Professional Documents
Culture Documents
Draft #2
12 May 2018
MRS. VILLACAMPA
Nagtapos siya na cum laude sa San Beda College
of Law noong 1959 at pumasa sa Bar noong
sumunod na taon. Nagtrabaho siya ng dalawang
taon bilang abogado ng Procter and Gamble
Philippines sa Maynila…
Makikita rin ang tatlo nilang anak na kasama nila sa mesa: si EMMAN, 58;
si GEORGINA, 49; at FE, 37. (May nakasabit na silver medal sa leeg ni
Georgina. Pinarangalan din siya kanina.)
Kasama rin nila sa mesa ang dalawang nakaunipormeng BODYGUARDS
ni Georgina.
MRS. VILLACAMPA
Mga kaibigan, ikinalulugod kong ipakilala
ngayong gabi ang Most Outstanding Alumnus
ng Marcelo H. del Pilar National High School –
ang dakilang anak ng Malolos, ang ating mahal
na Senador, Ramoncito Estrella!
2
Makikita sa video wall ang dalawang larawan ni Ramon.
RAMON
Sabi ko kay Fredo, paano tayo papasok ng eskwela
kung pareho tayong amoy tae ng kalabaw?... Kaya
ayun, nag-cutting classes na lang kami at naligo
sa ilog kasama ng kalabaw!
RAMON (cont’d)
Sa mga mas batang alumni, sigurado ako na
kilala n’yo ang Fredo na tinutukoy ko. Walang
iba kundi si Alfredo Veneracion, ang kababata
ko na nagsilbi bilang guro at principal sa
eskwelahang ito sa loob ng mahigit tatlong
dekada. Inabot mo ba siya, Mrs. Villacampa?
MRS. VILLACAMPA
Yes, Senator!
RAMON (cont’d)
Mataray siya, ano po?
RAMON (cont’d)
Pagpasensyahan n’yo na ang matandang binata.
Gustong-gusto niya sanang dumalo sa
3
pagtitipong ito. Kaya lang ay mayroon siyang
munting karamdaman. Ipanalangin po natin
ang kanyang mabilis na paggaling. Salamat…
Siya nga pala, si Mrs. Villacampa ay dating fourth
year adviser ng aking ipinagkakapuring anak na
si Georgina, ang bagong halal na alkalde ng ating
bayan na pinarangalan din kanina.
RAMON (cont’d)
Ma’am, sino po ang mas mataray? Si Fredo o si
Mayora?
RAMON (cont’d)
Iniaalay ko ang karangalang ito sa aking mahal
na asawang si Sylvia at sa tatlo naming mga
anak. Ang aking pamilya ang nagsilbing
inspirasyon ko sa lahat ng mga laban ko sa buhay.
Muli ay nais kong magbigay-pugay sa paaralang
ito at sa lahat ng mga naging guro ko dito. Dahil
nilagyan ninyo ng pakpak ang aking mga
pangarap, kabahagi ko kayo sa lahat ng nakamit
kong tagumpay. Maraming salamat at mabuhay
tayong lahat!
EMCEE (O.S.)
Ayan! Maraming salamat, Sen. Ramoncito
Estrella! Dito na po nagtatapos ang ating
programa. Pero sana huwag po munang
4
magsiuwi ang ating mga alumni. Marami pa po
tayong inumin. Feel free to go around and
take selfies with everybody!
BEN
Senador!
RAMON
Ano ‘yon, Ben?
SYLVIA (V.O.)
Hindi na ako masyadong nabigla sa naging
desisyon ni Ramon kinaumagahan. Ako lang yata
ang nakapansin…
SYLVIA (V.O.)
… na bagama’t niyakap niya ako at hinalikan
bago siya umakyat ng entablado…
.
5
Sa master’s bedroom, maabutan ni Sylvia si Ramon na nag-iimpake ng
mga damit sa isang malaking trolley luggage. Matitigilan si Sylvia.
SYLVIA (V.O.)
… pahapyaw lang ang pagbanggit niya sa akin
sa kanyang talumpati. Mas pinili niyang sariwain
ang kabataan nila ng kanyang pinakamatalik na
kaibigan.
.
SYLVIA
Aalis ka?
RAMON
Kailangan ako ni Fredo. Kung hindi lang dahil sa
parangal kagabi, kasama niya ako dapat sa
paglabas niya sa ospital.
SYLVIA
Ako na.
RAMON
Salamat, mahal.
6
Isasabit ni Fe sa leeg ng anak niyang si GLENDA, 9, grade 3 student,
ang school ID nito. Tapos ay magiliw niyang kukuritin ang pisngi ng
anak.
FE
O muntik mo na naman maiwan ang ID mo.
Naku, anak! Ang bata mo pa, ulyanin ka na!
GLENDA
Sige na, Mommy. Nandiyan na po ang service.
FE
O siya. Ingat ka. Be a good girl, okay?
GLENDA
Yes, mommy! Bye!
FE
Papa, saan ang lakad mo?
RAMON
Sa Ninong Fredo mo. May taning na ang buhay
niya, hindi ba?
FE
Oo, pero bakit may dala kang maleta?
RAMON
Doon na muna ako titira sa bahay niya.
7
Lalabas na si Ramon, kasunod ang maid. Pandidilatan ni Fe si Sylvia.
FE
Ano ibig sabihin nito, ‘Pa? Iiwanan mo si Mama?
RAMON
Hindi. Hindi ito hiwalayan. Apat na barangay
lang ang layo ng bahay ni Fredo. Lagi kong
tatawagan at ite-text ang mama mo.
FE
Bakit mo kailangang mag-alsa-balutan? Di ba
puwedeng bumisita ka na lang do’n araw-araw?
RAMON
Makinig ka, Marife. Ang mama mo malakas pa.
Si Fredo malapit nang mamatay sa kanser. Mas
kailangan niya ako ngayon.
FE
Pero, ‘Pa!
RAMON
Fe, bantayan mo ang mama mo.
FE
‘Ma, ba’t ka pumayag?
8
SYLVIA
Anak, hayaan mo na ang Papa mo. Bisitahin na
lang natin sila ng Ninong mo.
FE
Kuya! Kuyaaaa!
MERLY
O Fe, bakit?
FE
Ate Merly, nandiyan pa ba si Kuya?
MERLY
Eto paalis na.
EMMAN
O ano’ng problema?
MERLY
Sasabay na ‘ko sa ‘yo. Sa kotse ko na
ipapaliwanag.
9
Hihinto ang SUV ni Ramon sa isang neighborhood na mas mukhang
probinsiya kesa sa lugar ng mansion niya.
Ikalawa ang asawa ni Nena – ang sastreng si Ben, ang lalaking naghatid
ng balita kay Ramon kagabi.
BEN
Ako na.
DRIVER
Sir.
10
RAMON
Sige, Baldo. Tatawag na lang ako kung may
kailangan ako.
DRIVER
Sige po.
BEN
Huwag po kayo mabibigla. Nagpalit na po kami
ng kuwarto ni Tiyo.
RAMON
Ha? Bakit?
BEN
Pinalipat na po niya kami ni Nena sa master’s
bedroom sa itaas. Naka-wheelchair na po siya
kaya dito na lang siya sa kuwarto namin sa
ibaba.
RAMON
Ah… kunsabagay.
FREDO
11
Ramon!
RAMON
Fredo.
FREDO
May dala kang maleta?
RAMON
Oo. Dito na ‘ko titira. Sasamahan kita. Hanggang
sa huling sandali.
EMMAN
Anak ng puta! Pagpipiyestahan sila ng mga
tsismoso’t tsismosa!
FE
O relax lang! Baka maaksidente tayo.
EMMAN
Ano? Sumagot na ba si George?
FE
12
Wala pa eh. Busy tiyak ‘yon.
EMMAN
Dumiretso na lang tayo sa opisina niya.
FE
Buti pa nga.
EMMAN
Grabe naman si Papa. Hindi na inisip ang
kahihiyan natin.
FE
Ako naman ang concern ko si Mama. Siya ang
unang dapat maiskandalo. Hindi tayo.
EMMAN
Anong hindi tayo? Fe, damay ang buong pamilya
natin dito. Ang buong angkan natin!
GEORGINA
Paano ang drainage system? Saan n’yo
padadaanin?
BUSINESS LEADER
Dito po, Mayor.
GEORGINA
Papuntang Paombong?
BUSINESS LEADER
13
Yes, Mayor. We can build it in less than a year.
GEORGINA
Hmm. Sounds good. I like it!
GEORGINA
Ang saya-saya ko pa naman kagabi! Para akong
nasa alapaap dahil sabay kaming pinarangalan
ng dakila kong ama. Ngayon bigla akong
lumagapak sa lupa! Por Dios por santo! Emman,
ano na lang ang sasabihin ng mga tao? Ng buong
Malolos!
EMMAN
Fe, tapatin mo nga kami.
FE
Ano ‘yon, Kuya?
EMMAN
Ikaw ang kasama nina Mama at Papa sa bahay.
Wala ba silang pinag-awayan nitong mga
nakaraang araw?
FE
Wala naman. Ang sweet-sweet nga nila e.
14
Kakamot sa ulo si Emman, saka titingin kay Georgina.
EMMAN
George, ikaw na kumausap kay Papa ha.
GEORGINA
O akala ko tayong tatlo. E di sana hindi na kayo
sumama.
EMMAN
Sa ‘yo lang naman nakikinig ‘yon. Basta nasa
likod mo lang kami ni Fe.
FE
Sige sa likod ka, Kuya. Ako ipaglalaban ko si
Mama.
Pahiya si Emman.
Tatayo ang tatlo niyang anak. Magmamano si Emman kay Ramon pero
pipigilan siya ng ama.
RAMON
Huwag na. Alam ko naman kung bakit kayo
naparito. Gusto n’yo ‘kong pauwiin, hindi ba?
RAMON (cont’d)
Kakaidlip lang ng ninong n’yo. Mag-usap tayo nang
tahimik at malumanay.
GEORGINA
Sige, Pa. Mahal din namin si Ninong. Lahat kami
inaanak niya sa binyag at kasal.
15
Haharap si Ramon kay Fe.
RAMON
Inabala mo pa ang mga kapatid mo. Lalo na
itong si Mayora. Napaka-busy nito, sinundo mo
pa sa City Hall!
FE
Pa, binigla mo si Mama sa desisyon mo kaya wala
na siyang nagawa. Samantalang kami, hindi mo
man lang kami kinausap.
EMMAN
Tama si Fe. Sana kinonsulta mo muna ang buong
pamilya.
RAMON
Para ano? Para humingi ako ng permiso sa inyo?
GEORGINA
May iba pang paraan. Ba’t mo kailangang tumira
dito?
