1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

Дозиметрија
Дозиметрија на зрачење од областа на здравствената физика и заштитата од зрачење е
мерење, пресметување и проценка на дозата на јонизирачко зрачење апсорбирана од некој
предмет, обично човечкото тело. Ова се однесува како внатрешно, како резултат на внесени
или вдишени радиоактивни супстанции или надворешно како резултат на зрачење од извори
на зрачење.

Внатрешната проценка на дозиметрија се потпира на различни техники за набудување, био-

анализа или зрачење, додека надворешната дозиметрија се заснова на мерења со дозиметар
или се изведени од мерења направени од други инструменти за радиолошка заштита .

Дозиметријата се користи широко за заштита од зрачење и рутински се применува за следење

на работниците од професионално зрачење, каде се очекува зрачење, или каде зрачењето е
неочекувано, како на пример, после инцидентите на три милја , Чернобил или Фукушима .
Преземањето на јавната доза се мери и се пресметува од различни индикатори, како што се
мерење на амбиентални гасови зрачења, мониторинг на радиоактивни честички и мерење на
нивото на радиоактивна контаминација .

Други значајни области се медицинската дозиметрија, каде се следи потребната доза

апсорбирана третман и која било доза апсорбирана во колатерал, а се следи и во дозиметрија
на животната средина, како што е мониторирање на радон во зградите.

Содржина
мерна доза на зрачење
Екстерна доза
Внатрешна доза
Медицинска дозиметрија
Дозиметрија на животната средина
Мерки на доза
Единици за мерка
Еквивалентна доза
Ефективна доза
Доза наспроти јачина на извор или поле
Зрачење на позадината
Стандарди за калибрација за мерни инструменти
Количини поврзани со зрачење
Следење на изложеност на радијација
Видете исто така
референци
Надворешни врски

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 1/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

Мерна доза на зрачење

Надворешна доза
Постојат неколку начини на мерење на апсорбирани дози од јонизирачко зрачење. Луѓето во
професионален контакт со радиоактивни супстанции или кои можат да бидат изложени на
зрачење, рутински носат лични дозиметри . Овие се специјално дизајнирани за да се
евидентираат и да се означи добиената доза. Традиционално, овие беа шкафови, прицврстени
на надворешната облека на набудуваната личност, која содржи фотографски филм познат како
дозиметри за филмски значки . Овие во голема мера се заменети со други уреди, како што е
значката TLD, која користи термолуминисцентна дозиметрија или оптички стимулирани
значки на луминисценција (OSL).

Голем број електронски уреди познати како Електронски лични дозиметри (EPD) влегоа во
општа употреба со употреба на откривање на полупроводници и програмабилна технологија на
процесор. Овие се носат како значки, но можат да дадат индикација за моментална брзина на
дозата и звучен и визуелен аларм доколку се надмине стапката на дозата или вкупната
интегрирана доза. Добар дел од информациите може да се стави веднаш на располагање на
носителот на регистрираната доза и стапка на тековна доза преку локален дисплеј. Тие можат
да се користат како главен самостоен дозиметар или како додаток на таков значка TLD. Овие
уреди се особено корисни за следење на дозата во реално време, каде се очекува висока стапка
на доза, што ќе го ограничи времето изложеноста на носителот.

Упатството на Меѓународниот комитет за заштита од зрачење (ICRP) наведува дека доколку

личен дозиметар се носи на позиција на претставник на телото на својата изложеност, под
претпоставка дека е изложено на целото тело, вредноста на еквивалент на лична доза е КС (10)
е доволна за да се процени ефективна доза вредност погодна за радиолошка заштита. [1]
Таквите уреди се познати како „правни дозиметри“ ако се одобрени за употреба при снимање
на доза на персоналот за регулаторни цели. Во случај на нееднакво озрачување, таквите лични
дозиметри може да не бидат репрезентативни за одредени специфични области на телото, каде
што се користат дополнителни дозиметри во областа на загриженост.

Во одредени околности, дозата може да се заклучи од отчитувањата преземени со фиксна

инструментација во областа во која работела заинтересираното лице. Ова обично се користи
само ако не е издадена лична дозиметрија, или личен дозиметар е оштетен или изгубен.
Ваквите пресметки би зеле песимистички поглед на веројатната примена доза.

Внатрешна доза
Внатрешната дозиметрија се користи за проценка на извршената доза поради внесот на
радионуклиди во човечкото тело.

