W
Note 6 – Pointers to Review and Reviewer
Pointers:
 Mga Dahilan, Paraan at Epekto ng Kolonyalismo at
Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
 Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga Bansa sa Timog
at Kanlurang Asya
 Mga Pagbabago (Transpormasyon) sa Timog at
Kanlurang Asya
 Sanggunian: Note no. 2 – 6 , Reviewer and Kayamanan
7 (pages 271 – 359)
Terminolohiya at iba pang mahahalagang
impormasyon:
 Divide and rule – Istratehiya ginamit ng Briton upang
V
lalong mamuhi ang Muslim at Hindu sa isa’t – isa
 States of Israel – estadong itinatag ng Jew/ Hudyo sa
pagbalik nila sa Palestine
 Mga dahilan ng hindi pagkakaisa ng mga bansa sa
Kanlurang Asya sa panahon ng kolonyalismo at
imperyalismong kanluranin
1. Agawan ng teritoryo
2. Sigalot Panrelihiyon
3. Pagkamuhi sa ibang lahi
RE
 Zionism - sa kilusang politikal at nasyonal na ang
layunin ay magtatag at magpanatili ng estado ng mga
Hudyo sa Kanlurang Asya (isinulong ni Theodor Herzl)
 Pakistan – (dating Punjab , India) naitatag dahilan sa
pagkakaron ng magkaibang paniniwala at
pananampalataya (Islam – Pakistan/ Hindu – India)
 Vedas – banal na aklat ng mga Hindu (Hinduismo)
 Koran – banal na aklat ng mga Muslim (Islam)
 Indian National Congress – kilusan sa India na may
layunin matamo ang kasarinlan / Kalayaan mula sa
Briton para sa lahat ng Indian anuman ang relihiyon at
katayuan nito sa lipunan
 All Indian Muslim League – kilusan sa India na may
layuning magtatag ng sariling nahihiwalay na
bansang Muslim
 Rawlatt Act – batas na nagpapahintulot sa Briton
na supilin at ikulong ng 2 taon ang sinumang tututol
sa patakaran ng pamahalaang Briton
 Amritsar Massacre- sa paniniwala ng mga Briton
na nilabag ng mga Hindu at Muslim na Indian ang
Rowlatt Act , iniutos ni Hen. Reginald Dyer ang 10
minutong walang tigil na pagpapaputok ng riple sa
mga nagtitipong Indian na nag – aayuno at
nananalangin sa Amritsar. Matapos ng
pagpapaputok ay marami ang nasawi at
nasugatan.
 Mohandas Karamchand Gandhi
- Masigasig na lider ng Kilusang Pangkasarinlan
IE
- Nagpasimula ng SATYAGRAHA
- Kilala bilang “Mahatma” – dakilang kaluluwa
(Great Soul)
- Hinikayat ang Indian National Congress na
isagawa ang noncooperation dahil sa hindi
pagpaparusa ng Briton sa mga may
kagagawan ng AmritsarMassacre
 Satyagraha o Civil Disobedience – (trith force),
walang karahasang pagtutol (nonviolent
resistance) sa anumang patakarang Briton upang
mahikayat ang pamahalaan na gumawa ng
pagbabago
- Iwasang bilhin ang anumang produktong Briton
- Iwasan ang pagpasok sa mga paaralang
pampubliko
- Tutulan ang pagbabayad ng buwis
- Iwasan ang pakikiisa sa halalan
- I-boycott ang kasuotang yari sa Britanya
 Salt Act – batas na nag – uutos na sa pamahalaan
lamang maaaring bumili ng asin ang mga Indian at
kailangan din magbayad ng buwis sa pagbili nito
 Salt March – isinagawa ng kilusan ni Gandhi upang
ipakita ang pagtutol sa Salt Act, nagmartsa ng 240
milya patungong baybay dagat at gumawa ng
sariling asin
 Government Act of India
- Pagbibigay ng higit na Kalayaan sa mga Inidan
na pamunuan ang mga lalawigang sakop ng
Briton
- Pagwawaksi ng dyer(pamumuno ng local na
opisyan na pinamumunuan rin ng Briton)
- Paghihiwalay ng Burma(Myanmar) sa India
 2018 United Nations Multidimentional Poverty
Index Ranking
1. Sub – Saharan Africa
2. South Asia
3. East Asia and Pacific
4. Arab States
5. Latin America and Caribbean
6. Europe and Central Asia
 Absolute monarchy – (ganap na monarkiya) – uri
ng pamahalaang pinamumunuan ng isang
monarko (hari o reyna) na may ganap na
kapangyarihan sa sambayanan
Halimbawa ng mga bansang may absolute
monarchy:
- Saudi Arabia (with Islamist line – ang hari ang
pinuno ng estado at ng pamahalaan)
- Oman ( hereditary sultan - namamana)
(hukuman – Shariah ,base sa Islamic Religious
Law)
 Presidential Representative Democratic Republic –
uri ng pamahalaan na kung saan ang president ng
bansa ang pinuno ng gobyerno
Halimbawa: Maldives
 Emir – titulo para sa mga Muslim rulers (Arab),


karaniwang pinunong military
Shura – mataas na kapulungan ng tagapagbatas
ng bansang Yemen na may 301 miyembro
Monarkiyang Konstitusyunal – namumuno ang
isang monarko alinsunod sa nakasulat na
konstitusyon
Halimbawang bansa: Bhutan
 Bengali o Bangla – opisyal na wika ng Bangladesh
 Mustafa Kemal Attaturk
- Itinatag ang bansang Turkey(kaunaunahang
republika sa Kanlurang Asya)
- Pinuno ng Kemalism o anim na palaso (Kilusan
ng mga kabataang Turk)
- Pakikipaglaban para sa Kalayaan ng mga Turk
- Kasunduang Lausanne – kinilala sa kasunduan
ang hangganan ng Turkey at binitawan ng Turkey
ang dating Kolonya nito sa mga Arab
- Republikang sekular – isang pamahalaang hindi
nakaugnay sa relihiyon
- Karapatan ng mga kababaihan na makilahok sa
halalan at pamumuno
- Edukasyong Pangkanluranin
- Mga programang Indutriyal
- Pagbabago ng pananamit ng mga Turk(pagsuot
ng mga pangkanluraning Amerikana)
- Kiniklala siya bilang “Ama ng mga Turk”
GODBLESS! PRAY& STUDY! ADVANCE MERRY CHRISTMAS! (MAM YURIE 😊 )