RAMON
Bilang na ang araw ni Fredo. Gusto kong alagaan
siya hanggang sa huli niyang hininga.
GEORGINA
Pa, baka magkasakit ka rin sa plano mong ‘yan.
Akala mo ba kasing-tikas ka pa rin ng kalabaw?
Ikuha mo na lang siya ng full-time nurse.
EMMAN
Oo, Pa. Tapos bisitahin mo na lang siya every day.
Sasamahan ka namin. Magtotoka-toka kami.
RAMON
May nurse na akong kinausap na bibisita araw-
araw simula bukas. Pero importante kay Fredo
na nasa tabi niya ako sa lahat ng oras. Importante
‘yon sa aming dalawa. Hindi n’yo alam kung gaano
kalaki ang utang na loob ko kay Fredo. Makinig
16
kayo. Mahal ko siya.
FE
Alam namin ‘yon, Pa.
GEORGINA
Higit pa kayo sa magkaibigan.
EMMAN
Para na kayong magkapatid. Tulad namin.
RAMON
Higit pa doon. Panahon na para malaman ninyo
ang katotohanan. Mahal ko si Fredo gaya ng
pagmamahal ko sa Mama n’yo. Naiintindihan
n’yo?
GEORGINA
Hindi katanggap-tanggap ‘yan, Pa!
RAMON
Huwag mo akong pilitin na magtaas ng boses,
Georgina!
RAMON (cont’d)
Huwag nating istorbohin ang ninong mo.
GEORGINA
Pero, Pa. Ano’ng sasabihin ng mga tao?
RAMON
Sabihin nila ang gusto nilang sabihin. Ano?
17
Tatawagin nila akong bakla?
RAMON (cont’d)
Mga anak, 2018 na. Insulto pa rin ba ‘yan sa
panahon ngayon?... Kinse anyos na ‘kong
retirado sa pulitika. Ano pa ang mawawala sa
akin?
GEORGINA
Masisira ang pangalan mo!
RAMON
Ang alin? Ang pangalang Estrella na dala-dala
mo at hindi ang apelyido ng asawa mo? ‘Yun
ba? Kaya ba nagpuputok ang butse mo?
Namemeligro na agad ang bagong karera mo
sa pulitika dahil sa asal ng iyong walanghiyang
ama?
Matatahimik si Georgina.
FE
Kasi naman, Ma. Bakit ka pumayag? Lumaban
ka naman!
EMMAN
Sana pinigilan mo siya at sinabi mo muna sa
amin! Magkakampi tayo.
GEORGINA
Isang malaking eskandalo ito para sa pamilya
natin! Naku, Ma. Nakakahiya!
SYLVIA
Sandali! Teka lang muna. Isa-isa lang!
18
GEORGINA
May solusyon ako sa problemang ito. Ngayon
ko lang naisip. Kung talagang gustong alagaan ni
Papa si Ninong Fredo 24/7, bakit hindi niya rito
gawin? Dalhin niya rito si Ninong. Para walang
eskandalo.
EMMAN
Tama! Dalawa ang guest room dito. Mamili siya.
FE
‘Yung dito sa ibaba lang ang puwede. Naka-
wheelchair na si Ninong.
EMMAN
E di dito sa ibaba… Ma, dali! Sabihin mo kay Papa
ilipat dito si Ninong. Para tapos ang problema.
Everybody happy, di ba?
EMMAN
Ang talino mo talaga, George!
GEORGINA
Magiging mayor ba ‘ko kung hindi?
SYLVIA
Sige, sige. Sasabihin ko sa Papa ninyo ang
panukala n’yong ‘yan.
FE
Thank you, Ma.
SYLVIA
Pero huwag kayong umasa na makikinig siya.
EMMAN
Ha? Bakit naman? Sabihin mo muna sa kanya.
SYLVIA
‘Yung ninong ninyo, ayaw niyang mamatay sa
19
ospital kaya pinili niyang umuwi na lang sa
bahay. ‘Yung bahay na ‘yon, doon siya
ipinanganak at doon siya lumaki. Karamihan ng
mga mahahalagang alaala niya sa buhay ay doon
nangyari… Ako man, kung may taning na
ang buhay ko, pipiliin kong malagutan ng hininga
sa sarili kong tahanan. Siguro naman pagbibigyan
n’yo ako sa gusto ko.
SYLVIA
Alam ko na ang sasabihin ng Papa n’yo. Ganito.
SYLVIA (cont’d)
“Ang ninong n’yo ay nasa bingit na ng
kamatayan. Siya pa ba ang mag-aadjust sa
inyong tatlo?”
SYLVIA (cont’d)
Mahal ko rin si Fredo. Mas una ko pa siyang
naging kaibigan kaysa sa Papa n’yo. Hayaan na
lang natin sila.
Tahimik lang na minamasdan ni Sylvia ang mga anak. Iiling siya habang
nakangiti.
SYLVIA (V.O.)
Sa edad nila ngayon, na may sari-sarili na silang
buhay, bihira nang magkasama ng ganito ang
20
mga anak ko. Bilang ina, naaaliw ako sa
pagsasanib-puwersa nila laban sa kanilang ama.
Kahit alam kong mabibigo lang sila.
FE
Hindi ka na papasok?
EMMAN
Papasok. E kaso nasa City Hall ang kotse ko, di
ba? Sasabay lang ako dito kay Mayora.
FE
Akala ko feeling boss ka rin e.
EMMAN
O sige na, alam ko pareho kayong boss ng ate
mo.
FE
Sorry naman. Hindi ko ibinibida ang sarili ko.
EMMAN
Medyo boss naman ako a. Hoy, baka
nakakalimutan mo. Assistant department head
na ako sa Provincial Assessor’s Office. Na-
promote ako last year.
FE
Sorry, nakalimutan ko nga... Kunsabagay, ang
takot lang nilang sisantehin ang magiting na
panganay ni Senador Estrella.
EMMAN
Talaga!
21
Nakontak na ni Georgina si Ben.
GEORGINA
Hello, Ben!
INTERCUT WITH:
BEN
Hello, Mayor!
GEORGINA
Ano ka ba, Ben? George na lang. Magkababata
tayo, di ba?
BEN
Matagal na ‘yon, Mayor.
GEORGINA
(ngingiti) Bahala ka. Pasensya na kung hindi na
tayo nakapag-usap kanina. Hindi naging maganda
ang pakikipagpulong namin kay Papa.
BEN
Sa totoo lang, tutol din ako sa sitwasyon. Kaya
namin ng asawa ko na alagaan si Tiyo Fredo.
Pero ano pa’ng magagawa ko?
GEORGINA
Meron, Ben. Makinig ka. Importante ‘to. Kung
ano man ang nangyayari ngayon diyan at kung
ano man ang mga mangyayari pa, sana manatili
lang diyan sa loob ng bakuran ninyo. Sana wala
nang makakaalam kundi tayo-tayo lang.
Maliwanag ba?
BEN
22
Oo naman. Naiintindihan ko.
GEORGINA
‘Yung mga customer mo na labas-masok sa shop
mo, sana siguraduhin mong hindi mag-uusyoso.
BEN
Sige. Ako’ng bahala.
EMMAN
George, ‘yung bintana. Pakisabi lagyan ng kurtina.
GEORGINA
O Ben, yung bintana sa sala. Lagyan mo ng makapal
na kurtina ha.
BEN
Sige. Sasabihin ko sa asawa ko.
GEORGINA
Binigyan ka ba ng panggastos ni Papa?
BEN
Oo. Namalengke nga agad si Nena.
GEORGINA
Maselan sa pagkain si Senator. Pasensya na.
BEN
Tiwala ako sa husay magluto ni Nena.
Sasabat si Sylvia.
SYLVIA
George, aircon.
GEORGINA
Kelangan mo ba ng bagong aircon sa kuwarto
nila?
BEN
23
Malakas pa naman ang aircon doon.
GEORGINA
Mabuti. Ben, kung may problema o kung may
kailangan kang kahit ano, i-text mo ko agad ha.
O kaya tumawag ka.
BEN
Sige, Mayor.
GEORGINA
Salamat.
SYLVIA
O magsilakad na kayo. May mga trabaho pa kayo.
GEORGINA
Bye, Ma.
LARA
Thank you. Bye, Jet!
JET
24
Bye, Lara!
EMMAN
Lara!
LARA
O hi, Dad! Ba’t nandito ka pa?
EMMAN
Something came up. Nag-cutting classes ka ba?
Ba’t ang aga mo?
LARA
Absent ‘yung prof sa 9 to 12 class ko. I’m so
happy!
EMMAN
Ganoon ba? Sino ‘yung naghatid sa ‘yo?
LARA
Si Jet. Classmate ko. Volleyball player sa school.
EMMAN
Nanliligaw sa ‘yo?
Sisimangot si Lara.
LARA
Dad! Ang aga-aga!
GEORGINA
Tama na ‘yan, Kuya! Tanghali na!
25
EMMAN
Hoy, babae. Mag-uusap tayo mamayang gabi.
EMMAN
Hindi totoo ‘yan! Hindi ako naniniwala!
GEORGINA
Hay naku! Parents are always the last to know.
FE
Kuya, wala namang masama kung maging lesbian
ang anak mo.
GEORGINA
Anong wala? Fe, Katoliko tayo, di ba? Kasalanan
‘yon sa Diyos.
FE
Naku, Ate George! Dalawa lang ang alam kong
utos ni Hesukristo. Mahalin mo ang Diyos at
mahalin mo ang kapwa mo. Wala siyang sinabi na
bawal magmahal ng kapwa lalake o kapwa babae.
GEORGINA
Fe, alam natin kung alin ang normal at ang hindi.
Wala akong problema sa mga LGBT… XYZ na ‘yan.
Maraming productive members of society na
26
kagaya nila. Basta lang… alam mo na.
Nag-iinit na si Fe.
FE
Anong alam ko na?
GEORGINA
Basta sa tabi lang sila. Huwag sila masyadong…
loud o garapal.
FE
You see? That’s not acceptance! That’s
condescencion. You’re being self-righteous!
EMMAN
Teka, teka! Time out!
EMMAN (cont’d)
Ano nga meaning ng condescencion?
FE
Kuya, i-Google mo! Kainis ka!
EMMAN
Ah basta. Ina-assume n’yo na agad na lesbian
nga ang panganay ko. Hindi ako naniniwala.
I’m sure it’s just a phase. Lilipas din ‘yon.
GEORGINA
You wish!
27
20. EXT. SUV ON THE ROAD. SAME DAY. CONTINUOUS
FE
Naniniwala ka bang bakla si Daddy?
EMMAN
Anak ng puta! Fe naman! Change topic, please?
FE
Bakit? We’ve been dancing around the subject
all morning. But let’s face it. ‘Yun naman talaga
ang issue, hindi ba?