Медицинска дозиметрија

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 2/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

Медицинска дозиметрија е пресметка на апсорбирана доза и оптимизација на испорака на

дозата при терапија со зрачење . Честопати го изведува професионален здравствен физичар со
специјализирана обука на тоа поле. Со цел да се испланира испорака на терапија со зрачење,
зрачењето произведено од изворите обично се карактеризира со кривини на дози на процент
на длабочина и профили на дози, измерено од медицински физичар .

Во терапијата со зрачење, тродимензионалните дистрибуции на дози често се проценуваат со

употреба на техника позната како гел дозиметрија . [2]

Дозиметрија на животната средина

Дозиметријата на животната средина се користи кога е веројатно дека околината ќе генерира
значителна доза на зрачење. Пример за ова е мониторинг на радон . Радон е радиоактивен гас
создаден од распаѓање на ураниум, кој е присутен во различни количини во кора на земјата.
Одредени географски области, како резултат на основната геологија, постојано генерираат
радон што го пропушта патот до површината на земјата. Во некои случаи, дозата може да биде
значајна во зградите каде што гасот може да се акумулира. Голем број на специјализирани
техники на дозиметрија се користат за проценка на дозата што може да ја добијат патниците од
зградата.

Мерки на доза
За да се овозможи разгледување на
стохастичен ризик по здравјето, се
прават пресметки за да се претвори
физичката количина апсорбирана
доза во еквивалентни и ефективни
дози, чии детали зависат од видот на
зрачењето и биолошкиот контекст. За
апликации во заштита од зрачење и
проценка на дозиметрија, (МКПР) и
Меѓународната комисија за единици
и мерења на зрачење (МЦПР)
објавија препораки и податоци кои се Количина на доза на надворешна заштита од зрачење во
користат за пресметување на истите. единиците на СИ

Единици за мерка
Постојат голем број на различни мерки на доза на зрачење, вклучувајќи ја и апсорбираната
доза ( Д ) измерена во:

−1
сиви (Gy) апсорбирани енергија по единица маса ( J · kg )
Еквивалентна доза ( H ) измерена во просејници (Sv)
Ефективна доза ( Е ) измерена во просејници
Керма (К) измерена во сиви
2
доза производ производ (ДАП) измерен во сиви сантиметри
https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 3/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

производ со должина на доза

(DLP) измерен во сиви
сантиметри
зрачи амортизирана единица на
апсорбирана доза на зрачење,
дефинирана како 1 рад = 0,01 Gy
= 0,01 Ј / кг
Рентген е наследна единица за
мерење за изложеност на Х-зраци
Секоја мерка честопати се опишува
како „доза“, што може да доведе до
забуна. Не- SI се уште се користат
единици, особено во САД, каде доза Графички приказ на односот на единиците со доза на зрачење
на СИ
често се пријавени во рада ГЌГ и
дозниот еквивалент во REMS . По
дефиниција, 1 Gy = 100 rad и 1 Sv =
100 rem.

Основната количина е апсорбирана доза ( Д ), која е дефинирана како средна енергија

пренесена [со јонизирачко зрачење] (dE) по единица маса (dm) на материјал (D = dE / dm) [3]
SI единица на апсорбирана дозата е сивата (Gy) дефинирана како една џула по килограм.
Апсорбирана доза, како мерна точка, е погодна за опишување на локализирани (т.е. делумни
органи) изложености, како што е доза на тумор при радиотерапија. Може да се користи за да се
процени стохастички ризик доколку се наведе количината и видот на ткивото. Локализираните
нивоа на дијагностички дози се обично во опсегот 0-50 mGy. Во доза од 1 милиграм (mGy) на
фотонско зрачење, секое клеточно јадро се вкрстува во просек од 1 ослободена електронска
трака. [4]

Еквивалентна доза
Апсорбираната доза потребна за производство на одреден биолошки ефект варира помеѓу
различни видови на зрачење, како што се фотони , неутрони или алфа честички . Оваа е земена
во предвид од страна на еквивалентна доза (H), кој е дефиниран како средна доза на T орган од
страна на зрачење тип R ( D ), помножена со фактор тежина W . Ова е дизајнирано да ја
T, R R
земе предвид биолошката ефективност (РБЕ) на типот на зрачење, [3]На пример, за истата
апсорбирана доза во Gy, алфа честичките се 20 пати повеќе биолошки моќни како X или гама
зраци. Мерката на „еквивалент на дозата“ не е во просек на органите и сега се користи само за
„оперативни количини“. Еквивалентна доза е дизајнирана за проценка на стохастички ризици
од изложеност на зрачење. Стохастичен ефект е дефиниран за проценка на дозата на зрачење
како веројатност за индукција на рак и генетско оштетување. [5]

Бидејќи дозата е просечна во текот на целиот орган; еквивалентна доза е ретко погодна за
проценка на акутни зрачење ефекти или доза на тумор при радиотерапија. Во случај на
проценка на стохастички ефекти, претпоставувајќи линеарна реакција на дозата , овој просек
надвор не треба да прави никаква разлика бидејќи вкупната испорака на енергија останува
иста.

