Seminarski rad iz predmeta „ “

Tema: Carinski sistem BiH

Student: Mentor:
Mirvić Selma
 Sadržaj

Uvod ........................................................................................................................................... 3

Carinska politika BiH ................................................................................................................. 4

Vrste carina u carinskom sistemu BiH ....................................................................................... 5

Dodatna carina ........................................................................................................................ 5

Sezonska carina ...................................................................................................................... 5

Preferencijalna carina ............................................................................................................. 6

Dopunska i kompenzatorska carina ........................................................................................ 6

Jedinstvena carinska stopa ...................................................................................................... 6

Zaključak .................................................................................................................................... 7

Literatura .................................................................................................................................... 8

2
 Uvod

Carinski sistem ima bitnu ulogu u monetarnoj i fiskalnoj politici bilo koje države. Ovaj sistem
omogućava da se prikupljaju sredstva od prometa roba, omogućava prikupljanje dijela javnih
prihoda. U savremenom društvu, carinski sistem ima itekako bitnu ulogu u privrednim
kretanjima, te omogućava određene manipulacije u samoj vanjskotrgovinskoj razmjeni. Da bi
carinski sistem bio efikasan, neophodna je stabilnost monetarnog sistema, stabilne i razvijene
finansijske institucije. Carine predstavljaju instrument zaštitne politike nacionalnih
ekonomija, prihvaćen međunarodnim konvencijama u domenu vanjske politike, s obzirom na
određene prednosti u odnosu na druge instrumente. Kao instrument zaštite, carina nema
restriktivno dejstvo već djeluje tržišno, na bazi reagovanja tržišta na povećanje cijena uvoza.
Zakon o carinskoj politici Bosne i Hercegovine reguliše sve odnose po pitanju carine.
Carinski propisi sastoje se od ovog Zakona o carinskoj politici BiH i propisa usvojenih od
strane Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, Vijeće ministara Bosne i Hercegovine
i/ili Upravnog odbora za njihovo provođenje u skladu sa propisima Evropske unije. Ove
zakone sprovodi Uprava za indirektno oporezivanje.

3
 Carinska politika BiH
U koliko se analizira carinsko područje BiH, dolazi se do idućih podataka:

1. Carinsko područje BiH je jedinstveno.

2. Carinsko područje BiH obuhvata teritoriju BiH uključujući teritorijalne vode,
unutrašnje vode i zračni prostor BiH.
3. Carinsko područje BiH ograničeno je carinskom linijom koja je identična s granicom
BiH.
4. Carinski granični pojas na kopnu obuhvata onaj dio carinskog područja BiH čija se
širina proteže pet kilometara od carinske linije u dubinu područja BiH.
5. Carinski granični pojas na moru obuhvata onaj dio carinskog područja BiH čija se
širina proteže tri kilometra u dubinu kopna od obale i područje od obale do vanjskih
granica teritorijalnih voda.

Sektor za carine Uprave indirektno oporezivanje BiH čini carinsku službu Bosne i
Hercegovine. Službenici ovoga Sektora obavljaju uvozne i izvozne procedure na 40 putnih
graničnih prijelaza, 30 carinskih ispostava, 4 granična prijelaza na aerodromima, 3 poštanska
granična prijelaza i 8 željezničkih, te vrše carinske procedure u 4 slobodne zone. Rad na
terenu koordinira se iz Glavnog centra UIO, te četiri regionalna centra.

Što se tiče nadležnosti ovog sektora, one su: naplata svih vrsta dažbina, akciza na uvozne
proizvode, putarina, kao i za obračun i naplatu PDV-a pri uvozu. Pored naplate dažbina, ovaj
sektor radi i u saradnji sa drugim institucijama i službama te snosi i veliku odgovornost prema
građanima BiH. Odgovornost za kvalitet i ispravnost roba koju službenici Sektora dijele s
inspekcijskim službama, sprječavanje unosa zabranjenih roba i supstanci, kao i sprječavanje
ilegalnog kretanja roba i ljudi na popisu su odgovornosti ovoga dijela službenka UIO.

Šematski prikaz organizacione strukture Sektora za carine UIO BiH

Sektor za carine

Odsjek za tarifu i Odsjek za Odsjek za

vrijednsot procedure kontrolu
Izvor: Izvor,www.uio.gov.ba

4
 Vrste carina u carinskom sistemu BiH

Najčešći oblik carina koji je trenutno zstupljen u našem sistemu jesu uvozne carine. One koje
se obračunavaju prilikom ulaska robe, proizvoda iz inostranstva. Obračun carine se zakonski
reguliše posebnim propisima a u nadležnosti je Uprave za indirektno oporezivanje. Carine
koje se primjenjuju u našoj zemlji su vrijednosne, odnsono obračunavaju se na osnovu
procijene vrijednosti robe. Carinska stopa koja se primjenjuje iznosi 16% plus 1% carinsko
evidentiranje, na procjenjenu vrijednost. Vrijednost se utvrđuje po osnovu fakturne vrijednosti
robe koja se uvozi. Carinski sistem BiH ima sljedeće vrste 1carina:

a) Dodatne carine,
b) Sezonske carine,
c) Preferencijalen carine,
d) Dopunske i kompenzatorske carine,
e) Jedinstvena carinska stopa

Dodatna carina
U pogledu plaćanja carine za robu koja potiče iz države ili u pogledu carinskog postupka
jedna strana država ne tretira plovila ili druga transportna sredstva države na isti način kao
robu, plovila ili druga transportna sredstva iz drugih zemalja, Vijeće ministara može propisati
da se plaća dodatna carina na uvoz robe iz te zemlje ili da se primjenjuje poseban postupak
na robu ili sredstva transporta te zemlje, u isto vrijeme imajući u vidu obaveze preuzete po
osnovu međunarodnih ugovora.