GEORGINA
Tama... Wait!
GEORGINA (cont’d)
Mario, Joey…
BODYGUARDS
Yes, Ma’am?
GEORGINA
Wala kayong naririnig ha? Wala kayong alam!
Maliwanag?
BODYGUARDS
Yes, Ma’am!
FE
Anyway, more or less matagal na nating alam
na kulay berde ang dugo ni Ninong Fredo.
Pero newsflash! Sila ni Daddy are lovers?
GEORGINA
28
Wait lang. Ang sabi lang ni Daddy ay mahal niya si
Ninong katulad ng pagmamahal niya kay Mama.
Malay ba natin kung consummated.
FE
Hindi ba malinaw sa ‘yo ang sabi niya? Kasi ako
gets ko agad.
GEORGINA
You’re jumping to conclusions. Okay, maybe
there’s a homosexual bond between Daddy and
Ninong Fredo. Pero it’s quite possible na
platonic lang.
FE
You’re in denial, Ate.
EMMAN
Excuse me, agree ako kay George. Hindi ako
naniniwala na romantic or sexual ang bond nila.
At lalong hindi ako naniniwala na bakla si
Daddy! Nahulog lang ang loob niya sa sobrang
kabaitan ni Ninong.
FE
Isa ka pa!
EMMAN
Bakit? ‘Pag nagmahal ka ba ng bakla, bakla ka na
rin?
EMMAN
O ano’ng nakakatawa sa sinabi ko? George, akala
ko magkakampi tayo!
GEORGINA
Alam ko ang next mong sasabihin tungkol kina
Daddy at Ninong.
EMMAN
Ano ‘yon?
29
GEORGINA
It’s just a phase!
EMMAN
Letse! Ang gulo n’yong kausap!
FREDO
Kaunti lang. Huwag mong damihan.
RAMON
Masarap ang sinigang mo, Nena. Mas magaling ka
sa kusinera namin sa bahay.
NENA
Salamat po.
BEN
Specialty niya po ‘yan.
RAMON
Tikman mo, Fredo.
30
Titikman ni Fredo ang sabaw. Hindi niya masyado
malasahan. Iiling siya.
FREDO
Wala akong panlasa.
RAMON
Sige na. Kailangan mo kumain.
Iiling si FREDO.
RAMON
Nena, sa susunod, mas asiman mo pa ang
sinigang. Kung anuman ang luto mo, sobrahan
mo ang timpla.
NENA
Ha? Pero…
NENA
Huwag ang panlasa ko at panlasa ng asawa mo
ang isipin mo kundi ang sa Tiyo Fredo mo.
NENA
Ah… sige po.
RAMON
Teka, pahingi na lang ng patis.
RAMON (cont’d)
Ayan. Malalasahan mo na ‘yan.
Titikman ni Fredo ang sabaw. Malalasahan niya ang alat. Tatango siya.
FREDO
Medyo maalat.
RAMON
Aba, mabuti may lasa. Kain na. Kailangan mo ng
sustansya.
31
FREDO
Para ano? Hindi na lalakas ang katawan ko.
RAMON
Para magkasama pa tayo nang matagal-tagal.
NENA
Ano’ng gagawin natin, Ben?
BEN
Unang-una bumili ka ng makapal na kurtina.
‘Yan ang bilin ni Mayor.
NENA
Para saan?
BEN
Para sa bintana. Para hindi sila makita ng mga
nagpapatahi sa akin.
NENA
Sige. Pero alalahanin mo, ang tiyo mo mahilig
lumabas para magpahangin.
BEN
Naka-wheelchair na siya ngayon. Dito na lang
‘yan sa bahay.
32
NENA
E si Senador? Ben, hindi ko alam kung gaano
natin katagal maitatago ‘yan.
BEN
Basta iwasan natin ang tsismis. Pagdating ng
mga anak mo mamaya, pagsabihan mo agad.
Establishing shot.
Naghihintay sa kanya ang isang seksing dalaga, CATHY, 21, isang on-
the-job trainee. Hapit na hapit ang suot na damit at kita ang cleavage.
CATHY
Sir! Buti naman nandito ka na. Akala ko hindi ka
na darating.
EMMAN
Sorry ha. May konting problema lang sa bahay.
CATHY
Gano’n ba, sir? OK lang. Basta i-credit mo ‘yung
hours ko simula 8:30 ha.
EMMAN
33
Sure! Ano ba ginawa mo habang wala ako?
CATHY
Wala. Nag-Facebook saka nag-selfie… Wala ka
namang ibinilin, sir.
Matatawa si Emman.
EMMAN
Oo nga naman.
CATHY
Gusto mo itimpla kita ng kape?
EMMAN
Huwag na. May ipapa-encode ako sa ‘yong files.
CATHY
No problem, sir. I brought my laptop.
EMMAN
Good girl!
CATHY
Ang bango mo naman, sir. What’s your perfume?
EMMAN
Ha?
ANDY
Bayaw!
34
EMMAN
O Andy! Napadaan ka? Maupo ka.
Mauupo si Andy.
ANDY
Busy ka yata, bayaw.
EMMAN
Hindi ah!... Si Cathy nga pala. Intern ko.
ANDY
Hi Cathy!
EMMAN
Cathy! This is First Gentleman Andy Collantes, the
husband of my sister.
CATHY
Hi, sir! Nice to meet you. Can I get you anything?
ANDY
No thanks!
EMMAN
No, Cathy. Bigyan mo siya ng tubig. Ako rin.
Medyo mainit, ‘no? Pakilakas na rin ng aircon.
CATHY
Sige, sir.
EMMAN
Kung ano man ang iniisip mo, mali ‘yon. Hindi
gano’n.
Matatawa si Emman.
ANDY
35
Wala naman akong sinasabi. Bakit guilty ka?
EMMAN
O sige na. Nabalitaan mo na ‘yung kay Daddy?
ANDY
Ha? Ano ‘yon?
EMMAN
Ah wala. Si George na lang ang magkukuwento sa
‘yo. O bakit napadaan ka? Ano’ng maipaglilingkod
ko?
ANDY
May ipapagawa ‘ko sa ‘yo… Kikita tayo dito.
Ngingiti si Emman.
YOUTH LEADER
Sige, Ms. Fe. Aasahan namin ang suporta mo.
FE
Oo naman... Sister, nice to see you again. Kita-
kita na lang ulit sa rally!
MADRE
Yes, of course! Lagi naman e!
36
May darating na isa pang bisita – si JONEL, 25, NGO worker, makisig,
mukhang pintor o musikero.
Ngingiti sila sa isa’t isa pero matipid ang ngiti at may halong agam-
agam.
JONEL
Buti pa ‘tong kape mainit. Ikaw maligamgam ang
pakikitungo mo sa akin these past few weeks.
Akala mo hindi ko napapansin?
FE
Pasensya na, Jonel. Busy lang masyado. Sa bahay
at sa trabaho.
JONEL
Mahigit isang taon kitang niligawan. Palihim
dahil magkaopisina tayo at ayaw mong may
masabi ang mga staff mo. Lumipat ako sa ibang
NGO para wala nang issue.
FE
Sinagot na kita noong March. Official na tayo.
JONEL
Oo. Pinakamasayang birthday ko sa buong buhay
ko. Pero ano? It’s been four months, hanggang
ngayon parang nanliligaw pa rin ako.
FE
I’m sorry. Please, I need you to be more patient
with me.
JONEL
I’m trying very hard. Sana ikaw din.
37
Bubuntung-hininga si Fe.
JONEL (cont’d)
Bago naging tayo, four years ka nang hiwalay sa
asawa mo. Hanggang ngayon ba asiwa ka pa rin
sa age gap natin? Come on, Fe! You’re a feminist
and an activist. You should be proud na tawagin
kang cougar. Own it. Embrace it.
Ngingiti si Fe. Hahawakan niyang muli ang kamay ni Jonel at hahalikan ito.
JONEL (cont’d)
But I need some validation. I’ve met your
daughter. Twice. Pero hindi mo sinabing
boyfriend mo ‘ko. I’ve met some of your friends,
pero hindi mo pa rin ako ipinapakilala sa pamilya
mo. When can I have dinner with your parents?
With your sister, the mayor? Kelan ko kaya
makakainuman ang dakilang senador?
JONEL (cont’d)
Ikinakahiya mo ba ako?
Pero matitigilan siya sa makikita. Nasa garden sofa sina Fe, Merly, at
Lara. Umiiyak ang panganay niya at kino-comfort ng asawa niya at ng
bunsong kapatid niya.
38
Iirap siya at lalakad nang mabilis papunta sa bahay niya.
MERLY
Emman!
Hindi niya papansinin ang asawa. Diretso ang pasok niya sa bahay.
Establishing shot.
FREDO
O pa’no ba ito?
PATRICK
‘Lo, pindutin mo lang. Touchscreen ‘yan. Taas
baba, taas baba.
FREDO
Ganito?
Matatawa si Richard.
RICHARD
Wow, mali!
RAMON
Galit pa ba ang mga anak mo?
INTERCUT WITH:
39
30. INT. ESTRELLA MANSION – MASTER’S BEDROOM. NIGHT
SYLVIA
Sa tingin ko, kumalma din sila matapos kong
pagsabihan.
RAMON
Mabuti naman. Sino pinakamainit? Si Georgina?
SYLVIA
Sino pa ba ang pinaka-nagmana sa ‘yo?
Matatawa si Ramon.
SYLVIA (cont’d)
Pakausap naman kay Fredo.
RAMON
Sige.
RAMON
Fredo!... Si Sylvia.
BEN
Patrick! Richard! Akyat na. Matulog na kayo.
PATRICK/RICHARD
Good night, Lolo Fredo. Good night, Lolo
Ramon.
RAMON
40
Good night, mga iho.
FREDO
Sylvia, my dear!
SYLVIA (V.O.)
My darling, Fredo! Kumusta ka na?
FREDO
Eto, still alive but barely breathing. It won’t be
long.
SYLVIA (V.O.)
Huwag ka ngang magsalita ng ganyan.
FREDO
Don’t worry, my dear. I’m ready. Mentally,
emotionally, spiritually. Kahit ano pa ang sabihin
ng mga tao, I’ve lived a full life. I have no regrets.
SYLVIA (V.O.)
That’s good to hear.
FREDO
And thank you for letting Ramon stay with me.
SYLVIA (V.O.)
You’re welcome. Papasyal ako diyan bukas.
FREDO
Sige. Hihintayin ka namin ni Ramon.
SYLVIA (V.O.)
41
Good night!
FREDO
Good night.
BEGIN MONTAGE
Flashback.
Bato ang anyo ng kamay ni Ramon. Gunting ang kay Fredo. Matutuwa si
Ramon.
LITTLE RAMON
Unggoy ka!