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 4/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

Факторите за пондерирање на зрачењето W (порано наречен Q фактор) се

R
користат за релативна биолошка ефикасност
според извештајот на МКПР 103 [6]

Радијација Енергија W (порано П)

R

х-зраци , гама зраци ,

1
бета-зраци , муони
- [ln (E)] ² / 6
<1 MeV 2,5 + 18,2 · е
- [ln (2 · E)] ² / 6
неутрони 1 MeV - 50 MeV 5.0 + 17,0 · е
- [ln (0,04 · Е)] ² / 6
> 50 меВВ 2,5 + 3,25 · е
протони , наполнети пиони 2
алфа-зраци ,
Производи за нуклеарна фисија , 20
тешки јадра

Ефективна доза
Ефективната доза е главната количина на доза за радиолошка заштита која се користи за да се
утврдат границите на изложеност за да се обезбеди дека појавата на стохастички ефекти врз
здравјето се чува под неприфатливите нивоа и дека се избегнуваат реакции на ткивата. [7]

Тешко е да се спореди стохастичкиот ризик од локализирана изложеност на различни делови

од телото (на пр. Рендген на градниот кош во споредба со КТ-скенирање на главата), или да се
споредат изложеност на истиот дел од телото, но со различни модели на изложеност (на пр.
скенирање на срцев КТ со скенирање на срцева нуклеарна медицина). Еден начин да се избегне
овој проблем е едноставно да се пресмета локализирана доза преку целото тело. Проблемот на
овој пристап е тоа што стохастичкиот ризик од индукција на рак варира од едно ткиво на друго.

Ефективната доза Е е дизајнирана да одговара за оваа варијација со примена на специфични

фактори за пондерирање за секое ткиво ( W ). Ефективната доза обезбедува еквивалентна
T
доза на целото тело што дава ист ризик како и локализираната изложеност. Тој е дефиниран
како збир на еквивалентни дози на секој орган ( H ), секој помножен со соодветниот фактор
T
на пондерирање на ткивата ( W ).
T

Факторите на тежина се пресметуваат од страна на Меѓународната комисија за радиолошка

заштита (ICRP), заснована врз ризикот од индукција на рак за секој орган и прилагодени за
асоцирана смртност, квалитет на живот и изгубени години. Органите што се оддалечени од
местото на зрачење ќе добијат само мала еквивалентна доза (главно заради расејување) и затоа
малку придонесуваат за ефективната доза, дури и ако факторот на тежина за тој орган е висок.

Ефективната доза се користи за да се проценат стохастички ризици за „референтно“ лице, што

е просечно од популацијата. Не е погодна за проценка на стохастичен ризик за индивидуални
медицински изложености и не се користи за проценка на акутните зрачења.

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 5/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

Фактори на тежина за различни органи [8]

Фактори за пондерирање на ткивата

Органи ICRP30 (I36) ICRP60 (I3) ICRP103 (I6)
1979 година 1991 година 2008 година

Гонадите 0,25 0,20 0,08

Црвен коскена срж 0,12 0,12 0,12

Колонот - 0,12 0,12

Белите дробови 0,12 0,12 0,12

Стомакот - 0,12 0,12

Градите 0,15 0,05 0,12

Мочниот меур - 0,05 0,04

Црниот дроб - 0,05 0,04

Езофагус - 0,05 0,04

Тироидната жлезда 0,03 0,05 0,04

Кожа - 0,01 0,01

Коскена површина 0,03 0,01 0,01

Плункови жлезди - - 0,01

Мозок - - 0,01

Остаток на телото 0,30 0,05 0,12

Доза наспроти јачината на изворот или полето

Дозата на зрачење се однесува на количината на енергија депонирана во материја и / или
биолошки ефекти на зрачењето и не треба да се меша со единицата на радиоактивна активност
( бекерел , Bq) на изворот на зрачење или јачината на зрачното поле (флуентност ) Написот на
просејникот дава преглед на видовите дози и како се пресметуваат. Изложеноста на извор на
зрачење ќе даде доза која зависи од многу фактори, како што се активност, времетраење на
изложеност, енергија на емитирано зрачење, оддалеченост од изворот и количина на
заштитеност.

