Build - Malaking proyektong imprastruktura

World
urban Bank (2017)
pagdating ng- 2050
Maaaring umabot sa 102 milyong pilipino ang nakatira sa mga

BASURA, BAHA, AT IBA PANG PROBLEMA

Waste
basuraManagement - paglilimita o pagbabawas o kayay wastong pagtatapon ng
MRF - Materials Recovery Facility
Segregasyon ng mga basura:
Sanitary Landfill - Kontroladong Tambakan
Waste Treatment Facilities - Dito dinadala ang mga basurang pwedeng irecycle
Reuse, Reduce,
inaakalang Recycle
patapon na. - Kampanya sa mapaggagamitan na mga bagay na
Ma. Teresa Oliva - Program officer ng Environmental Studies Institute ng Miriam
College.
4 E's upang makapagplano ng maayos na waste management
- Education
- Engineering
- Enterprise
- Enforcement