LITTLE FREDO
Hindi yata.
42
Biglang lalabas sa main house ang Papa ni Fredo. Nakasuot ng silk robe
at may tabako sa bibig.
PAPA NI FREDO
Alfredo, uwi na! Tama na ‘yan. Hindi porke tapos
na ang giyera, puwede na kayong maglaro
hanggang hatinggabi!
Continue flashback.
Isang malaking maleta ang dala ni Fredo habang isang tampipi ang kay
Ramon.
Continue flashback.
43
Sina Young Fredo at Young Ramon lang ang tenants kahit dalawang
double-deck beds ang nasa kuwarto. Pupuwesto sila sa kani-kanilang
mga kama – ‘yung parehong nasa ibaba.
Matutuwa si Ramon.
Continue flashback.
Magba-blush si Fredo.
44
Hihiga si Ramon sa tabi ni Fredo. Susukob siya sa kumot. Haharap siya
sa nahihimbing na kaibigan at hahalikan niya ito sa pisngi.
END
MONTAGE
Ibibigay niya ang tasa kay Nena at agad siyang tatakbo papunta sa
dalawang matanda.
BEN
Senador! Tiyo Fredo!
RAMON
O good morning, Ben!
BEN
Bakit po kayo nandito sa labas?
FREDO
At bakit naman hindi? Ben, hindi mo ba alam na
mabuti sa kalusugan ang sikat ng araw sa umaga?
45
Hindi makakasagot si Ben.
RAMON
Paaarawan ko lang ng kaunti ang tiyo mo. Hindi
kami magtatagal.
BEN
Sige po.
Lalakad sila papunta sa shop ni Ben pero mapapansin nila sina Ramon
at Fredo. Makikita nila na magka-holding hands ang dalawang matanda.
FREDO
Hoy! Anong itinitingin-tingin n’yo diyan?!
46
RAMON
Ben! Ben!
NURSE
Nag-stabilize na po ang presyon n’yo.
NURSE (cont’d)
Normal naman ang body temperature.
FREDO
So iho, ibig sabihin hindi pa ‘ko mamamatay?
NURSE
Palabiro po pala kayo.
FREDO
Hindi. Inaaliw ko lang ang sarili ko dahil wala
akong choice.
NURSE
Sir, muntik na po kayo ma-heat stroke. Huwag po
kayo masyado magbibilad sa araw.
RAMON
Nurse, ako ang may kasalanan. Hinayaan ko
47
siyang matulog.
NURSE
Sige po. Next time, Senator.
RAMON
Hayaan mo. Sa gabi na lang kami magsa-
sunbathing.
Hahagikgik ang nurse. Lalo pang kikiligin. Pipilantik ang mga daliri.
Hayag na ang kabaklaan.
NURSE
Senator…May sasabihin po ako. Huwag po sana
kayong magagalit.
RAMON
Ano ‘yon?
NURSE
Kanina, pagbaba ko po ng tricycle diyan sa tapat,
may mga narinig akong kapitbahay na pinag-
tsitsismisan kayo.
.
Sasabat si Fredo. Galit ang tono.
FREDO
At ano’ng sinasatsat ng mga dalahira?
NURSE
Eh… ano raw po… mag-sweetheart daw po
kayong dalawa.
FREDO
Ganoon ba? Hayaan mo sila. Mamatay sila sa
inggit.
NURSE
Kung totoo po, gusto ko pong sabihin sa inyo na
48
full support po ako sa tambalan ninyo.
RAMON
Buti ka pa. Ang mga anak ko hindi nila matanggap.
Malulungkot si Ramon.
NURSE
Sige po, Sir. Bukas ulit.
Tatango si Fredo.
FREDO
Kung aabutan mo pa ‘kong buhay.
NURSE
Si Sir naman e!
RAMON
Ben, Nena! Ano ‘yan?
BEN
Ano po kasi… Para raw hindi kayo masyado
maarawan ni Tiyo Fredo.
49
Magagalit si Ramon.
RAMON
Para hindi na kami masikatan ng araw, ganoon
ba? Para hindi kami masilip ng mga tao?
RAMON (cont’d)
At sino’ng nag-utos sa ‘yo?
Lumabas na rin ng kuwarto si Fredo dahil narinig niya ang mga boses
nila Ramon at Ben. Tatabi ang nurse para makaraan siya.
BEN
Si Mayor po.
FREDO
Ano? Si Georgina ba ang may-ari ng bahay na ito?
Ibaba n’yo ‘yan! Ibalik n’yo sa dati!
ALING BABY
Huy, Nena. Kumusta na si Mang Fredo?
NENA
Medyo masungit pa rin. Pero mahina na talaga.
Naghihintay na lang.
50
ALING BABY
E di ‘pag nawala na siya, sa inyo na ni Ben itong
mga apartment?
NENA
Sana nga, Aling Baby.
ALING BABY
Saka ‘yung bahay at lupa?
NENA
Ewan ko. Hindi kami nakakasigurado.
ALING BABY
At bakit? Wala namang ibang tagapagmana
kundi si Ben, di ba?
NENA
Eh kasi… Mahirap na lang magsalita.
ALING BABY
Ano?
NENA
Baka kay Senador Estrella mapunta.
ALING BABY
Ha? Eh ang yaman-yaman na nun, ‘no?
NENA
Naku, kung alam mo lang ang buong kuwento!
ALING BABY
Ano nga?
ALING BABY
Basta! Eto kasing asawa ko masyadong mabait.
Sabi ko magpagawa na ng kasulatan at
papirmahin na niya si Tiyo Fredo.
ALING BABY
Aba, dalian n’yo! Anumang oras baka matigok
51
ang matanda.
ISANG
Huy, Aling Nena. Totoo ba ‘yung tsismis?
NENA
Anong tsismis?
ISANG
‘Wag kang magagalit ha?
ALING BABY
Ano na namang pasabog ‘yan, Isang? Nagbayad ka
na ba ng renta?
ISANG
Oo, last week pa. Advanced ako magbayad, ‘no?
ALING BABY
Yabang naman!
ISANG
Nena, totoo bang mag-jowa ang Tiyo Fredo mo
at si Senador Estrella?
ALING BABY
Ha?! Putek! Anong kabaliwan ‘yan, Isang? Hindi
ko ‘yan kaya!
NENA
Bakit? Ano’ng narinig mo?
ISANG
Nagli-live in daw ang dalawang hukluban, totoo
ba?... May nakakita raw sa kanila na magka-
holding hands habang nagpapaaraw sa bakuran
n’yo. Tapos nag-lips to lips raw?
ALING BABY
Diyos ko, Lord!
52
Sisimangot si Nena at magkikibit-balikat.
GEORGINA
Hello, Andy!
INTERCUT WITH:
ANDY
Hello, George! This is urgent.
GEORGINA
Ha? Bakit?
ANDY
Nandito ako ngayon sa school ni Rufus. Nasa
principal’s office ang anak natin.
GEORGINA
Ano? Ano’ng nangyari?
ANDY
Pumunta ka na lang dito. Bilisan mo. Hindi ko
kayang harapin ‘to nang mag-isa.
53
42. EXT. CATHOLIC HIGH SCHOOL - PRINCIPAL’S OFFICE. SAME
DAY
GEORGINA
Good afternoon!
MRS. MAGNAYE
Good afternoon, Mayor!
GEORGINA
Ano po’ng nangyari, Ma’am?
MRS. MAGNAYE
Well, your son got into a fight with a classmate.
MR. LIM
Excuse me, it wasn’t a fight. Hindi gumanti ang
anak ko.
ANDY
Well, Mr. Lim, your son started it.
MR. LIM
Mr. Estrella…
ANDY
Collantes! Collantes ang apelyido ko. Collantes
ang apelyido ni Rufus!
MR. LIM
Whatever.
54
MRS. MAGNAYE
Gentlemen, please calm down!
MR. LIM
May itinanong lang ang anak ko kay
Rufus na something about his lolo, the former
senator. And then basta na lang pinagsusuntok
nitong si Rufus. And now my poor son is in
hospital with a busted nose and upper lip. Ang
daming dugo! Ewan ko lang kung ilang stitches
ang kailangan. I should press charges, but why
bother? Ano’ng laban namin sa pamilya n’yo?
GEORGINA
Nakakahiya ka, Rufus! Kelan ka pa naging
basagulero? Ha?!
RUFUS
55
But I already told you, Mommy! I just defended
Lolo’s honor. Sabi ba naman ni Erwin bakla daw
si Lolo at mag-boyfriend sila ni Lolo Fredo!
Siyempre, sinapak ko siya. Tarantado pala siya e!
GEORGINA
Rufus! Tama na. Pasalamat ka ako ang ina mo.
Kung hindi, automatic expelled ka na.
RUFUS
They can’t expel me! I’m a consistent honor
student. This is the first time I got in trouble in
school.
GEORGINA
Don’t get smart with me, young man! Suspended
ka ng one week kaya grounded ka rin ng one
week. Now, go to your room!
BESSIE
Mom, Dad… Usap-usapan din si Lolo sa school
namin kanina. I even heard it from my teachers.
Is it true that he’s gay?
BESSIE (cont’d)
Look! Somebody made a meme on Facebook.
56
Kukulo na naman ang dugo ni Georgina.
BABAE
Oy, tingnan mo. Di ba ‘yan ang asawa ni Senador
Estrella?
LALAKE
Oo nga! Naku gegerahin na ata ‘yung dalawang
matandang bakla.
BABAE
Aba, dapat lang. Kung sa akin mo gawin ‘yan,
susugurin ko din kayo ng lalake mo!
Papasok sila Sylvia, ang driver, at ang maid sa pinto ng gate na bukas
naman lagi para sa mga customer ni Ben.
NENA
Eto na po ang kape.
RAMON
57
Salamat, Nena.
Bubulong si Ramon.
RAMON
` Hindi talaga nakakalimutan ng asawa ko ang
paborito mo.
FREDO
At tingnan mo, biglang umaliwalas ang mundo
natin dahil sa kanya.
RAMON
Just like old times.
Bigla ngang gumanda ang buong living room dahil sa mga bulaklak na
dala ni Sylvia.
SYLVIA
Ramon…
RAMON
Mahal?
SYLVIA
Fredo…
FREDO
Yes, my dear?
SYLVIA
Naaalala n’yo pa ba ‘yung araw na inabangan n’yo
akong dalawa sa labas ng UST?
58
Mapapangiti si Ramon.
RAMON
Nakakahiya. Huwag na nating sariwain.
SYLVIA
At bakit hindi? ‘Yun ang una nating pagkikita.
Nating dalawa. Magkakilala na kami ni Fredo
noon.
FREDO
Oo. Dahil kaibigan mo ang isa kong kaklase at
ipinakilala ka niya sa akin isang tanghali sa
Escolta. Sino na nga ‘yun?