Зрачење на позадината
Светската просечна доза во позадина за човекот е околу 3,5 mSv годишно [1] (https://web.archiv
e.org/web/20031117124002/http://www.arpansa.gov.au/pubs/baseline/bg_rad.pdf) , најмногу од
космичко зрачење и природни изотопи на земјата. Најголем единечен извор на изложеност на
радијација пред пошироката јавност има природен радонски гас, кој опфаќа приближно 55%
од годишната доза во позадина. Се проценува дека радонот е одговорен за 10% од карциномите
на белите дробови во САД.

Стандарди за калибрација за мерни инструменти

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 6/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија
3
Бидејќи човечкото тело е приближно 70% вода и има вкупна густина близу 1 g / cm , мерењето
на дозата обично се пресметува и калибрира како доза на вода.

Националните стандарди лаборатории, како што се Националната физичка лабораторија,

Велика Британија (NPL) обезбедуваат фактори за калибрација на јонизационите комори и
другите мерни уреди за да се претворат од отпадот на инструментот во апсорбирана доза.
Лабораториите за стандарди функционираат како примарен стандард , кој нормално се
калибрира со апсолутна калориметрија(затоплување на супстанциите кога апсорбираат
енергија). Корисникот ги испраќа своите секундарни стандарди во лабораторија, каде што е
изложен на познато количество зрачење (добиено од примарниот стандард) и се издава фактор
за да се претвори читањето на инструментот во таа доза. Корисникот потоа може да го користи
својот секундарен стандард за да изведе фактори на калибрација за други инструменти што ги
користат, кои потоа стануваат терцијарни стандарди или теренски инструменти.

NPL работи со графит-калориметар за апсолутна фотонска дозиметрија. Графитот се користи

наместо вода, бидејќи неговиот специфичен топлински капацитет е една шестина од водата и
затоа зголемувањето на температурата во графитот е 6 пати поголемо од еквивалентот во
водата и мерењата се поточни. Значителни проблеми постојат во изолацијата на графитот од
околното опкружување со цел да се измерат ситните промени на температурата. Смртоносна
3
доза на зрачење кај човекот е приближно 10-20 Gy. Ова е 10-20 џули за килограм. 1 cm парче
графит со тежина од 2 грама со тоа ќе апсорбира околу 20-40 mJ. Со специфичен топлински
1 1
капацитет од околу 700 Ј · кг − · К − , ова е еднакво на пораст на температурата од само 20
mK.

Дозиметри во радиотерапија ( линеарно забрзување на честички во терапија со надворешни

зраци) се рутински калибрирани со помош на комори за јонизација [9] или технологија на
диода или гел дозиметри. [10]

Количини поврзани со зрачење

Следната табела ги покажува количините на зрачење во единиците за SI и не-SI.

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 7/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

Јонизирачки количини поврзани со зрачење

SI
Квантитет Единица Симбол Деривација Година
еквивалентност
-1 1974
бекерел Пл s SI единица
година

Активност ( А )
10 −1 1953 10
кури Ци 3,7 × 10 s 3,7 × 10 Bq
година
6 −1 1946
Радерфорд Рд 10 s 1.000.000 Bq
година

спојка за килограм
1 1974
Ц / кг C⋅kg − на воздухот SI единица
година
Изложеност ( X )
esu / 0.001293 g на 1928 −4
ритген Р. 2,58 × 10 C / kg
воздухот година
−1 1974
сиво Gyи J ⋅kg SI единица
година

Апсорбирана доза −1 1950 −4

erg на грам erg / g
(Д) erg⋅g година 1,0 × 10 Гј

−1 1953
рад рад 100 erg⋅g 0.010 Ги
година
−1 1977
сито Св J⋅kg ×WR SI единица
Еквивалент на година
доза ( H )
ритген −1 1971
рем 100 erg⋅g xQ 0,010 Св
еквивалентен човек година

Иако Комисијата САД нуклеарна Регулаторната дозволува употреба на единиците Кири , рад, и
стварно заедно со SI-единици, [11] на Европската унија европските единици за мерење
директиви потребни дека нивната употреба за "јавно здравје ... цели" се отстранети до 31
декември 1985 година. [12]

Следење на радијациона изложеност

Евиденциите за резултатите од правната дозиметрија обично се чуваат за одреден временски
период, во зависност од законските барања на нацијата во која се користат.

Следење на изложеност на медицинско зрачење е практика на прибирање информации за доза

од опрема за радиологија и користење на податоците за да се идентификуваат можностите за
намалување на непотребната доза во медицински ситуации.