Sezonska carina
Ako carinske stope na poljoprivredne i prehrambene proizvode u određenom periodu godine
ne garantuju stabilnost domaće proizvodnje i domaćeg tržišta sa politikom cijena, Vijeće
ministara, po pribavljenom mišljenju entiteta, može dodatno na važeće carinske stope
propisati i sezonske carinske stope, navodeći datume od kada i do kada će se one
primjenjivati. Sezonske carinske stope ne smiju biti veće od 30%.

1
Sejmenović, J., Gligić, J., ”Poreski i carinski sistem i politika”, Univerzitet za poslovne studije Banja Luka,
2007. godine, str.268

5
Preferencijalna carina
Sistemi preferencijalnih carina mogu da se primjenjuju na uvoz robe, usluga ili proizvoda iz
zemalja u razvoju u razvijene zemlje. Ovakav tip carina često se uvodi na bazi sporazuma o
privrednoj saradnji ili sličnim uslovima.

Dopunska i kompenzatorska carina

Ako je cijena robe koja se uvozi niža od ugovorene cijene i ako bi uvoz takve robe mogao
štetiti privredi BiH, mora se platiti dopunska carina u iznosu koji predstavlja razliku između
ugovorene cijene i cijene robe koja se uvozi . Ako se roba uvozi, a zemlja porijekla ili zemlja
izvoznica je odredila subvenciju, može se naplatiti kompenzatorska carina do iznosa
subvencije da bi se ona izravnala.

Jedinstvena carinska stopa

Roba namijenjena za upotrebu u privatnom domaćinstvu koju državljanin i strani državljani
nose sa sobom pri dolasku iz inostranstva ili primaju iz inostranstva, isključujući robu na
kojoj se primjenjuje oslobađanje od carine i robu za koju Carinska tarifa predviđa carinsku
stopu “slobodno” carini se po jedinstvenoj stopi od 8% . Jedinstvena carinska stopa se ne
primjenjuje na robu kupljenu u konsignacionom skladištu u BiH. Vijeće ministara je ovlašten
da propiše vrijednost robe do koje se primjenjuje jedinstvena carinska stopa, uz pribavljeno
mišljenje entiteta.

6
 Zaključak

Carina je posredni porez koji se naplaćuje na robu koja se uvozi u posmatrano carinsko
područije, ili se izvozi iz tog područija ili se samo prevozi preko tog područija. Polazaći od
uloge koju vrše carine postoje različite vrste carina, koja smo u ovom istraživanju definisali.
Jasno je da se carine koriste u sistemu zaštite, mada, u novije doba gube tu privobitnu ulogu.
Najbolji primjer za ovo jeste stanje u BiH. Naša zemlje se karakteriše ogromnim uvozom a
prihodi od carina su među najnižim sumama javnih prihoda. Razlog ovome jeste u tome što je
BiH prihvatila politiku otvorene privrede, to vodi rastu uvoza ali ne i izvoza kako je
zamišljeno. Problem naše privrede jeste u nedostatku konkurentnosti te nesposobnosti izvoza
takvih proizvoda. U pogledu efekata koje carina prouzrokuje u jednoj zemlji, može se
zaključiti da je to jedan povezan i složen snop koji se odražava na kompletnu privredu jedne
zemlje. Uopšteno, ekonomski efekti instrumenata protekcionističke politike neke zemlje
podrazumjevaju promjene u vrijednostima parametara i promjeni odnosa koje primjena
instrumenata izaziva u nacionalnoj ekonomiji i drugim zemljama, učesnicama robne
razmjene. U radu je posebno definisan svaki efekat, te je isti i grafički predstavljen, i sa tim u
vezi, u zaključnom dijelu samo navodim neke karakteristike istih. Za efekte koje carine
prouzrokuju možemo reći da u primarne spadaju promjene u dohodku i cijenama drugih
proizvoda na kojima nije direktno primjenjena zaštita. Sekundarni bi bili efekti supstitucije i
komplementarnosti između zaštićenih i nezaštićenih privrednih grana, dok su tercijalne sve
one promjene koje se reflektuju na uspostavljenje platnobilnsne ravnoteže.

Ključno je to da država uvođenjem carinaima mogućnost da organizuje svoju privredu, da

utiče na potrošnju, tražnju, ponudu, cijene... Međutim, današnji sistemi trgovinske razmjene
između zemlja podrazumjevaju takvo međusobno organizovanje razmjene koje će biti
najpogodnija za sve učesnike.

7
 Literatura

1. Sejmenović, J., Gligić, J., ”Poreski i carinski sistem i politika”, Univerzitet za

poslovne studije Banja Luka, 2007. Godine
2. Zakon o carinskoj politici BiH, dostupno na:
http://ceftatradeportal.com/bosnia/images/stories/P2M1B1.1_Zakon_o_carinskoj_polit
ici_BiH_SlGl57-04.pdf (Datum pristupa; 2.1.2020)
3. www.uio.gov.ba (Datum pristupa; 2.1.2020)