SYLVIA
Si Emer. Emerenciana Resurreccion!
FREDO
Oo. At mahigit isang oras tayong nag-usap. Parang
matagal na tayong magkakilala!
SYLVIA
Naguwapuhan ako sa ‘yo. Kaya nang makita
kita sa bangketa ng España na may dalang
maraming bulaklak, kinilig ako. Akala ko
liligawan mo na ‘ko.
RAMON
‘Yun pala galing sa akin. Nahiya lang ako
mag-abot. Nagtago pa ako sa likod ng poste ng
kuryente.
FREDO
At noong tinawag na kita para ipakilala sa kanya…
RAMON
Nadulas ako sa balat ng saging. Plakda ang puwet
ko sa semento! Sa sobrang hiya ko, gusto kong
kumaripas ng takbo pabalik ng dormitoryo!
59
Maya-maya, makakaramdam ng matinding sakit si Fredo sa kanyang
tagiliran. Dadaing siya. Hahawakan siya ni Ramon.
Kakabahan si Sylvia.
FE
Sige na, anak. Doon ka na sa kuwarto. Mag-uusap
lang kami ni Lola.
Aalis si Glenda.
FE
Kumusta si Papa?
SYLVIA
Mabuti naman siya. Si Fredo ang hindi.
SYLVIA (cont’d)
Nahihirapan na ang ninong mo. Napaka-cruel
talaga ng cancer!
FE
Ma, puwede ko ba silang dalawin?
SYLVIA
Kung kaya mong tiisin ang hitsura ni Fredo, bakit
naman hindi? Matutuwa silang dalawa.
FE
Tanggap ko na sila. Kung ano man sila.
SYLVIA
60
Mabuti ka pa. Dalawang araw lang na-process
mo na agad. Ako dalawang dekada. Tatlo pa
yata.
FE
Talaga, Ma?
SYLVIA
Oo, bunso. Mahal ko si Fredo bilang kaibigan.
Pero babae pa rin ako.
FE
Well, tumutol ako kahapon dahil nga concerned
ako sa ‘yo. Inisip ko na malaking sampal sa ‘yo
ang ginawa ni Papa.
SYLVIA
Napakahaba na ng pinagsamahan namin ng Papa
mo. At bawat araw ng mga taon na ‘yon, mula pa
sa unang araw, kasama si Fredo. Kasama namin.
Kasama ng pamilya natin. Isa siyang haligi ng
tahanang ito.
SYLVIA (cont’d)
Alam mo bang ang pamilya ng Ninong mo ang nag-
paaral sa Papa mo mula elementary hanggang law
school?
FE
Akala ko scholar si Papa.
SYLVIA
Scholar siya ng Papa ni Fredo.
FE
Sabi dati si Kuya Emman, ito raw lupa natin
ay dating pagmamay-ari ng pamilya ni Ninong.
Nakita niya raw sa records ng Assessor’s Office.
Totoo ba?
61
SYLVIA
Totoo. Noong early ‘60s, namatay ang papa ni
Fredo kaya tumigil siya sa pagtuturo sa isang high
school sa Maynila at umuwi na ng Malolos. Kasal
na kami ng Papa mo noon pero wala pa kaming
anak. Nagdesisyon kami na dito na rin tumira at
magsimula ng pamilya.
FE
At itong lupa, binili ni Papa kay Ninong?
SYLVIA
Anong binili? Iniregalo sa amin ni Fredo.
SYLVIA (cont’d)
Ikaw, si Georgina at si Emman. Marami kayong
hindi alam.
BEGIN
FLASHBACK
SYLVIA (V.O.)
Noong ikinasal kami ng Papa mo, hindi lang
basta best man si Fredo. Daig pa niya ang mga
ninong at ninang dahil kahati namin siya sa lahat
ng gastos.
YOUNG FREDO
62
Mabuhay ang bagong kasal!
OTHERS
Mabuhay!
Masayang-masaya si Fredo.
Flashback continues.
Sa ilalim nito ay ang mga examples tulad ng: also, however, therefore,
likewise, furthermore, meanwhile, nonetheless, hence.
YOUNG FREDO
What is a conjunctive adverb? It’s an adverb that
connects two clauses. These two clauses are
usually complete sentences.
WIPE
TO:
YOUNG SYLVIA/STUDENTS
Bituing marikit sa gabi ng buhay./ Ang bawat
kislap mo’y ligaya ang taglay.
63
Sa hallway sa labas, pinapanood siya nina YOUNG FREDO at YOUNG
RAMON. Abot-tenga ang ngiti ng dalawa.
Flashback continues.
YOUNG FREDO
May magandang balita sa ‘yo si Ramon.
YOUNG SYLVIA
Ano ‘yon?
YOUNG RAMON
Mahal, galing ako sa meeting ng Jaycees.
Kinukumbinsi nila akong tumakbo bilang bise
alkalde.
YOUNG SYLVIA
Ganoon ba? Gusto mo ba talagang pumasok
sa pulitika?
YOUNG RAMON
Pinag-iisipan ko nang seryoso.
YOUNG FREDO
Huwag mo nang pag-isipan. Alam kong pangarap
mo ‘yan.
YOUNG SYLVIA
Pero Ramon, kakatapos lang natin magpagawa
ng bahay. Ano’ng gagastusin mo sa kampanya?
YOUNG RAMON
‘Yan na nga ang ikinakatakot ko.
64
YOUNG FREDO
Hindi problema ‘yan. Gagawan natin ng paraan.
SYLVIA
Naku, Fredo. Kung maglalabas ka ng pera, huwag
na lang. Malaki na ang utang na loob namin sa ‘yo.
YOUNG FREDO
Wala ‘yon, my dear. Ako’ng bahala.
YOUNG RAMON
Ms. Arboleda! Magandang araw po!
MS. ARBOLEDA
Kumusta ka na?
Flashback continues.
65
RADIO ANNOUNCER (V.O.)
Wala pang bente porsyento ng mga balota ang
nabibilang mula sa iba’t ibang bahagi ng bansa
matapos ang pambansang halalan kahapon. Pero
lumilitaw na malaki ang kalamangan ni
Pangulong Ferdinand Marcos laban sa kanyang
pangunahing katunggali – si Senador Sergio
Osmeña, Jr. ng Partido Liberal…
YOUNG FREDO
Sylvia! Sylvia!
SYLVIA
O Fredo. Anong balita?
EMMAN
Mano po, Ninong.
YOUNG FREDO
Kakagaling ko lang sa kapitolyo. Tapos na ang
bilangan para sa mayor at vice mayor ng
Malolos. Nanalo si Ramon!
SYLVIA
Talaga?!
FREDO
Oo! Nanalo si Ramon! Nanalo tayo! Sylvia,
nanalo tayo!
EMMA
Yehey! Panalo si Papa! Yipee!
66
Magigising sa ingay ang sanggol na si Georgina. Papalahaw ng iyak.
Matatawa sina Fredo at Sylvia.
SYLVIA
Naku, tahan na, Georgina! Vice mayor na ang
Papa mo!
Biglang darating si Young Ramon, late 30s. May mga kasama siyang
supporters. Abot-tenga ang ngiti niya at nagbubunyi rin ang mga kasama
niya.
RAMON
Aba, aba! May nauna na palang naghatid ng
balita.
YOUNG FREDO
Akala ko mamaya ka pa uuwi e! Congratulations
again!
YOUNG RAMON
Maraming salamat! May utang na naman ako sa ‘yo.
Flashback continues.
67
Mapapanganga si Young Sylvia sa pagkabigla. Maluluha siya. Pero hindi siya
magsasalita. Tatakpan niya ang bibig niya.
Hindi siya napansin nina Young Ramon at Young Fredo na patuloy pa rin ang
halikan. Tahimik siyang lalabas at dahan-dahang isasara ang pinto.
END FLASHBACK
FE
Hindi mo sila sinita?
SYLVIA
Hindi ko kinaya ang eksenang naabutan ko.
Hindi ko rin alam kung alam nilang nahuli ko
sila.
FE
Did you ever conftont Daddy?
SYLVIA
Hindi. Natakot ako dahil baka sabihin niya mas
mahal niya si Fredo kaysa sa akin...
Flashback resumes.
SYLVIA (V.O.)
Pero nung 10th wedding anniversary namin ng
68
Papa mo, nalasing ako nang sobra at hinarap
ko si Fredo.
YOUNG SYLVIA
Alam mo, matagal ko nang alam.
YOUNG FREDO
Ang alin, my dear?
YOUNG SYLVIA
My dear, my dear! Hindi ako bulag. Hindi ako pipi.
Hindi ako bingi! Higit sa lahat, Fredo, hindi ako
tanga! Alam kong may relasyon kayo ni Ramon.
YOUNG FREDO
Huwag kang mag-eeskandalo, Sylvia.
YOUNG SYLVIA
Huwag kang mag-aalala. Hindi ko gagawin ‘yon.
Gusto ko lang aminin mo sa akin ang totoo.
Maluluha si Fredo.
YOUNG FREDO
Patawarin mo ako, Sylvia. Oo, mahal ko si
Ramon. Simula pa sa pagkabata minahal ko na
siya. Pero huwag kang mag-alala. Alam ko ang
lugar ko. Alam kong mali at alam kong bawal.
Alam kong hindi ko dapat ipaglaban. Ang mga
minamahal at iniingatan ni Ramon ay minamahal
at iniingatan ko rin.
YOUNG SYLVIA
Salamat.
69
Back to present day.
GEORGINA (O.S.)
Ma, kailangan ko rin niyan sa mga oras na ‘to.
SYLVIA
Georgina, anak! Ano’ng problema?
SYLVIA
Ano’ng gusto mong sabihin ko sa Papa mo?
GEORGINA
Hindi ko alam, Ma. Baka sabihin na naman niya
sarili ko lang ang iniisip ko. At ang karera ko sa
pulitika. Pero sana bago siya nagdesisyon na
samahan si Ninong, sana naisip niya muna ang
mga apo niya, na masyado pang bata para
maintindihan siya.
FE
Kumusta na si Rufus?
GEORGINA
Ayun, suspended ng isang linggo. Nagkulong na lang
sa kuwarto simula kanina. Ayaw makipag-usap sa
amin ni Andy.
SYLVIA
Talaga naman kasing idolo niya ang Papa ninyo.
70
GEORGINA
‘Yun na nga ang problema ko. Paano ko
ipapaliwanag sa panganay ko na ang mahal
niyang lolo ay nagladlad sa edad na otsenta y
kuwatro? Paano?
FE
Would you let me talk to your son? Please. I do
this kind of counseling all the time.