Видете исто така

Компјутерска човечка фантом
Здравствени ефекти на радон
Реконструкција на дозата на зрачење

Референци
https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 8/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

1. МКПР паб 103 став 138

2. C Baldock, Y De Deene, S Doran, G Ibbott, A Jirasek, M Lepage, KB McAuley, M Oldham, LJ
Schreiner 2010. Полимер гел дозиметрија. Физика во медицината и биологијата 55 (5) R1
3. Меѓународната комисија за радијациона единици и мерења (ICRU) .Options за
карактеризирање на енергија навредување. Journalурнал на МКЦР, Vol 11 No 2 (2011)
Извештај 86
4. Феиненген ЛЕ. Концепт на доза на клетки; потенцијална примена во заштита од зрачење.
1990 физика. Мед. Биол. 35 597
5. ICRP вели „Во опсегот на ниски дози, под околу 100 mSv, научно е веродостојно да се
претпостави дека инциденцата на карцином или наследни ефекти ќе се зголеми во
директна пропорција со зголемување на еквивалентната доза во релевантните органи и
ткива“ ICRP публикација 103 став 64
6. "Препораките на Меѓународната комисија за радиолошка заштита од 2007 година" (https://w
eb.archive.org/web/20121116084754/http://www.icrp.org/publication.asp?id=ICRP%20Publicatio
n%20103) . Анали на МКЦП . Публикација на МКЦП 103. 37 (2–4). 2007. ISBN 978-0-7020-
3048-2. Архивирано од оригиналот (http://www.icrp.org/publication.asp?id=ICRP%20Publicatio
n%20103) на 16 ноември 2012 година . Преземено на 17.05.2012 година .
7. Публикација на МКЦП 103, став 112
8. UNSCEAR-2008 Анекс А, (http://www.unscear.org/docs/reports/2008/09-86753_Report_2008_An
nex_A.pdf) страница 40, табела А1, извадена 2011-7-20
9. Hill R, Mo Z, Haque M, Baldock C, 2009. Евалуација на јонизационите комори за релативната
дозиметрија на зрачните зраци на зраците на киловолтажа. Медицинска физика. 36 3971-
3981.
10. Baldock C, De Deene Y, Doran S, Ibbott G, Jirasek A, Lepage M, McAuley KB, Oldham M,
Schreiner LJ, 2010. Полимер гел дозиметрија. Физика. Мед. Биол. 55 R1 – R63.
11. 10 CFR 20.1004 (https://www.nrc.gov/reading-rm/doc-collections/cfr/part020/part020-1004.html) .
Регулаторна комисија за нуклеарна САД на САД. 2009 година.
12. Советот на европските заедници (1979-12-21). „Директива на Советот 80/181 / ЕЕЗ од 20
декември 1979 година за приближување на законите на земјите-членки во врска со мерната
единица и за укинувањето на Директивата 71/354 / ЕЕЗ“ (http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/L
exUriServ.do?uri=CELEX:31980L0181:EN:NOT). Преземено на 19 мај 2012 година .

Надворешни врски
Комора за јонизација (https://senphys.com/how-does-ionization-chamber.html)
[2] (https://web.archive.org/web/20161221205248/http://www.wmsym.org/archives/2009/pdfs/944
4.pdf) - „Збунувачкиот свет на дозиметрија на зрачење“ - м-р Бојд, Агенција за заштита на
животната средина на САД. Извештај за хронолошките разлики помеѓу системите за
дозиметрија на САД и ИЦРП.
Тим Стивенс и Кит Пантриџ, „Дозиметрија, филм за личен мониторинг“ (краток напис за
Дозиметрија од гледна точка на нејзината поврзаност со фотографијата, во Филозофија на
фотографијата (http://www.intellectbooks.co.uk/journals/view-Journal,id=186/) , том 2, број 2,
2011, стр. 153-158.)

Преземено од „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosimetry&oldid=916461574 “

Оваа страница последен пат е изменета на 19 септември 2019 година, во 01:26 часот (UTC) .

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 9/10
1/28/2020 Дозиметрија - Википедија

Текстот е достапен под лиценцата Creative Commons Attribution-ShareAlike ; може да важат дополнителни услови.
Со користење на оваа страница, вие се согласувате со Условите за користење и Политиката за приватност .
Википедија® е регистриран заштитен знак на фондацијата Викимедија, Inc. , непрофитна организација.

https://en.wikipedia.org/wiki/Dosimetry 10/10