GEORGINA
At ano’ng sasabihin mo sa kanya? Na walang
masama sa ginawa ni Papa? Na tanggapin na lang
nating lahat ang relasyon nila ni Ninong? Sorry,
Fe. Thanks but no thanks!
FE
Gusto ko lang makatulong.
GEORGINA
Nagsumbong sa akin kanina si Kuya. Binrainwash
mo raw si Lara laban sa kanya.
FE
That’s unfair! Pakinggan niya muna ‘yung bata bago
siya maghusga.
GEORGINA
Whatever. Unlike Lara, wala namang identity
crisis si Rufus. Na-disillusion lang sa lolo niya.
FE
Hindi siya madi-disillusion kung hindi niya ine-
equate ang kabaklaan sa kahinaan o sa
katatawanan. I really wish I could sit down with
him.
GEORGINA
Sinabi ko nang hindi, di ba?
FE
Ate, sabi mo kanina masyado pang bata ang mga
anak natin para maintindihan ang ginawa ng lolo
71
nila. Tama ka. Ibig sabihin tungkulin nating
mga magulang na buksan ang mga isipan nila.
GEORGINA
Ako ang ina ni Rufus. Ako ang magpapaliwanag
sa kanya.
FE
Ang kaso sarado ang isip mo tungkol kina Papa at
Ninong.
GEORGINA
Kung magsalita ka akala mo kung sino kang
ekspekto sa buhay. Ikaw itong wasak ang
pamilya, di ba? Humarap ka nga sa salamin.
You’re 37 years old and still living with your
mother!
SYLVIA
Georgina!
GEORGINA
Good night, Ma. Ikaw lang sana ang gusto kong
kausapin. Umepal lang ‘yang bunso mo!
DISSOLVE
TO:
72
Isang maaraw na Linggo nang tanghali. Nag-iihaw ng barbecue sina
Emman at Merly. Masayang nagsu-swimming sa pool sina Lara at
Glenda.
Nakaupo sa isang picnic table sina Sylvia, Fe, at JAIRUS, 17, ang
nakababatang kapatid ni Lara.
Gamit ni Fredo ang iPad na hiniram niya kila Patrick at Richard, ang
mga anak ni Ben.
JAIRUS
Good to see you, Lolo! Miss ka na namin!
JAIRUS
Hello, Lolo Fredo! Kaway-kaway ka to everybody.
Iiikot ni Jairus ang iPad screen nang 360 degrees para makita sina Lara at
Glenda sa pool, at sina Emman at Merly sa barbecue pit.
73
Sylvia, nasaan ang pamilya ni Georgina?
SYLVIA
Hindi sila nakapunta. May sakit kasi si Rufus.
SYLVIA
Bye!
JAIRUS
Bye, Lolo!
JAIRUS (cont’d)
‘La, I wanna visit Lolo. There in Lolo Fredo’s
place.
EMMAN
Sorry, Jairus. Hindi puwede. Lolo Fredo is very
very sick. Baka mahawahan ka ng germs.
JAIRUS
Bakit si Lolo Ramon? He’s staying there now,
di ba? (kay Sylvia) At saka ikaw, Lola, you visited
them the other day.
SYLVIA
OK lang kung ako or si Lolo Ramon mo ang
mahawaan ng germs. Matatanda na kami. In
case we die, walang problema. Tutal, kasing-
tanda namin si Lolo Fredo mo.
JAIRUS
OK, Lola. I understand. But I don’t want anybody
74
to die, OK?
MERLY
O saan ka pupunta?
EMMAN
Masakit tiyan ko.
Magkasunod din nilang titingnan ang message. May video link ang
message. Ipe-play nila ang video at agad nilang mare-realize na isa itong
sex scandal.
MERLY
Emman! Emmaaaaaamn! Nasaan ka, Emmaaaan!
MERLY
Hayop ka! Tarantado ka, hindi ka na nahiya! Ang
baboy mo!
Tuliro si Sylvia.
75
SYLVIA
Fe, ano’ng nangyayari?
FE
Ma, are you OK?
LARA
Here, Lola. Drink some water.
MERLY (O.S.)
Ang tanda-tanda mo na gumawa ka pa ng
ganitong kahayupan! Sino ‘yung babae sa video?
Kaedad lang yata ni Lara. Hindi ka na kinilabutan!
Hindi ka na nahiya sa mga anak mo!
76
Magmamakaawa si Emman kay Merly.
EMMAN
Merly, parang awa mo na. Hindi mo kailangang
gawin ito. Oo, nagtaksil ako. Pero isang beses
lang may nangyari sa amin ng babaeng ‘yon.
Natukso lang ako. Wala kaming relasyon! Ang
mali ko binidyohan ko. Hindi ko akalaing
kakalat nang ganito. Patawarin mo ‘ko… Mga
anak, patawarin n’yo ‘ko.
EMMAN
Sige na, Merly! Hindi ninyo kailangang umalis ni
Lara. Ayusin natin ‘to. Please!
MERLY
Nakapagdesisyon na ‘ko. Wala na tayong kailangang
pag-usapan.
EMMAN
Unawain mo naman ako!
MERLY
Jairus, anak. Puwede kang sumama sa amin ng ate
mo. Or you can stay here with Daddy. Nasa ‘yo ang
desisyon.
Tatayo si Jairus, isusuot ang backpack sa likod. Titingin siya kina Merly
at Lara, saka titingin kay Emman.
JAIRUS
I will stay with Lola.
77
Lalapit si Jairus kay Fe. Aakbayan ni Fe ang pamangkin.
FE
Come. Let’s go to Lola. You can stay in the guest
room.
MERLY
Anak, I’ll call you!
SYLVIA (V.O.)
Sa isang iglap ay nakalimutan ng mga anak ko
ang problema nila sa kanilang ama. Biglang
natabunan ang inakala nilang malaking kahihiyan
ng isang panibagong eskandalo na mas lalong
susubok sa tibay ng aming pamilya.
INTERCUT WITH:
78
61. INT. GEORGINA’S HOUSE. – BEDROOM. SAME NIGHT
GEORGINA
Ano’ng ginawa mo, Kuya? Tumatanda ka ba nang
paurong?
EMMAN
Anong ginawa ko? Nag-hang kasi ‘yung phone ko
noong isang araw, pina-repair ko. Ayun!
GEORGINA
Kung hindi ka ba naman saksakan ng tanga!
Gagawa ka rin lang ng katarantaduhan, ginawan
mo pa ng ebidensya. Ikinalat mo pa!
EMMAN
Sige. Tanga na kung tanga! E di ikaw na ang
matalino. Ikaw na ang magaling!
GEORGINA
Huwag mong ibahin ang usapan. Sino ‘yung
babae? Menor de edad ba ‘yon?
EMMAN
Relax! She’s 21. OJT sa opisina.
GEORGINA
Tarantado ka talaga!
EMMAN
Hustler ‘yung babaeng ‘yon. Kung napanood mo
‘yung video, kita mo naman na alam niya ang
ginagawa niya. Tumatawa pa nga, di ba?
GEORGINA
Fine! Thank God it’s not rape. And it’s not statutory
rape. Pero mahalay pa rin, Kuya!
79
EMMAN
Hindi naman kita ang mukha ko. Siya lang!
GEORGINA
Suot mo ang relo mo. Kilala ko ‘yung relo mo,
gago ka! At pinangalanan ka sa title ng video.
At higit sa lahat, may ID picture mo sa sharing
photo. Kung sino man ang nag-upload,
kilala kung sino ka!
EMMAN
E ano ngayon? Ako lang ba ang merong sex
video? Big deal pa ba ‘yan sa ngayon?
GEORGINA
Big deal ‘yan dahil sa apelyido mo! Big deal ‘yan
dahil anak ka ni Papa at kapatid kita! Kung may
natitira ka pang hiya diyan sa katawan mo, mari-
realize mo na wala kang kuwentang anak! Wala
kang kuwentang kapatid! Wala kang kuwentang
asawa! Wala kang kuwentang ama! Wala kang
kuwentang tao!
Hindi niya namalayan, nasa tabi na niya si Sylvia. Uupo at kakalungin siya.
Ang resulta ay isang imahe ng ina at anak na mala-Pieta.
80
Tutuloy na sa gate si Jairus. Lalabas na sila ni Glenda.
INTERCUT
WITH:
Sasagutin niya ang tawag. Makikitang may dalawa siyang bisita: isang
babae at isang lalake.
MR. SATURNINO
Emman! The man of the hour!
EMMAN
Good morning, Boss!
MR. SATURNINO
O bakit wala ka sa mesa mo?
EMMAN
Pasensya na, Boss. Puwede bang mag-emergency
leave muna ‘ko ng dalawa o tatlong araw?
MR. SATURNINO
Well… kailangan mo nga siguro. Kailangan mo rin
ng abogado.
EMMAN
Ha?... Alam mo na, Sir?
MR. SATURNINO
81
Emman, may wifi ako sa bahay at may data plan
ako sa telepono ko.
EMMAN
Uhm… I can explain what happened.
MR. SATURNINO
Save that for later. May dalawang bisita ako na
naghahanap sa iyo ngayon. Si Mr. Baldemor, ama ni
Cathy. At ‘yung isa pa ay abogado ni Cathy, si Atty. Mapa.
RUFUS
It’s open! Come in!
ANDY
Kumusta ka na?
RUFUS
OK na ‘ko, Dad. I’m really sorry for what
happened. Tinawagan ko na kagabi si Erwin,
82
and I apologized for what I did. Nag-sorry na rin
ako sa parents niya.
ANDY
That’s great, anak! Matutuwa ang mommy mo.
BESSIE
Mom, ka-text ko si Ate Lara last night. Nag-move
out na pala sila ni Tita Merly kagabi. That’s so sad!
GEORGINA
I know. Malungkot din ako for them.
A beat.
BESSIE
I miss Lolo. You know how much I love him.
GEORGINA
I know. You’re his favorite apo.
BESSIE
Maybe. Or maybe it’s a tie between me and Kuya
Jairus.
GEORGINA
Siguro nga.
A beat.
BESSIE
I miss Lolo Fredo, too. He’s always been very
sweet to me. Can we visit him and Lolo?
83
Biglang sisimangot si Georgina.
DONNA
Ma’am, inemail ko na sa ‘yo ang VIP guest list
natin sa 50th birthday celebration mo. Please
check kung may nakalimutan ako.
GEORGINA
Oh my God! Malapit na pala. Ang dami ko kasing
iniisip, Donna!
DONNA
I understand, Ma’am. May follow-up meeting tayo
with the events planner tomorrow. So we need to
finalize the guest list and the seating arrangements.
GEORGINA
Sige. Magre-reply ako ko sa email mo mamaya.
Basta lang, let’s all remember, lahat ng gastos ko
sa party ay manggaling sa bulsa ko. May konting
sponsors pero ‘yung mga trusted ko lang. Walang
pera ng gobyerno, OK?
84
DONNA
Yes, Ma’am. Also, I think, from a PR standpoint,
kailangan nating maging super-successful ang
event na ‘to. Para makalimutan ng mga tao ang…
mga hindi kanais-nais na nangyayari ngayon.
GEORGINA
I know what you mean. Tama ka…. OK, Donna.
Usap uli tayo mamaya.
DONNA
Sige, Ma’am.
GEORGINA
Ma! Naligaw ka yata. Sorry about last time ha.
SYLVIA
For what?
GEORGINA
‘Yung nagbangayan kami ni Fe sa harap mo.
SYLVIA
Well, makakabawi ka sa akin kung makikipag-
ayos ka sa kanya.
GEORGINA
Sorry, Ma. Siguro hindi muna sa ngayon.
SYLVIA
Anak, naparito ako para sa kuya mo.
Sisimangot si Georgina.
SYLVIA (cont’d)
85
Kailangan niya ang tulong mo.
GEORGINA
Tulong? Gusto ko siyang ipakulong!
SYLVIA
Georgina! Alam nating nagkamali siya pero
kapatid mo pa rin siya. Please naman, anak.
GEORGINA
Ma, mayor ako. I represent the people of this city.
Hindi ko puwedeng gamitin ang powers ko para
pagtakpan ang kasalanan ng kapatid ko.
SYLVIA
Gusto ko lang mag-recommend ka ng magaling
na lawyer para kay Emman. ‘Yun lang. Masama
ba ‘yon?
GEORGINA
Donna…?
DONNA (O.S.)
Yes, Ma’am?
GEORGINA
Please get me the number of Atty. Castillo.
MERLY
Fe, maraming salamat sa tulong mo. Malakas
ang loob ko ngayon dahil sa ‘yo.
86
FE
You’re welcome. Pero alam ko you’ll be strong
enough for yourself and your daughter.
LARA
Thanks, Tita. You’re my hero.
FE
Not me. It’s your mommy. Nanindigan siya para
sa karapatan niya. It’s not easy.
LARA
I know. That means I have two heroes… Group
hug!
Pilit binabasa ni Nena ang isang dokumento kahit hindi niya ito naiintindihan.
Siyempre, may mga litrato na kasama si Ramon. May isa pa ngang solong
kuha ni Ramon noong kanyang kabataan.
NENA
Bakit kasi Ingles ito? Di ko tuloy maintindihan!
BEN
Basta tama ‘yan! Si Atty.Melendrez ay dati ring
87
abogado ni Tiyo Fredo. Kaya alam niya ang
sitwasyon ko. Alam niya na maraming nilustay
na pera at ari-arian si Tiyo kay Senador Ramon.
Mula pagkabata hanggang sa Senado. Kung baga,
namuhunan siya pero hindi siya kumubra.
NENA
Sa ibang paraan siya sinuklian.
BEN
Ganoon na nga siguro.
NENA
Teka. Sinasabi ba dito na mapapasaiyo ang mga
apartment sa poblacion at itong bahay at lupa?
BEN
Oo. At lahat ng mga gamit at kasangkapan na
nandito. Pati mga pera niyang natitira sa bangko.
NENA
Pirma na lang ni Tiyo ang kulang?
BEN
Ganoon na nga.
NENA
E ano pa’ng hinihintay mo? Baka maunahan ka
pa ni Senador.
BEN
Tumitiyempo lang ako.
NENA
Susmaryosep, Benjamin! Alang-alang sa mga
anak natin, kumilos ka na. Ano mang oras baka
malagutan ng hininga ang tiyo mong bakla.
Huwag kang papatay-patay!
Mapapaisip si Ben.
88
71. INT. FREDO’S HOUSE – BEDROOM. SAME DAY
RAMON
Ganoon ba?
RAMON
Naku, mahal! Hindi na bata ang mga anak natin.
Kung ano man ang mga problema nila, kaya
nilang lusutan ‘yan. Hayaan mo silang matuto.
ATTY. CASTILLO
Pañera, none of us want this case to go to court.
Correct?... Well, my client is offering the amount
of P100,000 as compensation for moral damages.
89
ATTY. MAPA
Atty. Castillo, Ms. Baldemor was supposed to
graduate this semester. Instead, she has taken a
leave of absence and is facing possible expulsion
from her university. All because…
ATTY. CASTILLO
Excuse me! Whatever happened in the video was
fully consensual between both parties. Correct?
ATTY. MAPA
But your client violated their verbal agreement
that the video would be deleted immediately.
Instead, he circulated it to the public.
Sasabat si Emman.
EMMAN
Hindi ako ang nag-upload!
Susulatan ni Atty. Mapa ang notepad at ipapasa pabalik kay Atty. Castillo.
90
Titingin si Emman kay Atty. Castillo. Tatango ang abogado. Bubuntung-
hininga si Emman.
EMMAN
Hi, Jairus! Hi, Glenda!
GLENDA
Hi Tito.
JAIRUS
Hello, Dad.
EMMAN
Miss na miss na kita, anak. Wanna come home?
EMMAN (cont’d)
OK. I guess you’re not ready. Tatanungin na lang
uli kita bukas o sa makalawa.
SYLVIA
O Emman.
EMMAN
Can I talk to you, Ma?
SYLVIA
O kids, pasok na kayo sa mga kuwarto n’yo. Gabi
na.
91
Lalapit si Sylvia kay Emman. Yayakapin siya ni Emman at bubulungan.
SYLVIA
Hindi, anak. Hindi kita papautangin. Ba’t di ka
lumapit kay Fe o kay Georgina?
EMMAN
Parehong galit sa akin ‘yon… Sige na, Ma.
Magbabayad pa ‘ko ng abogado. May one
hundred K ako ngayon. One fifty lang ang kulang.
It’s for my peace of mind. Please?
SYLVIA
Hindi! Ang sabi sa akin ng Papa mo, matatanda na
kayo ng mga kapatid mo. You should solve your
own problems.
Mapapahiya si Emman.
Ngingisi-ngisi si Andy.
ANDY
Sinabi ko na nga ba, Kuya. Isang tingin ko pa lang
sa Cathy na ‘yon alam ko nang dadalhin ka niya
sa langit. Tapos, ihuhulog ka niya sa impyerno.
ANDY (cont’d)
92
Hindi ka natuwa sa biro ko ha. Eto’ng sa ‘yo.
EMMAN
Maaasahan ka talaga. Salamat, Andy.
ANDY
Anong salamat? Advanced payment ‘yan.
EMMAN
Ha? Para saan?
ANDY
Dun sa pinapagawa ko sa ‘yo. Ang bagal mong
kumilos.
EMMAN
Pero, Andy, hindi ba ilegal ‘yon?
ANDY
Hindi. Sabi ko nga sa ‘yo kausap ko ‘yung may-ari
ng lupa. Gagalawin mo lang ng konti ‘yung
papeles para tumaas ang presyo. Tapos ibebenta
namin sa isang third party. Simpleng transaksyon.
Malinis.
EMMAN
Sige.
ANDY
Basta walang makakarating kay George ha.
EMMAN
Siyempre wala.
ANDY
Alam mo naman ‘yon. Bago lang kasi sa pulitika
93
kaya masyadong maingat… Siyanga pala, alam
ko kung saan lumipat ang mag-ina mo.
EMMAN
Talaga? Saan?
ANDY
Doon sa isa sa mga apartment ko sa Balite.
EMMAN
Malapit lang pala. Kinontak ka ni Merly?
ANDY
Hindi. Si Fe ang nakiusap sa akin. Tinutulungan
niya si Merly. Parang project niya sa NGO.
Magngingitngit si Emman.
EMMAN
Anak ng…!
EMMAN
Pakialamera ka! Sa halip na tulungan mo kaming
magkaayos ng asawa ko, pinaglayo mo pa kami!
FE
Hindi ko kasalanan na nilayasan ka ni Ate Merly.
Bakit, Kuya? Ako ba ang gumawa at nagpakalat
ng kahalayan mo?
EMMAN
Tapos na ‘yon! Naareglo ko na. Si Merly na lang
ang kelangan kong ayusin. Ang kaso ginawa mo
pala siyang charity project ng pesteng NGO mo!
FE
Hindi kami peste! Sinasaklolohan namin ang mga
babaeng inaapi!
94
EMMAN
Ang sabihin mo man-hater ka! Kaya ka nilayasan
ng asawa mo at nawalan tuloy ng tatay si Glenda!
At dahil matagal nang wasak ang pamilya mo,
gusto mo pati pamilya ko mawasak din!
Sa kabilang panig ng dingding na salamin, lalo pang nataranta ang mga staff
at kaopisina ni Fe nang biglang dumating si Jonel, ang boyfriend ni Fe.
STAFF 1
Hala, si Jonel!
STAFF 2
Delikado! Awatin n’yo ‘yan!
SYLVIA (V.O.)
At nangyari ang hindi ko inaasahan na dapat
sana ay napigilan. Lahat ng mga anak namin ni
Ramon ay nagmana ng kanyang tibay ng loob
at init ng dugo…
Hindi tayo papasok sa loob. Sisilip lang tayo sa salaming dingding gaya ng
mga staff ng NGO.
SYLVIA (V.O.)
Hindi ko akalain na darating ang araw na
gagamitin nila ito laban sa isa’t isa. At hahantong
ito sa karahasan.
SYLVIA (V.O.)
95
Pero ano pa man ang hindi pagkakaunawaan, sa
bandang huli, pamilya pa rin ang mananaig.
Sa kadugo ka pa rin kakampi.
Gamit ang panyo, pupunasan ni Emman ang dugo sa mukha niya. Tapos ay
haharapin niya si Jonel.
EMMAN
Sino ka? Ano’ng pakialam mo sa away naming
magkapatid?
JONEL
Ako si Jonel. Boyfriend ni Fe…
JONEL (cont’d)
Sorry, mali pala. Ex-boyfriend!
96
Maaawa si Jairus sa hitsura ng ama. Maiiyak siya habang yakap-yakap siya ni
Emman.
Magtititigan ang magkapatid. Manlilisik ang mga mata. Pareho pa rin silang
galit sa isa’t isa.
QUICK DISSOLVE
TO:
RAMON
Ben, husayan mo ha.
BEN
Senador, ‘di po ba marami na kayong barong
Tagalog?
RAMON
Mahigit dalawang dosena siguro.
BEN
Bakit pa kayo nagpapatahi sa
akin?
RAMON
97
Gusto ko magkapares kami ng sa tiyo mo.
Aattend kami sa 50th birthday ni Mayora.
FREDO
Ikaw na lang kaya, Ramon? Mahirap bumiyahe
sa kalagayan kong ito.
RAMON
Kukuha tayo ng bubuhat at aalalay sa ‘yo.
FREDO
Hindi naman yata ako imbitado. Alam ko ang
sentimyento ni Georgina tungkol sa ating
dalawa.
RAMON
Puwes, kung hindi ka niya iimbitahin, hindi rin
ako pupunta. Tiyak, pati si Sylvia.
FREDO
Bueno.
RAMON
Ben, sigurado imbitado ka rin.
Mahihiya si Ben.
BEN
Ewan ko po. Bahala na.
Halos abot- kamay lang ito ni Fredo ngayon. Nakapatong lang ito sa ibabaw
ng mga nakatiklop na basketball uniform na kakatapos lang tahiin ni Ben.
98
FREDO
Ben, tamang tama ‘yang barong na tatahiin mo
para sa akin.
BEN
Tamang tama po sa ano?
FREDO
‘Yan na rin ang pamburol ko.
Matitigilan si Ben.
NENA
Ayan, Ben! Sabihin mo na ngayon sa tiyo mo!
FREDO
Ben, ano ‘to?
NENA
Ben, may hawak kang ballpen. Papirmahin mo
na siya!
99
Samantala, seryosong kinakausap ni Sylvia si Ramon.
SYLVIA
Magkakaaway na silang tatlo. Walang gustong
sumuko. Walang gustong magbigay. Walang
gustong magpakumbaba… Ramon, kailangan ko
na ang tulong mo.
BEGIN MONTAGE
SYLVIA (V.O.)
Fredo, magsimba muna tayo.
RAMON (V.O.)
Sige, Mahal. Dito kung saan tayo nagsumpaan.
SYLVIA (V.O.)
Na magsasama ng tapat.
RAMON (V.O.)
Sa hirap at ginhawa.
SYLVIA (V.O.)
Sa sakit at kalusugan.
RAMON (V.O.)
Hanggang kamatayan.
100
82. INT. PROVINCIAL ASSESSOR’S OFFICE. SAME DAY
INTERCUT WITH:
Ibibigay niya ang invitation cards sa kanyang mga magulang para sa kanyang
nalalapit na 50th birthday party. Kasama ang imbitasyon para kay Fredo.
INTERCUT WITH:
Pinakamasaya aang pagbisita nina Ramon at Sylvia kay Fe. Kaunti lang ang
drama at mabilis ang unawaan.
SYLVIA (V.O.)
Dalawa ang panalangin namin ni Ramon nang
nagsimba kami sa Barasoain kaninang umaga.
101
Ang una ay para sa kalusugan ng kaibigan naming
si Fredo. Ang ikalawa ay para sa kapayapaan at
pagkakaisa ng aming pamilya.
END MONTAGE
SLOW DISSOLVE
TO:
Establishing shot.
Makikita rin sila sa malaking video wall sa gilid ng entablado. Pero walang
masyadong nanonood sa kanila.
Darating si Emman. May kaunti pang bakas ng mga sugat sa mukha niya.
Kasama niya ang anak na si Jairus.
May dala silang mga regalo. Lalapit sila kay Georgina, at babatiin ito.
EMMAN
102
Happy birthday, golden girl!
GEORGINA
Kuya!
JAIRUS
Happy birthday, Tita George!
GEORGINA
Thank you, Jairus. You look so pogi tonight!
JAIRUS
You look lovely, Tita.
Ngingiti si Georgina. Lalapit sina Rufus at Bessie kay Jairus. Yayain nila si
Jairus na sumama sa kanilang table.
GEORGINA
Sila Merly at Lara? Darating ba?
EMMAN
Oo. Malapit na raw sila.
GEORGINA
Kumusta na kayo ng asawa mo?
EMMAN
Ayun, nililigawan ko ulit. Sana maibalik ang
tambalan.
GEORGINA
Sama ‘ko lima, Kuya.
EMMAN
Salamat.
103
A beat.
GEORGINA
Sorry ha. Sa lahat ng nasabi kong masakit at
hindi maganda.
EMMAN
Kalimutan na natin.
GEORGINA
Naghilom na ang mga sugat.
FE
Happy birthday!
GLENDA
Happy birthday, Tita George!
GEORGINA
Thank you so much, Glenda.
GEORGINA
Sorry.
FE
Anong sorry sorry? Happy happy lang tayo
ngayong gabi, Ate. I love you!
104
GEORGINA
I love you, too!
EMMAN
Puwede ba ‘kong sumali diyan?
FE
Oo naman.
FE (cont’d)
Ate, walang iyakan. Masisira ang makeup mo.
GEORGINA
O lahat tayo. Andy! Halika rito. Dalhin mo ang
mga bata!
Mabubuo ang tatlong pamilya sa isang litrato – sina Emman, Merly, Lara at
Jairus; sina Georgina, Andy, Rufus at Bessie; at sina Fe at Glenda.
GEORGINA
Sandali. Fe, nasaan na sina Mama at Papa?
FE
Sinabihan ko sila na agahan nila. Alam ni Papa
105
na siya ang unang magsasalita.
Suot nina Ramon at Fredo ang kanilang matching barong Tagalog. Elegante si
Sylvia sa kanyang puting terno.
Naka-itim na long-sleeved shirt si Ben. Dahil nakaitim siya at nasa likod nii
Fredo, halos hindi siya nakikita.
Sa harap ng stage sila dadaan at tatawid. Biglang matatahimik ang mga tao.
Titigil ang mga kumakain para pagmasdan sila.
Sasalubungin ng mga apo nila sina Sylvia at Ramon, pati na rin si Fredo.
Susunod na babati sina Fe, Emman, at Merly.
FEMALE HOST
Good evening, ladies ang gentlemen!
106
MALE HOST
Welcome to the grand 50th birthday celebration
of the lovable mayor of Malolos City – Mayor
Georgina Estrella!
Ihahatid ng mga ushers sina Ramon at Sylvia sa isang mesa malapit sa stage
kung saan kasama nila sina Andy, Rufus at Bessie, at mga bodyguards ni
Georgina. Wala si Georgina.
MALE HOST
My name is Adam.
FEMALE HOST
And I’m Apple.
RAMON
Si Fredo? Nasaan si Fredo?
SYLVIA
Oo nga. Nasaan na sila ni Ben?
Ibubulsa ni Ramon ang kodigo niya para sa kanyang talumpati. Tatayo siya at
lilinga. Makikita niya sina Fredo at Ben na ine-escortan ng dalawang ushers
papunta sa isang mesa sa likod sa bandang sulok.
107
Makikita ni Sylvia si Donna at tatawagin niya ito. Lalapit si Donna. Si Ramon
ang magtatanong.
RAMON
Miss…
DONNA
Yes, Senator?
RAMON
Nasaan si Georgina?
DONNA
Baka nasa backstage po. You want me to call her?
RAMON
Hindi bale na. Pakisabi na lang doon sa mga
ushers na ibalik nila dito si Fredo, ‘yung kaibigan
naming naka-wheelchair. At ‘yung kasama niya, si
Ben. Bakit nila dinala sa likod?
DONNA
Sorry po. Sinusunod lang po namin ang seating
arrangement.
RAMON
Ano? Ano’ng seating arrangement?
DONNA
‘Yun po ang inaprub ni Mayor. Sa likod daw po
si Sir Alfredo Veneracion.
Makikita niya si Georgina na babalik sa mesa nila. Pero hindi nito papansinin
si Ramon. Sa halip ay kakausapin si Andy na parang walang nangyayaring
kakaiba.
108
DONNA (cont’d)
Sir, tatawagin na po kayo ng hosts ha.
FEMALE HOST
…And to give his opening remarks, we’d like to
call to the stage the father of tonight’s celebrant.
A man who needs no introduction.
MALE HOST
Friends, let’s give a big round of applause to…
Senator Ramoncito Estrella!
Magtataka ang mga tao kung bakit papalayo sa stage si Ramon sa halip na
paakyat dito.
QUICK DISSOLVE
TO:
Establishing shot.
109
Bagong sikat pa lang ang araw. Maririnig ang tilaok ng mga manok.
SYLVIA
Hello.
CUT TO:
FREDO
Ang daya niya. Inunahan niya ‘ko.
FREDO (cont’d)
Namatay siyang may hawak na papel. Ito sana
‘yung talumpati niya kagabi.
Hahagulgol si Fredo.
110
Pinakamalakas ang palahaw ni Georgina. Agos ang mga luha niya sa balikat
ni Andy. Kipkip ni Georgina sa kanyang dibdib ang handwritten speech ng
kanyang yumaong ama.
Tahimik lang na umiiyak sina Emman at Fe, kasama sina Merly, Lara at
Jairus, at Glenda.
Maririnig natin ang boses ni Ramon habang binibigkas niya ang ilang
bahagi ng talumpating isinulat niya para sa kaarawan ni Georgina.
RAMON (V.O.)
Mahal ko ang aking mga anak. Wala akong
paborito sa kanila. Patas at pantay ang pag-ibig
ko sa bawat isa. Pero kung tatanungin ako kung
sino ang pinaka-nagmana sa akin, si Georgina –
ang aking pangalawa – ang siyang nangunguna.
Pasintabi sa panganay at bunso. Pagbigyan na
natin ang may kaarawan.
111
unting ginugupo ng isang malupit na
karamdaman. Ang tanging hiling ko ay
maliwanagan ang isip ng mahal kong anak.
Buksan sana niya ang kanyang puso… bago
mahuli ang lahat.
Pag-uwi mula sa libing, ipapakita ni Fredo kay Ben ang isang lumang
testamento.
FREDO
Ben, limang taon na sa akin ang testamentong
ito. Basahin mo... Meron bang ibang pangalan
diyan bukod sa akin at sa iyo?
FREDO (cont’d)
Maraming salamat. Kahit kailan hindi mo
ako pinabayaan.
Kasunod nila ang maid nila na may dalang dalawang maleta na may
disenyong bulaklakin – isang malaki at isang maliit.
112
Hinihintay sila ni Emman na nakaupo sa garden sofa. Tatayo si Emman at
sasabay kay Fe.
Kasunod ang tatlo niyang mga anak. Dala ni Emman ang dalawang maleta.
May bitbit na isang bungkos na mga sariwang bulaklak si Fe.
SYLVIA (V.O.)
Ipinagkaloob ng Diyos ang dasal namin ni Ramon
na pahabain pa ang buhay ni Fredo. Hindi ko man
inaasahan na si Ramon ang una Niyang kukunin,
tungkulin kong bantayan at alagaan ang aming
mahal na kaibigan. Salamat at ngayon ay buong-
buo ang suporta ng aking mga anak.
113
Bubukas ang pinto ng main house at naroon sa kanyang wheelchair si Fredo,
masayang-masaya. Pinapanood ang pagdating ni Sylvia.
THE END
114